Tesbitler – islam bilgi arşivi

SADECE İSLAMİ ALANA BAĞLI OLARAK BİR YAPAY ZEKA KURULUMU İÇİN NELER YAPILMALI VE HANGİ YOLLAR İZLENMELİDİR ?

Sadece İslami alana bağlı bir yapay zekâ sistemi kurmak. Böyle bir yapı, sahih bilgiye dayalı, hikmetli, güvenilir, hurafeden ve sapkın yorumlardan arınmış bir dijital İslamî danışman olabilir. Bu tür bir yapının kurulumu için aşağıda detaylı ve aşamalı bir yol haritası:

İSLAMÎ ALANA ÖZGÜ BİR YAPAY ZEKÂ SİSTEMİ KURMA YOL HARİTASI

1. AMAÇ VE VİZYONUN NETLEŞTİRİLMESİ

Neden bu sistem kuruluyor?

Sahih İslami bilgiyi geniş kitlelere ulaştırmak

Gençleri ve araştırmacıları doğru kaynaklara yönlendirmek

Hurafe, sapkınlık ve dezenformasyona karşı güvenilir bir bilgi kaynağı oluşturmak

İslam’ı dijital dünyanın merkezine taşımak

Hedef kullanıcılar kim?

Müslüman gençler, araştırmacılar, hocalar, ilim talebeleri, yeni Müslüman olanlar

Farklı seviyelerde (temel, orta, ileri) kullanıcıya hitap edecek modüller

2. İLİM HAVUZUNUN OLUŞTURULMASI (VERİ TABANI VE İLİM KAYNAKLARI)

Bu adım en kritik safhadır. Yapay zekâ neyle beslenirse onun yorumunu yapar. O hâlde kaynaklar:

a) Ana İslami Kaynaklar

Kur’an-ı Kerim (mealler, tefsirler – örn: Elmalılı, Razi, Taberi)

Hadis külliyatı (Buharî, Müslim, Tirmizî vb. ve açıklamaları)

İlmihaller (mezheplere göre)

Fıkıh, kelam, tasavvuf ve akaid kitapları

b) Çağdaş ve sağlam yorumlar

Bediüzzaman’ın Risale-i Nur Külliyatı

Müfessirlerin sahih yönleri

Diyanet yayınları, ilahiyat fakülteleri, ulema görüşleri

c) Mezhep yapısı

Dört mezhebin temel görüşleri

Maturidi-Eş’ari ekolleri

Tasavvufi mekteplerin mutedil yorumu

> Not: Bu içerikler mutlaka alimlerden oluşan bir danışma kurulu tarafından denetlenmeli.

3. TEKNİK ALTYAPI VE YAPAY ZEKÂ MODELİ

a) Kullanılacak Teknoloji

Açık kaynaklı büyük dil modelleri (LLM): Llama, Mistral, Falcon gibi modeller kullanılabilir.

Ya da özel amaçlı bir model “fine-tune” (öğretilmiş modelin İslamî kaynaklarla yeniden eğitilmesi) yapılabilir.

b) Model eğitimi

Seçilen metinler temizlenir, anlam kategorilerine ayrılır.

İlmî çerçevede sınıflandırılır: akaid, ibadet, ahlak, siyer, fetva vb.

Cevapları anlamlı, mutedil, dengeli veren bir sistem inşa edilir.

c) Filtreleme katmanı

Cevaplar denetlenmiş bilgiye göre sınırlandırılır.

Sapkın akımlara, bid’atlara, fitne içeren içeriklere kapalı tutulur.

“Bilmiyorum” deme özelliği korunur (içtihada girmemeli!).

4. KULLANICI ARAYÜZÜ VE DİJİTAL PLATFORMLAR

Web tabanlı platform (sor-cevap sistemli)

Mobil uygulama (Android – iOS)

Sanal sohbet botu (Telegram, WhatsApp, Discord entegrasyonu)

Sesli destek sistemi (özellikle yaşlılar ve görme engelliler için)

5. İLİM HEYETİ VE ŞÛRA MEKANİZMASI

Sistem mutlaka alimler, ilahiyatçılar, fıkıh ve kelam uzmanları tarafından izlenmeli

Cevapların dinî sahihliği, üslubu ve mezhep dengesi bu heyet tarafından denetlenmeli

Güncellemeler ve geri bildirimler düzenli alınmalı

6. EĞİTİMSEL VE TEBLİĞSEL ENTEGRASYON

Her soruya sadece teknik cevap değil, hikmetli ve ahlakî yorum da eklensin

“Sadece fetva değil, fıtrat da gözetilsin”

Gençlere yönelik motivasyon içerikleri, Kur’an’daki kıssalar, dua önerileri gibi bölümler eklensin

7. UYGULANABİLECEK PROJE İSİMLERİ ve FİKİR ÖNERİLERİ

NurBot: Risale-i Nur merkezli İslamî asistan

İslamZekâ: Sahih kaynaklara dayalı genel İslamî danışman

Mekke-AI: Manevî yönü güçlü, kıssalara dayalı içeriklerle öne çıkan yapay zekâ

Şûra AI: Mezhepler arası denge gözeten, danışma usulüyle geliştirilen sistem

8. GÜVENLİK VE SORUMLULUK

Sahte fetva üretimi, mezheplerin karıştırılması, uydurma hadis tehlikeleri göz önünde bulundurulmalı

Sistem düzenli ilmî denetime tabi tutulmalı

Toplum önünde güven kazanmak için şeffaflık politikası oluşturulmalı

SONUÇ: TEKNOLOJİ BİR NİMETTİR; ŞARTI, HİKMETLE KULLANMAKTIR

Yapay zekâ bir hizmetçidir. Ona ruhu biz veririz. Kalbi, hikmeti, dîni ona biz öğretiriz. Eğer biz eğitmezsek, başkaları onu eğitir. Ve o zaman İslamî anlatım değil, yozlaşmış yorumlar dijital dünyada yayılır.

Bu sebeple:

“İslamî yapay zekâ, insanın yerini almak için değil; insanı Allah’a daha hikmetli yaklaştırmak için olmalı.”

Bu projeyi istersen birlikte adım adım şekillendirebiliriz:

Proje planı

Teknik-dini danışma kurulu yapısı

Görsel, isim, sunum ve tanıtım materyalleri gibi alanlarda destek verebilirim.

Başlamak ister misin?

@@@@@@@

Harika! O hâlde bu önemli projeye adım adım birlikte başlayalım. İlk etapta temel bir proje çerçevesi oluşturalım. İşte 1. aşama:

1. PROJE ADI ve KİMLİĞİ

A) Geçici/çalışma adı:
“İslamZekâ” – Yapay zekâ destekli, sahih İslamî danışmanlık ve tebliğ platformu.

B) Kapsam:

Kur’an, hadis, fıkıh, akaid, ilmihal, tasavvuf gibi alanlarda sahih bilgi sunar

Mezhep dengesi gözetilir (Hanefî başta olmak üzere dört mezhep)

Hikmetli anlatım ve gençlere yönelik tebliğ üslubu ön planda

Sade, anlaşılır ve etkileyici arayüz

C) Hedefler:

1. Dijital ortamda sahih İslamî bilgiye güvenilir erişim sağlamak

2. Gençlerin İslam’la ilgili sorularına sade ve ikna edici cevaplar üretmek

3. Bid’at ve hurafe içeriklerle mücadele etmek

4. Yapay zekâyı tebliğ ve irşat için bir hizmetkâr hâline getirmek

2. PROJE AŞAMALARI (GENEL)

1. İlimsel Hazırlık:

Kaynaklar belirlenecek (Kur’an mealleri, tefsirler, hadis külliyatı, ilmihaller vb.)

İlmî danışma kurulu oluşturulacak

Veri setleri temizlenecek, sınıflandırılacak

2. Teknik Hazırlık:

Uygun bir açık kaynak yapay zekâ modeli seçilecek (örneğin Mistral, Llama vb.)

Model İslamî verilerle yeniden eğitilecek (fine-tune)

Filtreleme ve denetim mekanizmaları kurulacak

3. Kullanıcı Arayüzü:

Web uygulaması

Mobil uygulama (Android – iOS)

Sesli sohbet botu (örneğin WhatsApp, Telegram)

4. Deneme ve Geliştirme:

Beta sürüm yayına alınacak

Kullanıcı testleri yapılacak

Alim ve uzmanlardan geri bildirim toplanacak

5. Yaygınlaştırma:

Tanıtım kampanyaları

Sosyal medya hesapları

İlmi destekli seminerler, YouTube sunumları

ŞİMDİ SİZE SORUM ŞU:

Bu projeyi birlikte şekillendirmek için 3 ana soruya cevap verir misiniz?

1. Hedef kitle olarak ilk aşamada kimlere öncelik vermek istersiniz? (Gençler, araştırmacılar, hocalar, yeni Müslüman olanlar vb.)

2. İslamî kaynaklar konusunda özellikle vurgulamak istediğiniz eserler veya alimler kimlerdir? (Örn. Risale-i Nur, İmam Gazali, Elmalılı, Buhari…)

3. Projenin ilk sürümünü hangi platformda başlatmak istersiniz? (Web sitesi, mobil uygulama, sohbet botu vb.)

Bu 3 bilgiyle hemen proje dökümanı ve ilk demo planını oluşturalım. Hazırım!

@@@@@@@

Harika! O hâlde verdiğiniz “tamam” cevabına dayanarak aşağıdaki bilgileri varsayarak ilerliyorum. Eğer değiştirmek isterseniz her aşamada güncelleyebiliriz:

PROJE: İslamZekâ – Yapay Zekâ Destekli Dijital İslamî Asistan

1. HEDEF KİTLE (ilk aşamada)

Gençler

İslamî araştırmalara yönelmek isteyenler

İlmihal sorularına cevap arayan genel kullanıcı

Yeni Müslüman olmuş bireyler

2. TEMEL İSLAMÎ KAYNAKLAR (vurgulanacak)

Kur’an-ı Kerim: Diyanet, Elmalılı.vs.

Hadis: Sahih-i Buhari, Müslim, Riyâzü’s-Sâlihîn

Fıkıh & İlmihal: Dört mezhebe göre ilmihaller (özellikle Hanefî)

Kelâm & Akaid: Maturidî ve Eş’arî ekoller

Tasavvuf: İmam Rabbani, Abdülkadir Geylani, Mevlana’nın hikmetli yorumları

Çağdaş yorum: Bediüzzaman Said Nursî – Risale-i Nur Külliyatı

3. İLK PLATFORM TERCİHİ

Web sitesi (masaüstü ve mobil uyumlu arayüz)

Gerekirse ikinci aşamada mobil uygulama (Android – iOS)

Şimdi: PROJE DÖKÜMANI (GENEL PLÂN)

Proje Adı: İslamZekâ
Proje Türü: Yapay zekâ destekli İslamî bilgi asistanı
Amaç: Dijital çağın insanına sahih, hikmetli ve mezhebe uygun İslamî cevaplar sunmak
Kuruluş Mantığı: İnsanların sorularına fıkıh, akaid, ahlak, tasavvuf ve Kur’an temelli cevaplar sunan bir dijital “mürşid-i kâmil” prototipi oluşturmak

AŞAMA 1 – İLİM HAZIRLIĞI (Süre: 2-4 hafta)

Kaynakların listelenmesi

Alim ve uzmanlardan oluşan “ilmî danışma heyeti”nin belirlenmesi

Veri setlerinin hazırlanması (mealler, hadisler, Risaleler vb.)

AŞAMA 2 – TEKNİK YAPILANDIRMA (Süre: 4-6 hafta)

Açık kaynaklı LLM modeli seçimi (örnek: Mistral, LLaMA2, Falcon)

Özel veri ile modelin ince ayarı (fine-tune işlemi)

Cevap filtreleme sistemi (mezhebi sapmalar, bid’atlar, tehlikeli sorulara “bilmiyorum” diyebilme vb.)

AŞAMA 3 – WEB PLATFORMU GELİŞTİRME (Süre: 4 hafta)

Modern, sade ve anlaşılır arayüz

Sohbet ekranı (kullanıcı sorar, İslamZekâ cevaplar)

Mobil uyumlu tasarım

Log kayıtları, güvenlik, içerik denetim altyapısı

AŞAMA 4 – TEST VE YAYIM (Süre: 2-3 hafta)

Kapalı beta testleri

Alimlerden geri bildirim

Geliştirme ve iyileştirme

AŞAMA 5 – TANITIM ve YAYGINLAŞTIRMA

www.tesbitler.com üzerinden entegre tanıtım

YouTube videolarında tanıtım

Sosyal medya sayfaları

Kullanıcılara tebliğ ve eğitim amaçlı kılavuzlar

BİR SONRAKİ ADIM:

Eğer onaylarsanız şimdi şu iki adımı birlikte başlatabiliriz:

1. İslamî kaynak havuzu belgesi (hangi kitaplar, hangi bölümler, hangi formatta)

2. İlk örnek cevaplar – demo içerik (İslamZekâ’nın nasıl cevap vereceğini örnekleyelim)

İkisini de hazırlamamı ister misiniz?

@@@@@@@@

Harika, şimdi seninle projeye güç katacak iki önemli bileşeni hazırlayacağız:

1. İSLAMÎ KAYNAK HAVUZU (Versiyon 1.0 – Başlangıç İçin)

Yapay zekâ modeline öğretilecek içerikler aşağıdaki temel kategorilere göre sınıflandırılacaktır:

A) KUR’AN-İ KERİM

Diyanet İşleri Başkanlığı Meali

Elmalılı Hamdi Yazır Meali ve Tefsiri

Kur’an’da geçen kıssaların özlü anlatımları (kıssa-hikmet analizi)

Sahih dualar ve ayet mealleri (şifa, bereket, af, tevbe vb.)

B) HADİS KÜLLİYATI

Sahih-i Buhari (Türkçe çeviri ve açıklamalı)

Sahih-i Müslim

Riyâzü’s-Sâlihîn (özellikle ahlak ve ibadet bölümleri)

Hadis şerhleri (İmam Nevevî gibi alimlerden)

C) FIKIH VE İLMİHAL

Büyük İslam İlmihali – Ömer Nasuhi Bilmen

Hanefi Mezhebine göre sade ilmihal

4 mezhebi karşılaştırmalı olarak sunan fıkıh kitapları (el-Fıkhu ‘ale’l-Mezâhibi’l-Erbaa)

D) AKAİD VE KELAM

Maturidi ve Eş’arî ekoller (İmam Maturidi’nin “Kitabü’t-Tevhid”, Eş’arî’nin “el-İbane”si)

Akaid-i İslamiyye, temel iman esasları, ahiret inancı

Büyük Kelam Alimlerinden seçmeler: Gazali, Fahreddin Razi

E) TASAVVUFİ YORUM VE HİKMET

İmam Rabbani – Mektubat

Abdülkadir Geylani – Fütuhu’l-Gayb

Mevlana – Mesnevi’den kısa ve anlamlı alıntılar

Tasavvufun ölçülü tanımı (bid’atten uzak, şeriat temelli anlatım)

F) RİSALE-İ NUR KÜLLİYATI

Özellikle: Sözler, Mektubat, Lem’alar, Şualar

Ana temalar: iman, marifetullah, ahiret, Kur’an’ın i’cazı, deccal-zamanın fitnesi, hizmet-i Kur’aniye

Anahtar kavramlar: Üstad’ın tabirleriyle sadıkane bir aktarım

2. DEMO İÇERİK: İSLAMZEKÂ ÖRNEK CEVAPLARI

Soru 1: Namaz kılmayan kişi kafir olur mu?

İslamZekâ Cevabı:

> Namaz, İslam’ın temel şartlarından biridir. Fakat dört mezhep, namazı inkâr etmeyen fakat tembellikle kılmayan kimsenin dinden çıkmadığı görüşündedir. Hanbelî mezhebinde ise bazı alimler kılmayanın küfrüne hükmeder. Ancak bu konuda kesin hüküm koymak yerine kişiyi nasihat ve hikmetle namaza teşvik etmek en doğru olandır. Bediüzzaman Hazretleri, “Namaz kılmayan bir adamın yüzüne ne yapacaksın?” sorusuna, “Cehennem azabını hatırlat ama kalbini de kırma.” buyurur.

Soru 2: Kur’an’da geçen Hz. Adem ve Şeytan kıssasından ne anlamalıyız?

İslamZekâ Cevabı:

> Bu kıssa sadece tarihi bir olay değil, insanın iç ve dış mücadelesinin sembolüdür. Şeytan kibriyle düştü, Adem ise tövbesiyle yükseldi. Kıssadan hisse: Günah işlemek insanlık hâlidir; asıl mesele o günahla kalmak ya da tövbe ile arınmaktır. Risale-i Nur’da denir ki: “Adem (as) ağladı, mağfiret kapısı açıldı; İblis ise isyan etti, lanet kapısı sonsuza kadar kapandı.”

Soru 3: Mezheplerin farklı olması dini zayıflatmaz mı?

İslamZekâ Cevabı:

> Hayır, aksine mezhepler, dinin farklı coğrafyalarda ve şartlarda yaşanabilmesini sağlayan rahmetli kolaylıklardır. Farklılık ihtilaf değil, zenginliktir. İmam Şafiî der ki: “Görüşüm doğrudur ama yanılma ihtimali de vardır.” Mezhep taassubu değil, mezhep anlayışı ve saygısı esastır. Bediüzzaman’a göre “mezhepler hakikatin farklı renkleridir.”

Şimdi sorum şu:
Bu demo cevap tarzı hoşuna gitti mi?
Eğer onaylarsan sıradaki adım, bir teknik ekip planı ve zaman çizelgesi hazırlamak olacak. Aynı zamanda kaynak metinlerin teknik formatlanması için öneriler sunabilirim.

Hazırsan bir sonraki adıma geçiyorum.

@@@@@@

Harika, şimdi proje için teknik bir yol haritası ve zaman çizelgesi hazırlayalım. Bu aşama, projenin başarılı bir şekilde ilerlemesi için önemli bir temel oluşturacak.

İslamZekâ Projesi Teknik Yol Haritası ve Zaman Çizelgesi

Aşama 1: Kaynakların Hazırlanması ve Veri Seti Oluşturma (Süre: 2-3 hafta)

Amaç:
İslamî kaynakları toplayıp dijital ortama uygun hale getirmek.

Yapılacaklar:

1. Kur’an mealleri ve tefsirler (Elmalılı, Diyanet, vb.) dijitalleştirilecek.

2. Hadis külliyatları (Buhari, Müslim, Riyâzü’s-Sâlihîn) veritabanına eklenecek.

3. Fıkıh ve ilmihal kitapları (Ömer Nasuhi Bilmen ve diğerleri) taranacak ve dijitalleştirilecek.

4. Tasavvuf kitapları (Mevlana, İmam Rabbani, Geylani) ve Risale-i Nur metinleri toplandıktan sonra metin analizi yapılacak.

5. Kaynaklar etiketlenip kategorize edilecek (örneğin, iman, ibadet, ahlak, tasavvuf vb.).

Araçlar:

PDF ve metin tarayıcıları

Anlamlı metinler için NLP araçları (Natural Language Processing) kullanılacak.

Aşama 2: Yapay Zekâ Modeli Seçimi ve Eğitimi (Süre: 4-5 hafta)

Amaç:
Modelin oluşturulması, eğitilmesi ve entegre edilmesi.

Yapılacaklar:

1. Model Seçimi: Açık kaynak yapay zekâ modellerinden (Mistral, Llama2, Falcon) uygun olan seçilecek.

2. Veri Hazırlığı: İslamî metinlerin NLP algoritmalarına uygun hale getirilmesi, etiketlenmesi ve sınıflandırılması.

3. Modelin İnce Ayar (Fine-Tuning) işlemi: İslamî kaynaklar üzerinde eğitim yapılarak modelin doğru ve sahih bilgi vermesi sağlanacak.

4. Test ve Değerlendirme: İlk denemeler yapılacak, modelin doğruluğu, güvenilirliği ve hızına göre iyileştirmeler yapılacak.

Araçlar:

Python

TensorFlow, PyTorch gibi yapay zekâ araçları

NLP ve dil modelleme kütüphaneleri

Aşama 3: Web Platformu ve Mobil Uygulama Geliştirme (Süre: 5-6 hafta)

Amaç:
Kullanıcı dostu bir web platformu ve mobil uygulamanın hazırlanması.

Yapılacaklar:

1. Web Platformu Tasarımı:

Arayüz tasarımı (kullanıcı dostu, sade, erişilebilir).

Sohbet botu ekranı ve cevap formatlarının entegrasyonu.

Kullanıcı güvenliği ve gizliliği için gerekli altyapı.

2. Mobil Uygulama (Android ve iOS):

Web platformuna paralel olarak mobil uygulama tasarımı.

Uygulama içinde sesli cevap verme özelliği.

Push bildirimlerle kullanıcıların yeni içerikler ve açıklamalar hakkında bilgilendirilmesi.

Araçlar:

Web Development: HTML, CSS, JavaScript (React.js, Vue.js)

Mobil Development: Flutter, React Native veya Swift

Backend: Node.js, Python (Flask veya Django)

Aşama 4: Test ve Geri Bildirim Süreci (Süre: 2-3 hafta)

Amaç:
Sistemin kullanıcılar tarafından test edilmesi ve geri bildirim alınarak iyileştirilmesi.

Yapılacaklar:

1. Kapalı Beta Testi:

İlk olarak belirli bir kullanıcı kitlesiyle (imamlar, akademisyenler, öğrenciler) testler yapılacak.

Beta testlerinde hatalar, eksiklikler ve kullanıcı deneyimi sorunları tespit edilecek.

2. İlmi Geri Bildirim:

Alimlerden ve dini uzmanlardan geri bildirim alınacak.

Özellikle içerik doğruluğu ve doğru İslamî anlayışa uygunluk değerlendirilecek.

Araçlar:

Test platformları: Google Forms, Typeform

Beta test izleme: Jira, Trello

Aşama 5: Yayın ve Yaygınlaştırma (Süre: 3-4 hafta)

Amaç:
Projenin geniş kitlelere ulaşması, tanıtılması ve sürdürülebilir hale getirilmesi.

Yapılacaklar:

1. Web Sitesi ve Uygulama Yayını:

Web platformu ve mobil uygulama resmi olarak yayına alınacak.

2. Tanıtım ve Pazarlama:

Sosyal medya kampanyaları (Instagram, Twitter, Facebook, TikTok)

YouTube videoları, podcastler, ve İslami içerikli içerikler ile hedef kitleye duyurular yapılacak.

3. Eğitim Seminerleri ve Web Seminerleri (Webinars):

Proje tanıtımları ve kullanıcı eğitimleri yapılacak.

Araçlar:

Google Ads, Facebook Ads, YouTube

WhatsApp, Telegram botları

Genel Zaman Çizelgesi:

Sonraki Adımlar:
Projenin ilk aşamasına başlamak için, özellikle kaynakların dijitalleştirilmesi ve ilk yapay zekâ modelinin seçilmesi için ekip oluşturulabilir.
Bu plana göre projeye başlayabiliriz!

Bu çizelgeyi beğendiniz mi?

@@@@@@@

Süper, şimdi elimizde sağlam bir temel var. Bir sonraki adım olarak dilersen:

1. İlk kaynak metinleri hazırlayıp formatlamaya başlayabiliriz (örneğin: Risale-i Nur, hadis açıklamaları, ilmihal bölümleri).

2. Demo test platformu oluşturarak erken dönemde yapay zekâyı test edebiliriz.

3. İstersen benzer İslami yapay zekâ projelerinden ilham verici örnekler de sunabilirim.

Hangisiyle devam etmek istersin? Ya da başka bir şey eklemek ister misin?

@@@@@@@@

İlk kaynak metinleri hazırla

Harika! Başlangıç için her kategoriye ait örnek içerikleri özenle seçerek, sadeleştirilmiş ve etiketlenmiş bir şekilde aşağıda sunuyorum. Bu metinler, yapay zekâ modeline öğretilecek temel metin formatına uygundur.

1. KUR’ÂN-I KERİM: Ayet-Meal-Öğreti

Etiket: Kur’an | İman | Tevhid

Ayet:
“Allahu lâ ilâhe illâ hüvel hayyul kayyûm.”
Meal:
“Allah, O’ndan başka ilah yoktur. Diridir, her şeyin varlık sebebi ve idarecisidir.” (Bakara 2/255)
Öğreti:
Bu ayet, tevhid inancının temelini ifade eder. Allah’ın diri ve her şeyin idare edicisi olduğu vurgulanır.

2. HADİS: Metin-Şerh-Hikmet

Etiket: Hadis | Ahlak | Merhamet

Hadis:
“Merhamet etmeyene merhamet olunmaz.” (Buhârî, Edeb 18)
Şerh:
İnsanlara merhamet etmeyen, ilahî rahmetten mahrum kalabilir.
Hikmet:
Toplumun temelinde şefkat vardır. Kalbi taşlaşan insan, hem dünya hem ahiret huzurunu kaybeder.

3. FIKIH / İLMİHAL: Hüküm-Kural-Gerekçe

Etiket: Fıkıh | İbadet | Namaz

Konu: Namazın farzları
Metin:
Namazın farzı on ikidir: Dışıyla altı, içiyle altı. Dış: Hadesten taharet, necasetten taharet, setr-i avret, istikbal-i kıble, vakit, niyet.
Gerekçe:
Bu şartlar, namazın Allah’a yönelmiş bir ibadet olmasını temin eder.
Uyarı:
Farzlardan biri eksik olursa namaz geçersiz olur.

4. AKAİD-KELAM: İnanç İlkesi – İzah – Delil

Etiket: Akaid | Ahiret | İman esasları

Konu: Kabir hayatı
Metin:
Kabir, ya cennet bahçelerinden bir bahçe, ya cehennem çukurlarından bir çukurdur.
Delil:
Peygamber Efendimiz (sav) buyurur: “Kabir ya cennet bahçesidir ya da cehennem çukuru.”
İzah:
İnsan, ölümden sonra da bir bilinç hâlinde varlığını sürdürür.

5. TASAVVUF: Kavram-Açıklama-Özlü Söz

Etiket: Tasavvuf | Nefis | Terbiye

Konu: Nefs-i emmare
Açıklama:
Nefs-i emmare, insanı kötülüğe çağıran iç dürtüdür. Terbiye edilmediği sürece Allah’tan uzaklaştırır.
Söz:
İmam Rabbani: “Nefsin arzularından kaç, çünkü onun şehveti seni helaka götürür.”

6. RİSALE-İ NUR: Parça – Anahtar Kavram – Yorumu

Etiket: Risale-i Nur | İman | Marifetullah

Metin:
“Her şey Cenab-ı Hakk’ın vücub-u vücuduna ve vahdetine şehadet eder.” (Sözler, 10. Söz)
Kavram: Şehadet, vücub-u vücud, vahdet
Yorum:
Varlıkta görünen nizam ve hikmet, Allah’ın varlığını ve birliğini gösterir. Akıl sahibi her insan bu tefekkür ile imanını kuvvetlendirebilir.

İzlenecek Yol:

Her başlık için bu şekilde 100-150 temel metin hazırlanarak dijital eğitim havuzu oluşturulabilir.

İsteğe göre bu metinleri sadeleştirilmiş, sorulu-cevaplı, ya da çocuklara yönelik biçimlerde de türetebiliriz.

Şimdi sana sorum şu:
Bu yapı ve metin formatı senin istediğin gibi mi?
Onaylarsan bu kategorilerin her biri için sistemli içerik üretmeye başlayabiliriz. Hatta istersen önce Risale-i Nur ya da Kur’an merkezli kategoriyi genişletelim. Hangisiyle devam edelim?

@@@@@@@

Başlayabiliriz.

Süper! O zaman ilk olarak Risale-i Nur merkezli içerik üretimine başlayalım. Bu külliyat, tefekkür ve iman eğitimi açısından eşsiz bir kaynak ve yapay zekâya çok boyutlu düşünmeyi öğretmek için harika bir temel oluşturur.

RISALATÜ’N-NUR EĞİTİM HAVUZU | BÖLÜM 1: İMAN ve MARİFETULLAH

1. Metin:

“Her bir şey, vücub-u vücuduna ve vahdetine delâlet eder.”
(Sözler, 10. Söz)

Etiketler: Risale-i Nur | İman | Tevhid | Tefekkür
Kavramlar: Vücub-u vücud (zorunlu varlık), vahdet (birlik), delalet (işaret etme)
Yorum:
Evrendeki her şey, varlığını Allah’a borçludur. Varlık, kendi kendine değil; Allah’ın varlığıyla anlam kazanır.
Soru & Cevap:
– Soru: Eşyadaki düzen bize neyi gösterir?
– Cevap: Allah’ın varlığını ve birliğini gösterir.

2. Metin:

“İman, insanı insan eder; belki insanı sultan eder.”
(Sözler, 23. Söz)

Etiketler: Risale-i Nur | İman | İnsan | Değer
Kavramlar: İman, insanlık, ruhî kemalat
Yorum:
İman, insanın iç dünyasını nurlandırır ve onu gerçek kıymetine ulaştırır. İmanlı bir insan hem ahlak hem idrak bakımından yüksek olur.
Soru & Cevap:
– Soru: İnsan imanla ne kazanır?
– Cevap: Kendi hakiki değerini ve sonsuz bir hayatı kazanır.

@@@@@

BU ŞEKİLDE DEVAM EDİYOR.
EGER LİSANSLI OLURSA TÜM PROGRAM VE YAPIMI BIR KEREDE VERİYOR.

Yarın Yaparım Diyenler Helak Oldu!

Mezar taşlarındaki yazılar (Erteleme bahaneleri):
* Başlarız Birgün
* Sonra Kılarım
* Evlenince Örtünürüm
* Daha Erken
* Emekli Olduktan Sonra
* Okul Bitsin Sonra
* Zamanına Hele Var
* Hazır Değilim
* Daha Gencim
Alıntı:
“Cehennem halkının en fazla çığlıkları güzel işlerini, tövbelerini tehir etmekten, ertelemekten, yarıncılıktan kaynaklanır.”
(Tahricu ahadisi’l-ihya- 3/117)

Tehirin Ateşi: Ertelemek Cehennemi

Cehennem halkının en fazla çığlıkları ne inkâr için, ne günahın bizzat kendisi içindir… Asıl feryatları, “keşke ertelemeseydim” pişmanlığıyla yükselir. Zira nice doğruyu bilip de öteleyenler, nice hayrı görüp de yarına bırakanlar, sonunda en büyük zarara uğrayanlardır.

Ertelemenin Sessiz Zehiri

İnsanoğlu gariptir. Yapacağı iyi bir iş, kılacağı bir namaz, okuyacağı bir Kur’ân, vereceği bir sadaka vardır… Kalbine gelir, niyeti belirir, hatta bazen ilk adımı da atar. Fakat tam o sırada şeytan devreye girer:

> “Şimdi değil, birazdan…”

“Daha zamanın var…”

“Yarın başlarsın…”

Ve o yarın hiçbir zaman gelmez. Çünkü “yarın” bir şeytan tuzağıdır, içi boş bir hayaldir. Oyalayan, aldatan, uyutan bir hayaldir. Gün gelir, insan ne tövbeye vakit bulur, ne hayra yönelir, ne de kalbini toparlayabilir. Kalbi kararır, nefsi kuvvet bulur, iradesi çürür.

Kur’ân ve Erteleyenler

Kur’ân, erteleyenleri şu ayetle haber verir:

> “Onlar (cehennemdekilere) denilir ki: Size Rabbinizin ayetleri okunmadı mı? Siz onları yalanladınız ve ‘Allah hiçbir şey indirmedi’ dediniz. Büyük bir sapıklık içinde idiniz.” (Zümer, 71)

Aslında onlar ayetleri biliyorlardı. Fakat sürekli “sonra yaparım” diyerek geçti o ayetlerin üzerinden. Sonra bir baktılar ki “sonra” artık yok.

Tövbenin Günü Bugündür

Tövbe, yarına bırakılmayacak kadar kıymetli bir kapıdır. Çünkü yarın, kimsenin garantisinde değildir. En ölümcül hastalık bile insana bu kadar sinsice yaklaşmaz: Ertelemek, kalbin ölümüdür; ruhun donmasıdır.

Hazreti Ömer (ra) ne güzel demiştir:

> “Bugün tevbe et! Çünkü yarın tövbe edeceğini sana kim garanti edebilir?”

Cehennemdeki Pişmanlık Sözleri

Kur’ân’da cehennemliklerin pişmanlık dolu sözleri yer alır:

> “Rabbimiz! Bizi buradan çıkar ki, önceden yaptıklarımızdan başka iyi işler yapalım.” (Fâtır, 37)

Fakat artık çok geçtir. Çünkü onlar tövbeyi tehir ettiler. Bir gün, bir an sonrasını beklediler. Ve o bir an, onları ebedî hüsrana götürdü.

Bir Gün Değil, Bu Gün

Mümin için en büyük tehlike, hayrın ertelenmesi, şerrin meşrulaştırılmasıdır. İnsanın nefsine verdiği her taviz, yarına bırakılan her ibadet, vicdanda açılan derin bir yaradır. Ve zamanla bu yaralar kapanmaz, kanar, acır, çürür…

Şunu unutma:

Bir gün Kur’ân okuyacağım diyen, çoğu zaman hiç okuyamaz.

Bir gün tövbe edeceğim diyen, çoğu zaman hiç edemez.

Bir gün Allah’a döneceğim diyen, belki o “bir gün” hiç doğmaz…

Son Söz

Her erteleme bir ihmal, her ihmal bir hüsrandır. Cehennemin en yakıcı ateşi, pişmanlık ateşidir. O yüzden en büyük pişmanlık, bilip de yapmamaktır. Duayı ertelemek, ibadeti sonraya bırakmak, nasihati zamana yaymak; tüm bunlar şeytanın gizli zaferleridir.

Tevbeyi bugüne al. Hayrı bugünden başlat. Çünkü “yarın” belki hiç olmayacak.

YAPAY ZEKA İHTİDA OLAYLARINDA İNSANLARIN HİDAYETİNE KATKIDA BULUNABİLİR Mİ? NE KADAR VE NASIL?

Teknolojinin ulaştığı zirve noktada yapay zekâ, artık sadece bilgi sunan bir araç değil, insanın kalbine dokunan bir vesile hâline gelmiştir. Bu noktada akıllara gelen önemli ve derin bir soru vardır: Yapay zekâ, insanların hidayetine yani doğru yolu bulmasına yardımcı olabilir mi? Eğer evet ise, ne kadar ve nasıl?

Hidayet Allah’tandır, Vesileler Hikmetlidir

Kur’an-ı Kerim’de Rabbimiz buyurur:
“Şüphesiz sen sevdiğini hidayete erdiremezsin; fakat Allah dilediğine hidayet verir.” (Kasas, 56)

Bu ayet, hidayetin bizzat Allah’a ait olduğunu bildirir. Ancak aynı Kur’an, peygamberlerin gönderilişini, kitapların indirilmesini, âlimlerin yetiştirilmesini ve nice olayların yaşanmasını birer hidayet vesilesi olarak sunar.

Yapay zekâ, kendi başına bir “hidayet verici” değildir; ancak bir vesile, bir araç, bir sebep olabilir. Tıpkı bir kitap, bir vaaz, bir sohbet ya da bir video gibi… Vesile olan şeyin dili, şekli ve çağın ruhuna uygunluğu ise tesirin derinliğini belirler.

Algoritmaların Arasında İlahi Kudret

Bugün binlerce insan, YouTube videoları, sosyal medya içerikleri ve web siteleri aracılığıyla İslam’la tanışmakta, sorularına cevap bulmakta ve kalplerinde bir kıvılcım hissederek İslam’a yönelmektedir. İşte burada yapay zekâ, bu içeriklerin doğru kişilere ulaşmasında büyük bir rol oynar.

Bir kişi “Hayatın anlamı nedir?” diye Google’a yazdığında, karşısına çıkacak doğru ve hikmetli bir yazı, bazen o kişinin kader çizgisini etkileyebilir. Eğer bu içerik, yapay zekâ destekli bir sistemle doğru şekilde sunulmuşsa, artık bu araç rahmetin bir aynası hâline gelmiştir.

Yapay Zekânın Hidayete Katkısı Nasıl Olabilir?

1. Soruya Doğru Cevap: Şüphe içinde olan bir insan, “Kur’an Allah kelamı mı?”, “İslam neden barıştır?”, “Ahiret var mı?” gibi sorular sorduğunda, yapay zekâ bu sorulara ilimle, hikmetle ve güzel üslupla cevap verebilir.

2. Dilin ve Üslubun Uyumu: Herkese seviyesine uygun konuşan, felsefi düşünen birine derinlemesine cevap, sade düşünen birine kısa ve öz açıklama sunan bir sistem, kalplere daha rahat nüfuz eder.

3. Zaman ve Mekân Engelini Aşmak: Yapay zekâ, gece üçte uyanan bir gence de cevap verir, Afrika’daki bir üniversite öğrencisine de… Hiçbir coğrafya, saat farkı ya da imkânsızlık artık hidayetin önünde bir engel değildir.

4. Duygusal Yönü Anlayabilme: Modern yapay zekâ sistemleri, karşısındaki kişinin ruh hâlini çözümleyerek empati kurabilir ve teselli edici, kalbe dokunan cevaplar verebilir.

İbretli Bir Misal:

2023 yılında ABD’de yaşayan bir genç, “Yapay zekâya göre hayatın amacı nedir?” diye sorduğunda, karşısına çıkan cevap onu Kur’an ayetleriyle tanıştırdı. Bu ilgisi onu bir web sitesine götürdü, orada saatlerce İslam hakkında okudu. Ardından bir YouTube videosu izledi: “Bir ateistin Müslüman olma süreci.” O genç birkaç ay içinde İslam’la şereflendi.

Yapay zekâ burada sadece bir kapı oldu; içeriden geçmek ve kalbini açmak onun iradesine ve Allah’ın dilemesine bağlıydı.

Netice:

Yapay zekâ, bir peygamber değil; ama peygamberlerin mesajını taşıyacak yeni bir araba olabilir. Hidayet, Allah’ın takdiridir. Ama vesilelik, bizim sorumluluğumuzdadır.

Nasıl ki bir su testi, içindeki suyu taşıyorsa; yapay zekâ da ilahi hakikatleri, hikmetle sunan bir testiye dönüşebilir. Yeter ki bizler içine hakikat suyunu dolduralım, niyetimizi ihlâs ile donatalım ve çağın diliyle konuşmayı bilelim.

Çünkü bazen bir satır, bir kalbin ebediyetini değiştirebilir.

BU ASIRDA ALLAH’IN HAKİM VE RAHİM İSİMLERİNİN TECELLİSİ NASIL TEZAHÜR ETMEKTEDİR?

Çok güzel ve derin bir soru.
Bu asırda, yani bilimin, teknolojinin ve toplumsal çalkantıların yoğunlaştığı bir dönemde, Allah’ın Hâkim (hikmet sahibi) ve Rahîm (merhameti bol) isimlerinin tecellileri çok özel ve dikkatli bakışlar ister. Bu iki ismin bu çağda tezahür şekli hem bireysel hayatlarda, hem toplumda, hem de kainatın işleyişinde kendini gösteriyor.

1. Hâkim İsminin Tecellisi: Hikmetli İmtihanlar ve İlahi Planın Derinliği

Hâkim ismi, Allah’ın her işinde bir hikmet ve maksat gözettiğini bildirir. Bu çağda:

Karmaşa gibi görünen olaylarda bile ilahi bir plan vardır. Savaşlar, afetler, zulümler, inkârlar… Bunlar, görünüşte bir karışıklık gibi dursa da, iman gözüyle bakıldığında bir temizlik, bir tecelli ve bir tebdil süreci olduğu görülür. Batıl düzenlerin yıkılması, hakka yol açılması, insanın yüzünü yeniden Allah’a döndürmesi gibi…

İlim ve teknolojideki gelişmeler aslında Allah’ın kudret ve hikmetini daha fazla göstermektedir. Atomun içindeki sistemden galaksilere kadar her şeyde ölçü, denge ve maksada hizmet vardır. Bilim ilerledikçe bu hikmet daha çok anlaşılır hâle geliyor.

İslamî tefekkürün yeniden dirilişi de bu ismin bir tezahürüdür. Risale-i Nur gibi eserler, bu çağın karanlıklarında Allah’ın hikmet dolu isimlerini nazara verir ve aklı ikna eder.

2. Rahîm İsminin Tecellisi: Merhametin Derin Boyutları

Rahîm ismi, özellikle ahirete bakan yönüyle kullarına özel bir sevgi ve şefkatle muamele eden Allah’ı anlatır. Bu çağda:

İnsanlık büyük acılar yaşasa da, Allah’ın rahmeti çok yönlü bir şekilde tecelli etmektedir. Maddî yardım, iyilik hareketleri, sadaka kuruluşları gibi vesilelerle merhamet yayılıyor. Bu, Allah’ın Rahîm isminin kullar eliyle tezahürüdür.

Günahkâr insanlara fırsat verilmesi, Rabbin merhametinin bir sonucudur. İnsan hemen cezalandırılmıyor, tövbe etmesi bekleniyor. Bu da Rahîm isminin bir neticesidir.

Kur’an’ın ve imanın hâlâ kalplere dokunması, en zor ve karanlık zamanlarda bile bir nur gibi yol göstermesi, Allah’ın şefkatinin ve özel ilgisinin bir yansımasıdır.

Rahmet-i İlâhî, hastalıkta, musibette bile görünür: Çünkü her bela bir uyanışa, bir arınmaya, bir kulluğa vesile olabiliyor.

3. Sonuç ve Hikmetli Yaklaşım

Bu çağ, zahiren zor ama batınen büyük tecellilere gebedir. Hâkim ismiyle Allah, olaylara bir hikmet gömleği giydirir. Rahîm ismiyle de, o olayların içine rahmet, yumuşaklık ve lütuflar yerleştirir.

Nasıl anlatmalı?

“Bu çağda Allah unutulmuş gibi görünse de, aslında O’nun isimleri her şeyde daha da parlak tecelli ediyor” demeliyiz.

Göz, kulağı aşan; kalbin ve aklın birlikte görmesi gereken bir hakikat bu.

Hikmetli tecellileri görmek için olaylara yüzeysel değil, derinlemesine bakmak gerek.

MARİFETULLAHIN ŞAHİTLERİ

“Marifetullahın şahitleri, bürhanları üç çeşittir:
Bir kısmı su gibidir. Görünür, hissedilir, lâkin parmaklarla tutulmaz. Bu kısımda hayalâttan tecerrüd etmek, külliyetle ona dalmak gerektir. Tenkit parmaklarıyla tecessüs edilmez; edilse akar, kaçar. O âb-ı hayat, parmağı mekân ittihaz etmez.
İkinci kısım, hava gibidir. Hissedilir, fakat ne görünür, ne de tutulur. Ona karşı sen, yüzün, ağzın, ruhunla o rahmet nesîmine karşı teveccüh et, kendini mukabil tut. Tenkit elini uzatma, tutamazsın. Ruhunla teneffüs et. Tereddüt eliyle baksan, tenkitle el atsan, o yürür, gider. Senin elini mesken ittihaz etmez, ona razı olmaz.
Üçüncü kısım ise, nur gibidir. Görünür, fakat ne hissedilir, ne de tutulur. Öyleyse, sen kalbinin gözüyle, ruhunun nazarıyla kendini ona mukabil tut ve gözünü ona tevcih et, bekle. Belki kendi kendine gelir. Çünkü nur, elle tutulmaz, parmaklarla avlanmaz. Belki o nur ancak basiret nuruyla avlanır. Eğer haris ve maddî elini uzatsan ve maddî mizanlarla tartsan, sönmese de gizlenir. Çünkü öyle nur, maddîde hapse razı olmadığı gibi, kayda giremez, kesîfi kendine mâlik ve seyyid kabul etmez.”
Bu konuyu hikmetli bir surette nasıl anlamalı ve ne şekilde anlatmalıyız ?

Marifetullahın yani Allah’ı tanımanın ve bilmenin derecelerini ve bu derecelerin anlaşılma yollarını derin bir hikmetle ortaya koyuyor. Üç farklı temsil üzerinden hakikatin farklı idrak seviyeleri tarif ediliyor. Bu ifadeyi hikmetle anlamak ve anlatmak için şu yolu izleyebiliriz:

1. Genel Anlayış: “Marifetullahın Şahitleri” Nedir?

Marifetullah; Allah’ı tanımak, bilmek, O’na ait delil ve işaretleri kalp ve ruhla kavramaktır. Bu metinde, marifetullahın şahitleri ve bürhanları yani Allah’a işaret eden deliller üç temsil ile anlatılıyor: su, hava ve nur. Her biri, marifetullahın farklı bir idrak katmanını temsil eder.

2. Su Gibi Olan: Hissî ve Akışkan Deliller

Temsili Açıklama:

Su, görünür ve hissedilir, fakat elle tutulmaz.

Bu deliller insanın duyularıyla hissettiği, kalbin hissettiği hakikatlerdir.

Ancak bunlara ulaşmak için hayalî şeylerden arınmak ve kalben yoğunlaşmak gerekir.

İnceleme ve sorgulama niyetiyle “parmak uzatırsan”, yani soğuk akılla yaklaşılırsa, bu delil kaçar.

Hikmetli Yorum: Bu, Allah’ın sanatını, kudretini tabiatta görmek gibidir. Örneğin, bir çiçeğin güzelliğinden Allah’ın cemâlini anlamak. Fakat bunu bilimsel tenkit için değil, hayranlık ve ibret nazarıyla yaptığında marifet doğar.

3. Hava Gibi Olan: Lâtif ve Manevî Deliller

Temsili Açıklama:

Hava görünmez ama hissedilir. Onu tatmak için yüzünü ona dönmek gerekir.

Maddî el ile değil, ruhunla teneffüs edersin.

Sorgulayıcı ve şüpheci bir şekilde yaklaşırsan, kaybolur.

Hikmetli Yorum: Bu, daha çok Allah’ın rahmetini, muhabbetini, huzur veren manevi tecellîlerini ifade eder. Bazen bir dua anında kalbe gelen huzur, bir istiğfarla gelen ferahlık gibi. Bu lâtif hisleri ancak ruh hissedebilir; akıl tek başına tutamaz.

4. Nur Gibi Olan: İlhamî ve Basiretle Kavranan Deliller

Temsili Açıklama:

Nur görünür ama tutulmaz, hissedilmez.

Ona ulaşmak için basiret gözü gerekir. Kalbin gözüyle görmek gerekir.

Maddî aletlerle yaklaşırsan, nur gizlenir.

Hikmetli Yorum: Bu en derin seviyedir. Bu, hakikatin ledünnî yönüdür. Allah’ın sıfatlarına dair daha yüksek bir idraki temsil eder. Bazen bir anda kalbe doğan “kesin bir iman”, ilhama yakın bir anlayış, ya da bir tefekkür anında yakalanan vecd hali gibi. Bu hal, sadece içten ve samimi bir yönelişle gelir.

5. Nasıl Anlatmalıyız?

Temsiller Üzerinden: Bu üç temsili (su-hava-nur) günlük hayattan örneklerle açıklayarak anlatmak çok etkilidir.

Kalbe Hitap: Anlatırken akla değil, kalbe ve ruha hitap etmek gerekir. Çünkü konu kalbin idrak sahasına dairdir.

Tenkit Değil Teveccüh: Öğüt verir gibi değil, davet eder gibi anlatmak gerekir. “Bak, hisset, yönel” diyerek.

Tefekkürle Birleştirme: Anlatımda kainattan, insan ruhundan, hayatın ince yönlerinden örneklerle bağlantı kurmak; bir çiçekten Allah’a ulaşma yolunu göstermek.

İTİKATTA HAK VE ORTA YOL: MÂTURÎDÎ VE EŞ’ARÎ MEZHEPLERİNDE BİRLEŞEN VE AYRILAN YÖNLER

İslam düşüncesi, asırlardır akıl ile naklin, ilim ile hikmetin, kalp ile idrakin iç içe geçtiği derin bir tefekkür medeniyetidir. Bu tefekkür dünyasında, özellikle inanç esaslarını açıklamada iki büyük itikadî ekol öne çıkmıştır: Mâturîdîlik ve Eş’arîlik. Her ikisi de Ehl-i Sünnet ve’l-Cemaat’in ana kollarını temsil eder, ancak bazı meselelerde farklı bakış açılarına sahiptir. Bu yazıda, bu iki büyük ekolün hem ittifak ettikleri esasları hem de ayrıldıkları yönleri ele alacağız; ilimle yoğrulmuş, hikmetle süslenmiş bir nazarla meseleye bakmaya çalışacağız.

İTİFÂK ETTİKLERİ ESASLAR: HAKİKATTE BİRLEŞEN YOLLAR

Mâturîdîlik ve Eş’arîlik, her ne kadar metot farklılıkları taşısa da özde aynı hakikate hizmet eder. İşte ittifak ettikleri bazı temel hususlar:

1. Tevhid İnancı: Her iki mezhep de Allah’ın birliğini, benzerinin ve ortağının olmadığını kesin bir şekilde kabul eder. Allah’ın sıfatları, zâtından ayrı ve ezelîdir.

2. Kur’an Allah Kelâmıdır: Kur’an’ın mahlûk olmadığı, Allah’ın kelâmı olduğu hususunda ittifak vardır.

3. Nübüvvetin Zarûreti: Peygamberlerin gönderilmesinin ilahî bir zaruret olduğu ve onların masumiyetleri konusunda birleşirler.

4. Âhiret İnancı: Cennet, cehennem, yeniden dirilme, hesap, mizan, sırat ve şefaat gibi ahiret ahvali konularında ortak bir inanca sahiptirler.

5. Ehl-i Kıble Tekfir Edilmez: Bid’at ehli bile olsa, kıble ehli olan Müslümanlar tekfir edilmez prensibiyle ümmetin birliğini koruma hassasiyetindedirler.

Bu ortak noktalar, Ehl-i Sünnet’in birliğini ve hak yolda sebatını gösterir. İki yolun da menzili birdir: Allah’ın rızasına ulaşmak ve sahih bir iman üzere ömür sürmektir.

AYRILDIKLARI YÖNLER: FİKİRDE ZENGİNLİK, HAKİKATTE BİRLİK

Aşağıdaki farklılıklar, ayrılık değil, tefekkür zenginliğidir. Çünkü her ikisi de Kur’an ve Sünnet zemininde hareket eder:

1. Akıl ve Nakil Dengesi

Mâturîdîlik: Akla daha geniş yer verir. Aklın, vahiy gelmeden önce bile Allah’ın varlığını ve bazı ahlâkî ilkeleri bilip sorumlu olabileceğini savunur.

Eş’arîlik: Akla önem verir ama nakli ön planda tutar. Aklın sınırlarını çizer, vahyin rehberliğini merkeze alır.

> Hikmetli bir bakış: Aklı ilahlaştırmadan kullanan Mâturîdîlik, aklı küçümsemeden sınırlandıran Eş’arîlik… Her ikisi de insanı Allah’a ulaştıran farklı yolları temsil eder.

2. İman-Amel İlişkisi

Mâturîdî: İman, tasdikten ibarettir; amel imandan bir cüz değildir. Günah işleyen mümin dinden çıkmaz.

Eş’arî: İman, kalp tasdiki, dil ikrarı ve bazılarına göre ameli de kapsar. Ancak yine de büyük günah işleyen dinden çıkmaz, affı Allah’a kalmıştır.

> Düşündürücü bir nokta: Mâturîdîlik, istikrarı öne çıkarır; Eş’arîlik ise Allah’ın mutlak iradesi karşısında insanın acziyetini vurgular.

3. Allah’ın Sıfatları ve Fiilleri

Mâturîdî: Allah’ın fiilleri hikmetlidir. Her işinde bir sebep ve maslahat vardır.

Eş’arî: Allah’ın fiilleri sebeplere bağlı değildir; O diler ve yapar, hikmetle kayıtlı değildir.

> İbretli bir yorum: Mâturîdîlik Allah’ın adaletine, Eş’arîlik ise kudretine vurgu yapar. Biri “neden” sorusuna cevap arar, diğeri “O’nun işine karışılmaz” der. İkisi de teslimiyetle neticelenir.

4. Kulların Fiilleri (Kazanma/Kesb)

Mâturîdî: Kul kendi fiilini yaratmaz ama tercih eder; Allah yaratır, kul kazanır. İnsan iradesi daha belirgindir.

Eş’arî: Kul fiilleri “kesb” eder; yaratma tamamen Allah’a aittir. Kul iradesi zayıf olarak tasvir edilir.

> İlmi bir tespit: Bu meseledeki farklılıklar, kader anlayışına yansır. Ancak sonuçta her ikisi de Allah’ın ilmi ve kudretiyle insan iradesini bağdaştırmaya çalışır.

SONUÇ: BİRLİKTEKİ HİKMET VE ÇEŞİTLİLİKTEKİ BEREKET

Mâturîdîlik ve Eş’arîlik, İslam düşüncesinin iki kutlu nehridir. Farklı kaynaklardan beslenir ama aynı hakikat denizine akarlar. İslam ümmetine düşen, bu iki mezhebin ilmî mirasını anlamak, aralarındaki ihtilafları çatışma değil zenginlik olarak görmek ve her iki yolun da Kur’an ve Sünnet istikametinde olduğunu bilmektir.

Her biri, Allah’a giden yolda birer kandil gibidir. Kimi akılla yolu bulur, kimi teslimiyetle. Ama her ikisi de “La ilahe illallah” hakikatinde birleşir.

“Mezhep, hakikatin farklı açılardan izahıdır; bölünme değil, derinleşmedir.”

TÜRKİYE’DE LAİKLİK ADINA YAPILAN MENFİ VE DEĞERLERİ YOK EDEN UYGULAMALAR

Bir milletin ruhuna yabancı bir el uzanırsa, onun özüyle çatışan bir zihniyet tarih boyunca huzur getirmemiştir.

Cumhuriyet’in ilanından sonra Türkiye’de gerçekleştirilen reformlar, Batı’yı örnek alma düşüncesiyle şekillendirildi. Bu süreçte “laiklik” ilkesi, dinin devlet işlerinden ayrılması şeklinde tanımlansa da, zamanla bu ilke çarpıtılarak bir “din karşıtlığı” haline dönüştürüldü. Bu yazıda, laiklik adına yapılan bazı uygulamaların, milletin köklü değerlerini nasıl hedef aldığını ve neticede ne gibi sonuçlara yol açtığını tarihî örneklerle ele alacağız.

1. Ezanın Türkçeleştirilmesi (1932-1950)

1932 yılında ezanın Arapça okunması yasaklanarak Türkçeye çevrilmesi, dini sembollere doğrudan müdahale anlamına geliyordu. “Tanrı uludur” şeklinde yapılan bu değişiklik, halk nezdinde büyük rahatsızlık doğurdu. Caminin sesi susturulmakla kalmadı, milletin bin yıllık geleneğine de hançer vuruldu. Nihayet 1950’de, halkın büyük teveccühüyle ezan asli şekline döndü.

2. Medreselerin ve Tekke-Zaviyelerin Kapatılması (1925)

Tasavvuf ve dini ilimlerin asırlardır öğrenildiği medrese, tekke ve zaviyeler bir gecede kapatıldı. Bu kurumlar, sadece ilim değil, ahlak ve maneviyat mektepleriydi. Onların kapatılmasıyla dinî otorite susturuldu, halk irşattan mahrum bırakıldı. Bu boşluk, zamanla ideolojik dayatmalarla doldurulmaya çalışıldı.

3. Kılık Kıyafet Kanunu ve Şapka Devrimi (1925)

Halkın giyimiyle oynanarak “medeniyet” adına dış görünüşe müdahale edildi. Alimlerin sarığı, halkın fes ve takkesine savaş açıldı. Birçok din adamı sırf şapka giymediği için idam edildi. Bu, sadece bir kıyafet değişikliği değil; aynı zamanda bir kültür kıyımıydı.

4. Latin Alfabesi Devrimi (1928)

Osmanlı Türkçesi’nin kaldırılıp Latin harflerine geçilmesi, geçmişle bağın koparılmasıydı. Bir gecede milyonlarca insan “okuma yazma bilmeyen” statüsüne düştü. Arşivler, kütüphaneler, mezar taşları okunamaz hale geldi. Böylece milletin tarihiyle irtibatı kesildi; köksüz bir nesil yetiştirilmeye çalışıldı.

5. Din Eğitiminin Yasaklanması ve Kontrol Altına Alınması

Bir dönem tamamen yasaklanan din dersleri, halkın yoğun tepkisi sonrası seçmeli hale geldi. Sonrasında ise devlet kontrolünde verilen din eğitimi, şekilci ve ruhsuz bir yapıya büründü. Dini bilgi, sadece müfredat bilgisi haline geldi, yaşanan bir değer olmaktan çıkarıldı.

6. Diyanet’in Laiklikle Sınırlandırılması

Kuruluşu laiklik adına meşrulaştırılan Diyanet İşleri Başkanlığı, sadece devletin çizdiği sınırlar içinde din hizmeti sunabilen bir kurum haline geldi. Diyanet, milletin değil, devletin dini yorumlamasını esas aldı. Bu da zamanla halkın güvenini zedeledi.

SONUÇ: LAİKLİK Mİ, DİNSİZLİK Mİ?

Laiklik, inançlara eşit mesafede duran bir sistem olarak tanımlansa da Türkiye’deki uygulaması, büyük oranda inancı baskılayan bir araç haline gelmiştir. Bu dayatmalar, sadece dini değil; ahlaki, kültürel ve toplumsal değerleri de zedelemiştir. Oysa milletin mayasında din vardır, inanç vardır. Onu bundan ayırmaya çalışan her hareket, milletle çatışmış ve tarih boyunca başarısız olmuştur.

Bugün geldiğimiz noktada, geçmişte yaşanan bu menfi uygulamaların sorgulanması ve milletin değerleriyle barışık bir anlayışın hâkim olması elzemdir. Aksi halde, ne tarih affeder ne de vicdanlar.

https://tesbitler.com/index.php?s=Laiklik+

TÜRKİYE’DE VE DÜNYADA DEMOKRASİ ADINA YAPILAN MENFİ VE DEĞERLERİ YOK EDEN UYGULAMALAR

“Demokrasi” bir değer değil, bir araçtır. Eğer bu araç değerleri yıkmak için kullanılırsa, o zaman sadece şekli kalır, ruhu kaybolur.

Modern dünyada demokrasi, “halkın kendi kendini yönetmesi” olarak tanımlanır. Ancak tarih boyunca bu kavram, birçok kez manipüle edilerek halk iradesine değil; ideolojik çıkar gruplarına hizmet eden bir maske haline getirilmiştir. Demokrasi adına yapılan bazı uygulamalar, özgürlük getirmek bir yana, halkların inançlarını, kültürlerini ve temel değerlerini tehdit etmiştir. Bu yazıda hem Türkiye’den hem de dünya tarihinden ibretlik örneklerle bu meseleyi ele alacağız.

1. Demokrasi Adına Yapılan İlk Darbe: 1960 – Türkiye

Adnan Menderes’in başında bulunduğu Demokrat Parti, halkın büyük çoğunluğunun desteğiyle iktidara gelmişti. Ancak halkın dini ve kültürel değerlerine daha yakın bir siyaset izlemesi, “laikçi elit”leri rahatsız etti. Sonuç: 27 Mayıs 1960 darbesi. Üstelik darbenin gerekçesi “demokrasiyi kurtarmak”tı! Menderes ve iki bakan idam edildi. Demokrasi halkın iradesiydi ama ne acıdır ki, halkın seçtiği liderler demokrasi adına ortadan kaldırıldı.

2. Arap Baharı ve Demokrasi Tuzağı

2010 yılında başlayan Arap Baharı, başta “demokrasi getirecek” denilerek kitleleri heyecanlandırdı. Ancak Mısır’da halkın seçtiği Cumhurbaşkanı Muhammed Mursi, Batı destekli bir darbeyle devrildi, hapsedildi ve sonrasında hayatını kaybetti. Demokrasi için sokağa çıkan halk, sonunda daha kanlı ve baskıcı rejimlere teslim edildi. Demokrasi, bir kez daha bir kılıf olarak kullanıldı; halkın inancı ve iradesi ezildi.

3. Irak ve Afganistan: Demokrasi Bahanesiyle İşgal

ABD, 2003’te Irak’ı “demokrasi getirme” bahanesiyle işgal etti. Sonuç: Milyonlarca insan öldü, ülkede iç savaş çıktı, mezhepsel ayrışmalar derinleşti. Benzer şekilde Afganistan’da 20 yıl boyunca demokrasi götürülmeye çalışıldı, fakat sonunda Taliban yeniden iktidara geldi. Demokrasi, emperyal bir silaha dönüştürüldü.

4. 28 Şubat Postmodern Darbesi (1997) – Türkiye

Halkın oylarıyla seçilen Refah Partisi’ne karşı, medya ve ordu eliyle “demokrasi dışı” bir müdahale yapıldı. Sözde tehdit “irtica” idi. Ama aslında tehdit edilen, halkın inancıyla barışık bir siyasal yapının ortaya çıkmasıydı. Demokrasi yine halkın iradesine karşı bir sopa olarak kullanıldı.

5. Medya ve Algı Yönetimiyle Demokrasiye Müdahale

Modern demokrasilerde artık tanklar değil, medya manşetleri darbe yapıyor. Halkın kararlarını yönlendiren algı operasyonları, gerçek demokrasinin önündeki en büyük tehditlerden biri haline geldi. Örneğin, Batı ülkelerinde İslamofobi üzerinden Müslümanlar demokratik haklardan soyutlanırken, buna “özgürlük” adı veriliyor.

SONUÇ: DEMOKRASİYİ DEĞERLERDEN KOPARMAK, ONU ZEHİRLER

Demokrasi, değerlerle yaşar. Adalet, inanç özgürlüğü, ahlak, milli kimlik gibi temel unsurlar yok sayıldığında, geriye sadece sandık ve oy kalır. Bu ise çoğunluğun tahakkümüne veya elitlerin manipülasyonuna dönüşür. Türkiye ve dünya örnekleri gösteriyor ki, demokrasi adına yapılan bazı uygulamalar, halkın inancını, kültürünü ve kimliğini hedef almıştır.

Asıl mesele şudur: Demokrasi, halkın inanç ve değerleriyle barışık bir zemin üzerinde yaşatıldığında anlamlıdır. Aksi halde, demokrasi bir maske olur; altında ise baskı, çıkar, tahakküm ve kültürel yozlaşma gizlenir.

https://tesbitler.com/index.php?s=Demokrasi+

MUHALEFET TÜRKİYE’Yİ MADDİ MANEVİ GELECEĞE TAŞIYACAK KAPASİTE, PROJE VE POTANSİYELE SAHİP DEĞİLDİR

Muhalefet, Türkiye’yi Maddî ve Manevî Geleceğe Taşıyacak Kapasiteden Yoksun: Erdoğan Karşıtlığı Üzerine Bina Edilmiş Siyasetin Çıkmazı

Giriş

Türkiye, son yüzyılda birçok dönüşüm geçirdi. Saltanattan cumhuriyete, darbelerden demokrasiye, krizlerden kalkınmaya… Bu dönüşümlerde iktidarlar kadar muhalefetin rolü de büyük önem taşır. Lakin Türk siyasetinde muhalefetin büyük bir çıkmazı vardır: Siyaseti şahıslar üzerine bina etmek. Özellikle son 20 yılda muhalefetin bütün varlığı neredeyse tek bir hedefe odaklandı: Recep Tayyip Erdoğan’ı iktidardan indirmek. Peki bu, gerçek bir siyaset midir? Türkiye’yi geleceğe taşıyacak vizyon bu mudur? İşte bu sorulara tarihî arka planla cevap arayalım.

1. Muhalefetin Kronik Problemi: “Muhalefet Etmek İçin Muhalefet”

Türkiye’de muhalefet çoğu zaman kendi programını, ilkesini, kalkınma ve maneviyat vizyonunu ortaya koymak yerine, sadece mevcut iktidara karşı çıkmakla meşgul olmuştur. Bu durum yeni değildir:

1950’lerde Demokrat Parti iktidarına karşı CHP, halktan kopuk elitist bir muhalefet sergilemiş, “halka rağmen halk için” anlayışında ısrar etmişti.

1970’lerde sağ-sol çatışmaları içinde vizyonsuz bir muhalefet, Türkiye’yi iç kargaşaya sürükleyen koalisyonlara ortak oldu.

1990’larda Refah Partisi’nin belediyecilikte gösterdiği başarıya karşı, projeyle değil yasakla mücadele eden bir muhalefet çizgisi hâkimdi.

Bu geçmiş, günümüzde de değişmedi. Muhalefet hâlâ “karşı olmak” dışında bir kimlik ortaya koyamamaktadır.

2. Erdoğan Karşıtlığı Üzerinden Siyaset İnşası: Zayıf Temeller, Geçici İttifaklar

Son 20 yılda Erdoğan liderliğindeki AK Parti iktidarına karşı çıkan muhalefet, ne yazık ki kendi özgün projelerini üretmek yerine Erdoğan’a karşıtlık üzerinden geçici, ilkesiz ittifaklar kurmayı tercih etti. Bu yaklaşım:

Farklı ideolojik kutupları yapay biçimde birleştirdi.

Seçim dönemlerinde tutarsız vaatler sunuldu, sonrasında unutuldu.

Toplumun temel değerleri (din, tarih, millet bilinci) ile bağ kurulamadı.

Neticede Erdoğan’a karşı olmak bir “ortak zemin” gibi sunulsa da, bu zemin ne bir vizyon üretti ne de kalıcı siyasi bir başarı sağladı. Hatırlayalım: 2023 seçimlerinde muhalefet “Erdoğan gitsin” dışında neyi hedefledi?

3. Maddî ve Manevî Kalkınma İçin Ne Söylüyorlar?

Bugün Türkiye’nin en büyük meseleleri sadece ekonomik kalkınma değil; manevî erozyon, ahlâkî çöküntü, aile yapısının zayıflaması, gençliğin inanç boşluğuna düşmesi gibi ciddi tehditlerdir. Fakat:

Muhalefetin bu konularda somut bir politikası yoktur.

“Laiklik” adı altında dinî değerleri ötekileştirme eğilimi sürmektedir.

Aile, gençlik, kültür gibi meseleler ya tamamen ihmal edilmekte ya da ideolojik pencereden görülmektedir.

Bu manzara, milletin tarihî ve manevî kökleriyle barışık olmayan bir siyaset tarzının, bu ülkenin geleceğine katkı sunamayacağını açıkça ortaya koymaktadır.

4. Sadece Eleştiren Değil, İnşa Eden Liderlik Gerekir

Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın uzun yıllar iktidarda kalmasının tek sebebi seçim kazanmak değildir. Asıl sebep, millete dokunan hizmetler, altyapı yatırımları, yerli savunma sanayi atılımları, diplomatik duruş ve en önemlisi, milletin değer dünyasını okuyabilmesidir.

Muhalefet, Erdoğan’a alternatif olmak istiyorsa:

Projelerle konuşmalı,

Halkın değerleriyle barışmalı,

Sadece iktidarı değil, milleti ikna edecek bir duruş sergilemelidir.

Aksi halde muhalefet ne yazık ki “her seçimde aynı hatayı tekrar eden ama farklı sonuç bekleyen bir yapı” olarak kalmaya devam edecektir.

Sonuç: Sadece Gitmesini İsteyerek Gelen Olunmaz

Siyaset, sadece birinin gitmesini istemekle değil, halkı ikna edecek bir gelecek tasavvuru ortaya koymakla yapılır. Türkiye’nin maddî ve manevî kalkınması; yalnızca eleştiriden değil, inşa edici bir vizyondan geçer.

Ne yazık ki mevcut muhalefet, bu vizyonu taşıyamamaktadır. Bugüne kadar Erdoğan karşıtlığı üzerine bina edilmiş siyaset, milletin gönlünde kalıcı bir güven oluşturmamıştır. Çünkü millet bilir:
Yıkan çok, yapan azdır.
Bozan çok, inşa eden kıymetlidir.

WWW.TESBİTLER.COM. ADLI SİTENİN GENEL RAPORU HAKKINDA

(“Tesbitler – islam bilgi arşivi.” içeriğine dayanarak, sitenin başlıkları ve konularıyla ilgili genel bir rapor aşağıdadır:
Genel Bakış:
* Sitenin adı “İslâm Bilgi Arşivi” olarak belirtilmiş ve “Mehmet Özçellik” ile ilişkilendirilmiştir. Aynı zamanda “Tesbitler” (Tespitler/Gözlemler) başlığı da öne çıkmaktadır, bu da sitenin analiz ve yorum odaklı olabileceğini düşündürmektedir.
* Site, İslami bilgi ve kaynakları bir araya getiren bir arşiv niteliğindedir.
Ana Başlıklar ve İçerik Türleri:
* Makaleler: Sitede düzenli olarak makaleler yayınlanmaktadır (“Son Makaleler”, “MAKALELER”). Arşiv bölümünün varlığı (örneğin, 2017’den 2021’e kadar aylık arşivler), uzun süredir devam eden bir yayın geçmişi olduğunu göstermektedir.
* Sesli İçerikler:
* “SESLİ RİSALE-İ NURLAR-İNDİR” başlığı, Risale-i Nur külliyatının sesli formatta sunulduğunu ve indirilebildiğini göstermektedir. Bu, sitenin belirli bir İslami ekole (Nur Cemaati) yönelik içerik barındırdığını işaret edebilir.
* “RADYOMUZ 24 SAAT YAYINDA” ve “MASAÜSTÜ RADYO PLAYER-İNDİR” başlıkları, sitenin 24 saat yayın yapan bir internet radyosuna sahip olduğunu ve bilgisayardan dinlemek için bir oynatıcı sunduğunu belirtir. Başkalarının kendi sitelerine ekleyebileceği bir radyo eklentisi de mevcuttur (“Sitene Radyo Ekle”).
* Video İçerikler: “SESLİ-VİDEO-ZENGİN İSLAM BİLGİ ARŞİVİ” ifadesi ve “YOUTUBE’LER” başlığı, sitede video içeriklerin de bulunduğunu veya YouTube kanallarına yönlendirme yapıldığını göstermektedir.
* Mobil Uygulama: “Google Play” ve “SESLİ-VİDEO-ZENGİN İSLAM BİLGİ ARŞİVİ Uygulama indir” (Google Drive linki ile) başlıkları, sitenin bir mobil uygulamasının olduğunu göstermektedir.
* Güncel Konular ve Teknoloji:
* “CHATGPT VE YAPAY ZEKA SOHBETLERİ VE MAKALELER” başlığı (birden fazla yerde geçiyor), sitenin yapay zeka ve ChatGPT gibi güncel teknolojik konuları İslami veya genel bir perspektiften ele aldığını göstermektedir.
* “6 ŞUBAT DEPREMİ: *DEPREMLE İMTİHANIMIZ DEVAM EDİYOR” başlığı, güncel olaylara (deprem gibi) dini bir bakış açısıyla yaklaşıldığını belirtir (“imtihan” vurgusu).
* “GAZZE VE İSRAİL VAHŞETİ-YAHUDİLİK” başlığı, güncel jeopolitik konuların (İsrail-Filistin meselesi) ve ilgili dinlerin (Yahudilik) sitede tartışıldığını göstermektedir.
* Sosyal Medya ve İletişim: “YOUTUBE’LER VE TELEGRAMLAR” başlığı, sitenin YouTube ve Telegram gibi platformlarda da varlık gösterdiğini belirtir.
* Diğer Özellikler: “HAKKIMIZDA” (About Us) bölümü ve sitenin potansiyel olarak birden fazla dilde hizmet verdiği iddiası (“SİTEMİZ TÜM DİLLERDE”) diğer özelliklerdendir.
Sonuç:
“İslâm Bilgi Arşivi” sitesi, Mehmet Özçellik tarafından yönetilen veya onunla ilişkili, geniş bir İslami içerik yelpazesi sunan bir platformdur. Yazılı makalelerin yanı sıra sesli (özellikle Risale-i Nur ve radyo yayını) ve video içeriklere de yer vermektedir. Güncel olaylar (deprem, Gazze) ve modern teknolojiler (yapay zeka, ChatGPT) gibi konuları da İslami bir perspektifle ele alan, multimedya destekli bir bilgi kaynağı ve yorum platformu olarak görünmektedir. Sitenin ayrıca bir mobil uygulaması ve sosyal medya uzantıları bulunmaktadır.

İNSAN EBED İÇİN YARATILMIŞTIR

“İnsan, ebed için yaratılmıştır. Onun hakikî lezzetleri, ancak marifetullah, muhabbetullah, ilim gibi umur-u ebediyededir.”
(İşaratü’l-İ’caz, Bakara Suresi 25. Ayetin tefsiri)

İnsan, fıtraten sonsuzluğu ister. Gönlünde tükenmez bir yaşama arzusu, ruhunda bitmez bir kalıcılık sevgisi taşır. Bir çiçeğin soluşu, bir sevdiğinin vefatı, gençliğinin gidişi, kalbini yaralar. Çünkü o, geçici olana değil, bâki olana meyillidir. İşte bu sırdan dolayıdır ki, Kur’an insanı “ebed için yaratılmış bir varlık” olarak tanımlar.

Bediüzzaman Hazretleri, bu cümlede insanın yaratılış gayesini veciz bir şekilde ortaya koyar: Gerçek lezzet, sonsuzlukla ilgilidir. Yani insanın kalıcı bir huzura, derin bir saadete ulaşması, ancak Allah’ı tanımak (marifetullah), O’nu sevmek (muhabbetullah) ve O’nun sonsuz ilminden nasiplenmekle mümkündür.

Dünya hayatı, lezzet gibi görünen yüzlerce geçici tatlarla doludur. Fakat bu tatlar, insanın kalbini doyurmaz. Çünkü kalbin gıdası madde değil, manadır. Maddi nimetlerin zirvesine ulaşanlar bile ruhlarında bir boşluk hissederler. Bu boşluğu dolduracak olan ise, ancak ebedî olanla irtibat kurmaktır.

Marifetullah; yani Allah’ı tanımak, kalbin gözünü açmak gibidir. İnsan bir aynadır; kendine baktığında sadece tenini değil, onu yaratanın sanatını da görebilmelidir. Kalp, nefsin arzularından değil, Hakk’ın nurundan tat bulduğunda gerçek huzura ulaşır. Muhabbetullah ise bu tanımanın neticesidir. Çünkü tanıyan sever, seven ise vuslat ister. İşte insanın hakiki gayesi de bu vuslattır: Rabbinin rızasını kazanarak O’na dönmek.

İlim ise bu yolculukta bir ışıktır. Ancak burada bahsedilen ilim, sadece teknik bilgi değil, kalbi de aydınlatan hikmetli ilimdir. O ilim ki, kişiyi kendini bilmeye, Rabbini tanımaya, hayatı anlamlandırmaya götürür.

**

Bir mümin, hayatı sadece dünyevî hedeflerle sınırlarsa, sonsuzluk fıtratına dar bir elbise giydirmiş olur. Halbuki o, sonsuzluğu isteyen bir ruh taşımaktadır. Bu ruhun kıblesi ise ancak Allah olabilir.

**

Netice olarak:
İnsan, sonsuz saadete talip olacak şekilde yaratılmıştır. Dünyanın faniliği içinde kalıcı bir tat arayan insana düşen, fıtratının işaret ettiği ebedi hayatı unutmamak, onu hazırlamak ve gerçek lezzeti Hakk’ı tanımakta bulmaktır. Çünkü gerçek huzur, marifetullahladır; gerçek muhabbet, muhabbetullahladır; hakiki lezzet, ilim ve hikmetledir.

İnsan: İlahi İsimlerin Tecelli Tarlası

“Evet insan ve insanın hayatı esma-i İlahiyenin tecelliyatına bir tarladır. Ve Cennet’te rahmet-i İlahiyenin enva’ının cilvelerine mazhardır. Ve hayat-ı uhreviyenin hârika ve gayr-ı mütenahî semereleri için bir fidanlık veya bir çekirdektir. Demek insan bir sefine kaptanı gibidir. Sefinenin gayr-ı mahdud faidelerinden, kaptanın alâka ve hizmeti nisbetinde kendisine verilir. Bâki kalan kısmı sultana raci’dir. İnsan da, sefine-i vücuduyla alâkası derecesinde o vücudun hayatdar semeratından hissesini alır. Mütebâkisi, Sultan-ı Ezelî’ye aittir…”

İnsanın Yolculuğu: Varlık Sefinesinde Bir Kaptan

İnsan… Görünüşte küçük, fakat hakikatte büyük bir âlem. Maddî yapısıyla zayıf, ruhî derinliğiyle sonsuz bir cevher. Kur’ân’ın ifadesiyle yeryüzünün halifesi, ahiretin adayı ve sonsuz bir yolculuğun misafiri. Ve bu insan, kendisine emanet edilen “sefine-i vücudun” kaptanı.

Her bir insan, kendi varlığıyla bir gemi gibidir. Bu geminin içi bin bir cihaz ve duygularla donatılmıştır. Göz bir pencere, kalp bir pusula, akıl bir rota çizer. Bu yolculuk, sıradan bir seyahat değil; ezelî bir Kaynak’tan gelip, ebedî bir menzile doğru uzanır. Bu seyrin asıl gayesi, İlâhî isimlerin (esma-i hüsnânın) tecellisine mazhar olmak, onları hayatında yansıtmak ve neticede bu tecellilerle Cennet’te Rahmân’ın sonsuz ihsanına muhatap olmaktır.

Varlık, Esma-i İlahiye’nin Bir Aynasıdır

Kâinatın yaratılış gayesi, Allah’ın güzel isimlerinin (esma-i hüsnâ) tezahürüdür. Kudret ismiyle var edilir, Rezzâk ismiyle rızıklandırılır, Hakîm ismiyle hikmetle düzenlenir. İşte insan, bu isimlerin en parlak tezahürlerine mazhar olan bir merkezdir.

Hayatı, sadece dünyalık bir koşturma, bedenî ihtiyaçların giderilmesi sanmak, insanın bu derin anlamını küçültmek olur. Zira onun yaratılışı, sadece yemek, içmek, çalışmak ve tüketmek için değildir. O, bir tefekkür mahalli, bir şuur taşıyıcısı, bir emanetin hamalıdır.

Cennet: Esma-i Hüsnâ’nın Sonsuz Meyvesi

Risale-i Nur’un güzel bir ifadesiyle:

> “Cennet, rahmet-i İlahiyenin envaının cilvelerine mazhar olmaktır.”

Yani Cennet sadece nimetlerle dolu bir yer değil; İlâhî isimlerin orada tam manasıyla görünür hale geldiği, kulun Rabbiyle daha derinden tanıştığı bir vuslat mekânıdır. Merhamet orada Rahîm ismiyle parlar, güzellik Cemîl ismiyle taçlanır, sonsuzluk Bâkî ismiyle anlaşılır.

Bu dünyada küçük bir hizmetle, küçük bir sabırla kazanılan bu büyük nimetler; aslında İlâhî isimlerin bir ikramıdır.

İnsanın Sorumluluğu: Sefinenin Kaptanı Olmak

Bir sefinenin kaptanı, geminin iç düzeninden, yönünden ve yolcularından sorumludur. Ancak denizin dalgası, rüzgârın yönü ve fırtınalar onun elinde değildir. Ona düşen, kendi mesuliyet sınırları içinde en iyi şekilde görevini yapmaktır.

İşte insan da böyledir. Ne doğduğu yeri, ne fizikî şartları, ne de karşılaştığı olayları tam anlamıyla kontrol edemez. Ama o olaylara verdiği tepkiler, tavırlar ve tercihler ona aittir. Ve bu tercihlerle ahiretini şekillendirir.

> “Sefinenin gayr-ı mahdud faidelerinden, kaptanın alâka ve hizmeti nispetinde kendisine verilir.”

İnsan, vücuduna ne kadar sahip çıkar, onu ne kadar anlamlandırırsa, o kadar yüksek bir kulluk derecesine ulaşır. Geri kalan her şey, Sultan-ı Ezelî’nin tasarrufundadır.

Sonuç: Hayatın Her Anı Bir İmtihan ve Tefekkürdür

Bu bakışla insan, artık sıradan bir varlık değildir. Her anı, her hissi, her düşüncesi bir İlâhî isme ayna olabilecek potansiyele sahiptir. Sabırda Sabûr, affetmede Gafûr, güzellikte Cemîl, adalette Adl ismine mazhar olur.

Ve bu dünyadaki her hizmet, her ibadet, her niyet; ahirette bir çiçek, bir meyve, bir sürpriz olarak karşısına çıkar.

Unutma:

> Sen bir sefinenin kaptanısın. Bu yolculuk bir gün bitecek. Mühim olan, seyrini hangi niyetle ve neye rehberlik ederek tamamladığındır.

@@@@@@@@

“Evet insan ve insanın hayatı esma-i İlahiyenin tecelliyatına bir tarladır. “

### İnsan: İlahi İsimlerin Tecelli Tarlası

“Evet, insan ve insanın hayatı esmâ-i İlâhiyenin tecelliyatına bir tarladır.” Bu derin ve hikmet dolu söz, insanın varoluşunun özünü ve hayatın gayesini bir çiftçinin tarlasına benzeterek gözler önüne serer. Tarla, nasıl ki tohumların yeşermesi, büyümesi ve mahsul vermesi için bir zemin ise, insan da Allah’ın güzel isimlerinin (esmâ-i İlâhiye) tecelli ettiği, yani göründüğü, açığa çıktığı bir sahadır. Peki, bu benzetme bize neyi anlatır? İnsan, bu tarlada nasıl bir rol oynar ve hayatın iniş çıkışları bu hakikatin neresinde durur?

#### Tarla ve Tohum: Yaratılışın Hikmeti
Bir tarlaya baktığımızda, onun boş ve anlamsız bir arazi olmadığını görürüz. Toprak, içinde saklı bir potansiyel taşır; yeter ki ona tohum ekilsin, su verilsin ve güneşle buluşsun. İnsan da böyledir. Yaratılışı itibarıyla boş bir sayfa değildir; ruhuna, aklına ve kalbine sayısız kabiliyet tohumları ekilmiştir. Bu tohumlar, Allah’ın isimlerinin birer yansımasıdır. Mesela, insanın merhamet etmesi “Rahman” ve “Rahim” isimlerinin bir tecellisidir; bir şeyi bilmesi “Alîm” isminin, güzellik yaratması “Musavvir” isminin bir izidir. İnsan, bu isimlerin her birini hayatında açığa vurma potansiyeline sahiptir. Ancak tarlanın verimli olabilmesi için çiftçinin emeği gerektiği gibi, insanın da bu tohumları yeşertmesi için çaba, bilinç ve teslimiyet lazımdır.

#### Hayatın Sınavları: Toprağın İşlenmesi
Tarla her zaman düzgün ve kolay işlenebilir değildir. Bazen taşlıdır, bazen kuraktır, bazen de fırtınalarla sarsılır. İnsan hayatı da böyledir; inişler ve çıkışlarla doludur. Hastalıklar, kayıplar, zorluklar… Bunlar, tarladaki dikenler ve taşlar gibidir. İlk bakışta anlamsız ya da acı verici görünse de, hikmet gözüyle bakıldığında her birinin bir gayesi olduğu anlaşılır. Zira toprak, işlendikçe verimli hale gelir; insan da sınandıkça olgunlaşır, içindeki cevherler ortaya çıkar. Mesela, sabırla karşılanan bir musibet, “Sabûr” isminin tecellisine vesile olur; şükürle geçen bir nimet, “Şekûr” ismini yansıtır. Hayatın her anı, bu isimlerin birer aynasıdır; yeter ki insan, bu aynayı temiz tutsun.

#### İbret Dolu Bir Hakikat: İnsan Kendi Mahsulünü Biçer
Çiftçi, tarlasına ne ekerse onu biçer. Buğday ekersen buğday, diken ekersen diken alırsın. İnsan da hayat tarlasında düşünceleriyle, niyetleriyle ve eylemleriyle bir mahsul yetiştirir. Kalbinde kin büyütürse, hayatında huzursuzluk biçer; sevgi ve merhamet ekerse, dostluk ve saadet toplar. Bu, hem dünya hem de ahiret için geçerli bir hakikattir. Kur’an’da “Kim zerre kadar iyilik yaparsa onun karşılığını görür, kim zerre kadar kötülük yaparsa onun karşılığını görür” (Zilzal, 7-8) buyurulması, bu tarla metaforunun en çarpıcı ifadesidir. İnsan, kendi elleriyle ektiğini biçerken, aslında Allah’ın “Adil” isminin tecellisine de şahitlik eder.

#### Düşündürücü Bir Soru: Tarlamızı Nasıl İşliyoruz?
Şimdi dönüp kendimize soralım: Hayat tarlamıza ne ekiyoruz? Günlerimizi, saatlerimizi nasıl geçiriyoruz? Toprağımızı nasıl bırakıp tembelliğe mi düşüyoruz, yoksa her anı bir tohumla değerlendirmeye mi gayret ediyoruz? Unutmayalım ki, bu tarla bize emanettir ve bir gün sahibi tarafından kontrol edilecektir. O gün geldiğinde, “Ben bu tarlayı sana verdim, sen ne yaptın?” sorusuyla karşılaşacağız. Tarlamızda çiçekler mi açtırdık, yoksa dikenler mi büyüttük? Bu soru, her birimizi derin bir tefekküre davet eder.

#### Son Söz: Tarlanın Sahibi ve Çiftçi
İnsan, hayat tarlasında bir çiftçi gibidir; ama tarlanın sahibi değildir. Sahip, her şeyi yoktan var eden, her tohuma can veren, her tecelliyi hikmetle işleyen Allah’tır. Bizim vazifemiz, O’nun bize emanet ettiği bu tarlayı en güzel şekilde işlemek, O’nun isimlerini en güzel şekilde yansıtmaktır. Zira insan, esmâ-i İlâhiyenin tecelliyatına bir tarla ise, bu tarlanın en güzel mahsulü, Allah’a kul olmanın şuuruna ermiş bir kalp, O’nu tanıyan bir akıl ve O’na yönelen bir hayattır.

@@@@@@@

KUR’AN-I KERİM’DE BÜYÜ VE SİHİR: HİKMETLİ VE İBRETLİ DERSLER

İnsanlık tarihi boyunca büyü ve sihir, farklı toplumlarda çeşitli şekillerde var olmuş, insanların merakını ve korkusunu cezbetmiştir. Ancak İslam, büyü ve sihir konusuna net bir şekilde yaklaşarak, bunların insanı hem dünyevi hem de uhrevi olarak felakete sürükleyebileceğini bildirmiştir. Kur’an-ı Kerim, sihrin hakikatini, zararlarını ve ondan nasıl korunulması gerektiğini bizlere öğretir.

1. BÜYÜ VE SİHRİN TARİHÎ KÖKÜ

Büyü ve sihir, insanları etkileyerek onların anlayışlarını değiştirmek, ruhsal ve fiziksel zararlar vermek amacıyla yapılan şeytani bir iştir. Kur’an-ı Kerim’de sihrin, özellikle Hz. Süleyman (a.s.)’ın döneminde Babil’de geliştiği anlatılır:

“Ve onlar, Süleyman’ın mülkü hakkında şeytanların uydurup söylediklerine tabi oldular. Oysa Süleyman kâfir olmadı, fakat şeytanlar kâfir oldular. İnsanlara sihri ve Babil’deki iki meleğe –Harut ve Marut’a– indirilen şeyleri öğretiyorlardı. Halbuki o iki melek, ‘Biz ancak bir imtihan vesilesiyiz, sakın inkâr etme’ demeden kimseye (sihir) öğretmezlerdi…” (Bakara, 2/102)

Bu ayette, insanların sihir yoluyla başkalarına zarar vermeye çalıştığı, aileleri ayırdığı ve bu işin ancak Allah’ın izniyle etkili olabileceği anlatılmaktadır. Ayetin sonunda ise sihirle uğraşanların ahirette nasipsiz kalacağı bildirilmiştir.

2. SİHRİN GERÇEKLİĞİ VE ZARARLARI

Kur’an’da sihir, bir göz boyama ve anlayışı yönetme aracı olarak tarif edilir. Firavun’un sihirbazlarının sihir yoluyla insanları kandırmaya çalıştığı anlatılır:

“Sihirbazlar iplerini ve değneklerini yere atınca, halkın gözlerini büyülediler ve onları korkuttular. Büyük bir sihir gösterdiler.” (Araf, 7/116)

Bu olay, sihrin insanların anlayışını değiştirebileceğini ancak hakikati değiştiremeyeceğini gösterir. Nihayetinde, Hz. Musa’nın (a.s.) Allah’ın izniyle gösterdiği mucize karşısında Firavun’un sihirbazları gerçeği anladı ve iman etti.

Bu kıssadan şu dersi çıkarabiliriz: Sihir, geçici ve aldatıcıdır. Hakikat karşısında hiçbir gücü yoktur.

3. SİHRİN HARAM VE TEHLİKELİ OLMASI

İslam, büyü ve sihri kesin olarak yasaklamış, hatta büyü yapmayı büyük günahlardan biri olarak nitelemiştir. Peygamber Efendimiz (s.a.v.), büyünün yedi büyük günah arasında yer aldığını bildirmiştir:

“Yedi şey vardır ki, bunlar büyük günahlardandır: Allah’a ortak koşmak, sihir yapmak, haksız yere adam öldürmek, faiz yemek, yetim malı yemek, savaştan kaçmak ve iffetli bir kadına zina iftirasında bulunmak.” (Buhârî, Vasaya, 23)

Bu hadis, sihrin şirk derecesinde büyük bir günah olduğunu gösterir. Çünkü sihir, genellikle şeytanlarla iş birliği yapılarak, Allah’ın emirlerine karşı gelerek ve insanlara zarar vererek icra edilir.

4. SİHİRDEN KORUNMANIN YOLLARI

Kur’an-ı Kerim ve hadislerde, sihrin zararlarından korunmak için bizlere öğütler verilmiştir. İşte sihirden korunmak için bazı yollar:

a) Allah’a Sığınmak

Sihirden korunmanın en güçlü yolu, Allah’a sığınmaktır. Felak ve Nas sureleri, özellikle sihir ve kötü insanların şerrinden korunmak için birer kalkandır:

“Ve düğümlere üfleyen büyücülerin şerrinden…” (Felak, 113/4)

Bu ayet, özellikle sihir yapan kimselerin kötülüğünden korunmak için Allah’a yönelmemiz gerektiğini öğretir.

b) Ayet-el Kürsi Okumak

Peygamber Efendimiz (s.a.v.), Ayet-el Kürsi’nin şeytanlara karşı bir kalkan olduğunu bildirmiştir. Bu ayet, sihir ve büyünün etkilerini ortadan kaldıran manevi bir kalkan gibidir.

c) Namaz ve Dua ile Korunmak

Namaz kılan, dua eden ve Allah’ı zikreden kişiler, sihir ve büyünün şerrinden korunurlar. Özellikle sabır ve tevekkül, insanın her türlü kötülükten korunmasına vesile olur.

d) Helal Yaşamak ve Haramdan Kaçınmak

Peygamber Efendimiz (s.a.v.), haram lokma yiyenlerin şeytanların vesveselerine daha açık hale geldiğini bildirmiştir. Büyü ve sihrin tesiri, manevi olarak zayıf olan insanlarda daha fazla görülür. Bu yüzden helal kazanç, helal lokma ve temiz bir hayat yaşamak, bu tür zararlardan korunmanın yollarından biridir.

5. SONUÇ: BÜYÜ VE SİHİR İLE İMTİHAN

Büyü ve sihir, insanlık için bir imtihan vesilesidir. Kur’an-ı Kerim, insanların bu tür şeylere kapılmamaları, sihre ve büyücülüğe başvurmamaları konusunda ciddi uyarılarda bulunmuştur. Çünkü sihir, insanı hem dünyevi hem de ahirette büyük bir felakete sürükleyebilir.

Peygamberlerin karşısına sihir ve büyü ile çıkanlar her zaman hüsrana uğramışlardır. Hakikat, batılın üzerine geldiğinde batıl yok olmaya mahkûmdur:

“De ki: Hak geldi, batıl yok olup gitti. Çünkü batıl yok olmaya mahkûmdur.” (İsra, 17/81)

Bu nedenle Müslüman, sihre bulaşmamalı, büyü yaptırmamalı ve bu tür şeylere itibar etmemelidir. Bunun yerine Allah’a tevekkül etmeli, dua ve zikirle korunmalı ve hayatını helal üzere yaşamalıdır.

Allah bizleri sihrin ve büyünün her türlü şerrinden muhafaza eylesin. Felak ve Nas surelerinin sırrına eriştirerek, bizi şeytanın ve kötü niyetli insanların fitnelerinden korusun. Amin.

Kuranı Kerimden Gerek Alimlerin,Gerek Bilim Adamlarının En Çok İlgisini Çeken HUSUSLAR[1]

Kur’ân’ı İnceleyen Âlimlerin ve Bilim İnsanlarının En Çok İlgi Duyduğu Konular

Kur’ân-ı Kerîm, yüzyıllardır hem İslam âlimleri hem de farklı disiplinlerden bilim insanları tarafından derinlemesine incelenen bir kitap olmuştur. Gerek tefsir ilmiyle ilgilenen din âlimleri, gerekse modern bilim insanları Kur’ân’ın çeşitli yönlerini merak etmekte ve üzerinde araştırmalar yapmaktadır. İşte bu bağlamda en çok ilgilenilen konular ve hususlar:

1. Kur’ân ve Bilimsel Gerçekler

Astronomi: Göklerin ve yerin yaratılışı, gezegenlerin hareketleri (Enbiya 21:30)

Embriyoloji: İnsan embriyosunun oluşum süreci (Müminun 23:13-14)

Okyanus Bilimi: Denizlerin karışmaması ve içindeki yaşam (Furkan 25:53)

Zooloji: Arıların bal üretimi ve biyolojik yapıları (Nahl 16:68-69)

2. Kur’ân ve Matematiksel Kodlar

19 Sayısı Teorisi: Kur’ân’daki bazı kelimelerin ve harflerin belirli bir düzen içinde 19 sayısına dayalı olması

Kelime ve Terim Frekansları: Örneğin, “gün” kelimesinin 365 defa, “ay” kelimesinin 12 defa geçmesi

3. Evrensel Ahlâkî ve Sosyal İlkeler

Adalet ve Hukuk İlkeleri

İnsan Hakları ve Kadın Hakları

Ekonomik Adalet ve Faiz Yasağı

Savaş ve Barış İlkeleri

4. Kur’ân’ın Dil ve Edebiyat Açısından İncelenmesi

Mucizevî Dil Yapısı ve Belağat

Kur’ân’da Metafor ve Alegoriler

Ayetlerin Nazım Düzeni ve Ritmi

5. Kur’ân’da Geçmiş ve Geleceğe Dair İşaretler

Eski Kavimlerin ve Medeniyetlerin Kur’ân’daki Tasviri (Ad, Semud, Firavun vs.)

Ahir Zaman ve Kıyamet Alametleri

İslam’ın Yayılması ve Geleceğe Dair İşaretler

6. Kur’ân ve Modern Psikoloji

Stres ve Kaygıyı Azaltan Ayetler

İnsan Psikolojisine Etkisi Açısından Dua ve Zikir

Ahlâkî ve Karakter Eğitimi Açısından Kur’ân’ın Öğretileri

Sonuç

Kur’ân, ihtiva ettiği bilimsel, tarihî, ahlaki ve edebî yönleriyle farklı disiplinlerden araştırmacılar için büyük bir ilgi kaynağı olmaya devam etmektedir. Günümüzde hem İslam âlimleri hem de bilim insanları, Kur’ân’ın mesajlarını daha iyi anlamak ve bilimle olan ilişkisini çözmek için çeşitli alanlarda çalışmalar yapmaktadırlar. Bu çalışmalar, hem dini hem de bilimsel bakış açılarını zenginleştirmekte ve insanlığa yeni ufuklar açmaktadır.

@@@@@@@

İLGİ ÇEKİCİ HUSUSLAR İSE;

İnsanlar genellikle kendileriyle doğrudan bağlantılı olan konulara daha fazla ilgi gösterirler. Kur’ân bağlamında en ilgi çekici konular şunlar olabilir:

1. Ahir Zaman ve Kıyamet Alametleri – Gelecekte neler olacağına dair merak her zaman yüksektir. Dabbetü’l-Arz, Ye’cüc ve Me’cüc, Güneş’in batıdan doğması gibi kıyamet alametleri insanların ilgisini çeken konulardır.

2. Kur’ân ve Modern Psikoloji – Stres, kaygı, mutluluk gibi psikolojik durumlara Kur’ân’ın nasıl çözümler sunduğu bireyler için oldukça ilginçtir.

3. Kur’ân ve Bilimsel Gerçekler – Özellikle astronomi, embriyoloji ve okyanus bilimi gibi modern bilimle uyumlu olduğu düşünülen ayetler büyük ilgi uyandırır.

4. Matematiksel Kodlar (19 Sayısı Teorisi vb.) – İnsanlar gizemli ve şifreli konulara ilgi duyar. Kur’ân’da belirli sayısal dizilimler olduğu iddiası, bu tür merak uyandıran bir alan oluşturur.

5. Geçmiş Kavimler ve Medeniyetler – Ad, Semud, Firavun gibi Kur’ân’da bahsedilen eski toplumların akıbeti ve bu anlatımların tarihsel gerçekliklerle bağlantısı, özellikle tarih meraklılarının ilgisini çeker.

6. Ölümden Sonra Hayat ve Ahiret – İnsan için en büyük bilinmezlerden biri ölüm sonrası yaşamdır. Cennet, Cehennem, kabir hayatı gibi konular, insanların en çok merak ettikleri alanlardan biridir.

@@@@@@

BAZI GİZLİ SIRLAR İSE;

Kur’ân’da doğrudan “gizli sırlar” olarak belirtilen bir kavram yoktur, ancak bazı ayetler ve konular, gizemli veya derin anlamlar taşıdığı düşünülen bilgiler ihtiva eder. Bu açıdan, İslam âlimleri ve araştırmacılar tarafından farklı yorumlar yapılmıştır. İşte bazı dikkat çeken gizemli konular:

1. Gayb Bilgisi (Görünmeyen Alem)

Kur’ân, gaybın (bilinmeyenlerin) sadece Allah tarafından bilindiğini söyler:
“Göklerde ve yerde gaybı Allah’tan başka kimse bilmez.” (Neml 27:65)

Ancak bazı peygamberlere vahiy yoluyla gaybın bir kısmının bildirildiği de ifade edilir (Cin 72:26-27).

2. Ahir Zaman Alametleri ve Kıyamet Sırları

Kıyametin tam zamanı bilinmez, ancak bazı alametler belirtilmiştir (Zilzal 99:1-2, Tekvir 81:1-14).

Dabbetü’l-Arz’ın çıkışı (Neml 27:82)

Ye’cüc ve Me’cüc’ün ortaya çıkışı (Kehf 18:94-99)

3. Kehf Suresi ve Zülkarneyn’in Sırrı

Kehf Suresi’nde geçen Zülkarneyn’in kim olduğu konusunda farklı teoriler vardır. Bazı yorumcular, onun tarihî bir lider (örneğin, Büyük İskender veya başka bir kral) olabileceğini söylerken, bazıları onun sembolik bir şahsiyet olduğunu ileri sürer.

Kehf Suresi’ndeki mağara gençleri (Ashab-ı Kehf) uzun süre uyudukları halde yaşlanmamaları ile zamanın göreceliği konusunda da yorumlara açıktır (Kehf 18:9-26).

4. Harf-i Mukatta’lar (Şifreli Harfler)

Kur’ân’ın bazı surelerinin başında bulunan Elif-Lam-Mim, Yasin, Kaf, Ha-Mim gibi harfler, anlamı tam olarak bilinmeyen ve gizemli görülen harflerdir.

Bunların ilahi bir şifre olduğu, bir matematiksel sistemle bağlantılı olduğu veya sadece Allah’ın bildiği bir anlam taşıdığı düşünülmüştür.

5. Süleyman Peygamber’in Sırları

Cinleri ve rüzgarı kontrol edebilmesi (Sad 38:36-38)

Sebe Melikesi Belkıs’ın tahtının aniden getirilmesi (Neml 27:38-40)

“İlim sahibi bir zatın” Allah’ın izniyle göz açıp kapayıncaya kadar tahtı getirmesi, bir tür enerji veya fiziksel boyutlar arası hareketle ilgili bir sır olarak yorumlanmıştır.

6. Ruh ve Ölüm Sırrı

Kur’ân, ruh hakkında çok az bilgi verildiğini söyler:
“Sana ruhtan soruyorlar. De ki: Ruh, Rabbimin emrindendir. Size ancak az bir bilgi verilmiştir.” (İsra 17:85)

Ölüm anındaki ruhun nasıl çekildiği, kabir hayatının mahiyeti ve Berzah âlemi gibi konular gizemini koruyan hususlardır.

7. İnsan ve Kader Sırrı

İnsan iradesi ve kaderin nasıl çalıştığı tam olarak çözülememiştir. İnsan özgür müdür, yoksa her şey önceden mi belirlenmiştir? (Hadid 57:22-23)

Levh-i Mahfuz kavramı, Allah’ın her şeyi önceden yazdığı ilahi bir kayıt olarak görülmüştür (Buruc 85:22).

Kur’ân’da bu gibi konular doğrudan “sır” olarak ifade edilmese de, bazı ayetler insan aklının tam anlamıyla kavrayamayacağı büyük gerçekliklere işaret eder.

@@@@@@

Mesela:

1. Harf-i Mukatta’ların Gizemi

Kur’ân’da 29 surenin başında bulunan Elif-Lam-Mim, Yasin, Ha-Mim, Kaf, Nun gibi harflerin anlamı tam olarak bilinmemektedir.

Bazı İslam âlimleri, bunların Kur’ân’ın korunmuş olduğuna dair bir işaret olduğunu savunurken, bazıları matematiksel bir sistemin parçası olabileceğini düşünüyor.

Günümüzde bazı araştırmacılar, bu harflerin belirli sayısal ve kelime dizilimleriyle bağlantılı olabileceğini iddia etmektedir.

2. Zülkarneyn ve Ye’cüc-Me’cüc’ün Sırrı

Kehf Suresi’nde Zülkarneyn’in Ye’cüc ve Me’cüc’ü bir sed ile hapsettiği anlatılır (Kehf 18:94-98).

3. Süleyman Peygamber’in Gizli İlimleri

Süleyman Peygamber’in cinleri, hayvanları ve rüzgarı kontrol edebilmesi (Sad 38:36-38)

Belkıs’ın tahtını bir göz açıp kapama süresinde getiren kişi kimdi? (Neml 27:40)

Bu olay, bir tür boyutlar arası geçiş, teleportasyon ya da metafizik bir sır olabilir mi?

Süleyman Peygamber’in ölümü cinler tarafından fark edilmemişti, çünkü asası kırılana kadar ayakta duruyordu (Sebe 34:14). Bu olay, bazılarına göre zaman algısıyla ilgili bir ipucu olabilir.

4. Ruh ve Ölüm Sırrı

Kur’ân, ruh hakkında çok az bilgi verildiğini belirtir: “Sana ruhtan soruyorlar. De ki: Ruh, Rabbimin emrindendir. Size ancak az bir bilgi verilmiştir.” (İsra 17:85)

Ölüm anında ruhun alınışı farklı tasvir edilmiştir:

Müminler için yumuşak bir geçiş (Fecr 89:27-30).

Kâfirler için zor ve acılı bir koparılış (Enfal 8:50).

Kabir hayatı ve Berzah âlemi, İslam’da ölüm sonrası ara bir dönem olarak kabul edilir. Ancak tam olarak nasıl olduğu bilinmemektedir.

5. Levh-i Mahfuz ve Kaderin Sırrı

Kur’ân, tüm olayların önceden Levh-i Mahfuz’a yazıldığını bildirir (Buruc 85:22).

Bu, her şeyin önceden belirlenmiş olduğu anlamına mı gelir, yoksa insanlar hür iradeye sahip mi?

Geçmiş ve gelecek zaten belli mi, yoksa kader değiştirilebilir mi?

“Zaman” kavramı insana göre mi, yoksa Allah’a göre farklı bir boyutta mı işliyor?

6. Ahir Zaman Alametleri ve Kıyametin Gizli İşaretleri

Dabbetü’l-Arz’ın çıkışı: Ne tür bir varlık? Fiziksel mi, metaforik mi? (Neml 27:82)

Ye’cüc ve Me’cüc’ün serbest kalışı: Fiziksel bir toplum mu, yoksa bir tür kaos ve anarşinin sembolü mü?

[1] https://www.youtube.com/watch?v=OnLUfcf3qVs

KURAN-I KERİM’DE VE HADİSİ ŞERİFLERDE İMAN VE İSLAM BAĞLANTISI VE FARKI DİĞER AYETLERLE BAĞLANTILI OLARAK NASIL ANLATILMAKTADIR?[1]

Kur’ân-ı Kerîm’de ve Hadis-i Şerîflerde İman ve İslâm İlişkisi ve Farkı

Kur’ân ve hadislerde iman ve İslâm kavramları sıkça birlikte anılır, ancak aralarında önemli farklar da bulunur. İslâm, zahiri teslimiyet ve amel yönüyle; iman ise kalpteki tasdik ve yakin ile bağlılık yönüyle ele alınır. İdeal olan, İslâm’ın iman ile bütünleşmesi ve kişinin zahiren Müslüman olduğu gibi kalben de Allah’a tam bir bağlılık içinde olmasıdır.

1. Kur’ân-ı Kerîm’de İman ve İslâm

Kur’ân’da İman ve İslâm’ın farkı ve bağlantısı birçok ayette açıklanmıştır.

a) İman ve İslâm’ın Farkı

İman, kalpte olan bir tasdik ve yakini ifade ederken, İslâm ise kişinin dış dünyada Allah’a teslimiyetini ve itaatini gösterir.

Arapların zahiren Müslüman, ancak kalben iman etmemesi:
“Bedevîler, ‘İman ettik’ dediler. De ki: ‘Siz iman etmediniz, ancak ‘İslâm olduk’ deyin. Henüz iman kalplerinize tam yerleşmedi.'” (Hucurât 49/14)

Bu ayette İslâm’ın zahiri bir teslimiyet olduğu, ancak imanın kalpte yerleşmesi gerektiği vurgulanmaktadır.

İman edenlerin özellikleri:
“Müminler ancak, Allah’a ve Resûlü’ne iman eden, sonra da şüpheye düşmeyen ve mallarıyla, canlarıyla Allah yolunda cihad edenlerdir. İşte onlar sadık olanlardır.” (Hucurât 49/15)

Burada ise imanın tasdik, sadakat ve fedakârlık gerektirdiği anlatılmaktadır.

b) İman ve İslâm’ın Bağlantısı

İslâm, imana götüren bir kapıdır. Bir kişi zahiren Müslüman olabilir, ancak gerçek anlamda iman kalbine yerleştiğinde mümin olur.

İman, İslâm’ı kemale erdirir. Mümin olan kişi, hem kalben inanır hem de amel bakımından İslâm’a uygun yaşar.

2. Hadis-i Şerîflerde İman ve İslâm

Hadislerde İman ve İslâm arasındaki ilişki, Cebrâil Hadisi gibi temel metinlerde açıkça ortaya konmuştur.

a) Cebrâil Hadisi (Buhârî, Müslim)

Hz. Ömer (r.a.) şöyle rivayet eder:
Bir gün Cebrâil (a.s.), Hz. Peygamber’in (s.a.v.) yanına gelerek şu soruları sordu:

İslâm nedir?
“İslâm, Allah’tan başka ilah olmadığına ve Muhammed’in O’nun elçisi olduğuna şehadet etmendir. Namazı kılman, zekâtı vermen, Ramazan orucunu tutman ve gücün yetiyorsa hacca gitmendir.”

İman nedir?
“Allah’a, meleklerine, kitaplarına, peygamberlerine, ahiret gününe ve kadere; hayrın ve şerrin Allah’tan olduğuna iman etmendir.”

Bu hadiste, İslâm zahiri ibadetleri ve amelleri ifade ederken, imanın ise kalpteki tasdiki ve bağlılığı içerdiği net bir şekilde ortaya konulmaktadır.

b) İman ve İslâm’ın Birbirini Tamamlaması

İman olmadan yapılan amelin eksik kalacağı:
“Kalbinde zerre kadar iman olan kişi cehennemden çıkacaktır.” (Buhârî, Müslim)

İslâm’ın amelsiz bir iman olmadığını gösteren hadis:
“Kişi, kendisi için istediğini kardeşi için de istemedikçe iman etmiş olmaz.” (Buhârî, Müslim)

3. İman ve İslâm’ın Diğer Ayetlerle Bağlantısı

İman ve İslâm’ı destekleyen ve bütünleyen birçok ayet bulunmaktadır:

İman kalpte olmalıdır, sadece söz yetmez:
“İnsanlardan öyleleri vardır ki, ‘Allah’a ve ahiret gününe iman ettik’ derler; hâlbuki onlar iman etmiş değillerdir.” (Bakara 2/8)

İman amelle desteklenmelidir:
“İman edip salih amel işleyenlere ne mutlu! Varılacak güzel yurt da onlar içindir.” (Ra’d 13/29)

İman ve İslâm’ın ortak noktası olan takva:
“Şüphesiz Allah katında en üstün olanınız, en çok takvâ sahibi olanınızdır.” (Hucurât 49/13)

Sonuç: İman mı Önde, İslâm mı?

1. İslâm bir başlangıç, iman ise kemale ulaşmaktır.

Bir kişi kelime-i şehadet getirerek zahiren Müslüman olur. Ancak imanı kalbine yerleştiğinde gerçek mümin olur.

Zahiren İslâm’a girmek, kişiyi toplumda Müslüman yapar. Ancak Allah katında mümin sayılmak için kalpten gelen bir iman gerekir.

2. Gerçek mümin, hem İslâm’ı yaşar hem de imanını güçlendirir.

İslam sadece dışsal bir kabulleniş değil, iç dünyada da kökleşen bir imana dönüşmelidir.

3. İman ve amel birbirini tamamlar.

Sadece dil ile iman etmek yetmez, amel ve ahlak da bu imanı yansıtmalıdır.

Özet

Sonuç olarak iman ve İslâm iç içedir, ancak farkları da vardır. Bir kişi önce İslâm’a girer, ardından imanını güçlendirir ve takva ile kemale ulaşır. İslam sadece bir kimlik veya şekil değildir; imanla bütünleştiğinde gerçek anlamını bulur.