Gözleri açtığında, gökyüzü olmadan karanlığa gömülmüş bir boşlukta olduğunu fark etti. Kulaklarında uğultulu çığlıklar yankılanıyordu. Ayaklarının altındaki zemin, kızgın demir kadar sıcaktı; derisine işleyen acı, dünyada tattığı hiçbir ızdıraba benzemiyordu.
Mahşerde amelleri tartıldığında, mizan terazisinde hayırlarından çok günahları ağır basmıştı. Rahmet kapılarının kapandığını gördüğünde, dizleri üzerine çöküp ağlamış, ama artık çok geçti. Ellerine mühürlenmiş kitabına baktığında, inkâr ettiği hesap gününün artık bir gerçek olduğunu anlamıştı. Artık dönüş yoktu. Sonsuz pişmanlık içinde cehenneme sevk edilenler arasındaydı.
Girdiği kapının ardında, dehşet verici alevlerin yükseldiği geniş bir vadi vardı. Cehennem bekçileri, zebaniler, alevlerin içinden yükselip azap görenlerin üzerine eğiliyordu. Her bir çığlık, kemikleri donduracak kadar korkunçtu; fakat buradaki ateş, dondurmak yerine yakıyordu. Alevlerin içine adım attığında, teninin yandığını hissetti ama ölmedi. Bedeninin tekrar tekrar yanıp küle dökülmesi, ama her defasında yeniden yaratılması, zamanın durduğu bu mekânda süregelen bir azaptı.
Susuzluk, en acı veren şeydi. Boğazı kurumuş, dudakları parçalanmıştı. Cehennemin ortasında bir pınar gördü ve ona doğru koştu. Fakat içinden akan şeyin su değil, kaynar bakır olduğunu fark etti. Yanan bedeni bir yana, içindeki pişmanlık, ruhunu bıçak gibi kesiyordu. Dünyadayken yaptığı hataların her biri gözlerinin önünden geçiyor, fakat telafi etme imkânı verilmiyordu.
“Keşke geri dönebilsem… Keşke dünyadayken Rabbime yönelseydim!” diye feryat etti. Ama bu feryadına cevap veren yalnızca yankılanan çığlıklar oldu. Burada zaman kavramı yoktu, sabah yoktu, gece yoktu, umut yoktu. Her an, hiç bitmeyecek bir azabın parçasıydı.
Sonra, zebanilerden biri yaklaştı ve yüzüne baktı. “Sana dünyada verilen uyarılar yetmedi mi?” diye sordu. O ise başını eğdi, cevap veremedi. Çünkü tüm cevaplarını dünyada bırakmış, burada sadece azabın gerçekliğiyle yüzleşmişti.
Bir gün, bir an, bir nefes… Cehennemde her saniye, dünyadaki bir ömür kadar uzundu. Ve o an, anladı: Burası dönüşü olmayan bir yerdi. Burada sadece adalet vardı. Rahmet, kapıların ardında, çok uzaklarda kalmıştı…
Alak Suresi 18. Ayette geçen Zebani kelimesinin kelime anlamı, kök manası ve müfessirlerin görüşleri nedir?
Zebânî kelimesi Arapça kökenli olup, “şiddetle yakalayan, çeken, sürükleyen” anlamına gelir. Kelimenin kökü “z-b-n” (ز ب ن) olup, bu kök “kovmak, itmek, sertçe yakalamak” gibi anlamlar taşır.
Bu ayette, azgınlık eden insanları cezalandırmakla görevli melekler kastedilmektedir.
Müfessirlerin Görüşleri
1. İbn Abbas: Zebânî kelimesiyle cehennem görevlisi olan şiddetli ve güçlü meleklerin kastedildiğini belirtmiştir.
2. Mücahid ve Katâde: Zebânîleri, cehennemin muhafızları ve kâfirlere azap eden melekler olarak tanımlamışlardır.
3. Taberî: Ayetteki bağlama dikkat çekerek, burada Ebu Cehil’in tehdidine karşılık olarak Allah’ın çok daha güçlü zebânîleri devreye sokacağını vurgulamıştır.
4. Râzî: Zebânî kelimesinin türevlerini analiz ederek, bunun bir tür sertlik, yakalama ve ceza ile ilişkilendirildiğini söylemiştir.
5. Beydâvî: Zebânîlerin cehennem bekçileri olduğuna ve Allah’ın azabını uygulayan melekler olduğuna işaret etmiştir.
Sonuç
Zebânî kelimesi, genel olarak cehennemde azap etmekle görevli şiddetli ve güçlü melekler anlamında kullanılmıştır. Ayet, özellikle Ebu Cehil’in tehdidine karşı bir meydan okuma içermekte ve Allah’ın cezalandırma gücünü vurgulamaktadır.
@@@@@
**Zebani Kelimesinin Analizi:**
**1. Kelime Anlamı ve Kök Manası:**
– **Kök:** ز ب ن (Z-B-N)
– **Anlam:** Kök anlamı “itmek, zorlamak, şiddetle sevk etmek”tir.
– **Zebaniye (الزبانية):** Çoğul bir isim olup, tekil formu “Zebânî”dir. Kelime, “cehennem bekçileri” veya “cezayı uygulayan melekler” anlamında kullanılır. İsim, kök anlamından hareketle “sert bir şekilde iten, zorlayan” manasına gelir.
**2. Ayetin Bağlamı:**
Alak Suresi 18. ayet (**سَنَدْعُ الزَّبَانِيَةَ**), inkarcıların cehennem azabıyla karşılaşacaklarını bildirir. Zebânîler, bu bağlamda inkarcıları cezalandırmakla görevli varlıkları ifade eder.
**3. Müfessirlerin Görüşleri:**
– **İbn Kesir:** Zebânîleri, “cehennemin sert ve acımasız bekçi melekleri” olarak açıklar. Onların görevinin Allah’ın emriyle azabı uygulamak olduğunu belirtir.
– **Taberî:** Kelimenin “şiddetle itmek” kökünden türediğini vurgular ve Zebânîlerin, inkarcıları cehenneme sürükleyen melekler olduğunu aktarır.
– **Kurtubî:** Zebânîlerin sayısının 19 olduğunu (Müddessir 74:30) ve her birinin özel bir görevle donatıldığını ifade eder. Ayrıca bu meleklerin fiziksel güç ve heybetlerinin insan idrakinin ötesinde olduğunu ekler.
– **Modern Yorumlar:** Bazı çağdaş müfessirler, Zebânîleri “ilahi adaletin somutlaşmış temsilcileri” olarak metaforik bir dille yorumlar, ancak geleneksel anlayışa bağlı kalınır.
**4. Farklı Yaklaşımlar:**
– **Dilbilimsel Yorum:** “Zebânî” kelimesinin İbranice veya Süryanice kökenli olabileceği tartışmaları mevcuttur, ancak Arap dilindeki kök anlamı genel kabul görür.
– **Tasavvufî Yorum:** Bazı mutasavvıflar, Zebânîleri “nefsin kötülüğünü temsil eden içsel güçler” şeklinde sembolize eder, ancak bu görüş klasik tefsirlerde yer almaz.
**Sonuç:**
Zebânî, cehennem azabını uygulayan melekleri tanımlayan bir terimdir. Kök anlamından hareketle “şiddetle iten, zorlayan” anlamına gelir. Müfessirlerin çoğu, bu meleklerin somut varlıklar olduğu ve ilahi adaletin tecellisinde rol aldığı konusunda hemfikirdir.
@@@@@@
KURAN-I KERİM’DE ZEBANI VE MURADİFİ KELİMELER
Kur’an-ı Kerim’de “zebânî” kelimesi yalnızca Alak Suresi 18. ayette geçmektedir. Ancak zebânî kelimesiyle benzer anlam taşıyan ve cehennem meleklerini ifade eden başka kelimeler de bulunmaktadır. Bu kelimeleri ve ayetlerdeki kullanımlarını inceleyelim:
1. Zebânî (ٱلزَّبَانِيَةَ)
Geçtiği yer: Alak Suresi, 18. ayet
Anlamı: Cehennemin bekçileri olan sert ve güçlü melekler.
Anlamı: Cehennemi yöneten, ona bekçilik eden melekler.
Ayet:
“Kâfirler bölük bölük cehenneme sevk edilirler. Nihayet oraya vardıklarında onun kapıları açılır ve bekçileri (hazaenetuhâ) onlara der ki: ‘Size içinizden Rabbinizin âyetlerini okuyan ve bugüne kavuşacağınızı ihtar eden peygamberler gelmedi mi?’” (Zümer 71)
3. Melâiketün Ghilazun Şidadun (مَلَٰٓئِكَةٌ غِلَاظٌ شِدَادٌ) – Sert ve Şiddetli Melekler
Geçtiği yer: Tahrim 6
Anlamı: Merhametsiz, güçlü ve sert tabiatlı cehennem melekleri.
Ayet:
“Onun üzerinde sert ve şiddetli melekler vardır.” (Tahrim 6)
4. Malik (مَٰلِكُ) – Cehennem Meleklerinin Başında Olan Melek
Geçtiği yer: Zuhruf 77
Anlamı: Cehennemin baş meleklerinden biri.
Ayet:
“(Cehennemlikler) Ey Malik! Rabbin bizim işimizi bitirsin, dediler. O da dedi ki: Siz burada kalacaksınız.” (Zuhruf 77)
“Onun üzerinde on dokuz (melek) vardır.” (Müddessir 30)
Sonuç
Kur’an’da zebânî kelimesi tek başına Alak Suresi’nde geçse de, cehennemin bekçileri ve azap melekleriyle ilgili “hazaene”, “melâiketun ghilazun şidadun”, “Malik” gibi başka kelimeler de kullanılmıştır. Özellikle hazaene kelimesi zebânîye en yakın anlamı taşımaktadır.
Gözlerini açtığında, etrafını aydınlatan nurun her zerresinin kalbine huzur verdiğini hissetti. Kulaklarında, dünyanın hiçbir yerinde işitmediği kadar güzel ezgiler yankılanıyordu. Ayaklarının altındaki zemin, yumuşacık ve serin, sanki cennetten bir bahçeydi. Daha önce hiç tatmadığı bir mutluluk ve huzur, ruhunu sarıp sarmalamıştı.
Mahşerde amelleri tartıldığında, mizan terazisinde hayırları günahlarından ağır basmıştı. Rahmet kapılarının açıldığını gördüğünde, gözleri yaşlarla dolmuş, secdeye kapanmıştı. Rabbinden af dilemiş, ve sonunda beratını alarak sıratı kolayca geçmişti. Şimdi, cennetin ebedi saadeti içinde, gerçek yurduna ulaşmıştı.
Girdiği kapının ardında, gökten süzülen ışıklarla bezeli geniş bir bahçe vardı. Berrak ırmaklar şırıl şırıl akıyor, meyve ağaçları dallarından adeta ikramda bulunuyordu. Cennetin gençleri ve huriler, misafirlerini karşılamak için bekliyordu. Gözlerinin önünde, güzellikte tarif edilemeyecek kadar ihtişamlı köşkler yükseliyordu. Kalbinde ne bir hüzün ne de bir endişe vardı; yalnızca sonsuz huzurun tatlı serinliği.
Bir pınarın kenarına vardı ve içindeki suyu avuçlayarak içti. Dünyadaki hiçbir içeceğe benzemeyen bu sudan bir yudum aldığında, tüm yorgunluğu silinip gitti. Hiç bitmeyen bir gençlik, hiç solmayan bir mutluluk içinde olduğunu hissetti. Dünya hayatında çektiği sıkıntılar artık çok uzaklarda kalmış, yerini ebedi nimetlerin verdiği doyumsuz lezzetlere bırakmıştı.
“Keşke dünya hayatında daha fazla iyilik yapsaydım…” diye mırıldandı. Ama bu pişmanlık, üzüntü veren bir pişmanlık değildi. Çünkü artık önünde sonsuzluk vardı ve Rabbinden razı olarak, O’nun rızasını kazanmış bir kul olarak burada bulunuyordu.
Yanına bir melek yaklaştı ve gülümseyerek, “Burada sana vaat edilen her şey ve daha fazlası seni bekliyor,” dedi. Gözlerini gökyüzüne kaldırdı, artık geri dönüş yoktu; cennet onun sonsuz yurdu olmuştu. Zamanın anlamını yitirdiği bu yerde, her an bir başka güzelliğin keşfiyle geçecekti. Ve o an anladı: Burası yalnızca adaletin değil, aynı zamanda sonsuz rahmetin ve mutluluğun yurduydu…
NETANYAHU ESEDDEN, İSRAİL ESEDİN SURİYESİNDEN BETER OLACAK. ZALİM DÜNYAYA HAKIM OLAMAZ, REZİL VE ZELİL OLUR.
Zulümle Abad Olanın Sonu: Tarihten İbretlik Dersler
Tarih boyunca birçok lider, güç ve iktidar hırsıyla hareket etmiş, zulümle hüküm sürmeye çalışmıştır. Ancak tarih, bize bu tür yönetimlerin daima felaketle sonuçlandığını göstermiştir. İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu’nun politikaları ve İsrail’in Filistin’e uyguladığı baskı, günümüz dünyasında bu gerçeğin en güncel örneklerinden biri olarak karşımıza çıkıyor. “Netanyahu Esed’den, İsrail Esed’in Suriye’sinden beter olacak. Zalim dünyaya hâkim olamaz, rezil ve zelil olur.” sözü, sadece bir kehanet değil, tarihin defalarca isbatladığı bir gerçektir.
Tarihten Zulmün Sonu: Firavun’dan Hitler’e
Zulmün en bilinen örneklerinden biri Firavun’dur. Eski Mısır’da köleleştirdiği halklara karşı acımasızca davranan Firavun, Yaratıcı’ya meydan okuyacak kadar kendini güçlü görüyordu. Ancak tarih, onun Kızıldeniz’de askerleriyle birlikte yok olduğunu yazdı. Bugün Firavun’un sadece mumyalanmış cesedi var, fakat halkına yaşattığı zulüm sonsuza dek lanetlenmiş durumda.
Benzer şekilde Adolf Hitler, 20. yüzyılda dünyayı kasıp kavuran bir zalimdi. Yahudi soykırımı başta olmak üzere birçok ulusa karşı şiddet uyguladı, milyonlarca insanın ölümüne sebep oldu. Ancak savaşın sonunda Almanya yerle bir edildi ve Hitler, sığınakta intihar ederek tarihin en kötü sonlarından birini yaşadı. Zulümle yükselenlerin, aynı şekilde düşüşe geçtiği bir kez daha isbatlandı.
Esed ve Suriye: Bir Ülkenin Çöküşü
Suriye’deki Beşar Esed rejimi, kendi halkına uyguladığı baskı ve zulümle biliniyor. 2011’de Arap Baharı’nın etkisiyle başlayan halk ayaklanmalarına şiddetle karşılık veren Esed yönetimi, ülkesini adeta bir harabeye çevirdi. Bugün milyonlarca Suriyeli, vatansız ve yersiz bir şekilde mülteci durumunda. Esedin iktidarı yıkıldı, otladığı Rusyaya sığındı.
Zalim bir liderin, kendi halkına reva gördüğü acının, sonunda kendisini ve ülkesini nasıl mahvettiğini gösteren en güncel örneklerden biridir.
İsrail’in ve Netanyahu’nun Sonu Ne Olacak?
Netanyahu, Filistin halkına karşı yıllardır süren sistematik bir zulüm politikası yürütüyor. Gazze’de, Batı Şeria’da ve diğer bölgelerde İsrail askerleri tarafından gerçekleştirilen katliamlar, dünyanın gözleri önünde yaşanıyor. Ancak zulümle kurulan hiçbir düzen kalıcı olamaz.
İsrail’in giderek artan şiddet politikası, onun sonunu hızlandırabilir. Zulümle yönetilen her devletin içten çökmesi kaçınılmazdır. Filistin halkının yıllardır süren direnişi, tarihte zalimlere karşı verilen haklı mücadelelerin devamı niteliğindedir. Bugün İsrail’in uyguladığı şiddet ve baskı politikası, hem içeride hem de dışarıda büyük tepki topluyor. Eğer Netanyahu, zulümle ayakta kalacağını düşünüyorsa, tarih ona Firavun’un, Hitler’in ve Esed’in sonunu hatırlatacaktır.
Sonuç: Adalet Er Ya da Geç Tecelli Eder
Zalimler, kendilerini ne kadar güçlü görürse görsün, adalet eninde sonunda yerini bulur. Netanyahu ve İsrail, bugün zulüm politikalarıyla dünyaya meydan okuyor gibi görünse de bu sonsuza kadar süremez. Tarih, zulümle yönetilen hiçbir sistemin ayakta kalmadığını gösteriyor. Esed’in Suriye’yi nasıl bir harabeye çevirip kaçtığı ortadayken, Netanyahu da İsrail’i benzer bir sona sürükleyecektir.
Zulüm ile abad olanın, ahiri berbat olur. İsrail, zalimlikten vazgeçmezse, tıpkı Esed’in Suriye’si gibi içten içe çöküşe geçecek ve tarihte bir başka ibret vesikası olarak yerini alacaktır.
Dünya hayatının telaşı içinde geçen yıllar… Eğlence, para, zevkler, hırslar… Ölüm uzak bir ihtimal gibi görünüyordu. Ama ölüm kimseye uzak değildi.
Mehmet, hayatı boyunca dünyaya bağlı yaşamıştı. Gözleri hep daha fazlasını istemiş, nefsi hep rahatına düşkün olmuştu. Namaz kılmayı hep erteler, tövbe etmeye fırsat bulamazdı. “Daha yaşlanmadım, daha çok vaktim var,” diye düşünürdü. Oysa ölüm bir gün aniden gelmiş, onu yakalamıştı.
Karanlık ve Yalnızlık
Gözlerini açtığında derin bir karanlığın içinde buldu kendini. Etrafına baktı; ne tanıdık yüzler vardı ne de alışık olduğu dünya. Bir mezarın içinde olduğunu fark ettiğinde, kalbini tarifsiz bir korku sardı. Artık yalnızdı…
Tam o sırada, gökten inen iki heybetli varlık belirdi. Yüzleri insana benziyordu ama dünyadaki hiçbir şeye benzemezdi. Gözleri alev gibi parlıyor, sesleri gök gürültüsünü andırıyordu. Onlar Münker ve Nekir idi.
Mehmet’in dizleri titremeye başladı. Derin bir ter boşaldı alnından. Kaçacak yer yoktu, geri dönme şansı da…
Sorgu Başlıyor
Meleklerden biri, gür sesiyle sordu:
— Rabbin kim?
Mehmet’in boğazı düğümlendi. Dünya hayatında Rabbini tanıması gerektiğini biliyordu ama hiç gereği gibi tanımamıştı. Cevap vermek istedi, ama dili tutuldu. “Allah” demek istiyor, ama kalbiyle hiç O’na yönelmediğini fark ediyordu.
Melek tekrar sordu:
— Rabbin kim?
Mehmet ter içinde kaldı, dizleri titredi. Sonunda zorla mırıldandı:
— B-ben… Allah…
Ama sesi boğuk çıktı, sanki söylediği kelime havada asılı kaldı. Melekler onun samimiyetsizliğini sezmişti. Çünkü dünya hayatında Rabbini tanımamış, ona secde etmemişti.
İkinci Soru:
— Dinin ne?
Mehmet yine yutkundu. İslam üzere doğmuştu ama hayatı boyunca ne Kur’an okumuş ne de Peygamber’in (s.a.v.) sünnetine uymuştu. Kendi çıkarlarını, dünyevi zevkleri dininin önüne koymuştu.
— İslam… dedi zorlukla.
Ama sesi yankılanmadı. Çünkü İslam üzere yaşamamıştı.
Üçüncü Soru:
— Bu adam (Peygamber) hakkında ne biliyorsun?
Hz. Muhammed’i (s.a.v.) biliyordu elbette. Ama hayatını örnek almış mıydı? Onun ahlakını yaşamış mıydı? Sünnetine uymuş muydu?
Gözleri büyüdü, içi titredi. Dünya hayatında her şeyi araştırmış, her şeyi öğrenmişti; en iyi restoranları, en pahalı arabaları, en lüks tatilleri… Ama Peygamber’in hayatını öğrenmeye vakti olmamıştı.
Cevap veremedi. Melekler sustu. Derin bir sessizlik oldu. Sessizlik, Mehmet’in içini delip geçen bir hançer gibiydi.
Azap Başlıyor
Birden mezarın kenarından bir kapı açıldı. Oradan gelen sıcaklık, Mehmet’in iliklerine kadar işledi. Korkuyla geri çekildi ama kaçacak yeri yoktu. Azap melekleri belirdi, ellerinde demirden tokmaklar vardı.
— Sen dünyada gaflet içinde yaşadın. Rabbini unuttun, namazını kılmadın, haram helal demeden yaşadın. Sana verilen fırsatları geri teptin. Bugün artık pişmanlık vakti değil, hesap vaktidir!
Mehmet çığlık atmak istedi ama sesi çıkmadı. Mezarı daralmaya başladı, kaburgaları birbirine geçti. Artık anladı… Dünya hayatındaki her anın, her tercihin bir karşılığı vardı. Ama artık geri dönüş yoktu…
Düşünelim: Eğer bugün ölsek, bu sorulara nasıl cevap vereceğiz? Eğer bilmiyorsak, daha vaktimiz varken hazırlanalım. Çünkü kabirde kimse yalan söyleyemez, çünkü kabirde herkes yalnızdır…
Türkiye cumhuriyetinin kuruluşundan itibaren inançlı kişilere getirilen yasaklar ve toplumun buna olan tepkileri nelerdir?
Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluşundan itibaren inançlı kişilere yönelik getirilen yasaklar, baskılar, zulümler özellikle erken Cumhuriyet döneminde, devletin laiklik ilkesini yerleştirme çabaları kapsamında uygulanmıştır. Bu politikalar, Osmanlı İmparatorluğu’nun teokratik yapısından modern, seküler bir ulus-devlete geçiş sürecinin bir parçası olarak ortaya çıkmıştır. Aşağıda bu yasakların temel örneklerini ve toplumun tepkilerini kronolojik bir şekilde ele alacağım:
1. Erken Cumhuriyet Döneminde Uygulanan Yasaklar
Türban ve Başörtüsü Yasağı: Cumhuriyetin ilk yıllarında, 1925’teki Şapka Kanunu ile erkekler için fes ve benzeri dini sembol kabul edilen kıyafetlerin giyilmesi yasaklandı. Kadınlar içinse doğrudan bir yasal düzenleme olmamasına rağmen, özellikle 1930’lardan itibaren kamu kurumlarında başörtüsü kullanımı fiilen engellendi. 1980’lerden sonra bu yasak, üniversiteler ve kamu hizmetlerinde daha sistematik bir şekilde uygulanmaya başlandı.
Tekke ve Zaviyelerin Kapatılması (1925): 30 Kasım 1925’te çıkan kanunla, tarikatlar yasaklandı ve tüm tekke, zaviye ile türbeler kapatıldı. Bu, dini cemaatlerin örgütlenmesini engellemeyi ve dinin toplumsal etkisini azaltmayı hedefliyordu.
Din Eğitimine Kısıtlamalar: 3 Mart 1924’te Hilafetin kaldırılması ve Tevhid-i Tedrisat Kanunu ile eğitim birliği sağlandı. Medreseler kapatıldı, din eğitimi devlet kontrolüne alındı ve bir süre tamamen kaldırıldı. İmam Hatip Okulları ancak 1950’lerde yeniden açıldı.
Arapça Ezan Yasağı (1932-1950): 1932’de ezanın Türkçe okunması zorunlu hale getirildi. Bu, dini ritüellerin “millileştirilmesi” çabası olarak görüldü.
Kıyafet ve Şeriat Mahkemelerinin Kaldırılması: 1924’te şeriat mahkemeleri kaldırılarak yerine seküler mahkemeler kuruldu. Dini kıyafetlerin (cübbe, sarık vb.) kamu alanında kullanımı yasaklandı.
2. Toplumun Tepkileri
Cumhuriyetin elit kesimi, şehirli orta sınıf ve modernist aydınlar bu reformları genellikle destekledi. Laiklik, Batılılaşma ve modernleşme hedeflerine uygun görüldü. Özellikle genç nesiller arasında bu politikalar, eski düzenin geride bırakılması olarak düşünüldü.
Olumsuz Tepkiler ve Direniş:
Kırsal Kesim ve Muhafazakârlar: Kırsal bölgelerde yaşayan dindar halk, bu yasakları dini kimliklerine bir saldırı olarak düşündü. Özellikle tekke ve zaviyelerin kapatılması, dini liderlerin etkisini kaybederek toplumda bir boşluk oluşturulmasına neden oldu.
Sessiz Direniş: Yasaklara uymak istemeyenler, genellikle sessiz bir şekilde geleneksel pratiklerini özel alanda sürdürmeye çalıştı. Örneğin, Arapça ezan yasağına rağmen bazı köyler gizlice eski usulde ezan okumayı devam ettirdi.
Siyasi Tepkiler: Çok partili döneme geçişle birlikte (1946’dan sonra), Demokrat Parti gibi muhafazakâr eğilimli partiler bu yasaklara karşı halkın tepkisini siyasete taşıdı. 1950’de DP’nin iktidara gelmesiyle ezan yeniden Arapça okunmaya başlandı ve din eğitimi üzerindeki bazı kısıtlamalar gevşetildi.
3. Uzun Vadeli Etkiler ve Günümüz
Başörtüsü Tartışmaları: 1980’ler ve 1990’larda başörtüsü yasağı, özellikle üniversitelerde büyük bir toplumsal gerilim oluşturdu. 28 Şubat 1997 sürecinde bu yasaklar daha da katılaştı ve binlerce öğrenci eğitim hakkını kaybetti. Ancak 2000’li yıllarda AK Parti’nin iktidarıyla bu yasaklar (kademeli olarak) kaldırıldı; 2013’te kamu kurumlarında başörtüsü serbest bırakıldı.
Toplumsal Kutuplaşma: Bu politikalar, laikler ile dindar kesimler arasında uzun süreli bir kutuplaşma oluşturdu. Günümüzde bile laiklik ve dinin kamusal alandaki yeri Türkiye’de tartışma konusu olmaya devam ediyor.
Bu gerilim, Cumhuriyetin 100 yıllık tarihinde önemli bir problem olarak varlığını sürdürmüştür.
TÜRKİYE’NİN KABUĞUNU KIRMASI, DELİ GÖMLEĞİNİ ÇIKARMASI, MADDİ MANEVİ GELİŞİMİ BAŞTA İSRAİL, YUNANİSTAN HATTA AVRUPAYI KORKUTUYOR. DÜŞMANA KORKU DOSTA UMUT VERİYOR
TÜRKİYE’NİN KABUĞUNU KIRMASI VE KÜRESEL DENGELER
Tarih boyunca güçlü ve bağımsız bir Türkiye, bazı çevreler için her zaman bir tehdit unsuru olarak görülmüştür. Osmanlı’nın çöküşü sonrası Türkiye, uzun yıllar boyunca çeşitli iç ve dış baskılarla sınırlandırılmış, ekonomik ve askeri anlamda belirli bir çerçevenin dışına çıkmasına izin verilmemiştir. Ancak son yıllarda Türkiye, hem ekonomik hem de askeri alanda attığı cesur adımlarla adeta kabuğunu kırmakta ve tarihsel kodlarına uygun şekilde yeniden yükselmektedir.
Bu yükseliş, dostları sevindirirken düşmanları rahatsız etmektedir. Başta İsrail, Yunanistan ve Avrupa’nın bazı ülkeleri, Türkiye’nin bu yeni dinamizmini bir tehdit olarak görmekte ve çeşitli yollarla bu yükselişi durdurmaya çalışmaktadır. Ancak tarih göstermiştir ki, büyük milletler hiçbir baskıya boyun eğmez ve hak ettiği yeri mutlaka alır.
1. Türkiye’nin Kabuğunu Kırması Ne Anlama Geliyor?
Türkiye’nin son yıllarda yaptığı atılımlar, sadece ekonomik ya da askeri başarılarla sınırlı değildir. Bu sürecin temel taşları şunlardır:
Savunma Sanayii: Türkiye artık İHA, SİHA, insansız savaş uçakları, yerli tank ve füze sistemleri üreten bir ülke haline gelmiştir. Bayraktar TB2 ve Kızılelma gibi sistemler, sahada oyun değiştirici etki oluşturmuştur.
Enerji Bağımsızlığı: Karadeniz’de keşfedilen doğal gaz, Gabar’da bulunan petrol rezervleri, nükleer enerji yatırımları Türkiye’nin dışa bağımlılığını azaltmaktadır.
Bölgesel Liderlik: Türkiye artık sadece kendi sınırları içinde değil, Suriye, Libya, Doğu Akdeniz, Kafkaslar ve Afrika’da aktif bir oyuncudur.
Ekonomik Büyüme: Sanayi, teknoloji ve tarımda yapılan yatırımlarla Türkiye, ekonomik anlamda kendi ayakları üzerinde durabilen bir ülke olma yolunda ilerlemektedir.
Bu gelişmeler, Türkiye’nin artık Batı’nın çizdiği sınırlara mahkûm olmayacağını ve kendi kararlarını kendisinin alacağını göstermektedir.
2. Düşmanın Korkusu, Dostun Umudu
Türkiye’nin bu yükselişi, bazı ülkeleri neden rahatsız ediyor?
İsrail: Türkiye’nin Filistin davasına verdiği destek, İsrail’in bölgede rahat hareket etmesini engelliyor. Türkiye’nin Gazze ve Kudüs konusunda aldığı kararlı duruş, İsrail’in planlarını zorlaştırıyor.
Yunanistan: Türkiye’nin savunma sanayisindeki gelişimi ve denizlerdeki etkinliği, Yunanistan’ı büyük bir endişeye sevk etmektedir. Türkiye’nin Mavi Vatan doktrini, Yunanistan’ın Ege’deki maksimalist taleplerine bir darbe vurmuştur.
Avrupa: Türkiye’nin enerji bağımsızlığını kazanması, savunma sanayisinde dışa bağımlılığını azaltması ve bölgesel liderlik iddiası, bazı Avrupa ülkelerini rahatsız etmektedir.
Öte yandan, Türkiye’nin bu yükselişi dost ve mazlum milletler için büyük bir umut kaynağıdır:
Türk Dünyası: Azerbaycan, Kazakistan, Kırgızistan, Özbekistan ve diğer Türk devletleri için Türkiye’nin güçlenmesi, onların da gelecekte daha bağımsız hareket etmesine imkan sağlamaktadır.
İslam Dünyası: Türkiye, mazlum Müslüman milletler için bir sığınak ve örnek bir model olmaktadır.
Afrika ve Asya: Türkiye, Batı’nın sömürdüğü ülkeler için alternatif bir dost ve ekonomik iş birliği ortağı haline gelmektedir.
3. Türkiye’nin Önündeki Engeller ve Mücadele Ruhu
Elbette Türkiye’nin bu yükselişi kolay olmayacaktır. Tarihte de görüldüğü gibi, büyük güçlerin yükselişi her zaman dış baskılar, ekonomik ambargolar, siyasi oyunlar ve hatta askeri tehditlerle engellenmeye çalışılmıştır. Ancak unutmamak gerekir ki, Türkiye bu tür baskılarla ilk kez karşılaşmamaktadır.
İstiklal Harbi’nde de, Osmanlı’nın son döneminde de Türkiye’ye dayatılan “boyunduruk” kabul edilmemiş ve büyük bedeller ödenerek bağımsızlık kazanılmıştır. Bugün de aynı ruhla, Türkiye’nin kabuğunu tamamen kırması ve üzerindeki prangaları söküp atması mümkündür.
4. Sonuç: Kendi Yolunu Çizen Bir Türkiye
Türkiye artık Batı’nın veya herhangi bir gücün “dizayn ettiği” bir ülke değil, kendi rotasını çizen, bölgesinde söz sahibi olan bir ülke haline gelmektedir. Bu durum, düşmana korku, dosta umut vermektedir.
Türkiye’nin geleceği, kendi kaderini kendisinin belirleyebileceği bir güce ulaşmasında yatmaktadır. Tarih boyunca bağımsızlık ruhunu koruyan bu millet, bugün de aynı ruh ve imanla yoluna devam etmektedir.
Unutulmamalıdır ki:
“Allah’a güvenen bir milleti, hiçbir güç yıkamaz!”
“Kadınlar hakkında -birbirinize- iyi tavsiyelerde bulunun. Çünkü kadın kaburga kemiğinden yaratılmıştır. Kaburganın en fazla eğri olan tarafı onun üst kısmıdır. Bu sebeple, eğer onu doğrultmak istersen kırarsın, yok eğer kendi halinde bırakırsan eğri olmaya devam eder. Öyleyse kadınlar hakkında -birbirinize- iyi tavsiyelerde bulunun / birbirinize onlara iyi davranmayı tavsiye edin.” (Buhari, Enbiya,1; Müslim, Reda’, 61, 62) Hadis âlimlerince bu konuda ne gibi açıklamalarda bulunulmuş ve bunun bilimsel izahı nedir?
Bu hadis, kadınların fıtratına ve onlara nasıl davranılması gerektiğine dair bir öğüt içermektedir. Hadis âlimleri ve İslam âlimleri bu hadisi çeşitli açılardan yorumlamışlardır.
Hadis Âlimlerinin Açıklamaları
1. Mecazi Anlam: Hadiste geçen “kaburga kemiği” ifadesinin mecazi olduğu ve kadınların yaratılışında farklı bir narinlik, hassasiyet ve duygusallık bulunduğunu ifade ettiği belirtilmiştir. Bu yüzden onlara sert davranmak yerine anlayış ve şefkatle yaklaşılması tavsiye edilmiştir.
2. Kadınların İnceliği ve Hassasiyeti: Kadınlar, yapıları gereği erkeklerden daha duygusal ve nazik olabilirler. Onların bu yapısına uygun şekilde muamele edilmesi gerektiği vurgulanmıştır. Sert ve katı bir tutum, kadınların ruhsal kırılganlığına zarar verebilir.
3. Eğriliği Doğrultma Meselesi: Hadisin devamında “onu doğrultmak istersen kırarsın” ifadesi, kadınları zorla değiştirmeye çalışmanın olumsuz sonuçlar doğurabileceğini anlatmaktadır. Bunun yerine, onların doğasına uygun bir şekilde sabır ve anlayışla yaklaşmak gerektiği vurgulanır.
Bilimsel ve Psikolojik İzah
1. Anatomik Perspektif: Hadiste geçen “kaburga kemiği” benzetmesi bilimsel olarak doğrudan bir açıklama ifade etmez. Ancak bazı yorumcular, kaburgaların insan vücudunda koruyucu bir özelliği olduğu gibi, kadınların da toplumda merhamet, şefkat ve duygu yönüyle bir denge unsuru oluşturduğunu söylerler.
2. Psikolojik Açıklama: Modern psikoloji, kadınların biyolojik ve hormonal yapılarının erkeklerden farklı olduğunu ve bu durumun onların daha duygusal ve empatik olmasını sağladığını gösterir. Kadınların hassasiyetleri göz önünde bulundurularak onlara anlayışlı davranmanın sağlıklı ilişkiler kurmada önemli olduğu anlatılır.
3. Sosyal Açıdan Değerlendirme: Toplum içinde kadın-erkek ilişkilerinde sertlik yerine anlayış ve sabır gösterilmesi, aile ve sosyal hayatın huzurlu olmasını sağlar. Hadisin tavsiye ettiği yaklaşım, çatışmaların önüne geçerek uyumlu bir yaşam biçimi geliştirmeyi teşvik eder.
Bu açıdan, hadis kadınların eksikliğini ya da kusurlu olduğunu değil, onların farklı yaratılış özelliklerine dikkat çekerek, erkeklere onlara karşı sabırlı ve anlayışlı olmalarını öğütlemektedir.
@@@@@@#
Bu hadis, kadınların doğasına ve onlara nasıl davranılması gerektiğine dair metaforik bir anlatım ifade eder. Hadis âlimleri ve modern yorumcular tarafından yapılan açıklamalar şu şekildedir:
### **Hadis Âlimlerinin Açıklamaları:**
1. **Metaforik Anlam:**
Hadisteki “kaburga kemiği” benzetmesi, kadınların narin, hassas ve kendine özgü bir yapıya sahip olduğunu ifadeeder. Kaburganın eğriliği, kadınların fıtratındaki inceliği ve bu inceliğe saygı gösterilmesi gerektiğini ifade eder. Âlimler, bu benzetmeyi kadınların zorlanmaması, baskı altına alınmaması ve anlayışla yaklaşılması gerektiği şeklinde yorumlamıştır.
– **İmam Nevevî** (Müslim şârihi): “Kadınların yaratılışında bir incelik ve eğrilik vardır; onları düzeltmeye çalışmak yerine, bu özelliklerini kabul etmek gerekir” der.
– **İbn Hacer el-Askalânî** (Buhârî şârihi): “Bu hadis, erkeklere kadınlara karşı sabırlı ve hoşgörülü olmalarını öğütler” şeklinde açıklar.
2. **Peygamberin Tavsiyesi:**
Hz. Peygamber, kadınlara “iyi davranılmasını” emrederek toplumda yaygın olabilecek sert veya baskıcı tutumlara karşı uyarıda bulunur. Hadis, kadınların psikolojik ve duygusal ihtiyaçlarının gözetilmesini önemser.
3. **Tevrat kaynaklı Anlatım ile İlişki:**
Kaburga benzetmesi, Hz. Havva’nın Âdem’in kaburga kemiğinden yaratıldığına dair Tevrat’taki anlatımla (Tekvin 2:22) benzerlik gösterir. Ancak İslam inancında bu hikâye detaylı olarak Kur’an’da yer almaz; hadislerdeki vurgu, kadın-erkek ilişkisinde denge ve merhamet üzerinedir.
### **Bilimsel ve Psikolojik İzah:**
1. **Anatomik Gerçeklik:**
İnsan kaburgaları doğal olarak eğri bir yapıdadır ve bu eğrilik göğüs kafesinin sürekliliği için gereklidir. Hadisteki benzetme, kadınların “kusurlu” olduğunu değil, fıtratlarının özelliğini ifade eder. Bilimsel olarak, bu metaforun biyolojik bir temeli yoktur; ancak dönemin anlatım tarzını yansıtır.
2. **Psikolojik Yorum:**
Modern psikoloji, kadın ve erkek arasında duygusal tepkiler, iletişim tarzı ve sosyal ihtiyaçlar açısından farklılıklar olduğunu kabul eder. Hadisteki mesaj, bu farklılıkları yargılamak yerine anlamaya çalışmayı ve ilişkilerde esnek olmayı öğütler.
3. **Toplumsal Cinsiyet Bağlamı:**
Hadis, 7. yüzyıl Arap toplumunda kadınlara yönelik muamelenin iyileştirilmesi amacını taşır. O dönemde kadınların sosyal statüsünü korumaya yönelik bir uyarı niteliğindedir. Günümüzde ise bu mesaj, kadınların özel kişiliklerinin saygı görmesi gerektiği şeklinde evrensel bir ilkeye dönüştürülebilir.
### **Eleştirel Yaklaşımlar:**
– **Cinsiyet Rolleri:** Bazı modern yorumcular, bu benzetmenin kadınları “eksik” veya “düzeltilmesi gereken” varlıklar olarak gösterebileceği endişesini dile getirir. Ancak İslam âlimleri, hadisin asıl amacının kadınların doğasının kabul edilmesi olduğunu ifade eder.
– **Bağlantılı Okuma:** Hadisin, erkeği kadın üzerinde bir “düzeltici” konumuna yerleştiren ataerkil yapıları meşrulaştırmadığına dikkat çekilir. Aksine, erkeğin kadına karşı sorumluluğunu hatırlatan bir uyarı olarak okunmalıdır.
### **Sonuç:**
Hadis, kadınların fıtrî özelliklerinin anlaşılmasını ve onlara şefkatle yaklaşılmasını öğütler. Bilimsel bir dayanaktan ziyade, insan ilişkilerinde sabır ve hoşgörünün önemini vurgulayan evrensel bir mesaj ifade eder. Modern dünyada bu mesaj, karşılıklı saygı bağlamında yeniden yorumlanabilir.
Yalnızlık Başlıyor: Zengin Adamın Kabirdeki Pişmanlığı
Dünya hayatında kimse ondan daha güçlü, daha zengin değildi. Lüks içinde yaşadı, en güzel evlerde oturdu, en pahalı arabaları sürdü. Kalabalık sofralar kurdu, eğlenceler düzenledi. Etrafında onlarca insan vardı ama hiçbiri gerçek dost değildi. Para, güç, şöhret… Hepsini elde etmişti.
Ama şimdi…
Şimdi yapayalnızdı.
Kabirde İlk Anlar
Gözlerini açtığında kendini zifiri karanlık bir yerde buldu. Derin bir sessizlik vardı. Ne dostları ne de hizmetçileri… Altın işlemeli yataklarından bir iz yoktu. Artık hiçbir şey ona ait değildi.
Elleriyle etrafı yokladı. Nemli, soğuk ve dar bir yerdi burası. İçini tarifsiz bir korku sardı. “Burası neresi?” diye bağırmak istedi ama sesi yankılandı ve kendi kulaklarında boğuldu.
Sonra birden, az önce yanında olan herkesin onu orada bırakıp gittiğini hatırladı. O gösterişli cenaze töreni, şatafatlı merasimler, üzerine atılan topraklar… Hepsi geride kalmıştı.
Artık sadece o ve yalnızlık vardı.
Münker ve Nekir’in Sorgusu
Tam o sırada, ürkütücü bir sessizlik içinde iki korkunç varlık belirdi. Münker ve Nekir. Heybetleri öyle büyüktü ki, adam korkudan nefes bile alamadı.
Biri gür sesiyle sordu:
— “Rabbin kim?”
Adam cevap vermek istedi ama dili tutuldu. Hayatı boyunca servetini, gücünü, çevresini ilah edinmişti. Allah’ı unutarak yaşamış, kalbini mala, mülke, insanlara bağlamıştı.
Melekler bekledi. Ter içinde kaldı. Boğazı kurudu. Sonunda zorla fısıldadı:
— “Ben… ben… Allah…”
Ama bu cevap kabul edilmedi. Çünkü dünya hayatında Allah’ı anmayan, O’na secde etmeyen biri şimdi zorla cevap vermeye çalışıyordu. Melekler ikinci soruyu sordu:
— “Dinin ne?”
Dini olduğunu hatırladı ama hiç yaşamamıştı. Dünya işlerinden fırsat bulamamıştı. Hep “sonra” demişti, hep ertelemişti. Ama şimdi bir “sonra” yoktu…
Son soru geldi:
— “Bu adam (Peygamber) hakkında ne biliyorsun?”
Peygamber’in adını biliyordu ama hayatını hiç merak etmemişti. En büyük iş adamlarını, en büyük siyasetçileri, en ünlü isimleri ezbere bilirdi. Ama Allah’ın Elçisi’ni tanımaya zaman ayırmamıştı.
Cevap veremedi.
Pişmanlık ve Azap
Melekler başlarını eğip şöyle dediler:
— “Keşke dünyada hazırlansaydın… Keşke bu günü düşünseydin…”
O anda mezar daraldı, kaburgaları sıkıştı. Bir kapı açıldı, cehennemin dehşet verici ateşi ona gösterildi. İçindeki çığlığı kimse duymuyordu.
Titreyerek, dizleri üzerine çöktü.
Ve ilk kez içten bir pişmanlık hissetti.
Ama artık hiçbir anlamı yoktu. Çünkü dünya artık onun için çok uzaktaydı…
Bugün Düşünme Vakti
Zenginliği, şöhreti, serveti olan bu adam, her şeyi geride bırakmıştı. Eğer geri dönebilseydi, her şeyden vazgeçip Allah’a yönelirdi. Ama artık dönüş yoktu.
Bizim için hâlâ zaman var.
Bu sorulara cevap vermeye hazır mıyız? Eğer değilsek, bugün harekete geçme vaktidir. Çünkü yarı
Enflasyonu Yükselten Gizli Virüs: Fırsatçılık ve Toplumsal Sindirim
Ekonomik dalgalanmalar, bir toplumun refah seviyesini doğrudan etkileyen en önemli unsurlardan biridir. Ancak enflasyonu yalnızca döviz kuru, maliyet artışı veya küresel krizler gibi makroekonomik faktörlere bağlamak eksik bir değerlendirme olur. Çünkü toplumun iç dinamikleri, özellikle de ahlaki yozlaşma ve fırsatçılık, enflasyonun en sinsi ve tehlikeli tetikleyicilerindendir. Bu açıdan halk arasında sıkça dile getirilen şu söz durumu özetlemektedir:
“Yılbaşında indirim, Ramazan’da bindirim. Toplumsal sindirim.”
Bu cümle, ekonomik sistemin içinde saklı ama toplumun benimsediği bir gerçeğe işaret ediyor: Belirli dönemlerde yapılan zamların sistematik hale gelmesi ve insanların bunu bir mecburiyet gibi kabullenmesi.
1. Sezon Fiyat Dalgalanmaları: Gerçek mi, Bahane mi?
Bazı dönemlerde fiyat artışları kaçınılmaz olabilir. Örneğin:
Turizm sezonunda otel ve uçak biletlerinin yükselmesi
Kış aylarında sebze-meyve fiyatlarının artması
Döviz kuruna bağlı ithalat maliyetlerindeki değişimler
Ancak işin içine yapay fiyat artışları, stokçuluk ve fırsatçılık girdiğinde, enflasyon adeta bir virüs gibi yayılmaya başlar. Özellikle dini ve milli bayramlar, tatil dönemleri veya kriz ortamlarında bazı kesimler, durumu fırsata çevirerek fiyatları suni şekilde şişirir.
2. Ramazan’da Fiyatların Artması: Ticari Ahlaksızlık mı?
Ramazan ayı, paylaşım ve bereket ayıdır. Ancak bazı işletmeler için karaborsaya dönüşen bir kazanç fırsatı olarak görülmektedir.
Ramazan öncesinde şeker, un, yağ gibi temel gıda maddelerine gelen zamlar
İftar ve sahur menülerinde normalden fazla fiyat artışı
Zincir marketlerin stokçuluk yaparak mal kıtlığı oluşturması
Bu durum, yalnızca ekonomik bir mesele değil, aynı zamanda ahlaki bir çöküş meselesidir. Çünkü enflasyon yalnızca maliyet artışından değil, insan vicdanındaki fiyat artışından da kaynaklanmaktadır.
3. Yılbaşında İndirim, Ama Neden?
Büyük alışveriş merkezleri ve zincir mağazalar, yılbaşı döneminde kampanyalarla fiyatları düşürürken, bazı esnaflar Ramazan gibi manevi dönemlerde tam tersine fiyatları yükseltir.
Burada sorulması gereken sorular şunlardır:
Yılbaşında yapılan devasa indirimler nasıl mümkün olabiliyor?
Eğer zararına satılmıyorsa, demek ki fiyatlar zaten fazla şişirilmiş miydi?
Ramazan’da neden benzer bir indirim politikası uygulanmıyor?
Bütün bu soruların cevabı, kapitalist düzenin psikolojik fiyatlandırma taktikleri içinde saklıdır. Tüketici davranışları analiz edilir, zamanına ve duygusal durumuna göre fiyatlandırma stratejileri belirlenir.
4. Toplumsal Sindirim: Alışan Toplum, Sorgulamayan Zihin
Belki de en büyük problem, toplumun bu durumu benimsemiş ve kabullenmiş olmasıdır. Her yıl aynı zamları görüp tepki vermeyen insanlar, fırsatçı ekonominin en büyük destekçileri haline gelirler.
İnsanlar “Ramazan’da et pahalı olur” diyerek yüksek fiyatları kabullenir.
“Kışın kömür ve doğalgaz artar” diyerek önlem almayanlar, krizleri fırsatçılara teslim eder.
Bu, adeta zihinsel ve ekonomik bir sindirim sürecidir. Fiyat artışlarını mantıklı bir gerekçeye oturtma çabası, fırsatçılara cesaret verir ve onları meşrulaştırır.
5. Enflasyonun Bünyedeki Gizli Virüsü: Ahlaki Çöküş
Ekonomik krizlerin yalnızca dış nedenlerden kaynaklandığını düşünmek yanıltır. Asıl kriz, insanların fırsatçılığı ahlaki olarak meşru görmesi ve küçük kazançlar uğruna toplumun genel refahını tehlikeye atmasıdır.
Fiyatları yükseltmek için stokçuluk yapmak
“Herkes yapıyor” diyerek haksız kazanca yönelmek
Piyasadaki belirsizlikleri bahane ederek fırsatçılık yapmak
Bunların hepsi, enflasyonu yükselten gizli virüslerdir. Virüsler vücudu içten içe zayıflatır ve bir noktadan sonra artık iyileşmek zorlaşır. Toplum da aynı şekilde, bu ahlaki erozyona uzun süre maruz kaldığında ekonomik hastalıkları kronik hale gelir.
Sonuç: Ahlaki ve Ekonomik Bilincin Önemi
Enflasyon, yalnızca rakamların yükselmesi değil, aynı zamanda vicdanların değer kaybetmesi meselesidir. Eğer toplum, fiyat oyunlarını ve manipülasyonları sorgulamadan kabul ederse, enflasyon yalnızca ekonomik bir problem olmaktan çıkıp karakter meselesi haline gelir.
Bu nedenle, ekonomik düzenin düzelmesi için yalnızca politika yapıcıları suçlamak yerine, bireysel ve toplumsal farkında oluşun artırılması gerekmektedir.
Tüketiciler bilinçlenmeli, fırsatçılığı teşvik eden alışverişlerden kaçınmalı.
Esnaflar ve işletmeler, kısa vadeli kazançlar uğruna toplumun uzun vadeli refahını riske atmamalı.
Devlet mekanizmaları, stokçuluk ve spekülasyon yapanları caydırıcı önlemlerle denetlemeli.
Ancak bu şekilde, yapay enflasyonun önüne geçebilir ve fırsatçılık virüsünü yok edebiliriz. Çünkü adil ticaret ve vicdanlı ekonomi, sadece fiyatları değil, toplumun huzurunu da dengeler.
İnsan olmak, biyolojik bir gerçeklikten öte, ahlaki ve manevi bir yükselişin neticesidir. “El-İnsâniyyetü rütbetün lâ yasîlu ileyhâ küllü’l-beşer” ifadesi, her insanın “insanî” bir seviyeye ulaşamayacağını, gerçek insan olmanın bir makam olduğunu vurgular. Bu cümle, insanın biyolojik olarak dünyaya gelmesiyle değil, ahlaki ve vicdani gelişimiyle “gerçek insan” olabileceğini anlatır.
İnsaniyetin Mertebeleri
İnsaniyet, bir mertebeler silsilesidir. Herkes insan olarak doğar, fakat herkes insanî kemâle eremez. Çünkü insaniyet, yalnızca fiziksel varlıkla değil, aynı zamanda ruhî ve ahlaki olgunlukla ilgilidir. Bu açıdan insanı insan yapan temel değerler şunlardır:
1. Adalet: İnsan, hak ve hukuka riayet ettiği ölçüde insandır. Adalet duygusunu yitiren kişi, insanî mertebede geri düşer.
3. Vicdan: Kendi iç muhasebesini yapabilen, yanlışlarını fark eden ve düzeltmeye çalışan insan, insanlık mertebesinde yükselir.
4. İffet ve Sadakat: Ahlaki değerlere bağlılık, insanın değerini belirleyen unsurlardan biridir.
5. Tevazu: İnsan kibirle yükselmez, aksine alçakgönüllülükle insanî rütbesini kazanır.
Her İnsan Bu Makama Erişebilir mi?
Bu sorunun cevabı, insanın kendi iradesine ve çabasına bağlıdır. Çünkü insaniyet, doğuştan gelen bir miras değil, kazanılan bir meziyettir. Bazı insanlar içlerindeki nefsi arzulara teslim olurken, bazıları ruhî kemâl için mücadele eder. İnsanın bu makama erişmesini engelleyen temel unsurlar şunlardır:
Bencillik ve hırs: Kendinden başkasını düşünmeyen bir insan, insaniyet makamına ulaşamaz.
Zulüm ve adaletsizlik: Başkasının hakkını gasp eden kişi, ne kadar zengin ya da güçlü olursa olsun, insan olma onurunu kaybeder.
Vicdansızlık: Başkalarının acılarına duyarsız kalan bir kişi, insanî rütbeyi elde edemez.
Sonuç: İnsan Olmak Bir Seçimdir
İnsan olmak bir doğum meselesi değil, bir şahsiyet meselesidir. Gerçek insanlık, nefsin arzularına kapılmamak, ahlak ve vicdan ile hareket etmektir. Bu rütbe, her beşerin ulaşabileceği bir konum değildir; ancak onu isteyen, emek veren ve fedakârlık gösteren herkes için kapılar açıktır. Nitekim, tarih boyunca “gerçek insan” olanlar, sadece kendi benliklerini aşmakla kalmamış, aynı zamanda insanlığa rehber olmuşlardır.
Bu yüzden, asıl mesele insan olarak doğmak değil, insan olarak yaşamaktır. Ve belki de en b
Münafikun Suresi 4. Ayette geçen, ‘Huşubun Müsennedetün’ ayeti tefsirlerde nasıl yorumlanmış ve bu benzetmenin hikmet nedir?
Münafikun Suresi 4. Ayette Geçen “Huşubun Müsennedetün” İfadesinin Tefsiri ve Hikmeti
Münafikun Suresi 4. ayette münafıklar hakkında şöyle buyrulmaktadır:
“Onları gördüğün zaman cüsseleri hoşuna gider. Konuştuklarında dinlersin; fakat onlar sanki dayandırılmış kütükler gibidirler. Her gürültüyü kendi aleyhlerine sanırlar. Düşmandırlar; onlardan sakın. Allah onları kahretsin! Nasıl da haktan çevriliyorlar!” (Münafikun, 63:4)
Bu ayette geçen “huşubun müsennedetün” (dayanmış kütükler) benzetmesi, münafıkların içi boş, ruhsuz, faydasız ve hareketsiz olmalarına işaret eder. İslam âlimleri bu ifadeyi çeşitli açılardan yorumlamışlardır:
1. Münafıkların Dış Görünüşleri ve İç Dünyaları
İbn Kesir: Münafıklar dışarıdan bakıldığında güçlü, yakışıklı veya etkileyici görünebilirler. Ancak iç dünyaları boş olduğu için tıpkı içi kof kütükler gibi hiçbir işe yaramazlar.
Taberi: Ayette geçen “dayanmış kütükler” ifadesi, münafıkların sadece görüntüden ibaret olduklarını, gerçek bir değer taşımadıklarını vurgular.
Zemahşeri: Münafıklar konuşmalarıyla dikkat çekerler, ama sözlerinde samimiyet ve derinlik yoktur.
2. Hareket ve Faydadan Yoksunluk
Razi: Kütükler nasıl bir yere dayanmadıklarında düşerlerse, münafıklar da ancak başkalarına yaslanarak ayakta dururlar. İçleri boş olduğu için kendi başlarına bir anlam ifade etmezler.
Beydavi: “Dayanmış kütükler” benzetmesi, münafıkların ilim ve hikmetten yoksun olduklarını, sadece varlıklarıyla bir yer kapladıklarını ancak topluma bir katkı sunmadıklarını gösterir.
3. Korkaklık ve Şüphecilik
İbn Aşur: Münafıklar sürekli tedirgin oldukları için “her gürültüyü kendilerine sanırlar.” Bu da onların korkak ve ikiyüzlü doğalarını ortaya koyar.
Elmalılı Hamdi Yazır: Münafıkların bir düşmana benzediği ve İslam toplumuna zarar verebilecekleri belirtilerek Müslümanların onlardan sakınması gerektiği vurgulanır.
Hikmeti
İç ve dış uyumsuzluğuna dikkat çekmek: Münafıkların dışarıdan cazip ama içerik olarak boş olmaları, samimiyetin önemini vurgular.
Topluma zarar veren kişileri tanıtmak: Münafıklar, toplum içinde zararlı unsurlar oldukları için, ayet onları tanıtarak Müslümanları uyanık olmaya teşvik eder.
Gerçek ilim ve imanın değerini hatırlatmak: Sadece görünüş veya söz değil, içsel samimiyet ve Allah’a bağlılık önemlidir.
Bu benzetme, hem münafıkların karakterini çarpıcı şekilde gözler önüne serer hem de Müslümanlara sahte ve içi boş kimselere karşı dikkatli olmaları gerektiğini hatırlatır.
@@@@@@
Kuran-ı Kerim’de, ulaike kel en’ami belhüm edallu’ ayeti tefsirlerde nasıl yorumlanmış ve bu benzetmenin hikmet nedir?
“Ulaike Kel En’ami Bel Hum Edallu” Ayetinin Tefsiri ve Hikmeti
Bu ifade, A’râf Suresi 179. ayette geçmektedir:
“Andolsun ki, cehennem için birçok cin ve insan yarattık. Onların kalpleri vardır, fakat onunla anlamazlar; gözleri vardır, fakat onunla görmezler; kulakları vardır, fakat onunla işitmezler. İşte onlar hayvanlar gibidir, hatta daha aşağıdırlar. İşte onlar gaflet içinde olanların ta kendileridir.” (A’râf, 7:179)
Bu ayette geçen “أُو۟لَـٰئِكَ كَٱلْأَنْعَـٰمِ بَلْ هُمْ أَضَلُّ” (Ulaike kel en’ami bel hum edallu) ifadesi, insanların hayvanlar gibi, hatta daha aşağı bir seviyeye düşebileceğini ifade eder.
Tefsirlerde Yorumları
1. Hayvanlara Benzetilme Sebebi
İbn Kesir: Ayette geçen kişiler, Allah’ın verdiği akıl, kalp, göz ve kulak nimetlerini gereği gibi kullanmayanlardır. Hayvanlar sadece içgüdüleriyle hareket eder; bu insanlar da tıpkı hayvanlar gibi neyin iyi neyin kötü olduğunu düşünmeden yaşarlar.
Beydavi: Bu insanlar yaratılış gayelerini unutmuşlardır. Hayvanlar hiç olmazsa yaratılış amacına uygun yaşar, ama bu kişiler akıl sahibi olmalarına rağmen doğruyu seçmezler.
2. “Hayvanlardan Daha Aşağı” Olma Meselesi
Zemahşeri: İnsanlar, akıl ve irade sahibi oldukları için sorumluluk taşırlar. Hayvanlar sorumluluktan muaftır. Fakat bu insanlar, sorumluluklarını reddederek hayvanlardan bile aşağı bir seviyeye düşmüşlerdir.
Razi: Hayvanlar Allah’ı tesbih eder ve yaratılış amacına uygun davranır. Ama bu kişiler ne Allah’a yönelir ne de insani görevlerini yerine getirir.
3. Kalp, Göz ve Kulakların Görevini yapmaması.
Taberi: Ayet, hem akli hem de manevi körlüğü ve sağırlığı ifade eder. Bu kişiler gerçeği duymaz, görmez ve anlamaz hale gelmişlerdir.
Elmalılı Hamdi Yazır: Ayette bahsedilen insanlar, hakikate karşı ilgisizdir. Kalpleri taşlaşmış, hakikat karşısında duyarsız hale gelmişlerdir.
Bu Benzetmenin Hikmeti
1. Akıl nimetini doğru kullanmaya teşvik: İnsanlara verilen akıl ve idrak, doğru yolda kullanılmadığında bir anlam ifade etmez.
2. İnsan sorumluluğunu vurgulamak: İnsan, sadece biyolojik bir varlık değil, ahlaki sorumluluk taşıyan bir varlıktır.
3. Gaflet tehlikesine dikkat çekmek: Kalbin ve zihnin kapanması, insanı hayvanlardan bile aşağı hale getirebilir.
4. Hayvanların sevki ilahi olarak Allah’ın düzenine uygun yaşadığı, ama insanların bile bile yanlış yola sapabileceği gerçeği: Bu, sorumluluğun önemini ve gafletin sonuçlarını anlatan çarpıcı bir uyarıdır.
Bu ayet, insanın sadece biyolojik varlık olmadığını, aklını ve vicdanını kullanarak doğruyu seçmesi gerektiğini güçlü bir şekilde vurgulayan bir ifadedir.
@@@@@@@
KURAN-I KERİM’DE KÂFİRLER VE MÜNAFIKLAR NEYE BENZETİLMEKTEDİRLER?
Kur’an-ı Kerim’de kâfirler ve münafıklar, çeşitli benzetmelerle tasvir edilerek onların durumları daha iyi anlaşılır hale getirilmiştir. Bu benzetmeler genellikle onların akılsızlıklarını, gafletlerini, korkaklıklarını ve faydasızlıklarını ortaya koyar. İşte bazı önemli benzetmeler:
1. Kâfirlerin Benzetildiği Durumlar
a) Hayvanlara Benzetilme
“Onlar hayvanlar gibidir, hatta daha da aşağıdırlar.” (A’râf, 7:179)
Kâfirler, Allah’ın verdiği akıl ve duyularını doğru kullanmadıkları için hayvanlara benzetilmiştir.
Hayvanlar içgüdüleriyle yaşar, ama bu insanlar akılları olmasına rağmen gerçeği görmez ve daha aşağı duruma düşerler.
“Şüphesiz ki Allah katında canlıların en kötüsü, düşünmeyen sağırlar ve dilsizler (kâfirler)dir.” (Enfal, 8:22)
Kâfirler, hakikati işitmeyen ve konuşmayan sağır ve dilsiz kimselere benzetilmiştir.
b) Çobanın Bağırmasına Cevap Veren Hayvanlar Gibi Olmaları
“Onları çağıran bir çobanın bağırmasından başka bir şey anlamayan hayvanlar gibidirler.” (Bakara, 2:171)
Kâfirler, gerçeğe karşı duyarsız oldukları için sadece çağrı duyan ama anlamayan hayvanlara benzetilmiştir.
c) Gökten Düşen Şiddetli Yağmur ve Karanlık İçinde Kalmaları
“Onların durumu, gökten şiddetli yağmurun yağdığı birine benzer ki; içinde koyu karanlıklar, gök gürültüsü ve şimşek vardır…” (Bakara, 2:19-20)
Kâfirler, Allah’ın mesajlarını anlayamazlar ve tıpkı fırtına içinde yönünü kaybetmiş birisi gibi çaresiz kalırlar.
2. Münafıkların Benzetildiği Durumlar
a) Dayanmış Kütüklere Benzetilme
“Onlar, dayalı kütükler gibidir.” (Münafikun, 63:4)
Münafıklar, içi boş ama büyük görünen kütüklere benzetilmiştir.
Dışarıdan güçlü ve etkileyici görünürler, ancak içleri bomboştur ve faydasızdırlar.
b) Korku İçinde Yaşayan İnsanlara Benzetilme
“Her gürültüyü aleyhlerine sanırlar. Onlar düşmandır, onlardan sakın.” (Münafikun, 63:4)
Münafıklar, sürekli korku içinde yaşayan, her sesi tehdit sanan insanlara benzetilmiştir.
İkiyüzlü oldukları için kendilerini daima tehlikede hissederler.
c) Ateş Yakan Bir Kişinin Onların Durumuna Benzetilmesi
“(Münafıkların hâli) tıpkı ateş yakan kimsenin hâline benzer…” (Bakara, 2:17)
Münafıklar, ateş yakıp etrafı aydınlattığını sanan, ama Allah’ın ışığı söndürdüğü kimseye benzetilir.
Hakikati gördüklerinde bile, o ışığı kaybetmeye mahkûmdurlar.
d) Yağmurdan Kaçan Korkaklara Benzetilme
“Gökten boşalan sağanak, içinde karanlıklar, gök gürültüsü ve şimşek vardır. Yıldırımlardan ölme korkusuyla parmaklarını kulaklarına tıkarlar.” (Bakara, 2:19)
Münafıklar, hakikat karşısında korkuya kapılıp kaçan insanlara benzetilmiştir.
Sonuç ve Hikmet
Kâfirler, hakikate karşı duyarsız ve anlayışsız oldukları için hayvanlara, sağır ve dilsizlere, yönünü kaybetmiş yolculara benzetilmiştir.
Münafıklar, güçlü gibi görünen ama aslında korkak, faydasız ve sahtekar olan varlıklara benzetilmiştir.
Bu benzetmelerin amacı, insanların ibret almasını sağlamak, hakikati görmeyenlerin ne kadar aşağı bir duruma düştüğünü anlatmaktır.
Bu benzetmeler, İslam toplumunu bilinçlendirmek ve bu tür insanlara karşı dikkatli olunması gerektiğini vurgulamak için yapılmıştır.
**İNSANDA VAR OLAN İKİ BÜYÜK DUYGU: MERAK VE İHTİYAÇ**
Risale-i Nur Külliyatı, insanın fıtratında yer alan **merak** ve **ihtiyaç** duygularını, imanî ve manevî bir perspektifle ele alır. Bu iki duygu, insanın hakikat arayışında ve Allah’a yakınlaşmasında temel dinamikler olarak işlev görür. İşte bu kavramların derinlikli açıklamaları ve Risale-i Nur’daki karşılıkları:
### **1. Merak: İlmin Hocası**
**”Merak ilmin hocasıdır.”**
Merak, insanı hakikati araştırmaya ve öğrenmeye sevk eden en önemli duygudur. Risale-i Nur’da bu duygu, insanın varoluşsal sorularını cevaplama ve kâinattaki ilahî sırları keşfetme arzusuyla ilişkilendirilir:
– **”Ben kimim? Nereden geldim? Nereye gidiyorum? Bu dünyadaki vazifem nedir?”** gibi sorular, insanın merakını tetikleyerek onu imanî hakikatlere yönlendirir .
– Kâinat kitabının tefekkürü, merak duygusunu besler. Kur’ân’ın, “semavat ve arz sayfalarında cilveleri gözüken ilahî isimlere ulaşmanın yollarını gösteren bir rehber” olması, insanın merakını manevî bir keşfe dönüştürür .
– Bediüzzaman, insanın “sınırsız muhabbetini” hakikî hedeflere yönlendirmesi gerektiğini vurgular. Örneğin, geçici dünyevî hevesler yerine, **ebedî hayatın sırlarını araştırmak**, merakın en üst seviyede tatmin edilmesini sağlar .
### **2. İhtiyaç: Duanın Kaynağı**
**”Acz, nidânın mâdenidir. İhtiyaç duanın menbaıdır.”**
İhtiyaç, insanın acizliğini fark edip Allah’a yönelmesini sağlayan bir duygudur. Risale-i Nur’da bu kavram, hem maddî hem manevî boyutlarıyla incelenir:
– İnsan, **”bin bir esma-i İlâhiyeye muhtaç”** bir varlıktır. Örneğin, Rahman ve Rahîm isimlerine duyulan ihtiyaç, şefkat ve merhametin kaynağı olarak tanımlanır .
– **”İhtiyaç ne kadar fazla hissedilirse, Risale-i Nurları okuma ve anlama konusunda da fazlaca gayret gösterilir”** ifadesi, ihtiyacın manevî çabayı beslediğini gösterir .
– İnsanın acziyetini kabul etmesi, duanın özünü oluşturur. Örneğin, hastalık veya musibet anlarında hissedilen çaresizlik, “menfî ibadet”e dönüşerek Allah’a yönelişi hızlandırır .
### **3. Merak ve İhtiyacın Dinamik İlişkisi**
Bu iki duygu, birbirini tamamlayarak insanı kemale erdirir:
– **Merak**, hakikati araştırma sürecinde insanı “kâinatın sırlarına” yaklaştırırken; **ihtiyaç**, bu sırlar karşısında insanın aczini idrak edip Allah’a iltica etmesini sağlar .
– Örneğin, insanın “mahiyet-i ulviyesi” (yüksek yaratılışı), onu hem sonsuz bir merakla donatır hem de bu merakı tatmin edecek olanın ancak Allah’ın esmaları olduğunu gösterir .
– Bediüzzaman’ın ifadesiyle, **”Muhabbet şu kâinatın sebeb-i vücududur”**. Merak ve ihtiyaç, bu muhabbetin tezahürleri olarak, insanı hem dünyevî hem uhrevî saadete taşır
### **4. Duyguların Yönlendirilmesi**
Risale-i Nur, bu duyguların doğru kullanımına dair pratik rehberlik sunar:
– **Merak**, “fâni dünya” yerine “ebedî hakikatler”e yönlendirilmeli. Örneğin, “kıyametin hakikati” veya “haşir” gibi konular, merakın en üst seviyede tatmin edildiği alanlardır .
– **İhtiyaç**, nefsânî arzular yerine “a’mâl-i saliha” (salih amel) ve “zâd-ı âhiret” (ahiret azığı) kazanmaya odaklanmalı. “Hakikî mal olan a’mâl-i salihaya çalışmak” gibi ifadeler, ihtiyacın manevî hedeflere kanalize edilmesini öğütler .
– Bediüzzaman, “şiddetli hissiyatların” (merak, hırs, inat) uhrevî amaçlara yöneltilmesini tavsiye eder. Örneğin, “hakikî câh olan merâtib-i maneviyeye” yönelmek, duyguların israfını önler .
## **5. Sonuç: İki Duygunun Hedefi**
Merak ve ihtiyaç, insanı **”marifetullah”** (Allah’ı tanıma) yolunda birleştiren iki temel dinamiktir:
– Merak, insanı “kâinat kitabı”nı okumaya sevk ederken; ihtiyaç, bu okumanın sonucunda hissedilen acziyeti duaya dönüştürür.
– **”Her şeyden Cenab-ı Hakk’a karşı pencereler hükmünde çok vecihler var”** sözü, bu duyguların insanı Allah’a götüren birer araç olduğunu vurgular.
– Nihai hedef, **”huzur-u daimî”** (sürekli huzur) ile hem dünyada hem ahirette saadeti yakalamaktır .
**Özetle:**
Merak, insanı **”öğrenme”** yolunda motive eden bir kıvılcım; ihtiyaç ise **”dua ve teslimiyet”** ile bu yolculuğu tamamlayan bir rehberdir. Risale-i Nur, bu iki duygunun dengeli bir şekilde yönetilmesiyle, insanın hem maddî hem manevî ihtiyaçlarının karşılanacağını vaat eder.
@@@@@@@
İNSANDA VAR OLAN İKİ BÜYÜK DUYGU: MERAK VE İHTİYAÇ
Risale-i Nur Perspektifinden Bir Değerlendirme
İnsan, yaratılış itibarıyla diğer canlılardan farklı olarak merak ve ihtiyaç gibi derin duygularla donatılmıştır. Bu iki duygu, onun hayatını anlamlandıran, yükselten ve hakikate ulaştıran temel unsurlardır. “Merak ilmin hocasıdır.” ve “İhtiyaç duanın menbaıdır.” ifadeleri, Bediüzzaman Said Nursî’nin bu konudaki derin bakış açısını özetleyen güçlü ifadelerdendir. Bu makalede, Risale-i Nur’un ışığında bu iki büyük duygunun insanın varoluşu ve manevi gelişimi üzerindeki etkisini ele alacağız.
1. Merak: İnsanı Hakikate Götüren Bir Rehber
Bediüzzaman’a göre merak, insanın hakikate ulaşmasını sağlayan bir ilahi sevk-i kaderdir. Yani insan, bilinmeyeni öğrenme ve keşfetme duygusuyla yaratılmıştır. Kur’an-ı Kerim’de “Hiç bilenlerle bilmeyenler bir olur mu?” (Zümer, 9) ayeti, ilmin ve öğrenmenin değerini vurgulamaktadır. Bu ayetin işaret ettiği gibi, merak insanın kemale ermesine vesile olur.
Merak ve İlmin İlişkisi
“Merak ilmin hocasıdır.” (Mektubat)
İnsan, varlık âlemine dair sorular sorarak ilme yönelir. Bir çocuğun dünyayı keşfetme sürecinde her şeye merakla yaklaşması, insanın fıtratında olan bu hakikat arayışının küçük bir yansımasıdır.
“İnsandaki hadsiz merak, hadsiz bir âlem için verilmiştir.” (Mektubat)
Eğer insanın merakı sadece dünya ile sınırlı olsaydı, bu büyük duygu israf olurdu. Oysa insan, bu duygusuyla sadece maddi âlemi değil, manevi ve metafizik hakikatleri de anlamaya yönelir.
Merakın Yanlış Kullanımı
Merak, eğer nefis ve şeytanın yönlendirdiği bir istikamete girerse, sahibini hakikatten uzaklaştırabilir. “Batıl merak, hakiki ilme perde olur.” (Sözler) ifadesiyle Bediüzzaman, bu noktaya dikkat çeker. Bugün insanın lüzumsuz ve faydasız konulara olan ilgisi, hakikate yönelmesini engelleyen bir tuzaktır. Bu yüzden, merakı ilim ve hakikate yönlendirmek gerekir.
2. İhtiyaç: Duanın Menbaı ve İnsan Ruhunun Hakikati
İnsanın ihtiyaç sahibi bir varlık olarak yaratılması, onun ilahi kudrete yönelmesini sağlayan en önemli sebeplerden biridir. Bediüzzaman, “Acz, nidânın mâdenidir. İhtiyaç duanın menbaıdır.” (Lem’alar) ifadesiyle, insanın acziyetinin ve ihtiyaçlarının, onu Allah’a yönelten bir vesile olduğunu belirtir.
İhtiyaç ve Dua İlişkisi
“İnsan, nihayetsiz aczi ve fakrı içinde, nihayetsiz ihtiyaçlara muhtaç bir varlıktır.” (Mektubat)
İnsan hiçbir şeyi tam anlamıyla kontrol edemez. Sağlığı, rızkı, ömrü ve sevdikleri üzerinde mutlak bir tasarrufu yoktur. İşte bu fakr (muhtaçlık) hali, onu Rabbine yönelmeye sevk eder.
“İhtiyaç, iktidarın fevkinde olduğu vakit, rahmet kapısını çalmaya vesiledir.” (Lem’alar)
İnsanın en sıkıntılı anlarında yaptığı dua, onun ihtiyaçlarının en büyük göstergesidir. Bu nedenle dua, sadece bir ibadet değil, aynı zamanda insanın yaratılışındaki en derin ihtiyacının tezahürüdür.
İhtiyacın İnsanı Terbiye Etmesi
Bediüzzaman’a göre insan, ihtiyaçlarını ve fakrını idrak ettiği ölçüde Allah’a yaklaşır. Eğer insan, kendisini müstağni (ihtiyaçsız) görmeye başlarsa, bu onun en büyük kaybı olur. “İnsan nefsini kendine mâlik zannederse, o vakit nihayetsiz acz ve fakr içinde boğulur.” (Sözler) diyerek bu hakikate işaret eder.
3. Merak ve İhtiyacın İnsan Hayatındaki Rolü
İnsan hayatında merak ve ihtiyaç, birbirini tamamlayan iki unsurdur.
Merak, insanı ilme, hikmete ve hakikate götüren bir anahtardır.
İhtiyaç, insanı dua ve kulluğa yönlendiren en büyük vesiledir.
Bu iki duygu, eğer doğru yönlendirilirse, insanı Allah’a yaklaştıran birer kanat olur. Fakat nefsin ve dünyanın aldatıcı yönüne kapılırsa, insanı hakikatten uzaklaştıran birer engel haline gelebilir.
Sonuç: İnsanın İmtihanı Merak ve İhtiyaç Üzerinedir
Bediüzzaman Said Nursî’nin ifadeleriyle:
“İnsan, nihayetsiz fakrı içinde, nihayetsiz bir zenginliğe muhtaçtır.” (Mektubat)
“Merak, insanı kemale götüren bir rehberdir; fakat doğru istikamette olmazsa, sahibini şaşırtır.” (Sözler)
İnsanın bu iki büyük duygusu, eğer iman, ilim ve hakikat yolunda kullanılırsa, onu saadete ulaştırır. Fakat nefsin ve dünyanın oyunlarına aldanırsa, onu hakikatten uzaklaştıran bir vesile olur. Bu yüzden, hakikati merak edip ihtiyacını yalnız Allah’a arz eden insan, ebedi saadeti kazanır.
“İnsan bir yolcudur. Merakı ilmini artırır, ihtiyacı ise duasını güçlendirir. İkisini de doğru kullanabilen, sonsuz hakikate ulaşır.” (Risale-i Nur’un Manevi Mesajı)
MEĞER İÇİMİZDE NELER VARMIŞ NELER? SANAT VE MARİFETLE BUNLAR ORTAYA ÇIKMAKTADIR.
Biz hep dışarıya bakıyoruz, dışı ve dışarıyı görüyoruz.
Asıl görmemiz gereken iç ve içimiz.
Çevrenizde insan yapımı olan şeylere bakın.
Daha önce onlar neredeydi?
İnsanın iç dünyasında.
İç dünyasındakini, dış dünyasına aktarmış oldu.
Dış dünyamızda meğer neler yapılmış neler!
Aslında iç dünyamızda neler varmış neler!
İnsan, derinliklerinde sayısız yetenek ve potansiyel barındıran, ancak bunların farkına varması için belirli bir uyarıya ve yolculuğa ihtiyaç duyan bir varlıktır. Kimimiz bir şairin dizelerinde, kimimiz bir ressamın fırça darbelerinde, kimimiz ise bir marangozun ustaca yonttuğu ahşabında gizli olan bu derinlikleri fark ederiz. Ancak her biri, insanın ruhundaki saklı cevherlerin sanat ve marifetle ortaya çıktığını gösterir.
Sanat, İnsana Açılan Bir Ayna
Sanat, sadece güzellikleri yansıtan bir alan değil, aynı zamanda insanın iç dünyasına yolculuk yapmasını sağlayan bir araçtır. Kimi zaman bir tabloya baktığımızda hırs, üzüntü ya da umut görürüz. Oysa ressam, belki de sadece kendi iç dünyasının bir yansımasını tuvale aktarmıştır. Bu, bizde var olan ama farkına varmadığımız hisleri, düşünceleri ve hayalleri su yüzüyne çıkaran bir etkiye sahiptir.
Bir şairin kelimeleri arasında kaybolduğumuzda, aslında kendi ruhumuzun çığlıklarını duyarız. Bir melodinin notaları bizi derinden etkilediğinde, bu melodinin bizde gizli olan bir düşünceyi ya da duyguyu harekete geçirdiğini fark ederiz. Sanat, bir anlamda, ıssız bir adada kaybolmuş ruhlarımızın kendini bulduğu bir fenerdir.
Marifet: Yeteneğin İşlenmesi
Bir heykeltıraşın elinde, taşın içinden muhteşem bir sanat eseri çıkması gibi, insan da marifet ve çalışma ile kendi potansiyelini ortaya çıkarabilir. İçimizde var olan yeteneklerin farkına varmak, onları keşfetmek ve geliştirmek zaman ve emek ister. Ne yazık ki çoğu insan, yeteneklerini fark edemeden yaşamını tamamlar. Çünkü farkına varmak, harekete geçmekle mümkün olur.
Bir marangoz, ilk başta sadece bir parça ahşap görürken, el emeği ve ustalığı ile ona ruh verir. Aynı şekilde, bir şair sözcükleri yontar ve onlardan bir anlam inşa eder. Marifet, insanın içindeki potansiyeli dış dünyaya taşıyan bir köprü gibidir.
Sanat ve Marifet Olmadan İnsan Eksik Kalır
Sanat ve marifet, insana ruh katan unsurlardır. Sadece teknoloji ve bilimle ilerleyen bir toplum, ruhsuz bir makine gibi olur. Gelişen toplumlar, sadece endüstriyel ya da ekonomik anlamda büyüyen değil, aynı zamanda sanat ve estetik anlayışını da büyüten toplumlardır. İçimizde gizli olan yetenekleri keşfetmek ve bunları ortaya çıkarmak, insan olarak bize verilmiş en büyük nimettir.
Bazen bir çocuğun çizdiği basit bir resimde bile çok derin anlamlar yatabilir. Bu, onun iç dünyasını anlatma şeklidir. İşte bizler de kendi sanatımızı, marifetimizi keşfederek, içimizde saklı olan hazineyi dış dünyaya yansıtmalıyız.
Sonuç
İnsan, derinliğine indikçe büyük bir deniz gibi yeni sırlarını ortaya çıkaran bir varlıktır. “Meğer içimizde neler varmış neler?” sözü, ancak sanat ve marifetle hakiki anlamına kavuşur. Sanat ruhumuzu, marifet ise emeğimizi ve yeteneğimizi geliştirir. İçimizdeki gizli cevherleri keşfetmek, onlara hayat vermek ve dünyayı daha güzel bir yer haline getirmek hepimizin sorumluluğudur. Kendimizi keşfetmek ve gerçek potansiyelimizi ortaya koymak için adım atmaktan korkmamalıyız.
“Nasrâniyet İslâmiyete teslim olacak
Nasrâniyet ya intifâ, ya ıstıfâ bulacak. İslâma karşı teslim olup terk-i silâh edecek.
Mükerreren yırtıldı, Purutluğa tâ geldi. Purutlukta görmedi ona salâh verecek.
Perde yine yırtıldı, mutlak dalâle düştü. Bir kısmı lâkin bâzı yakınlaştı tevhide; onda felâh görecek.
Hazırlanır şimdiden,yırtılmaya başlıyor. Sönmezse, safvet bulup İslâma mal olacak.
Bu bir sırr-ı azîmdir. Ona remz ve işaret: Fahr-i Rüsûl demiştir: “İsâ, Şer’im ile amel edip ümmetimden olacak.”
### **Hıristiyanlığın Geleceği ve İslâm’ın Zaferi: Tarih, Teoloji ve İbretler**
Avrupa’nın geleceğine dair bu söz, yüzyıllardır İslâm düşüncesinde yer eden ahiretle ilgili beklentileri ve Hıristiyanlık-İslâm ilişkisine dair teolojik tartışmaları derinlemesine ele alıyor. Sözün satırları, sadece bir dinin diğerine üstünlüğünü değil, aynı zamanda insanlığın ruhani yolculuğuna dair evrensel mesajlar taşıyor. İşte bu metin üzerinden çıkarılabilecek ibretler ve düşündürücü sorular:
#### **1. Tarihin Tekerrürü: Hıristiyanlığın Krizi ve İslâm’ın Yükselişi**
Sözdeki **”Mükerreren yırtıldı, Purutluğa tâ geldi”** ifadesi, Hıristiyanlığın tarih boyunca yaşadığı bölünmelere işaret ediyor. **”Purutluk”** (Protestanlık), Katolik Kilisesi’nin 16. yüzyıldaki yozlaşmasına tepki olarak doğdu, ancak söze göre bu reform bile Hıristiyanlığı “ıslah edemedi”. Tarihsel olarak, Hıristiyan dünyası Haçlı Seferleri, Engizisyon ve mezhep savaşları gibi trajedilerle sarsıldı. Söz, bu krizlerin temelinde **”tevhid”** (Allah’ın birliği) inancının eksikliğini görüyor.
**İbret:** Dinler, insanlığa rehberlik etmek için geldi, ancak siyaset, çıkar çatışmaları ve dogmatik katılık, onları bazen birer krize dönüştürdü. Tarih, dinin özünü kaybetmenin bedelini gösteriyor.
#### **2. İslâm’ın Tevhid Vurgusu: Nihai Çözüm mü?**
Söz, Hıristiyanlığın **”mutlak dalâlete”** (sapkınlığa) düştüğünü, ancak bir kısmının tevhide yaklaştığını söylüyor. Burada kritik soru şu: **”Tevhid, insanlığın ortak paydası olabilir mi?”**
– İslâm’a göre, tüm peygamberler tevhidi tebliğ etti. Hıristiyanlığın teslis (üçlü ilah) inancı, İslâm’ın şirk (Allah’a ortak koşma) olarak gördüğü bir sapmadır.
– Ancak söz, bazı Hıristiyanların tevhide yakınlaşmasını **”felâh”** (kurtuluş) olarak niteliyor. Bu, Kur’an’daki **”Ehl-i Kitap”** (Yahudi ve Hıristiyanlar) ile iletişime açık ayetlerle (ör. Ali İmran 64) görülüyor.
**İbret:** Dinler arasınaki iletişim, ancak ortak bir hakikat arayışıyla mümkün. İslâm, Hıristiyanlığı “düzeltmek” yerine, onu tevhide davet ediyor.
#### **3. Hz. İsa’nın Dönüşü: Bir Ümmet, İki Peygamber**
Sözün en çarpıcı kısmı, sonunda yer alan hadis referansı:
**”Fahr-i Rüsûl demiştir: ‘İsâ, Şer’im ile amel edip ümmetimden olacak.'”**
İslâm inancına göre Hz. İsa, kıyamet öncesi yeryüzüne dönecek, Deccal’i yenecek ve İslâm şeriatıyla hükmedecek. Bu, Hıristiyanlığın İslâm’a teslim olmasını sembolize ediyor. Ancak buradaki mesaj sadece bir zafer değil:
– Hz. İsa’nın **”ümmetimden olacak”** ifadesi, peygamberler arasındaki evrensel birliği vurguluyor.
– İslâm, Hıristiyanlığı “düşman” değil, **”hakikati eksik yaşayan bir kardeş”** olarak görüyor.
**İbret:** Dinlerin nihai hedefi, insanlığı aynı hakikate yönlendirmek. Tarihsel çatışmalar, bu hedefe gölge düşürmemeli.
#### **4. Avrupa’nın Bugünü: Sekülerizm mi, İslâm’a Yöneliş mi?**
Söz, Avrupa’nın geleceğini İslâm’a bağlıyor. Bugünkü Avrupa’da:
– Hıristiyanlık hızla gerilerken, sekülerizm ve ateizm yükselişte.
– Göçler ve düşük doğum oranları nedeniyle Müslüman nüfus artıyor. Ancak bu, sözdeki **”safvet bulup İslâm’a mal olacak”** ifadesini tam karşılamıyor. Zira Avrupa’daki Müslümanların bir kısmı da sekülerleşme tehdidi altında.
**İbret:** İslâm’ın zaferi, nüfus artışıyla değil, insanların kalplerini kazanmakla mümkün. Avrupa’nın asıl krizi, manevi boşluk ve anlam arayışı.
#### **5. Çağdaş Dünyaya Mesaj: Tevhid de birlik mi, Çatışma mı?**
Sözdeki **”teslim olup terk-i silâh edecek”** mısrası, bazılarına göre ürkütücü bir “fetih” daveti yapıyor. Ancak buradaki “silâh”, sembolik olarak Hıristiyanlığın **”dogmatik direnci”** olabilir.
– Nursi’nin **”müsbet hareket”** ilkesi, İslâm’ın güzelliklerini örnek olarak sunmayı savunur.
**İbret:** Çatışma değil, öze dönüş dinlerin geleceğini belirleyecek.
### **Sonuç: Hakikat Arayışında Ortak Payda**
Bu Sözdeki, Hıristiyanlığın ve Avrupa’nın geleceğine dair cesur bir tez sunuyor. Ancak onu sadece bir “zafer narası” olarak okumak eksik olur. Metnin alt metninde yatan mesaj şudur:
**”İnsanlık, ancak tevhidin evrensel ışığında huzur bulabilir.”**
Bu, sadece Hıristiyanlar veya Müslümanlar için değil, tüm insanlık için bir çağrıdır. Dinlerin çatıştığı değil, birbirini tamamladığı; hakikatin farklı renklerle tezahür ettiği bir dünya mümkün mü? Belki de Sözdeki en büyük ibreti, bu soruyu sormaktır.
@@@@@@
Avrupa’nın Geleceği: Bir Teslimiyet mi, Bir Dönüşüm mü?
Tarih, medeniyetlerin yükseliş ve çöküş hikâyeleriyle doludur. Her çağ, bir öncekinin yıkıntıları üzerine inşa edilirken, insanlık daima hakikati arayışında yol almıştır. Bugün, Avrupa’nın geleceğine dair bir kehanet gibi duran sözler, asırlık bir tefekkürün izlerini taşıyor: “Nasrâniyet İslâmiyete teslim olacak.” Bu ifade, bir zafer narasından çok, derin bir dönüşümün habercisi olarak yankılanıyor kulaklarda. Peki, bu ne anlama geliyor? Avrupa, gerçekten bir teslimiyetin eşiğinde mi, yoksa bu, insanlığın ortak bir felâha ulaşma çabası mı?
Yırtılan Perde ve Arayışın İzleri
Metnin satır aralarında, Hristiyanlığın (Nasraniyetin) tarihsel serüvenine dair bir eleştiri saklı. “Mükerreren yırtıldı, Purutluğa tâ geldi” deniyor. Burada, Protestanlık (Purutluk) gibi reform hareketlerinin, kilisenin otoritesini sorgulayarak bir arayışa kapı açtığına işaret ediliyor. Ancak bu arayış, “ona salâh verecek” bir sonuç doğurmamış; aksine, “perde yine yırtıldı, mutlak dalâle düştü” sözleriyle, modern çağda sekülerleşmenin ve manevi boşluğun derinleştiği ima ediliyor. Avrupa, Rönesans’tan Aydınlanma’ya, oradan da postmodernizme uzanan yolculuğunda, maddi ilerlemeyi sağlasa da ruhsal bir çöküşün pençesine düşmüş gibi görünüyor.
Bu çöküş, sadece bir son değil, aynı zamanda bir başlangıç mıdır? Metin, “Bir kısmı lâkin bâzı yakınlaştı tevhide; onda felâh görecek” diyerek umut ışığı yakıyor. Avrupa’nın bazı fertleri, belki de bu dalaletin ortasında, tevhid inancına, yani Allah’ın birliğine ve evrensel hakikate yöneliyor. Bu yöneliş, bireysel bir uyanışın ötesinde, kolektif bir dönüşümün habercisi olabilir mi?
İslam ile Buluşma: Teslimiyet mi, Bütünleşme mi?
“Nasrâniyet İslâmiyete teslim olacak” ifadesi, ilk bakışta bir üstünlük iddiası gibi anlaşılsa da, metnin sonundaki bir hadis bu düşünceyi yeniden şekillendiriyor: “Fahr-i Rüsûl demiştir: ‘İsâ, Şer’im ile amel edip ümmetimden olacak.’” Hz. İsa’nın, Hz. Muhammed’in şeriatıyla hareket edeceği ve onun ümmetinden olacağı tesbiti, bu teslimiyeti bir çatışma değil, bir uyum ve bütünleşme olarak resmediyor. İslam, burada bir fetih aracından ziyade, insanlığı felâha kavuşturacak evrensel bir çağrı olarak ortaya çıkıyor.
Avrupa’nın geleceği, belki de bu buluşmada yatıyor. Sekülerizmin soğuk duvarları arasında sıkışan ruhlar, anlam arayışında İslam’ın safvetine, temizliğine ve sadeliğine yönelebilir. “Hazırlanır şimdiden, yırtılmaya başlıyor” denirken, mevcut düzenin çatırdadığına ve yeni bir başlangıcın filizlendiğine dikkat çekiliyor. Bu, bir yıkım değil, bir yeniden doğuş olabilir.
İbret ve Tefekkür
Bu tesbit, bize neyi anlatıyor? Öncelikle, medeniyetlerin kaderinin yalnızca maddi güçle değil, manevi derinlikle şekillendiğini hatırlatıyor. Avrupa, bilimde, sanatta ve teknolojide zirvelere ulaşmış olsa da, insanın iç huzurunu ve hakikatle bağını ihmal ettiğinde, bu başarılar birer gölgeye dönüşebilir. İslam ise, metnin işaret ettiği üzere, bu gölgeleri aydınlatacak bir nur, bir felâh kapısı olarak sunuluyor.
İkinci olarak, bu metin, bize hoşgörünün ve birliğin gücünü fısıldıyor. Hz. İsa’nın, Hz. Muhammed’in ümmetinden olacağı tesbiti, dinler arasında bir düşmanlık değil, bir kardeşlik köprüsü kurulabileceğini gösteriyor. Belki de Avrupa’nın geleceği, bu köprünün üzerinde yükselecek.
Sonuç olarak, “Nasrâniyet İslâmiyete teslim olacak” sözü, bir tahakküm değil, bir tefekkür çağrısıdır. Avrupa, kendi geçmişinden aldığı derslerle, yırtılan perdelerin ardında yeni bir hakikatle buluşabilir. Bu buluşma, ne bir son, ne de bir yenilgi; aksine, insanlığın ortak felâhına uzanan bir yol olabilir. Bize düşen, bu sırr-ı azîmi anlamaya çalışmak ve tarihin akışında ibretle düşünmektir.
@@@@@@@
Avrupa’nın Geleceği: Tarihsel Dönüşüm ve Dinî Yakınlaşma
Tarih boyunca medeniyetler, inançlar ve ideolojiler sürekli bir değişim ve dönüşüm sürecine girmiştir. Avrupa’nın dini ve kültürel kimliği de bu değişimlerden nasibini almış, zamanla farklı etkileşimler sonucunda yeni bir şekil kazanmıştır. İslam ve Hristiyanlık arasındaki ilişki, sadece bir dinî mesele olmanın ötesinde, tarihsel süreçlerin ve sosyopolitik gelişmelerin bir parçası olarak da değerlendirilebilir.
Sözdeki ifade edilen görüşe göre, Hristiyanlık ya yok olacak (intifâ) ya da özünü saflaştırarak (ıstıfâ) İslam’a daha yakın bir konuma gelecek. Tarihi göz önünde bulundurduğumuzda, Hristiyan dünyasının birçok kez içten krizler yaşadığı ve reformlarla kendini yenilemeye çalıştığı görülmektedir. Bu krizler zaman zaman Hristiyanlığın zayıflamasına sebep olmuş, ancak aynı zamanda farklı düşüncelerin ortaya çıkmasına da vesile olmuştur.
Özellikle modern dünyada sekülerleşme ve materyalizm gibi düşünceler, Batı toplumlarında dinin rolünü tartışmalı hale getirmiştir. Avrupa’da kiliselerin boşalması, geleneksel inanç sistemlerinden uzaklaşma ve dini değerlerin erozyona uğraması bu sürecin en belirgin sonuçlarıdır. Bunun yanı sıra, İslam’ın Avrupa’da giderek daha fazla kabul görmesi ve Müslüman nüfusun artması, yeni bir dönemin habercisi olabilir.
Tarihi süreçte Hristiyanlık ile İslam arasındaki etkileşimlerin farklı şekillerde geliştiği bilinmektedir. Haçlı Seferleri, Endülüs dönemi, Osmanlı’nın Avrupa’daki varlığı ve modern göç hareketleri gibi birçok olay, bu iki medeniyetin karşılaşmasına neden olmuştur. Günümüzde ise daha çok kültürel ve dini bağlar ön plana çıkmaktadır. Avrupa’da bazı entelektüeller ve düşünürler, İslam’ın sunduğu manevi derinliği ve ahlaki değerleri önemsemekte ve Batı toplumlarının yaşadığı manevi boşluğa bir alternatif olarak görmektedir.
Sözdeki sonunda Hz. İsa’nın dönüşüne dair İslami bir inanışa atıfta bulunulmaktadır. İslam eskatolojisine göre, Hz. İsa kıyamete yakın bir dönemde yeryüzüne inecek, adaleti sağlayacak ve İslam şeriatı ile hükmedecektir. Bu inanç, Hristiyan dünyası ile İslam’ın ortak bir noktada buluşabileceği bir çerçeve sunmaktadır. Tarihin akışı içinde bu tür birleşmeler ve dönüşümler olağan bir durum olarak değerlendirilebilir.
Bugünün dünyasında, Avrupa’nın geleceğini şekillendiren faktörler arasında göç, ekonomik krizler, kültürel değişimler ve dini eğilimler yer almaktadır. Eğer bu süreçler doğru okunursa, farklı inanç gruplarının birbirine yaklaşması ve ortak bir insanlık değerleri etrafında buluşması mümkün olabilir. Belki de Sözdeki işaret edilen dönüşüm, fiziksel ya da zoraki bir teslimiyetten ziyade, bilinçli bir yönelim ve deruni bir keşif sürecini ifade etmektedir.
Sonuç olarak, Avrupa’nın geleceği yalnızca siyasi ve ekonomik gelişmelerle değil, aynı zamanda dini ve manevi dönüşümlerle de şekillenecektir. İnsanlık tarihinin doğasında bulunan değişim süreci devam etmekte ve inanç sistemleri de bu değişimin bir parçası olmaktadır. Önemli olan, bu süreçleri doğru okuyarak, karşılıklı anlayış ve iletişim içinde bir gelecek inşa etmektir.
