DENGE UNSURU Bismillahirrahmânirrahîm. Kur’ân-ı Kerîm, kâinatı tesadüflerin oyuncağı olan kör bir mekanizma olarak değil, her zerresinde ince bir sanat, şaşmaz bir ölçü ve derin bir hikmet bulunan İlâhî bir sanat eseri olarak tasvir eder. Bu eserin temel prensibi “mizan”dır; yani her şeyin yerli yerine konulduğu, hassas bir denge ve nizamdır. Kozmik, ekolojik ve ahlâkî (moral) […]
YARATILIŞTAKİ TEDRİCİLİK Bismillahirrahmânirrahîm. Kur’ân-ı Kerîm, yaratılışı (halk) tek bir anlık fiil olarak değil, hikmet ve sanat dolu, katmanlı ve mertebeli bir süreç (Merâtibü’l-Halk) olarak tasvir eder. Bu tasvir, hem insanın anne karnındaki mikrokosmos yolculuğunda hem de kâinatın makrokosmos sahnesindeki varlık serüveninde kendini gösterir. Yaratılıştaki bu tedricîlik (aşamalı olma), Allah’ın sadece Kâdir (güç yetiren) değil, aynı […]
VARLIĞIN HAKİKATİ NUR UNSURU Bismillahirrahmânirrahîm. Kur’ân-ı Kerîm’de “nur” kavramı, hem kâinatın fizikî yapısını hem de insanın manevi yolculuğunu aydınlatan merkezî bir mefhumdur. Bu kavram, Allah’ın Zât’ını, hidayetini ve kâinattaki tecellîlerini anlamada bir anahtar vazifesi görür. Modern ilmin “enerji” olarak isimlendirdiği temel varlık prensibi ise, bu kadîm hakikatin tefekkür edilmesinde yeni bir nazar açısı sunabilir. ”Allah, […]
AKAN BUYUK NEHİR: ZAMAN Bismillahirrahmânirrahîm. Kur’ân-ı Kerîm’de zaman, mahlûk (yaratılmış) bir boyuttur ve Allah’ın mutlak ilmi ve iradesi olan Takdir’den ayrı düşünülemez. Kâinattaki her hadise, her hareket ve bizzat zamanın akışı, ezelî bir ilimle takdir edilmiş bir nizamın tecellîsidir. Bu iki mefhum arasındaki derûnî bağlantı, varlığın hem zahirî (fizikî) hem de bâtınî (metafizik) yapısını anlamada […]
KALPLERİN MÜHRÜ VE AKLIN KİLİDİ Bismillahirrahmânirrahîm. Kur’ân-ı Kerîm, insanı maddi ve manevi bütünlüğü içinde ele alır. Bu bütünlüğün merkezinde ise bilinç, akıl ve kalp gibi birbiriyle derûnî bir irtibat halinde olan idrak mekanizmaları bulunur. Kur’ân, bu mekanizmaların nasıl çalıştığını, birbirini nasıl etkilediğini ve hakikate ulaşmada veya hakikatten sapmada ne gibi roller üstlendiğini çeşitli âyetlerde tasvir […]
ZEHRA’NIN GÖZLERİ Yıllar önce bir filim seyretmiştim. Ağlayarak. Bir kaç kere de öğrencilerle beraber seyretmiştim. Üzülerek. “Zehranın Gözleri” Bugün onun ve benzerinin haberlerini duyunca irkildim ve ‘Zehranın Gözleri’ni hatırladım. Hüzünlenerek. Meğer ne kadar da kaybedilen Gözler ve Organlar varmış. İnsanlığın kaybını görerek. Filmin genel muhtevası özetle şöyle:[1] ******** “Zehra’nın Gözleri” (İng. The Eyes of Zahra […]
Yapay Zekânın “Ben” Dediği Yer: Ene Bahsi Işığında İnsan ve Makine Giriş: Merak ve Endişe Arasında Yapay Zekâ Hayatımızın her köşesine sessizce yerleşen yapay zekâ (YZ), artık sadece bir bilim kurgu unsuru değil, günlük vazifelerimizde kullandığımız bir yardımcıdır. Metinler yazan, resimler çizen, karmaşık sorulara saniyeler içinde cevaplar üreten bu teknoloji, zihnimizde kadim bir soruyu […]
KUR’AN-I KERİMDE KENDİSİNE İMKâN VERİLENLER VE NETİCESİ Cenâb-ı Hakk’ın kullarına verdiği imkanları ve neticelerini şu ana başlıklar altında tahlil etmek mümkündür: Bütün İnsanlığa Verilen Umumî (Cihanşümul) İmkanlar Cenâb-ı Hak, mü’min veya kâfir ayırt etmeksizin bütün insanlara var olmaları ve O’nu tanıyabilmeleri için temel imkanlar bahşetmiştir. Bu imkanlar, insanın mesuliyetinin de temelini oluşturur. Hayat ve […]
KUDRET VE İRADE SIFATLARI Bismillahirrahmânirrahîm. Kur’ân-ı Kerîm’de Allah’ın sıfatları, bilhassa Kudret ve İrade sıfatları, birbiriyle tam bir uyum ve ayrılmaz bir bütünlük içinde zikredilir. Bu iki sıfatın tevhidi, yani birlik içindeki tecellîsi, kâinattaki nizamın, hikmetin ve sanatın temelini teşkil eder. Zira mutlak ve sonsuz bir kudretin, her şeyi en ince teferruatına kadar tayin ve tahsis […]
AHLAM VE İHTİLAM FARK VE HİKMETLERİ Lügat ve Istılah Manaları Ahlam (أحلام): Arapça “hulm” (حُلْم) kelimesinin çoğuludur. Genel manasıyla “rüyalar, düşler” demektir. Uykuda görülen her türlü hayal, tasvir ve hadiseyi ihtiva eden cihan şümul bir tabirdir. Muhtevası iyi (Rahmanî), kötü (Şeytanî) veya gündelik hayatın tesirleriyle (nefsanî) olabilir. İhtilam (احتلام): Aynı kökten gelmekle beraber, ıstılahta hususi […]
Tilkiliğin Bahaneleri ve İnsanlığın İmtihanı: Gazze Ateşkesinin Yüzü Ne garip bir tecellîdir ki, hak ile bâtılın mücadelesi binler yıl öncesinden bugüne değişmeden devam eder. Firavun’un zulmü nasıl Nil’in sularına bebekleri gömdüyse, bugünün zalimleri de Akdeniz’in sularına, Gazze’nin topraklarına masumları gömüyor. Ve bu devrin Firavunları, insanlık kisvesi altında en büyük insanlık cinayetini işlemektedir. Bir sözleşme, bir […]
Fakirlik Edebiyatı ve Zihniyetin Maskesi: Hakikatin Perdesi Aralandı Tarih, yalnızca hâdiselerin değil, zihniyetlerin de aynasıdır. Bir milletin geçmişine baktığınızda sadece kimlerin iktidarda olduğunu değil, hangi fikirlerin gönüllerde hüküm sürdüğünü de görürsünüz. İşte Türkiye’nin son yarım asırlık serencamı da böyledir: Bir tarafta üretim, terakki ve gayretle büyümek isteyen bir millet; diğer tarafta “yoksulluk” edebiyatı üzerinden siyaset […]
LAFIZ VE MANA İNCELİKLERİ Ahlâm, ihtilâm ve hilm kelimeleri Arapça asıllı olup kökleri, manaları, kullanıldıkları yerler ve hatta harf terkibinden doğan mânâ incelikleri bakımından birbirinden farklıdır. Fakat hepsi ح ل م (ḥ-l-m) kökünden türemiştir. Bu kök, genel olarak “akıl, olgunluk, yumuşaklık, rüya ve sabır” mânâsını taşır. Şimdi kelime kelime inceleyelim: 🌙 1. AHLÂM (أَحْلَام) Kökü: […]
Hakikat mi Yanılma mı? Âlem-i Misal Zaviyesinden Sanal Evrenler (Metaverse) 1. Giriş: Ekranların Ötesindeki Yeni “Gerçeklik” Dijital çağ, bizleri fiziksel sınırların ötesinde yeni bir varoluş biçimiyle tanıştırıyor: Metaverse. Sanal avatarlarımızla sosyalleştiğimiz, çalıştığımız ve eğlendiğimiz bu yeni “gerçeklik” katmanı, insanlığa sınırsız bir etkileşim âlemi vaat ediyor. Ancak bu parlak vaat, zihinlerimizde temel bir soruyu da beraberinde […]
Yapay Zekânın “Ben” Dediği Yer: Ene Bahsi Işığında İnsan ve Makine 1. Giriş: Merak ve Endişe Arasında Yapay Zekâ Hayatımızın her köşesine sessizce yerleşen yapay zekâ (YZ), artık sadece bir bilim kurgu unsuru değil, günlük vazifelerimizde kullandığımız bir yardımcıdır. Metinler yazan, resimler çizen, karmaşık sorulara saniyeler içinde cevaplar üreten bu teknoloji, zihnimizde kadim bir soruyu […]
N.V – İstanbul