BERCESTE VE İZAHI – 138– 1. Beyit: Rehber Suretindeki Rehzen (Yol Kesen) İktibas Osmanlıca Metin: ميزانه وور كوردوكك اخوانى الحذر رهبر تصوّر ايلديكك رهن اولمـاسـيـن Latin Harfleriyle Okunuşu: Mef’ûlü Fâ’ilâtü Mefâ’îlü Fâ’ilün Mîzâna vur gördüğün ihvânı el-hazer Rehber tasavvur eylediğin reh-zen olmasın Nevres-i Kadîm Günümüz Türkçesiyle Anlamı: Tanışıp görüştüğün her hangi bir insanı önce bir […]
BERCESTE VE İZAHI – 137– 1. Yunus Emre: Hayat Yolculuğu ve Aslî Vatan İktibas بو دنیایه کلن کیشی آخر یینه کیتسه کرک مسافردر وطننه بر کون سفر ایتسه کرک Bu dünyâya gelen kişi âhir yine gitse gerek Misâfirdir vatanına bir gün sefer etse gerek Yunus Emre Bu dünyaya gelen kişi, işin sonunda yine gidecektir. Dünya […]
BERCESTE VE İZAHI – 136– 1. Hayatın Lezzetine Aldananlar ve Mezardaki Kandilin Korkusuzluğu İktibas چون زندگی به کام بود مرگ مشکل است پروای باد نیست چراغ مزار را Mef’ûlü Fâ’ilâtü Mefâ’îlü Fâ’ilün Çün zindegî be-kâm boved merg muşkilest Pervâ-yı bâd nîst çerâğ-ı mezâr-râ Sâ’ib-i Tebrizî Hayat istediğin gibi olunca ölüm insana zor gelir. Oysa mezardaki […]
BERCESTE VE İZAHI – 135– 1. Kalp Hânesinin Biricik Sâhibi: Hak İktibas Bu misâfirhânenin fâniliğin fehmeyleyen Hâne-i kalbinde Hak’dan gayrı mihmân istemez. Kuşadalı İbrahim Halvetî İzahı: Bir misafirhaneye benzeyen bu dünyanın fani olduğunu idrak eden insan, kalp evinde Allah’tan başka bir misafirin olmasını istemez. Hikmet, İbret ve Tefekkürle Donanmış Bir Makale Hayat, derûnî bir nazarla […]
BERCESTE VE İZAHI – 134– 1. Adl-i İlahînin Yüce Tezahürü İktibas: Kenâr-ı Dicle’de bir kurt aşırsa bir koyunu Gelir de adl-i ilâhî sorar Ömer’den onu. Mehmet Akif Ersoy İzah ve Açıklaması: Bu mısra ve beyit, Mehmet Akif’in adalet mefhumuna verdiği yüksek kıymeti ve hassasiyeti gözler önüne serer. Dicle kenarında, uzak bir coğrafyada bir kurdun bir […]
BERCESTE VE İZAHI – 133– Nâbî’nin Beyti Hakkında Makale Beyit: Güç neşâtın kademin kalbe alıştırmaktadır Yoksa gam her ne zamân istese hâzır bulunur Beytin İzahı ve Açıklaması: Bu mısralar, Nâbî’nin hayat ve insan tabiatı hakkındaki derin nazarını tasvir eder. Beyit, sevincin ve neşenin kalbe yerleşmesinin güç, meşakkatli bir iş olduğunu, buna karşı keder ve gamın […]
BERCESTE VE İZAHI – 132 1. Ferâmûş Et Gam-ı Ferdâyı Bâkî Beyit ve Mefhumu Ferâmûş et gam-ı ferdâyı Bâkî Bugün sıhhatdeyiz minnet Hudâ’ya Bu mısralar, Bâkî’ye aittir. Beyitte, şairin yarın için duyulan endişe ve kederden uzak durması, bu günün kıymetini bilmesi gerektiği tavsiye edilir. Yanılgı ve endişe ile yaşanacak olan yarınların kederi yerine, içinde bulunulan […]
BERCESTE VE İZAHI – 131– Berceste Beyitler Işığında Hayat ve Sanatın Derûnî Bağlantıları Edebiyat, kalbin tercümanı, hikmetin aynası, hayatın zahirî ve derûnî hakikatlerinin tasviridir. Bu beyitler, bize sadece birer mısra değil, aynı zamanda derin düşünceler, ince duygular ve cihan şümul hakikatler sunmaktadır. Her biri kendi mevzuunda eşsiz bir ifadeye malik olan bu beyitleri, tasavvufî, edebî […]
BERCESTE VE İZAHI – 130– 1. Çün tecellî eyleye çeşm-i dile dîdâr-ı Hû Çün tecellî eyleye çeşm-i dile dîdâr-ı Hû Hâb görmez bir dahi olur ebed bîdâr-ı Hû — İsmâ’îl Hakkı-ı Bursevî İzah ve Açıklama: Bu beyitte, bir sâlikin (yolcu) veya ârifin (Allah’ı bilen) derûnî (iç) bir tecrübesi tasvir edilmektedir. Beyit, Allah Teâlâ’nın tecellîsinin yani […]
BERCESTE VE İZAHI – 129– Hayatın İncisi ve Gönül Bağı: Şeyhülislâm Yahyâ’nın Bakışından İnsan ve Enaniyet ”Bahr isen de katre-i nâ-çiz göster kendini / Gönlüne gir ey gönül ol goncanın şeb-nem gibi” Şeyhülislâm Yahyâ Efendi’nin bu beyiti, hayatın denizinde kaybolmuş olan ene ve enaniyetin insana verdiği zararı, zarif bir tasvirle ortaya koyar. İnsan, cihan şümul […]
BERCESTE VE İZAHI – 128– İtrî’nin Kaleminden Tevbe ve Af Ümidi: “Dâmen” ”El benüm dâmen senün ey rahmeten li’l-âlemîn Şöhretüm isyân benüm sen afv ile meşhûrsun” Bu beyit, Osmanlı müziğinin büyük üstadı, aynı zamanda şair ve hattat olan İtrî’ye aittir. Onun bu mısraları, bir kulun sonsuz bir acziyet içinde, Rabbine ve O’nun rahmet olarak gönderdiği […]
Yıldızlara Kur’ânî Bakış ve Bilimsel Nazarla Tahlili Aşağıda, Kur’ân‑ı Kerîm’de geçen yıldızlardan ve gök cismlerinden bazıları ile ilgili “âyetlerin muhtevası” ile “bilimsel izah”ları birlikte ele alınmıştır. 1. Kur’ân’daki Yıldız Terimleri ve Bazı Temel Ayetler • Kur’ân’da نجم (necm, yıldız) kelimesi “yıldız” anlamında, “kâinatta görünen parlak gök cisimleri” şeklinde geçer. • Ayrıca كَوْكَب (kevkeb) kelimesi de kullanılır; […]
BERCESTE VE İZAHI – 127– Râşid’den Hikmet ve Dostluk Bağlantısında Bir Bakış Râşid’in beyti şöyledir: ”Hem-râz aramak kaydına düş râzdan evvel Encâmını fikret işin ağâzdan evvel” Bu beyit, hem dostluk hem de işlerin idaresi hakkında iki mühim hikmeti ihtiva eder. Râşid, bu mısralarda “Sırlarını açığa vurmadan evvel onları güvenerek söyleyebileceğin bir sırdaş bul. Herhangi bir […]
BERCESTE VE İZAHI – 124– Derûnî ve Zahiri Âlemler Arasında Bir Yolculuk Bu makale, farklı beyiti merkeze alarak, her birinin derin manalarını, tarihin ve edebiyatın bağlantılarını nazar ederek, ayrı ayrı mevzularda geniş bir biçimde izah etmeyi amaçlamaktadır. 1. Hayâlî Bey ve Merhametsiz Devran İlk beyit, Hayâlî Bey’e ait olup şöyle demektedir: ”Merhamet umma gönül bu […]
BERCESTE VE İZAHI – 126– 1. Fitnat Hanım’dan Mağrur Olmama Hikmeti Mihrin görür kemâlde her gün zevâlini / Âkıl felekde câh ile mağrûr olur mu hiç Bu beyit, güneşin her gün en yüksek noktasına ulaştıktan sonra batışını ve alçalışını görmenin, akıllı bir insana ders olması gerektiğini vurgular. Fitnat Hanım, bu cihan şümul bakış ile insanı, […]
N.V – İstanbul