BERCESTE VE İZAHI – 153– 1. Beyit: Haşmet’in Pervâne ve Mum İmtihanı İktibas: ياقار اهل دلڭ شمع شب آرايش جگرگاهن چراغ بزم نادانه يانار پروانه در دنيا Mefâ’îlün Mefâ’îlün Mefâ’îlün Mefâ’îlün Yakar ehl-i dilin şem’-i şeb-ârâyiş cigergâhın Çerâğ-ı bezm-i nâ-dâna yanar pervânedir dünyâ Haşmet Dünya, gönül ehli insanların ciğerini geceyi süsleyen bir mum gibi yakar. […]
BERCESTE VE İZAHI – 152– 1. Beyit: Süleyman Çelebi Beytin İktibası الله آدڭ هر کیم اول آنا هر ایشی آڭا ایده الله آڭا Fâ’ilâtün Fâ’ilâtün Fâ’ilün Allâh adın her kim ol evvel ana Her işi âsân ede Allâh ana Süleyman Çelebi Eğer bir insan herhangi bir işe başlarken Allah’ın adını anarsa, Allah Teâlâ o kuluna […]
BERCESTE VE İZAHI – 151– 1. Beklentilerin Ağırlığı ve Hayal Kırıklığının Zehri Beyitin İktibası Osmanlıca: هر كيمك اقبالی ياتسه قاسمی آب شكر ايچسه زهر مار اولور Latin Harfleriyle: Fâ‘ilâtün Fâ‘ilâtün Fâ‘ilün Her kimin ikbâli yatsa Kâsımî Âb-ı şekker içse zehr-i mâr olur Günümüz Türkçesiyle Açıklaması: Ey Kâsımî! Eğer bir kimsenin beklentileri gerçekleşmezse, ulaşmak istediği hedeflere […]
BERCESTE VE İZAHI – 150– Birinci Beyit ve Tahlili: Nâbî’den Hayatın Istırabına Dair Bir Nazar İktibas Osmanlıca Metin: بو دوراندہ صفای خاطرہ نائلمشدر فلكدن داغ بر داغ اولمادق بر دلمی قالمشدر Vezin: Mefâ’îlün Mefâ’îlün Mefâ’îlün Mefâ’îlün Latin Harfleriyle: Bu devrânda safâ-yı hâtıra nâ’il mi kalmışdır Felekden dâğ-ber-dâğ olmadık bir dil mi kalmışdır Şair: Nâbî Günümüz […]
BERCESTE VE İZAHI – 149– Birinci Beyit: Hayâlî Bey’den Aşk ve Şevk Üzerine İktibas Osmanlıca Metin: عشق بر شمع الهیدر بنم پروانه‌سی شوق بر زنجیردر کوکلم آنك دیوانه‌سی Vezin: Fâ’ilâtün Fâ’ilâtün Fâ’ilâtün Fâ’ilün Latin Harfleriyle: Aşk bir şem’-i ilâhîdir benim pervânesi Şevk bir zincirdir gönlüm anın dîvânesi Hayâlî Bey Günümüz Türkçesiyle Açıklaması: Aşk ilâhî bir […]
BERCESTE VE İZAHI – 148– 1. Hz. Mevlânâ’nın Beyti Üzerine Bir Tahlil: Teceddüdün Lüzumu Beytin İktibası Farsça Metin: هر روز خوشست منزلى بسپردن چون آب روان فارغ از افسردن دى رفت و حديث دى چو دى هم بگذشت امروز حديث تازه بايد كردن Latin Harfleriyle: Mef’ûlü Mefâ’îlü Mefâ’îlü Fâ’ Her rûz hoşest menzilî besporden Çun […]
BERCESTE VE İZAHI – 147– 1. Aşkın Cihan Şümul Nazarı: Varlığın Her Zerresinde Maşuku Görmek Beyit İktibası اَکَر مَخفی اَکَر پیدا و کر عاقل اَکَر شیدا سنك شوقك ايله جانا جهان عاشق عیان عاشق Vezin: Mefâ’îlün Mefâ’îlün Mefâ’îlün Mefâ’îlün Eğer mahfî eğer peydâ vü ger âkil eğer şeydâ Senin şevkin ile cânâ nihân ayân âşık […]
BERCESTE VE İZAHI – 146– 1. Beyit: Hazret-i Mevlânâ Beytin İktibası Farsça Aslı: محرم اين هوش جز بيهوش نيست مر زبان را مشترى جز گوش نيست Vezin: Fâ’ilâtün Fâ’ilâtün Fâ’ilün Okunuşu: Mahrem-i în hûş coz bî-hûş nîst Mer zebân-râ moşterî coz gûş nîst Günümüz Türkçesiyle Manası: Bize Hak yolunu gösteren gerçek aşkın mahremi, dostu aklını […]
BERCESTE VE İZAHI – 145– 1. Beyit: Niyâzî-i Mısrî İktibas Osmanlıca Metin: آشنای عشق اولاندن آه و زار اكسك دكل کشتی بحر دمادم روزگار اكسك دكل Latin Harfleriyle: Fâ’ilâtün Fâ’ilâtün Fâ’ilâtün Fâ’ilün Âşinâ-yı aşk olandan âh u zâr eksik değil Keşti-i bahre dem-â-dem rûzgâr eksik değil Niyâzî-i Mısrî Günümüz Türkçesiyle Açıklaması: Denizde yüzen bir gemi […]
BERCESTE VE İZAHI – 144– 1. Niyâzî-i Mısrî’nin Hikmet Dolu Mısraları: Derdin Kendisi Derman Olunca İktibas درمان آراردم دردمه دردم بکا درمان ايمش برهان آراردم أصلکه أصلم بکا برهان ايمش Müstef’ilün Müstef’ilün Müstef’ilün Müstef’ilün Dermân arardım derdime derdim bana dermân imiş Bürhân arardım aslıma aslım bana bürhân imiş Niyâzî-i Mısrî Çektiğim sıkıntılara, dertlere derman arıyordum. […]
BERCESTE VE İZAHI – 143– 1. Beyit: Şeyh Gâlib İktibas: Dîdesi havf-ı rakîb ile olup eşk-efşân Su uyur düşmen uyur haste-i hicrân uyumaz Günümüz Türkçesiyle: Gözleri, rakibin korkusuyla gözyaşı saçar bir halde; su uyur, düşman uyur ama ayrılık hastası olan âşık uyumaz. İzah ve Açıklama Bu beyit, Divan edebiyatının zirve isimlerinden Şeyh Gâlib’e aittir ve […]
BERCESTE VE İZAHI – 142– Birinci Beyit ve Tahlili: Hacı Bayrâm-ı Velî Beytin İktibası Osmanlıca Metin: نولدی بو کوکلم نولدی بو کوکلم درد و غم ایله طولدی بو کوکلم یاندی بو کوکلم یاندی بو کوکلم یانمه ده درمان بولدی بو کوکلم Latin Harfleriyle: Müfte’ilâtün Müfte’ilâtün N’oldu bu gönlüm n’oldu bu gönlüm Derd ü gam ile […]
BERCESTE VE İZAHI – 141– 1. Berceste Beyit: Avnî (Fatih Sultan Mehmed) ve Varlığın Geçiciliği İktibas Osmanlıca Metin: غرّه اولما دلبرا حسن و جماله قيل وفا باقي قالماز كيمسه يه نقش و نكار الدن كيدر Latin Harfleriyle: Fâ’ilâtün Fâ’ilâtün Fâ’ilâtün Fâ’ilün Gırre olma dilberâ hüsn ü cemâle kıl vefâ Bâkî kalmaz kimseye nakş u nigâr […]
BERCESTE VE İZAHI – 140– Birinci Beyit Tahlili: Fuzûlî’den Aşkın Belâsı İktibas Arapça Aslı: یا رب بلای عشقیله قیل آشنا بنی بر دم بلای عشقدن ایتمه جدا بنی Vezin: Mef’ûlü Fâ’ilâtü Mefâ’îlü Fâ’ilün Günümüz Türkçesiyle: Yâ Rab belâ-yı aşk ile kıl âşinâ beni Bir dem belâ-yı aşkdan etme cüdâ beni Şair: Fuzûlî Açıklama: Ey Rabbim! […]
BERCESTE VE İZAHI – 139– Giriş: Kelimelere Sırlanmış Hikmet Divan şiiri, sadece estetik bir zevk unsuru değil, aynı zamanda asırların tecrübesiyle damıtılmış, insan ruhunun en derûnî hallerini, hayatın en temel meselelerini ve kâinatın sırlarına dair ipuçlarını içinde barındıran bir hikmet hazinesidir. Şair, kelimeleri bir kuyumcu titizliğiyle işleyerek, en yoğun manaları en veciz surette ifade etme […]
N.V – İstanbul