BERCESTE VE İZAHI – 94 – 1. Beyit: Leskofçalı Gâlib İktibas: Ber zamân bulmaz fenâ dünyâde erbâb-ı himem Sâhibi mahv olsa da âsâr kendin gösterir. İzah ve Açıklama: Bu beyit, Leskofçalı Gâlib’in kaleminden, himmet sahibi insanların bu fâni dünyada asîl gayeler peşinde koşarken yok olup gitmeyeceklerini dile getirmektedir. Onların fizikî varlıkları sona erse bile, geride […]
BERCESTE VE İZAHI – 93 – Edebin ve İrfanın Aynası: Gönül Beyitleri Hayat, kimi zaman akisleri kalbimizde yankılanan bir ayna, kimi zaman ise derin mana ve sırları ihtiva eden bir kitaptır. Bu kitabın sayfaları arasında, gönül kaleminden süzülen berrak damlalar gibi hikmetli beyitler bulunur. Bu beyitler, asırlar ötesinden bizlere seslenir, bizi düşünmeye, tefekkür etmeye ve […]
BERCESTE VE İZAHI – 92– 1.: Beka Yolunun Rehberi: Sadakat • İktibas: “Olur reng-i ta’alluk reh-zen-i dâr-ı bekâ Nâbî / Anınçün sâdelikten gayrı reng olmaz kefenlerde” – Nâbi • İzah: Ey Nâbi! Dünyanın alayışına, süsüne gönlünü kaptırmak, fani dünyanın sevgisine kalpte yer vermek, sonsuzluk âlemine giden yolculukta yol kesici bir hüviyete sahiptir. Bundan dolayı bu […]
BERCESTE VE İZAHI – 91 – Beyt-i Şerif 1: Figânî Orijinal Metin İktibası: Cihâna aşk ile geldim ne mâlım ne menâlim var Kanâ’at gencine kânî olalı hoşça hâlim var Beytin İzahı: Bu beyt, şair Figânî’ye aittir ve onun dünyaya bakış açısını aşk, kanaat ve maddiyatla olan münasebeti üzerinden izah eder. Şair, dünyaya aşk ile geldiğini, […]
BERCESTE VE İZAHI – 90 – 1: Tevekkül ve Hak’ka İtimad Ziya Paşa’ya ait bir beyitte: ”Allâh’a tevekkül edenin yâveri Hak’dır Nâ-şâd gönül bir gün olur şâd olacakdır” Bu mübarek beyit, bir hayat düsturu olan tevekkül mefhumunu en veciz biçimde ifade etmektedir. Tevekkül, insanın azami gayretini sarf ettikten sonra neticeyi Allah’a bırakması, O’nun kudretine ve […]
BERCESTE VE İZAHI – 89 – 1. “Neş’e tahsîl etdiğin sâgar da senden gamlıdır…” İktibas: “Neş’e tahsîl etdiğin sâgar da senden gamlıdır / Bir dokun bin âh dinle kâse-i fağfûrdan” (Âlî Bey) İzah ve Açıklama: Âlî Bey bu beytinde, Farsça ve Osmanlıca kelimelerin ahengiyle, insanoğlunun keder ve neşe arasındaki ince çizgisini çok derin bir şekilde […]
BERCESTE VE İZAHI – 88 – 1. : Şeyh Galip’ten Ebediyetin İdraki İktibas: Çekilenler kalır Es’ad bu cihan içre hemân Vakt-i şâdî de gelir mevsim-i mihnet de geçer Şeyh Galip İzah ve Açıklama: Bu müstesna beyit, büyük divan şairi Şeyh Galip’in kaleminden çıkan, hayatın fâniliğini ve bâkiliğini aynı anda idrak etmemizi sağlayan hikmet dolu bir […]
BERCESTE VE İZAHI – 87 – 1: Şeyhülislâm Ârif Hikmet Beyit: Dünyâde nakd-i ömr ile kâlâ-yı müştera Ukbâda zîb-i dûş-ı nedâmet değil midir İzah ve Açıklama: Şeyhülislâm Ârif Hikmet’in bu beytinin muhtevasına göre, dünyadaki hayatımızı, yani “nakd-i ömrü” (ömür sermayesini) vererek satın aldığımız her şeyin, yani “kâlâ-yı müştera”nın (satın alınmış malın), ahirette “zîb-i dûş-ı nedâmet”ten […]
DENGE UNSURU Bismillahirrahmânirrahîm. Kur’ân-ı Kerîm, kâinatı tesadüflerin oyuncağı olan kör bir mekanizma olarak değil, her zerresinde ince bir sanat, şaşmaz bir ölçü ve derin bir hikmet bulunan İlâhî bir sanat eseri olarak tasvir eder. Bu eserin temel prensibi “mizan”dır; yani her şeyin yerli yerine konulduğu, hassas bir denge ve nizamdır. Kozmik, ekolojik ve ahlâkî (moral) […]
YARATILIŞTAKİ TEDRİCİLİK Bismillahirrahmânirrahîm. Kur’ân-ı Kerîm, yaratılışı (halk) tek bir anlık fiil olarak değil, hikmet ve sanat dolu, katmanlı ve mertebeli bir süreç (Merâtibü’l-Halk) olarak tasvir eder. Bu tasvir, hem insanın anne karnındaki mikrokosmos yolculuğunda hem de kâinatın makrokosmos sahnesindeki varlık serüveninde kendini gösterir. Yaratılıştaki bu tedricîlik (aşamalı olma), Allah’ın sadece Kâdir (güç yetiren) değil, aynı […]
VARLIĞIN HAKİKATİ NUR UNSURU Bismillahirrahmânirrahîm. Kur’ân-ı Kerîm’de “nur” kavramı, hem kâinatın fizikî yapısını hem de insanın manevi yolculuğunu aydınlatan merkezî bir mefhumdur. Bu kavram, Allah’ın Zât’ını, hidayetini ve kâinattaki tecellîlerini anlamada bir anahtar vazifesi görür. Modern ilmin “enerji” olarak isimlendirdiği temel varlık prensibi ise, bu kadîm hakikatin tefekkür edilmesinde yeni bir nazar açısı sunabilir. ”Allah, […]
AKAN BUYUK NEHİR: ZAMAN Bismillahirrahmânirrahîm. Kur’ân-ı Kerîm’de zaman, mahlûk (yaratılmış) bir boyuttur ve Allah’ın mutlak ilmi ve iradesi olan Takdir’den ayrı düşünülemez. Kâinattaki her hadise, her hareket ve bizzat zamanın akışı, ezelî bir ilimle takdir edilmiş bir nizamın tecellîsidir. Bu iki mefhum arasındaki derûnî bağlantı, varlığın hem zahirî (fizikî) hem de bâtınî (metafizik) yapısını anlamada […]
KALPLERİN MÜHRÜ VE AKLIN KİLİDİ Bismillahirrahmânirrahîm. Kur’ân-ı Kerîm, insanı maddi ve manevi bütünlüğü içinde ele alır. Bu bütünlüğün merkezinde ise bilinç, akıl ve kalp gibi birbiriyle derûnî bir irtibat halinde olan idrak mekanizmaları bulunur. Kur’ân, bu mekanizmaların nasıl çalıştığını, birbirini nasıl etkilediğini ve hakikate ulaşmada veya hakikatten sapmada ne gibi roller üstlendiğini çeşitli âyetlerde tasvir […]
ZEHRA’NIN GÖZLERİ Yıllar önce bir filim seyretmiştim. Ağlayarak. Bir kaç kere de öğrencilerle beraber seyretmiştim. Üzülerek. “Zehranın Gözleri” Bugün onun ve benzerinin haberlerini duyunca irkildim ve ‘Zehranın Gözleri’ni hatırladım. Hüzünlenerek. Meğer ne kadar da kaybedilen Gözler ve Organlar varmış. İnsanlığın kaybını görerek. Filmin genel muhtevası özetle şöyle:[1] ******** “Zehra’nın Gözleri” (İng. The Eyes of Zahra […]
N.V – İstanbul