Yapay Zekânın “Ben” Dediği Yer: Ene Bahsi Işığında İnsan ve Makine Giriş: Merak ve Endişe Arasında Yapay Zekâ Hayatımızın her köşesine sessizce yerleşen yapay zekâ (YZ), artık sadece bir bilim kurgu unsuru değil, günlük vazifelerimizde kullandığımız bir yardımcıdır. Metinler yazan, resimler çizen, karmaşık sorulara saniyeler içinde cevaplar üreten bu teknoloji, zihnimizde kadim bir soruyu […]
KUR’AN-I KERİMDE KENDİSİNE İMKâN VERİLENLER VE NETİCESİ Cenâb-ı Hakk’ın kullarına verdiği imkanları ve neticelerini şu ana başlıklar altında tahlil etmek mümkündür: Bütün İnsanlığa Verilen Umumî (Cihanşümul) İmkanlar Cenâb-ı Hak, mü’min veya kâfir ayırt etmeksizin bütün insanlara var olmaları ve O’nu tanıyabilmeleri için temel imkanlar bahşetmiştir. Bu imkanlar, insanın mesuliyetinin de temelini oluşturur. Hayat ve […]
BERCESTE VE İZAHI – 86– 1. Hâfız-ı Şirâzî’den Himmet ve Azâdeliğin Sırrı Gulâm-ı himmet-i ânem ki zîr-i çerh-i kebûd Zi-herçi reng-i ta‘alluk pezîred âzâdest Hâfız-ı Şirâzî, bu beytinde himmetin (yüksek gayret, manevi kudret) ulviyetini dile getirmektedir. Şair, kendisini “mavi gök kubbenin altında her türlü bağdan, alakadan, dünya lezzetinden kurtulmuş olan kişinin himmetinin kölesi” olarak vasıflandırmaktadır. […]
BERCESTE VE İZAHI – 85 – 1. Beyit: Leskofçalı Gâlib İktibas: Ber zamân bulmaz fenâ dünyâde erbâb-ı himem Sâhibi mahv olsa da âsâr kendin gösterir. İzah ve Açıklama: Bu beyit, Leskofçalı Gâlib’in kaleminden, himmet sahibi insanların bu fâni dünyada asîl gayeler peşinde koşarken yok olup gitmeyeceklerini dile getirmektedir. Onların fizikî varlıkları sona erse bile, geride […]
BERCESTE VE İZAHI – 84 – Hikmet ve İbret Aynasında Berceşte Beyitler Hayat, binlerce müteharrik mananın, binlerce derin hissin ve binlerce ibretli vakanın bir araya geldiği bir meşherdir. Bu meşherde, kimi zaman kudret ve şükrün engin manasına dalarken, kimi zaman hasretin fırtınalı denizinde seyir ederiz. Kimi zaman gurbet ve hasretin sızılarını hisseder, kimi zaman ise […]
BERCESTE VE İZAHI – 83 – 1. Hakikat Yolculuğu: Fuzûlî’den Bir İktibas İktibas: “Kad enâre’l-ışku li’l-uşşâki minhâce’l-hüdâ / Sâlik-i râh-ı hakikat aşka eyler iktidâ” Türkçe İzâh ve Açıklama: Aşk, âşıklara hidâyet yolunu aydınlatınca, hakikat yolcusu da aşka uyar ve onun gösterdiği yoldan gider. Bu beyt, büyük Dîvan şâiri Fuzûlî’nin tasavvufî aşk anlayışını veciz bir biçimde […]
BERCESTE VE İZAHI – 82 – 1. Beyit: Lâne-i mürg-i garîbi kul yıkar Allah yapar Beytin İktibası: “Lâne-i mürg-i garîbi kul yıkar Allah yapar” İzah ve Açıklama: Bu beyit, mazlumun, garibin ve zayıfın hakkının nihayetinde ilahi adalet tarafından tecelli edeceğini anlatan derin bir hakikati ihtiva eder. Sözlükte “lâne” kuş yuvası, “mürg-i garîb” garip kuş, “kul […]
BERCESTE VE İZAHI – 81– Vefâ Umdum Bu Dünyâda Derd-i Bî-Pâyân İmiş Bildim / Sonu Ma’mûre-i Dehrin Yine Vîrân İmiş Bildim – Kütahyalı Rahîmî İktibas: ”Vefâ ummam bu dünyâya derd-i bî-pâyân imiş bildim Sonu ma’mûre-i dehrin yine vîrân imiş bildim” Kütahyalı Rahîmî Açıklama ve İzah: Kütahyalı Rahîmî’nin bu beyti, dünya hayatına dair hikmetli bir hakikati […]
BERCESTE VE İZAHI – 80– 1. Fenni’nin Beytleri Işığında Maddî Hayatın Aldatıcılığı Fennî’ye ait beytler, insanı maddî hayata karşı bir muhasebeye ve irfanî bir bakış açısına davet etmektedir. ”Hüner sanma çalıp çarpıp da sahib-i mülk ü mâl olmak Nasib olmaz o günâ mâl ile âsûde-hâl olmak” Bu beyt, mal ve mülk edinmenin bir hüner, bir […]
BERCESTE VE İZAHI – 79– 1. Beyit: Azerî Çelebi’nin İnsan ve Söz Üzerine Hikmetli Sözleri İktibas: “Halk-ı cihan lutf ile hep şâd olur Bir söz ile bir gönül âbâd olur” İzah ve Açıklama: Bu beyit, insan ilişkilerinde nezaketin, lütfun ve güzel sözün ne denli mühim bir yer tuttuğunu anlatır. Şair, dünya halkının, yani insanların, kendilerine […]
BERCESTE VE İZAHI – 78– 1. Koca Râgıb Paşa – Berceste Beyitler Bir kerre dokunsan teline sâz-ı derûnun Bin türlü nüvâzişle düzelmez bozulunca Bu beyitte, insanın gönül sazının hassasiyeti ve bu sazın yanlış bir dokunuşla nasıl kalıcı bir şekilde bozulabileceği ifade edilmektedir. Koca Râgıb Paşa, metaforik bir dille, gönlün ne kadar nazik bir yapıya sahip […]
KUDRET VE İRADE SIFATLARI Bismillahirrahmânirrahîm. Kur’ân-ı Kerîm’de Allah’ın sıfatları, bilhassa Kudret ve İrade sıfatları, birbiriyle tam bir uyum ve ayrılmaz bir bütünlük içinde zikredilir. Bu iki sıfatın tevhidi, yani birlik içindeki tecellîsi, kâinattaki nizamın, hikmetin ve sanatın temelini teşkil eder. Zira mutlak ve sonsuz bir kudretin, her şeyi en ince teferruatına kadar tayin ve tahsis […]
AHLAM VE İHTİLAM FARK VE HİKMETLERİ Lügat ve Istılah Manaları Ahlam (أحلام): Arapça “hulm” (حُلْم) kelimesinin çoğuludur. Genel manasıyla “rüyalar, düşler” demektir. Uykuda görülen her türlü hayal, tasvir ve hadiseyi ihtiva eden cihan şümul bir tabirdir. Muhtevası iyi (Rahmanî), kötü (Şeytanî) veya gündelik hayatın tesirleriyle (nefsanî) olabilir. İhtilam (احتلام): Aynı kökten gelmekle beraber, ıstılahta hususi […]
N.V – İstanbul