KENDİNİ UNUTAN İNSAN: UNUTUŞUN EN DERİN HÂLİ “Ey iman edenler! Allah’a itaatsizlikten sakının. Herkes yarın için ne hazırladığına baksın! (Evet) Allah’a itaatsizlikten sakının; şüphesiz Allah yapıp ettiklerinizden tamamen haberdardır. Allah’ı unutan, bu yüzden Allah’ın da onlara kendilerini unutturduğu kimseler gibi olmayın. İşte onlar gerçekten yoldan çıkmışlardır. Cehennemliklerle cennetlikler bir değildir. Muratlarına erecek olanlar ancak cennetliklerdir.” […]
YÜKSELEN SÖZLER VE AMELLER: KALPTEN ARŞA GİDEN YOLCULUK “Kim izzet ve şeref istiyorsa bilsin ki, izzetin tamamı Allah’a aittir. Güzel sözler (kelime-i tayyibe) O’na yükselir, salih amel ise onu yükseltir. Kötü işler çevirenlere ise çetin bir azap vardır; onların tuzağı boşa çıkar.” (Fatır, 35/10) İnsan izzet arar, şeref ister, yücelik peşindedir. Fakat çoğu zaman bu […]
İZZETİN KAYNAĞI: KUR’ÂN’DA İZZET KAVRAMI VE HİKMETİ “İzzet yalnızca Allah’a, Peygamberine ve mü’minlere aittir; fakat münafıklar bunu bilmezler.” (Münâfikûn, 8) İnsanlık tarihi boyunca izzet, yani onur, şeref, yücelik ve saygınlık, aranan en kıymetli değerlerden biri olmuştur. Kimileri bu değeri tahtta, servette, makamda aramış; kimileri hakikatte, kullukta, sadakatta bulmuştur. Kur’ân-ı Kerîm, izzetin mahiyetini, gerçek kaynağını ve […]
SÖMÜRÜNÜN İNCE ZİNCİRİ: FAİZİN HARAM KILINIŞINDAKİ HİKMET “Allah alışverişi helal, faizi ise haram kıldı.” (Bakara, 275) İnsanlık, tarih boyunca alışveriş ve kazanç yollarıyla geçimini sağlamış; karşılıklı rızaya dayalı ticaret medeniyetleri ayağa kaldırmıştır. Ancak bu medenî sistemin içine sinsi bir ur gibi giren bir uygulama, bireyi ve toplumu zehirlemiştir: faiz… Kur’ân, faizi yasaklarken sadece ekonomik bir […]
KAYBETMEDEN ANLAYAMADIĞIMIZ NİMETLER: YA OLMASAYDI? Sahip olduğumuz değerlerin kıymetini kaybettigimizde veya kaybedenleri gördüğümüzde anlıyoruz. Birde pek bir ücret ödemeyip kolay gibi sahip olduğumuzdan pek kıymetlerini anlıyamamaktayız. Peki ya bunlar olmasaydı? Mesela, Gözlerimizin olmadığı bir dünya, Kulaklarımızın olmadığı bir alem, Konuşma ve tat alma duygusunun olmadığı bir insan ve insanlık nasıl olurdu? Böyle bir dünya ve […]
Secdeye Layık Olanlar ve Fesada Saplananlar: İki Kutbun Hikâyesi Melekler insana değil, Hz. Ademe secde etmişlerdir Allah’ın meleklere emrettiği insan, insanlığın babası olan Hz. Ademdir. O halde hangi insanlar bu kapsamdadır? Veya hangileri değildir? Elbette yer yüzünde fesad çıkaracak ve kan dökecekler değildir. İşte dünya bu iki farklı kutbun ayrıştırıldığı yerdir. Secde edilenler ve fesad […]
A’lâ-yı İlliyyîn’den Esfel-i Sâfilîn’e: İnsanın Tercihleriyle Yazdığı Kader İnsan, yaratılışı itibariyle yeryüzünün halifesi, kâinatın özeti, esmâ-i ilâhiyenin bir aynasıdır. Kur’ân’ın ifadesiyle “Ahsen-i takvîm” üzere yaratılmıştır. Bu ise en güzel kıvam, en yüksek donanım, en mükemmel yapı demektir. Ne var ki, bu yücelik mutlak ve garanti değildir. Çünkü insan, irade sahibi bir varlıktır. Onun yükselmesi de, […]
LİYAKAT AYNASINDA İNSAN: Verilene Şükür, Verilmeyene Hikmetle Bakış İnsan kendisine verilmeyen şeylerden dolayı şikayet etmemelidir. Belki liyakat kesbettim mi diye kendisini sorgulamalıdır. Hatta taş, bitki ve hayvan olmayıp insan olmamı sağlayan hangi liyakat ve sahip olduğum özelliktir diye kendisine sormalıdır. Hatta bu verilen insanlığa da sahip olmakla layık olup olmadığının sorgulandığını da unutmamalıdır. Sonuç olarak […]
BAĞLARIN HİKMETİ: Allah, Kâinat ve İnsan Arasındaki İlâhî Ahenk İnsanlık tarihi boyunca akıl sahiplerinin en temel sorularından biri şudur: “Ben kimim, nereden geldim ve nereye gidiyorum?” Kur’ân-ı Kerîm bu sualleri yalnızca cevaplamakla kalmaz, aynı zamanda insanı kâinatın anlamını kavrayabilecek bir şuur merkezi olarak tanımlar. Yaratıcı (Allah), kâinat (âlem) ve insan arasındaki bağı ise derin bir […]
FANİDEN BAKİYE: HAYATIN GERÇEK KIYMETİ “Biliniz ki, mevcudat içinde en kıymettar, hayattır; ve vazifeler içinde en kıymettar, hayata hizmettir; ve hidemat-ı hayatiye içinde en kıymettar, hayat-ı faniyenin hayat-ı bakiyeye inkılap etmesi için sa’y etmektir. Şu hayatın bütün kıymeti ve ehemmiyeti ise, hayat-ı bakiyeye çekirdek ve mebde ve menşe cihetindedir. Yoksa, hayat-ı ebediyeyi zehirleyecek ve bozacak […]
Türkler Ağaç Gibidir: Budanan Milletin Dirilişi Winston Churchill’e atfedilen,“Türkler ağaç gibidir; uzadıkça budayın, kurudukça sulayın.” bu söz, Batı’nın Türk milletine ve özellikle Osmanlı sonrası dönemde Türkiye’ye karşı takındığı politik tavrı çok iyi özetleyen sembolik bir ifadedir. Söz, bir politik stratejiyi yansıtmaktadır: Türkler güçlendiğinde engellenmeli, zayıfladıklarında ise kontrollü biçimde desteklenmelidir. Bu yaklaşım yalnızca Churchill’e değil, birçok […]
Kâinatın Sönüşü: “İzeş-Şemsu Kuvviret” Üzerine Bir Tefekkür Kur’ân’ın veciz ifadelerinden biri olan “İzeş-şemsu kuvviret” (Güneş dürüldüğü zaman) (Tekvir. 1) ayeti, hem dil hem ilim hem de iman açısından derin manalar taşır. Bu kısa ayet, kıyametin kozmik bir işareti olarak Güneş’in başına gelecek bir olayı haber verir. Fakat bu haberin içinde yalnız kıyametin korkusu değil, aynı […]
KEŞKE UNUTULMAYA MAHKUM, GÜNDEMDE OLMAYAN BİR ŞEY OLSAYDIM “نَسْيًا مَنْسِيًّا (nesyen mensiyyâ)” ve Muradifleri: Derin Bir Hiçlik İfadesi 1. Lügavî ve Tefsirî Anlam: نَسْيًا (nesyen): “Değersiz, unutulmaya mahkûm, önemsiz bir şey” anlamındadır. Arapçada çoğu zaman artık işe yaramayan bir eşya veya silinmiş bir iz için kullanılır. مَنْسِيًّا (mensiyyâ): “Unutulmuş, hatırlanmayan, gündemden düşmüş” demektir. İkisi bir […]
İSAR: Başkasını Kendine Tercih Etmenin Hikmeti İnsan nefsine düşkündür; menfaatini korumak, imkânı varsa daha fazlasını elde etmek ister. Ancak öyle insanlar vardır ki, ellerindekini bile başkasına verirler. İşte Kur’ân’ın yücelttiği bu ahlâkın adı: îsâr. Îsâr, sadece cömertlik değil; bencilliği aşarak başkasının ihtiyacını kendi ihtiyacının önüne koymak demektir. Ve bu yüce ahlâk, sadece bireyi değil, toplumları […]
Yeminlerin Diliyle Konuşan Hakikat: Kur’ân’da Allah’ın Yeminleri Kur’ân-ı Kerîm, yalnızca bir hitap değil; aynı zamanda bir ilan, bir davet, bir ikaz ve bir beyandır. Rabbimiz bu ilahî hitabında bazı hakikatlerin altını çizmek, zihinleri uyandırmak, kalpleri uyandırmak için yemin eder. Fakat bu yeminler, insanlar gibi bir isbat zayıflığına değil; hakikatin haşyetini vurgulamaya, dikkatleri celbetmeye, azametli bir […]
