İmam Taberî’nin (ö. 310/923) “Câmiʿu’l-Beyân ʿan Teʾvîli Âyi’l-Kurʾân” adlı tefsiri, İslam tefsir geleneğinde önemli bir yere sahiptir. Bu eser, özellikle rivayet tefsiri alanında öncü kabul edilir ve metodolojik yaklaşımıyla dikkat çeker. Taberî Tefsirinin Ayırt Edici Özellikleri 1. Rivayet Merkezli Yaklaşım Taberî, tefsirinde öncelikle Hz. Peygamber’den gelen sahih hadisleri esas alır. Bu hadislerin bulunmadığı durumlarda sahabe […]
Kurtubî’nin “el-Câmiʿ li-Ahkâmi’l-Kur’ân” adlı tefsiri, İslam tefsir geleneğinde önemli bir yere sahiptir. Bu eser, özellikle fıkhî hükümler üzerine yoğunlaşması ve metodolojik yaklaşımıyla diğer tefsirlerden ayrılmaktadır. Kurtubî Tefsirinin Ayırt Edici Özellikleri 1. Fıkhî Ağırlıklı Yaklaşım Kurtubî’nin tefsiri, Kur’an ayetlerini fıkhî hükümler çerçevesinde ele almasıyla öne çıkar. Her ayetin ihtiva etdiği hükümleri “mes’ele” başlıkları altında detaylandırarak, İslam […]
Kadı Beyzâvî’nin “Envârü’t-Tenzîl ve Esrârü’t-Te’vîl” adlı tefsiri, İslam tefsir geleneğinde derin izler bırakmış, hem ilmi hem de edebi yönüyle öne çıkan bir eserdir. Bu makalede, Kadı Beyzâvî’nin tefsirini diğerlerinden ayıran temel özellikleri ve bu özelliklerin günümüz ilim ve düşünce dünyasına yansımaları ele alınacaktır. Kadı Beyzâvî Tefsirinin Ayırt Edici Özellikleri 1. Rivayet ve Dirayet Yöntemlerinin Dengeli […]
Ayrıştırmanın Kıskacında Bir Millet: İhtilafın Gölgesinde Direnişin ve Birliğin Hikmeti Giriş Tarihin her döneminde milletler, zaman zaman içerden ve dışardan gelen ayrıştırma çabalarına maruz kalmışlardır. Türkiye, özellikle son yüzyılda bu sarsıcı süreçleri defalarca yaşamıştır. Ne yazık ki, bu topraklarda çatışma, kutuplaşma, bölünme ve ihtilaf üretme çabaları bir politika aracı hâline getirilmiş; toplumun ortak değerleri zayıflatılmış, […]
Namazı Bırakan Nesil: Dizginsiz Nefsin Yolculuğu ve İnsanlığın Çöküşü Giriş Kur’an, sadece geçmişi anlatmaz; bugünü ve geleceği de haber verir. Meryem Suresi’nin 59. ayeti, insanlık tarihinin her döneminde görülen büyük bir çöküşün temel sebebini açıkça ortaya koyar: “Nihayet onların peşinden öyle bir nesil geldi ki, bunlar namazı bıraktılar; nefislerinin arzularına uydular. Bu yüzden ileride sapıklıklarının […]
Tefsîru’l-Kur’âni’l-Azîm: Rivayet Geleneğinde Bir Zirve Giriş: Kur’an’ı Anlamada Güvenilir Bir Rehber Kur’an-ı Kerim’in derin anlamlarını kavramak, Müslümanlar için daima önemli bir hedef olmuştur. Bu yolda tefsirler, Kur’an’ı anlama çabasında vazgeçilmez kaynaklardır. İbn Kesîr’in Tefsîru’l-Kur’âni’l-Azîm adlı eseri, özellikle rivayet tefsiri alanında öne çıkan, güvenilirliği ve metodik yaklaşımıyla dikkat çeken bir başyapıttır. 1. Rivayet Tefsirinde Güvenilirlik ve […]
Rûhu’l-Meânî: Anlamların Ruhu ve Tefsirde Derinlik Giriş: Tefsir Geleneğinde Bir Zirve Kur’an-ı Kerim’in derinliklerine inmek, sadece lafzını değil, ruhunu da anlamak isteyenler için tefsirler, vazgeçilmez kaynaklardır. Bu alanda yazılmış eserler arasında, Şihâbeddin Mahmûd el-Âlûsî’nin “Rûhu’l-Meânî” adlı tefsiri, ilmi derinliği ve kapsamlı yaklaşımıyla öne çıkar. Bu eser, sadece bir tefsir değil, aynı zamanda bir ilim hazinesidir. […]
İhlâslı Bir Dirhem: Amelin Ruhu, Niyetin Tahtı Giriş: Bir Dirhem ile Yüz Batman Arasındaki Uçurum Modern dünyada her şey nicelikle ölçülüyor: çok para, çok takipçi, çok üretim, çok konuşma… Ancak insanı yücelten ve Allah katında makbul kılan şey çokluk değil, niyet ve ihlâstır. Bediüzzaman’ın şu veciz ifadesi bu hakikati özetler: > “İhlâslı bir dirhem amel, […]
Kemiyet ve Keyfiyet: Sayının Ötesinde Anlamın Gücü Giriş Modern çağ, niceliğe yani kemiyete adeta rağbet ettiği bir dönemdir. Daha çok üretmek, daha fazla kazanmak, daha çok izlenmek, daha çok tıklanmak… Her şey “ne kadar?” sorusuyla ölçülüyor. Oysa insanın hakikî ihtiyaçları “ne kadar?”dan çok “nasıl?” sorusuyla şekillenir. İşte burada keyfiyet, yani nitelik, kalite, derinlik ve mana […]
Kur’an’ın Gölgesinde Bir Yolculuk: “Fî Zılâli’l-Kur’ân” Tefsirinin Temel Özellikleri ve Diğerlerinden Farkları Giriş Kur’an-ı Kerim, çağlar boyunca insanlara hem bir iman kaynağı hem de bir yaşam rehberi olmuştur. Her dönem kendi ihtiyaç ve meseleleri doğrultusunda Kur’an’a yönelmiş, onu yeniden anlamlandırmıştır. 20. yüzyılın önemli düşünürlerinden olan Seyyid Kutub, bu yönelişi modern çağın buhranları, ideolojik savaşları ve […]
Bilimle Aydınlanan Ayetler: Celal Yıldırım’ın Bilimsel Tefsiri Üzerine Derinlemesine Bir İnceleme Giriş Kur’an-ı Kerim, hem insan ruhuna hitap eden ilahi bir mesajdır hem de kâinat kitabının sırlarını işaret eden kevnî ayetlerle doludur. Asırlar boyunca müfessirler, bu ilahi kelamın anlam dünyasına farklı açılardan yaklaşmışlardır. Kimi tefsirlerde rivayetler ön plandayken, kimilerinde edebi sanatlar ya da fıkhi hükümler […]
Hak Dini Kur’an Dili Tefsiri’nin Ayırıcı Özellikleri: İlmi Derinlik, Dil Estetiği ve Hikmete Dayalı Yaklaşım Giriş Kur’an-ı Kerim’in manalarını insan aklına, kalbine ve toplumsal hayatına ulaştırmak için asırlardır pek çok müfessir tarafından çeşitli tefsirler kaleme alınmıştır. Bu tefsirler içerisinde bazıları belli alanlarda öne çıkarken, bazıları da çok yönlülüğü ile dikkat çeker. İşte bu çok yönlü […]
el-Keşşâf: Kur’an’ın Belâgat ve Dirayetle Tefsiri Giriş: Tefsir Geleneğinde Bir Dönüm Noktası Kur’an-ı Kerim’in derin anlamlarını kavramak, Müslümanlar için daima önemli bir hedef olmuştur. Bu yolda tefsirler, Kur’an’ı anlama çabasında vazgeçilmez kaynaklardır. Zemahşerî’nin el-Keşşâf adlı eseri, özellikle belâgat ve dirayet yönüyle öne çıkan, özgün yaklaşımıyla dikkat çeken bir başyapıttır. 1. Müellif ve Eserin Arka Planı […]
RİSALE-İ NUR KÜLLİYATI’NI ÖZETLEMEK MÜMKÜN OLSA… Bazı eserler vardır ki okunmak için yazılmaz; yaşanmak için yazılır. Bazı sözler vardır ki kâğıda dökülse bile ruhlara yazılır. Risale-i Nur Külliyatı da böylesi bir eserdir: Sadece bir ilim metni değil, bir diriliş mektubudur. Zira bu eser, yalnız aklı değil, kalbi de ikna eder. Sadece bilgi sunmaz, bir bakış […]
HAYATI VE DÜNYAYI ÖZETLEMEK MÜMKÜN OLSA… Hayat… Göz açıp kapayıncaya dek geçen bir zaman parçası mı? Yoksa ebedî bir yolculuğun başlangıç durağı mı? Dünya… Geniş göğü, yeşil toprağı, denizi ve dağlarıyla bir yurt mu, yoksa geçici bir konaklama mı? Bu sorular, sadece felsefenin değil; aynı zamanda kalbin, ruhun ve vicdanın da sorularıdır. İnsanoğlu, bu dünyada […]
