Tesbitler – islam bilgi arşivi

1. Evrenin Genişlemesi

Kur’an’da evrenin genişlemesine dair bir işaret olduğu düşünülür. Modern bilim de evrenin genişlemekte olduğunu kanıtlamıştır.

“Biz göğü kudretimizle bina ettik ve Biz onu elbette genişletmekteyiz.” (Zariyat, 51:47).

2. Göğün Koruyucu Özelliği

Atmosferin dünya üzerindeki koruyucu etkisine dikkat çeken bir ayet olarak değerlendirilir. Atmosfer, zararlı güneş ışınlarını süzer ve meteorların dünyaya çarpmasını engeller.

“Gökyüzünü korunmuş bir tavan gibi yaptık, onlar ise onun ayetlerinden yüz çeviriyorlar.” (Enbiya, 21:32).

3. Gök Cisimlerinin Yörüngeleri

Kur’an, güneş, ay ve yıldızların belirli bir yörüngede hareket ettiğini belirtir ki, bu durum astronomik olarak doğrulanmıştır.

“Güneş ve Ay bir hesaba göre hareket etmektedir.” (Rahman, 55:5).

“Güneş de kendisi için belirlenen bir durakta akıp gitmektedir.” (Yasin, 36:38).

4. Dağların Sabitlenmesi ve Yeryüzündeki Rolü

Kur’an’da dağların yeryüzündeki dengeyi sağladığına işaret edilir. Jeoloji bilimi de dağların yer kabuğunu sabitleyici bir rol oynadığını ortaya koymuştur.

“Yeryüzünde, onları sarsmasın diye sabit dağlar yerleştirdik.” (Nahl, 16:15).

5. İki Deniz Arasındaki Farklılık

Farklı tuzluluk oranlarına sahip denizlerin birbirine karışmadığı anlatılır. Bugün, suyun farklı yoğunluklarda olduğu bölgelerde iki denizin birbiriyle karışmadığı bilinmektedir.

“İki denizi salıvermiştir, birbirine kavuşuyorlar; fakat aralarında bir engel vardır, birbirine geçip karışmıyorlar.” (Rahman, 55:19-20).

6. Embriyonun Gelişimi

Kur’an’da insanın anne karnındaki gelişim aşamaları ayrıntılı bir şekilde ele alınır. Bu ayetler modern embriyoloji ile paralellik taşır.

“Andolsun, insanı çamurdan bir özden yarattık. Sonra onu sağlam bir karargâhta nutfe (döllenmiş yumurta) haline getirdik. Sonra nutfeyi alaka (embriyo) yaptık, ardından alakayı bir çiğnemlik et parçası yaptık.” (Müminun, 23:12-14).

7. Parmak İzlerinin Benzersizliği

Parmak izlerinin benzersizliği ile ilgili olarak, kıyamet günü insanın parmak uçlarına kadar yeniden yaratılacağı belirtilir. Parmak izlerinin her bireyde farklı olduğu 19. yüzyılda bilimsel olarak kanıtlanmıştır.

“Evet, biz onun parmak uçlarını bile yeniden düzenlemeye gücümüz yeter.” (Kıyamet, 75:4).

8. Yağmurun ve Bitkilerin Oluşumu

Kur’an’da, yağmurun yeryüzüne nasıl can verdiği ve bitkilerin bu suyla nasıl yetiştiği anlatılır.

“Ölü toprağa hayat verdik ve orada her türlü güzel bitkilerden çiftler yarattık.” (Kaf, 50:9).

9. Rüzgarların Döllenme Görevi

Rüzgarların bulutları taşıdığı ve bitkilerin döllenmesine yardımcı olduğu ifade edilir. Modern bilim, rüzgarların bitki döllenmesinde ve bulut oluşumunda önemli bir rol oynadığını doğrulamaktadır.

“Dölleyici rüzgarlar gönderdik.” (Hicr, 15:22).

10. Yerçekimi ve Denge

Kur’an’da yeryüzünde bir denge olduğuna dikkat çekilir. Bugün yerçekimi gibi fiziksel kuvvetlerin bu dengeyi sağladığı bilinmektedir.

“Biz her şeyi bir ölçüye göre yarattık.” (Kamer, 54:49).

11. Demirin Yeryüzüne İndirilmesi

Kur’an’da demirin insanlık için yararlı olduğu ve indirildiği belirtilir. Bu, demirin dünyada doğal olarak değil de, meteorlar aracılığıyla yeryüzüne geldiği teorisiyle ilişkilendirilmiştir.

“Demiri de indirdik; onda büyük bir kuvvet ve insanlar için yarar vardır.” (Hadid, 57:25).

12. Ay’ın Işığı

Ay’ın kendi ışığını yaymadığı, sadece yansıyan bir ışıkla parladığına işaret edilir. Modern bilim de Ay’ın ışığının, Güneş’in yansıması olduğunu ortaya koymuştur.

“Allah, içinde yollar bulasınız diye güneşi bir aydınlık, ayı bir ışık kıldı.” (Yunus, 10:5).

13. Canlıların Çiftler Halinde Yaratılması

Kur’an’da bitkilerden hayvanlara kadar her canlının çiftler halinde yaratıldığı anlatılır. Bu, biyolojik olarak türlerin dişi ve erkek olarak yaratıldığı gerçeğiyle uyumludur.

“Her şeyi çift yarattık ki, düşünesiniz.” (Zariyat, 51:49).

14. Arının Bal Yapması

Arının bal yapması, Allah’ın ona ilham ettiği bir özellik olarak sunulmuştur. Arıların bu yapısal görev bilinci, modern bilim tarafından da inceleme konusu olmuştur.

“Rabbin bal arısına vahyetti: Dağlardan, ağaçlardan ve insanların yaptıkları çardaklardan kendine evler edin. Sonra her türlü üründen ye, sonra Rabbinin yollarında boyun eğerek yürü. Karınlarından renkleri çeşit çeşit bir içecek çıkar ki onda insanlar için şifa vardır.” (Nahl, 16:68-69).

Sonuç

Kur’an’da geçen bu ayetler, evrendeki düzen, doğa olayları, insanın yaratılışı gibi konulara işaret ederek insanları düşünmeye ve araştırmaya teşvik eder. Bu ayetler bilimsel bilgi vermekten çok, Allah’ın yaratışındaki hikmeti göstermeye yöneliktir. Kur’an, insanları hem ilahi hakikati kavramaya hem de bilimsel gerçekleri keşfetmeye davet eder.

@@@@@@@@

1. **Evrenin Yaratılışı**:
– **Ayet**: “Gökleri ve yeri yaratan O’dur. Onların arasında, O’nun emriyle bir süre kalacak olan her şey yaratılmıştır.” (A’raf 54)
– **Yorum**: Bu ayet, evrenin yaratılışı ve düzeni ile ilgili bilimsel düşünceleri destekleyen bir ifade olarak yorumlanır.

2. **Embriyo Gelişimi**:
– **Ayet**: “Sonra nutfeyi bir alaka (embriyo) haline getirdik.” (Müminun 13)
– **Yorum**: Bu ayet, embriyonun gelişim aşamalarını anlatır ve modern embriyoloji ile paralellik gösterildiği düşünülür.

3. **Dağların İşlevi**:
– **Ayet**: “Dağlar, yerin sarsılmasını önleyici olarak yerleştirilmiştir.” (Nebe 6-7)
– **Yorum**: Bu, dağların tektonik hareketler üzerindeki etkisine işaret ettiği şeklinde yorumlanır.

4. **Suyun Önemi**:
– **Ayet**: “Her canlı şeyi sudan yarattık.” (Enbiya 30)
– **Yorum**: Su, yaşamın temel unsuru olarak kabul edilir; bu ayet, suyun biyolojik önemi üzerinde durur.

5. **Karanlık ve Işık**:
– **Ayet**: “Gecenin karanlığını ve gündüzün aydınlığını yaratan O’dur.” (En’am 96)
– **Yorum**: Gecenin ve gündüzün oluşumunun, Dünya’nın dönmesi ile ilgili olduğu anlaşılmaktadır.

Suyuti, Kur’an’ın tarihsel bağlamı içinde incelenmesini ve çeşitli yorum ekollerinin (örneğin, Maturidi ve Eşari) nasıl şekillendiğini açıklar. Aynı zamanda, Kur’an’ı anlama konusunda kullanılan yöntemlerin yanı sıra, farklı kıraatlerin ve tefsirlerin önemini de vurgular.

Misal olarak: Eserde, Kur’an’ın nazım özellikleri üzerine yapılan bir inceleme örneği, ayetlerin ve surelerin yapılarına, kullanım şekillerine dair detaylar sunarak, okuyucunun Kur’an’ı daha derinlemesine anlamasına yardımcı olur. Ayrıca, Kur’an’ın sosyal ve hukuki boyutlarını ele alarak, dinin toplumsal hayattaki yeri hakkında bilgi verir.

Bu tür bilgiler, din bilimleri alanında çalışanlar ve Kur’an üzerine araştırma yapan akademisyenler için değerli bir kaynak niteliğindedir.

@@@@@@@@

Suyuti muterekul akran adlı eserinde Özetle ne anlatmaktadır

Celalettin Suyuti’nin “Muterekül Akran” adlı eseri, İslam ilim geleneğinde önemli bir yere sahip olan eserlerden biridir. Bu eser, özellikle hadis ilminde öğrencilerin ve hocaların ilişkilerini, ilmî çalışmaların düzenlenmesini ve nesil aktarımını konu alır.

Eserin temel başlıkları şunlardır:

1. İlim Öğrenme ve Öğretme: Suyuti, ilmin nasıl öğrenileceği, öğretileceği ve ilimle meşgul olmanın önemi üzerinde durur. İlim tahsilinin, sosyal ve dini hayatta nasıl bir rol oynadığını vurgular.

2. İlim Adamlarının Ahlak ve Davranışları: Eser, alimlerin nasıl bir ahlaka sahip olması gerektiğini, ilmi konusunda nasıl bir tutum sergilemeleri gerektiğini açıklar. Alimlerin, öğrencilerine ve birbirlerine karşı sorumluluklarını detaylı bir şekilde ele alır.

3. Gelenek ve Nesil Aktarımı: İslam tarihinde ilimlerin nasıl aktarıldığını ve bu aktarım sürecinin önemi üzerinde durur. İlimlerin, iyi bir eğitim ve hoca-öğrenci ilişkisi ile nasıl gelişebileceğini açıklar.

4. Hadis ve Tefsir: Eser, hadis rivayetinin güvenilirliğini ve tefsir ilmindeki önemini de ele alarak, hadislerin doğru anlaşılması ve aktarılması konusunda rehberlik sağlar.

Bu eser, özellikle İslam ilimleri alanında çalışanlar, öğrenciler ve akademisyenler için önemli bir kaynak olarak değerlendirilmektedir. Suyuti, bu eseriyle hem tarihi hem de pratik açıdan ilim ve eğitim konularına ışık tutmaktadır.

@@@@@@@@

Celal Yıldırım bilimsel Tefsirinde Özetle örnek olarak ne anlatmaktadır?

Celal Yıldırım’ın “Bilimsel Tefsir” adlı eseri, Kur’an ayetlerinin modern bilimle ilişkisini ele alarak, bilimsel verilerle Kur’an’ın içeriği arasında bir bağ kurmaya çalışmaktadır. Eser, özellikle bilim ve din arasındaki ilişkiyi sorgulamakta ve Kur’an’ın bilimsel gerçeklerle nasıl örtüştüğünü veya bu gerçeklerle nasıl etkileşimde bulunduğunu incelemektedir.

Eserin ana temaları şunlardır:

1. Kur’an ve Bilim: Yıldırım, Kur’an’da geçen bazı kavram ve olayların modern bilimle nasıl örtüştüğünü tartışır. Örneğin, evrenin yaratılışı, insanın gelişimi ve doğa olayları gibi konular üzerinde durur.

2. Ayetlerin Yorumu: Yıldırım, belirli ayetlerin bilimsel açıdan yorumlanmasını yaparak, klasik tefsir yöntemlerinin ötesinde, bilimsel bir perspektif sunar. Bu bağlamda, ayetlerin tarihsel ve kültürel bağlamı ile birlikte değerlendirilmesi gerektiğini savunur.

3. Din ve Bilim Arasındaki Uyum: Yıldırım, din ve bilim arasında bir çelişki olmadığına vurgu yapar ve bu iki alanın birbirini nasıl destekleyebileceğini açıklamaya çalışır.

Örnek olarak: Eserde, suyun döngüsü gibi doğal olaylar ile Kur’an’daki suyun yaratılışı ve onun önemiyle ilgili ayetler arasındaki bağlantı ele alınabilir. Yıldırım, bu bağlamda Kur’an’daki ilgili ayetleri modern hidroloji ile karşılaştırarak, doğa olaylarının Kur’an’daki yansımalarını bilimsel bir açıdan analiz eder.

Bu eser, din ve bilim alanında araştırma yapan akademisyenler, öğrenciler ve Kur’an’ı bilimsel bir bakış açısıyla anlamak isteyenler için önemli bir kaynak olarak öne çıkmaktadır.

@@@@@@@@

Bilimsel tefsirlerde hangileridir ve özellikleri nelerdir?

Bilimsel tefsir, Kur’an ayetlerini modern bilim ve çağdaş bilgi ışığında anlamaya yönelik yapılan yorumları ifade eder. Bu tür tefsirler, özellikle bilimsel verilerin Kur’an ile nasıl örtüştüğünü veya ilişkilendirilebileceğini incelemektedir. Bilimsel tefsirler arasında öne çıkan bazı önemli eserler ve özellikleri şunlardır:

1. Celal Yıldırım – Bilimsel Tefsir

Özellikleri: Yıldırım, Kur’an’ın içeriğini modern bilimle karşılaştırarak, özellikle doğa bilimleri ile ilgili ayetlerin bilimsel verilerle nasıl örtüştüğünü vurgular. Bilim ve dinin birbiriyle çatışmadığını savunur.

2. Muhammed Hamidullah – Kur’an ve Bilim

Özellikleri: Hamidullah, Kur’an’ın bilimsel bulgularla nasıl bir bütünlük oluşturduğunu ve bazı ayetlerin bilimsel gerçeklerle nasıl örtüştüğünü incelemektedir. Bilim ve dinin karşılıklı etkileşimine vurgu yapar.

3. İsmail Lütfi Çakan – Kur’an ve Bilim

Özellikleri: Çakan, Kur’an’ın bilimsel bilgileri içerdiğini öne sürer. Eserlerinde, çeşitli bilimsel konularla ilgili ayetlerin analizi ve yorumunu yapar.

6. M. Zeki Duman – Kur’an’da Bilim

Özellikleri: Duman, Kur’an’daki bazı ayetleri, özellikle doğa olayları ve insanın yaratılışı ile ilgili konularda, modern bilim verileriyle ilişkilendirir.

Genel Özellikler

Bilimsel Yaklaşım: Bu tür tefsirlerde, Kur’an ayetleri bilimsel bir metodoloji ile analiz edilir. Modern bilimsel veriler, gözlemler ve teoriler kullanılarak yorumlar yapılır.

Din ve Bilim Arasındaki İlişki: Bilimsel tefsirler, din ile bilim arasında bir çelişki olmadığını savunur ve bu iki alanın nasıl bir araya getirilebileceğini inceler.

Kur’an’ın Evrenselliği: Eserlerde genellikle Kur’an’ın zamana ve mekâna hitap eden evrensel bir mesaj taşıdığına vurgu yapılır.

Doğa Bilimleri Üzerine Odaklanma: Fizik, kimya, biyoloji, astronomi gibi alanlarda Kur’an’ın verdiği bilgilerin modern bilimin bulgularıyla nasıl ilişkili olduğu üzerinde durulur.

Fesadın Çeşitleri ve Kur’an’daki Ayetler

1. Yeryüzünde Fesat Çıkarmak: Kur’an, insanların yeryüzünde fesat çıkarmamasını emreder. Yeryüzünde fesat, toplumsal düzeni bozmak, insanlara zarar vermek, savaş ve kargaşaya yol açmak anlamına gelir. Allah, yeryüzünde fesat çıkarmayı büyük bir günah olarak kabul eder.

> “İyilik yapın; Allah iyilik edenleri sever. Yeryüzünde bozgunculuk yapmayın.” (Bakara, 2/195).

> “Allah, fesadı sevmez.” (Bakara, 2/205).

2. Adaletsizlik ve Haksızlık: Adaletin yok edilmesi, insanların haklarının gasp edilmesi, zulüm ve baskı yoluyla insanların zarar görmesi, Kur’an’da fesat olarak kabul edilir. Adaletin olmadığı bir yerde toplumda huzursuzluk, kin ve nefret doğar.

> “Her kim zulüm ederse, Allah onu bağışlamaz ve ona acıklı bir azap hazırlar.” (İbrahim, 14/22).

3. Yetim ve Zayıf Kimselerin Haklarını Çiğnemek: Kur’an’da, özellikle yetimlerin haklarının yenmesi, onların zayıflığından faydalanarak mal varlıklarına el konulması bir fesat olarak nitelendirilmiştir.

> “Yetimlerin mallarını haksız yere yiyenler, karınlarına ancak ateş doldurmuş olurlar.” (Nisa, 4/10).

4. Fitne ve Dedikodu Yaymak: Kur’an, fitne çıkarmayı, dedikodu ve iftira ile toplumun huzurunu bozmayı da fesat olarak kabul eder. Fitne, toplum içinde kin ve düşmanlık doğurur, insanlar arasındaki güveni yok eder.

> “Fitne, öldürmekten daha büyüktür.” (Bakara, 2/217).

5. Çevreyi ve Doğayı Tahrip Etmek: Kur’an’da, çevreyi korumak ve yeryüzünde düzeni sağlamak bir emir olarak verilmiştir. İnsanların doğaya zarar vermesi, doğal kaynakları israf etmesi ve çevreyi kirletmesi de fesat olarak kabul edilir. Allah, yeryüzünde bozgunculuk yapılmasını sevmez.

> “İnsanların kendi elleriyle işledikleri yüzünden karada ve denizde fesat ortaya çıktı.” (Rum, 30/41).

6. Hile ve Yalanla Menfaat Elde Etmek: Kur’an’da hile, aldatma, yalan ve menfaat uğruna yapılan her türlü kötü davranış fesat olarak görülür. Bu tür davranışlar, toplumdaki güven duygusunu zedeler ve insanları birbirine düşman hale getirir.

> “Yeryüzünde büyüklük taslayarak kötülük edenleri ayetlerimden uzaklaştıracağım.” (A’raf, 7/146).

Fesadın Kişisel ve Toplumsal Zararları

Kişisel Zararları: Fesat çıkaran kişi, hem kendini hem de ahiret hayatını tehlikeye atar. Fesat eylemlerinde bulunanlar Allah’ın gazabına uğrar ve insanlar arasında itibarını kaybeder. Fesat, kişinin ruhsal dinginliğini ve ahlaki değerlerini yitirerek içsel huzurunu bozmasına yol açar.

Toplumsal Zararları: Fesat, toplumda huzursuzluk, düşmanlık, güvensizlik ve kaos doğurur. İnsanlar arasında kin ve nefret oluşur, sosyal bağlar zayıflar, adalet kaybolur ve toplumda bozulma meydana gelir. Fesat, toplumdaki kardeşlik duygusunu yok eder ve toplumsal huzuru tamamen ortadan kaldırır.

Fesattan Sakınma ve Barışı Teşvik

Kur’an, insanları fesattan sakındırarak iyiliği ve barışı teşvik eder. Allah, insanlara adil ve merhametli olmalarını, aralarındaki sorunları barış ve hoşgörü ile çözmelerini emreder. Fesattan uzak durmak, yeryüzünde düzeni korumak, Allah’a bağlılığın bir göstergesidir.

> “Allah’a itaat edin, Peygambere itaat edin ve aranızdaki anlaşmazlıklardan uzak durun.” (Enfal, 8/46).

Sonuç

Kur’an’da fesat, hem bireysel hem de toplumsal açıdan büyük bir kötülük olarak görülmüştür. Allah, insanları her türlü fesattan sakındırmış ve toplumsal huzuru koruma yolunda adaletli, dürüst ve ahlaklı olmalarını emretmiştir. Fesattan uzak durmak, hem Allah’a yakınlaşmayı hem de dünya hayatında huzuru ve güveni sağlamayı hedefler.

@@@@@@

Tevekkül, Risale-i Nur Külliyatı’nda sıkça geçen ve iman, teslimiyet ve Allah’a güven bağlamında derin bir anlam taşıyan bir kavramdır. Tevekkül, insanın elinden geleni yaptıktan sonra sonucu Allah’a bırakması, her işte O’na güvenip dayanması anlamına gelir. Bu kavram, insanın zayıf, aciz ve sınırlı bir varlık olduğunun idrakine dayanır ve İlahi Kudret’e tam bir teslimiyeti ifade eder.

Tevekkülün Temel Anlamı

Köken:
Arapça “v-k-l” kökünden türemiştir. Kelime anlamı olarak “birine vekil bırakmak, birine güvenmek ve dayanmak” demektir.

Risale-i Nur’da tevekkül, insanın gücünün yetmediği işler ve belirsizlikler karşısında Allah’a tam bir güven ve teslimiyet içinde olmasıdır.

Risale-i Nur’da Tevekkül Kavramının Kullanımı

1. İnsanın Vazifesi ve Tevekkül:

İnsan, dünya hayatında çalışmak ve sebeplere sarılmakla yükümlüdür. Ancak sonuçların oluşmasını Allah’a bırakmak tevekkülün özüdür. Tevekkül, tembellik ya da sebepleri terk etmek anlamına gelmez; aksine, sebeplere sarıldıktan sonra Allah’a dayanmayı ifade eder.

Örnek: “Tevekkül eden kişi, hikmet dairesinde sebepleri yerine getirir ve neticeyi Allah’a bırakır.”

2. Korku ve Kaygılara Karşı Tevekkül:

Risale-i Nur, tevekkülü insanın dünyadaki korku, endişe ve belirsizliklere karşı bir sığınak olarak gösterir. Allah’a tevekkül eden kimse, dünyanın zorlukları ve musibetleri karşısında güçlü bir dayanma gücü bulur.

Örnek: “Allah’a tevekkül eden kimse, kâinattaki hiçbir şeyden korkmaz. Çünkü bilir ki her şey Allah’ın kontrolündedir.”
3. Tevekkül ve İman Bağı:

Tevekkül, güçlü bir imanın göstergesidir. İnsan, Allah’ın Rahim, Hakim ve Kadîr olduğunu bilir ve bu bilince dayanarak her durumda O’na güvenir.

Örnek: “Tevekkül eden kişi, Allah’ın her işte hayır ve hikmet gözettiğini bilerek, tam bir teslimiyet gösterir.”

4. Dünyevi ve Uhrevi Hayatta Tevekkül:

Risale-i Nur’da tevekkül, yalnızca dünya işlerinde değil, ahiret işlerinde de bir rehberdir. İnsan, ahiret saadetini kazanmak için ibadet eder, dua eder ve ardından Allah’a güvenip sonucu O’na bırakır.

Örnek: “Tevekkül, dünyada huzurun, ahirette ise ebedi saadetin anahtarıdır.”

5. Tevekkül ve Sebeplerin Rolü:

Risale-i Nur’da, tevekkülün sebepleri tamamen bırakmak anlamına gelmediği, aksine sebeplere sarıldıktan sonra neticeyi Allah’a havale etmek gerektiği vurgulanır.

Örnek: “Çiftçi, tarlasını ekip sulamalı, ardından ürünün verimini Allah’tan beklemelidir. İşte bu, tevekkülün hikmetine uygundur.”

Tevekkülün Risale-i Nur’da Derin Anlamları

1. İnsan Aczi ve İlahi Kudret:

İnsan, sınırlı ve aciz bir varlık olduğunun farkına vardığında tevekkül edebilir. Tevekkül, insanın kendi acziyetini kabul ederek, sonsuz kudret sahibi Allah’a yönelmesi ve O’na dayanmasıdır.
2. Tevekkül ve Teslimiyet:

Tevekkül, teslimiyetten farklı olarak, aktif bir çaba ve çalışmanın ardından gelir. Teslimiyet, sonucu kabullenmeyi ifade ederken tevekkül, sonucu Allah’a bırakma ve güvende olma halini kapsar.

3. Tevekkül ve Dua:

Tevekkül, dua ile desteklenir. İnsan, elinden geleni yaptıktan sonra Allah’a tevekkül ederek dua eder. Dua, tevekkülün bir ifadesidir.

4. Huzurun Anahtarı:

Risale-i Nur, tevekkülü insanın ruh ve kalp huzurunun anahtarı olarak tanımlar. Tevekkül eden kişi, dünya meşakkatlerinden ve endişelerinden kurtularak, Allah’a olan güveniyle huzur bulur.
Tevekkülün Risale-i Nur’daki Önemli Örnekleri

1. Kader ve Tevekkül:

Risale-i Nur, kader ve tevekkül arasında güçlü bir bağ kurar. İnsan, kaderin Allah’ın ilmiyle belirlendiğini ve her şeyin hikmetle yaratıldığını bilerek tevekkül eder.

2. Kâinatın Tevekkülü:

Kâinattaki her varlık, Allah’ın emri ve iradesiyle hareket eder. Bu da onların bir tür tevekkül içinde olduğunu gösterir. İnsan da bu İlahi düzene uygun şekilde tevekkül etmelidir.

Sonuç:

Tevekkül, Risale-i Nur’da, Allah’a olan güven ve teslimiyetin bir ifadesi olarak tanımlanır. Tevekkül, çalışmak ve sebeplere sarıldıktan sonra neticeyi Allah’a bırakmayı, O’nun rahmetine ve hikmetine tam anlamıyla güvenmeyi gerektirir. Bu, hem bireysel huzurun hem de manevi olgunluğun temel taşlarından biridir. Risale-i Nur, tevekkülü imanın en güzel yansımalarından biri olarak ele alır ve insanın bu bilinçle hareket etmesini öğütler.

@@@@@@@

Teekkül kelimesinin anlamı ve sebepleri.

Teekkül Kelimesinin Anlamı ve Sebepleri

Teekkül, kelime anlamı olarak “yıpranma, zayıflama, aşınma ve erime” gibi anlamlara gelir. Daha çok soyut bir kavram olarak, maddi ya da manevi bir varlığın zamanla etkisini kaybetmesi, zayıflaması veya özündeki gücünü yitirmesi şeklinde kullanılır.

Köken ve Anlam

Köken:
Arapça “e-k-l” kökünden türemiştir. Bu kök, “yemek” anlamına gelir, ancak “teekkül” kelimesi, “yenilme, tükenme, çürüme” gibi bir durumu ifade eder.

Teekkül, bir şeyin harici veya dahili etkenlerle bozulması, aşınması veya işlevini kaybetmesi anlamına gelir.

Genel Anlam:
Teekkül, hem maddi hem de manevi anlamlarda kullanılabilir.

Maddi: Metallerin paslanması, toprağın aşınması, binaların yıpranması gibi fiziksel süreçler.

Manevi: İnançların, ahlakın, kültürel değerlerin zamanla yozlaşması ve güç kaybetmesi.

Teekkülün Sebepleri

1. Maddi Sebepler:

Fiziksel ve Kimyasal Etkiler:
Bir maddenin çevresel faktörler (nem, sıcaklık, oksidasyon vb.) nedeniyle aşınması.

Örnek: Demirin paslanması veya taşların zamanla erozyona uğraması.

Kullanım ve Yıpranma:
Sürekli kullanım sonucu mekanik yıpranma veya aşınma.

Örnek: Eskiyen bir yolun veya köprünün zamanla teekküle uğraması.

2. Manevi Sebepler:

İnanç ve Ahlaki Değerlerde Bozulma:
İnsanların dini ve ahlaki prensiplerinden uzaklaşmaları sonucu, manevi bir yozlaşma ve zayıflama meydana gelir. Bu, bireylerde ve toplumlarda teekkül olarak görülür.

Örnek: Toplumun adalet ve merhamet gibi değerlerini kaybetmesi.

İlgisizlik ve Gaflet:
İnsanların manevi sorumluluklarına gereken önemi vermemeleri, değerlerin zamanla aşınmasına neden olur.

Örnek: İbadetlerin ihmal edilmesi, ruhsal zayıflığa yol açar.

Zamanın Etkisi:
Zamanla insanların düşünce yapısındaki değişiklikler veya dış faktörlerin etkisiyle manevi değerler teekküle uğrayabilir.

3. Toplumsal ve Kültürel Sebepler:

Modernleşme ve Yabancılaşma:
Geleneksel değerlerin yerine, yeni ve çoğu zaman köksüz anlayışların benimsenmesi.

Örnek: Kültürel mirasların unutulması veya önemsenmemesi.

Eğitim ve Bilinç Eksikliği:
Bilinçsiz bir şekilde değerlerin aktarılması veya eğitimin zayıflaması, ahlaki ve kültürel teekküle neden olur.

4. Kişisel Sebepler:

Tembellik ve Tükenmişlik:
İnsan, fiziksel veya manevi olarak çaba sarf etmeyi bıraktığında, ruhunda ve karakterinde teekkül başlar.

Örnek: İnsanın kendini geliştirmeyi bırakması, manevi bir çöküşe yol açar.

Teekkülün Önlenmesi

1. Maddi Alanda:

Düzenli bakım ve koruma: Fiziksel varlıkların yıpranmasını önlemek için düzenli bakım yapılmalıdır.

Örnek: Metal yüzeylerin paslanmasını önlemek için boyanması.

Tenevvür ve tezeyyün, Risale-i Nur Külliyatı’nda sıkça geçen ve özellikle varlıkların yaratılışındaki hikmet, güzellik ve nuranîlik gibi kavramları açıklamak için kullanılan derin anlamlı kelimelerdir. Her iki kelime de Allah’ın isim ve sıfatlarının kâinattaki tecellilerini anlamada önemli bir yere sahiptir.

1. Tenevvür (Nurlanma, Aydınlanma):

Köken: Arapça “n-v-r” kökünden gelir. “Nur” (ışık) kelimesiyle bağlantılıdır.

Tenevvür, bir şeyin ışıkla dolması, aydınlanması, nuranî bir hal alması anlamına gelir.

Risale-i Nur’daki Anlamı:

Tenevvür, özellikle kâinatın ve insan ruhunun Allah’ın isim ve sıfatlarıyla nurlanması, aydınlanması anlamında kullanılır.

Manevî bir boyutta, hakikatin tecellisiyle kişinin idrakinin ve kalbinin aydınlanmasını ifade eder. Örneğin, imanla insan ruhu ve kalbi tenevir eder, yani nurlanır ve huzura kavuşur.

Kâinat, Allah’ın isimlerinin tecellileriyle tenezzüh eder; her varlık adeta bir nur kaynağı hâline gelir.

Örnek Kullanım:

Risale-i Nur’da sıkça geçen “kâinatın tenevvürü” ifadesi, Allah’ın Nur ismiyle evrenin aydınlanmasını ve varlıkların anlam kazanmasını ifade eder.

İnsan aklı, Kur’ân ve iman hakikatleriyle tenevir olur ve gerçeği idrak eder.

2. Tezeyyün (Süslenme, Güzelleşme):

Köken: Arapça “z-y-n” kökünden gelir. “Zînet” (süs) kelimesiyle bağlantılıdır.

Tezeyyün, bir şeyin zinetle (süsle) donatılması, güzelleştirilmesi anlamına gelir.

Risale-i Nur’daki Anlamı:

Tezeyyün, varlıkların Allah’ın isim ve sıfatlarıyla güzelleşmesi, süslenmesi anlamında kullanılır. Her bir varlık, Allah’ın Cemil (güzel) ve Müzeyyin (süsleyen) isimlerinin tecellisiyle zinetlenir ve bir sanat eseri hâline gelir.

Kâinat, adeta bir sanat galerisidir ve her parçası Allah’ın güzellik sıfatlarıyla süslenmiştir.

Manevî boyutta ise, insanın ahlâkî ve ruhî güzelliklerle bezenmesi, yani Allah’ın emirlerine uygun yaşaması ve ahlakını güzelleştirmesi de bir tezeyyündür.

Örnek Kullanım:

“Kâinat, Allah’ın isimlerinin nakışlarıyla süslenmiş ve güzelleştirilmiştir.”

İnsan, iman ve güzel ahlâkla tezeyyün ettiğinde kemale erer.

Tenevvür ve Tezeyyün Arasındaki Fark:

Risale-i Nur’da Derinlik:

1. Kâinatın Tenevvürü ve Tezeyyünü:

Risale-i Nur’da kâinat, Allah’ın isim ve sıfatlarının bir tecellisi olarak nurlandırılmış (tenevir) ve süslenmiştir (tezeyyün). Güneşin ışığıyla bir çiçeğin aydınlanması ve aynı zamanda güzel renklerle bezenmesi buna örnektir.

2. İnsanın Manevî Tenevvürü ve Tezeyyünü:

İnsan, iman ve güzel ahlâk sayesinde ruhunu ve kalbini nurlandırır (tenevir) ve aynı zamanda güzel davranışlarla süslenir (tezeyyün).

3. Sanat ve Estetik Boyutu:

Kâinatta hiçbir şey rastgele değildir; her varlık, Allah’ın sanatını yansıtan bir zinet ve nur taşıyıcısıdır. Bu yüzden hem tenevvür hem de tezeyyün, yaratılışın estetik ve manevî boyutlarını ifade eder.

Sonuç:

Tenevvür, varlıkların Allah’ın nuruyla aydınlanmasını ve insanın imanla hakikate ulaşmasını ifade eder.

Tezeyyün, Allah’ın sanat ve güzellik sıfatlarının kâinatta ve insan üzerinde tecelli etmesiyle oluşan süslenmeyi ve güzelleşmeyi anlatır.
Risale-i Nur’da bu iki kavram, kâinatın Allah’ın isim ve sıfatlarıyla dolup taşmasını ve insanın bu hakikatleri idrak ederek kemale ulaşmasını ifade eder.

Tefeyyüz, Risale-i Nur Külliyatı’nda sıkça geçen, özellikle insanın manevi anlamda kazanç elde etmesi, bereketlenmesi ve feyizlenmesi bağlamında kullanılan önemli bir kavramdır.

Tefeyyüz (Feyizlenme, Manevi Kazanç Elde Etme):

Köken:
Arapça “f-y-d” kökünden türemiştir. “Feyz” kelimesiyle bağlantılıdır ve “bolluk, bereket, ilahi lütuf” anlamlarını taşır.

Feyz: Allah’tan gelen manevi bereket, ilham ve ilahi nimetlerdir.

Tefeyyüz: Bu feyizden yararlanma, manen bereketlenme, manevi bir kazanç elde etme sürecidir.

Risale-i Nur’daki Anlamı:

Tefeyyüz, genellikle bir kaynaktan, özellikle Allah’ın rahmetinden veya bir mürşidin ilim ve feyzinden yararlanmayı ifade eder.

Külliyat’ta tefeyyüz; Allah’ın isim ve sıfatlarının tecellileriyle manevi bir aydınlanma, Kur’an hakikatlerinden ve iman hakikatlerinden nasiplenme anlamında kullanılır.

İnsan, iman ve ibadet yoluyla Allah’ın rahmetinden ve Kur’an’dan feyiz alır. Bu süreç, insanın ruhunu nurlandıran ve yükselten bir haldir.

Risale-i Nur’da Kullanım Örnekleri:

1. Kur’an’dan Tefeyyüz:
Risale-i Nur, Kur’an’dan feyizlenmenin (tefeyyüz) bir yolu olarak, insanı hakikate ulaştırmayı amaçlar.

Örnek: Kur’an-ı Kerim’i tefekkür ederek okumak, insanın manevi feyizlenmesine vesile olur. Bu, insanın ruhunu yükseltir ve kalbini huzura kavuşturur.

2. Allah’ın Rahmetinden Tefeyyüz:
İnsan, ibadet ve dua yoluyla Allah’ın rahmetinden tefeyyüz eder. Bu, Allah’ın insan üzerindeki tecellilerini anlamayı ve O’na yakınlaşmayı ifade eder.

3. İlimden ve Sohbetlerden Tefeyyüz:
Manevi bir ortamda, bir mürşidin veya âlimin sohbetiyle, insanlar feyizlenir ve manevi kazanç elde eder.

Örnek: Bediüzzaman’ın talebeleri, Risale-i Nur ders halkalarında ilim ve hakikatten tefeyyüz ederek manen zenginleşmiştir.

Tefeyyüzün Derin Anlamları:

1. Kaynaktan Yararlanma:
Tefeyyüz, bir kaynaktan (örneğin Kur’an’dan veya Allah’ın rahmetinden) sürekli bir şekilde yararlanma anlamını taşır. Bu süreç, insanın manevi yükselişi için gereklidir.

2. Bereket ve Manevi Büyüme:
Tefeyyüz, sadece ilim öğrenmek değil, aynı zamanda ruhen olgunlaşma ve maneviyatın zenginleşmesi anlamına gelir.

3. Feyz ve İlahi Lütuf:
İnsan, yaratılış gayesine uygun bir şekilde yaşadığında, Allah’ın rahmetinden ve nimetlerinden feyizlenir. Bu, kişinin hayatına anlam ve huzur getirir.

Sonuç:

Tefeyyüz, Risale-i Nur’da insanın Allah’ın rahmetinden, Kur’an’ın hakikatlerinden ve ilimden manevi bir bereket ve feyiz elde etme sürecini ifade eder.

İnsan, tefeyyüz ile ruhunu nurlandırır, manevi olarak yükselir ve Allah’a daha yakın bir kul olur.

Risale-i Nur’un ana hedeflerinden biri de, okuyucularını Kur’an hakikatlerinden feyizlendirerek onların imanlarını güçlendirmektir.

@@@@@@@

Tefevvuk, Risale-i Nur Külliyatı’nda yer alan, genellikle üstünlük, farklılık ve seçkinlik anlamlarını ifade eden bir kavramdır. İnsanların ve varlıkların Allah’ın isim ve sıfatlarının tecellileriyle farklı derecelerde bir üstünlük göstermesi bağlamında kullanılır.
Tefevvuk (Üstünlük, Farklılık Gösterme):

Köken:
Arapça “f-v-k” kökünden gelir. Bu kök, “üstte olmak”, “farklı ve seçkin olmak” anlamlarını taşır.

Tefevvuk, “üstünlük kazanmak”, “diğerlerinden ayrılarak seçkinleşmek” anlamına gelir.

Risale-i Nur’daki Anlamı ve Kullanımı:

1. İnsanın Tefevvuku:

İnsan, diğer varlıklar arasında aklı, ruhu ve iman kabiliyetiyle tefevvuk eder. Allah’ın isim ve sıfatlarının en yüksek tecellilerini taşıyan insan, yaratılış itibarıyla yeryüzündeki halife olarak diğer canlılardan farklı ve üstün bir yere sahiptir.

Örnek: “İnsan, aklı ve kalbiyle Allah’ın varlığını ve birliğini idrak eder. Bu yönüyle diğer varlıklardan üstün kılınmıştır.”

2. Allah’ın İsim ve Sıfatlarının Tecellisi:

Risale-i Nur’da, kâinattaki varlıkların her biri Allah’ın farklı isimlerinin tecellilerini taşır. Ancak bazı varlıklar, bu tecellilerde diğerlerinden daha belirgin bir üstünlük (tefevvuk) gösterir.

Örnek: Güneş, ışığıyla Allah’ın Nur isminin tecellisinde diğer yıldızlara göre bir tefevvuk gösterir.

3. İman ve İlmin Tefevvuku:

İnsanlar arasında da iman ve ilim dereceleri bakımından tefevvuk vardır. Risale-i Nur, hakiki imanı elde edenlerin ve ilimle maneviyatını süsleyenlerin, manevi olarak üstünlük kazandığını ifade eder.

Örnek: “Hakiki iman, insanı hem dünyada hem ahirette yücelten bir tefevvuk sebebidir.”

4. Üstünlük Yarışı Değil, Hikmetin Gereği:

Risale-i Nur, tefevvuk kavramını insanın kibir ve gurur için değil, Allah’ın hikmetiyle belirlediği düzenin bir parçası olarak değerlendirir. Her varlık, yaratılış hikmeti doğrultusunda bir görev üstlenmiş ve kendi konumunda mükemmellik göstermiştir.

1. Kâinattaki Hiyerarşi:

Tefevvuk, Allah’ın kâinatta yarattığı düzenin bir yansımasıdır. Bu düzende her varlık, kendi vazifesine uygun bir dereceye sahiptir. İnsan, bu hiyerarşinin en üst noktasında yer alır.
2. İlahi Sanatın Gösterilmesi:

Tefevvuk, Allah’ın sanatındaki çeşitliliği ve mükemmelliği ifade eder. Bazı varlıklar, bu sanatta diğerlerinden daha belirgin bir şekilde Allah’ın isimlerini ve sıfatlarını yansıtır.

3. Manevi Olgunlaşma:

İnsan, iman, ahlâk ve ibadetle manevi olarak tefevvuk edebilir. Risale-i Nur, insanın bu üstünlüğünü sadece dünyadaki değil, ahiretteki saadet için bir fırsat olarak değerlendirir.

Sonuç:

Tefevvuk, Risale-i Nur’da üstünlük, farklılık ve seçkinlik anlamında kullanılır. İnsan ve kâinattaki diğer varlıklar, Allah’ın hikmeti gereği farklı derecelerde tecellilere sahiptir. Bu üstünlük, kibir ve gurur için değil, Allah’ın isim ve sıfatlarını en güzel şekilde yansıtmak için bir vesiledir. İnsan, iman ve ibadetle bu üstünlüğünü artırabilir ve Allah’a daha yakın bir kul olma yolunda ilerleyebilir.

@@@@@@@

Risale-i Nur Külliyatı’nda Tevekkuf kelimesi ve anlamları.

Tevakkuf, Risale-i Nur Külliyatı’nda yer alan bir kavram olup, genel anlamıyla bir şeyin gerçekleşmesinin veya devamının başka bir şarta veya sebebe bağlı olmasını ifade eder. Bunun yanında durma, bekleme veya tereddüt hali gibi anlamlar da içerir. Risale-i Nur’da, bu kavram daha çok iman, hakikat ve insanın vazifeleri bağlamında derinlikli anlamlarda kullanılmaktadır.

Tevakkuf (Şarta Bağlı Olma, Durma):

Köken:
Arapça “v-k-f” kökünden gelir. Kelime anlamı olarak “durmak, beklemek, şart koşmak” gibi anlamlar taşır.

Tevakkuf, bir olayın, durumun veya hükmün gerçekleşmesinin belirli bir şarta veya duruma bağlı olmasını ifade eder.
Risale-i Nur’da Tevakkuf Kavramının Anlam ve Kullanımı:

1. İman ve Hakikatin Şartlara Bağlı Olması:

Risale-i Nur’da tevakkuf, iman hakikatlerinin birbiriyle bağlantısını ve bir hakikatin anlaşılmasının diğer bir hakikate bağlılığını ifade eder. İnsan aklı, kalbi ve ruhuyla bir bütün olarak hakikatleri idrak eder.

Örnek: İnsan, Allah’ın varlık ve birliğini anlamakta, kâinattaki delillere dayanır. Bu durumda, iman hakikatleri arasındaki bir bağın çözülmesi, diğer hakikatlerin anlaşılmasını da etkiler.

2. İnsanın Kendi Sorumluluklarında Tevakkuf:

İnsan, dünya ve ahiret vazifelerinde, bazen bir duraklama veya bekleme (tevakkuf) dönemine girer. Bu dönemler, genellikle tefekkür ve muhasebe için bir fırsat olarak görülür.

Örnek: İnsanın bir konuda karar vermeden önce düşünmesi ve istişare etmesi, bir tür tevakkuf halidir.

3. Amel ve Neticenin Tevakkufu:

Risale-i Nur’da, insanın yaptığı amellerin neticesinin Allah’ın iradesine bağlı olduğu vurgulanır. Amel, bir sebeptir; ancak sonucun gerçekleşmesi Allah’ın takdirine ve hikmetine tevakkuf eder.

Örnek: İnsan çalışır, gayret eder; ancak başarı ve sonuç Allah’ın inayetine bağlıdır.

4. Kur’an ve İlimlerde Tevakkuf:

Kur’an hakikatlerinin tam manasıyla anlaşılması, bir ilim ve hikmet birikimine tevakkuf eder. Bu nedenle, insanın hakikati anlaması, basit bir bilgiyle değil, derin bir tefekkürle mümkün olur.

Örnek: Kur’an’ın bazı ayetlerinin tefsiri, zamanla daha iyi anlaşılabilir. Bu, insanlığın bilgi ve tecrübesinin artmasına tevakkuf eder.

Tevakkufun Derin Anlamları:

1. Sebep ve Sonuç Arasındaki Bağ:

Risale-i Nur’da, kâinattaki düzen ve sistem, bir sebep-sonuç ilişkisine dayalıdır. Ancak, her sebep ve sonucun Allah’ın hikmetine bağlı olduğu, hiçbir şeyin kendi başına bağımsız bir şekilde gerçekleşmediği vurgulanır. Bu, tevakkuf kavramının kainattaki ilahi düzeni açıklayan bir yönüdür.

2. Bekleme ve Sabır:

Tevakkuf, insanın sabırla beklemesi gereken bir durumu da ifade edebilir. İnsan bazen aceleci davranır; ancak birçok mesele, hikmetli bir şekilde sonuçlanması için bir sürece bağlıdır.

3. Tefekkür ve İstişare:

Karar almadan önce durup düşünmek, istişare etmek ve meseleleri değerlendirmek de bir tür tevakkuf halidir. Bu, insanın aceleden kaçınıp hikmetle hareket etmesini sağlar.

Risale-i Nur’da tevakkuf, bir şeyin başka bir şarta bağlı olması, duraklama, bekleme ve değerlendirme anlamlarında kullanılan önemli bir kavramdır. Külliyat, insanın hem aklını hem kalbini kullanarak hakikatleri anlaması gerektiğini, bunun da bazen durup düşünmeyi (tevakkuf) gerektirdiğini vurgular. Tevakkuf, Allah’ın hikmetine teslimiyetin ve sabırla hareket etmenin bir göstergesidir. Bu kavram, hem insanın manevi gelişiminde hem de kainattaki ilahi düzenin anlaşılmasında önemli bir yer tutar.

Tefessüh, Risale-i Nur Külliyatı’nda manevi veya ahlaki bozulmayı, çürüme ve yozlaşmayı ifade eden bir kavramdır. İnsanların, toplumların veya değerlerin bozulması, asli özelliklerini kaybetmesi ve zamanla kötülüğe veya anlamsızlığa yönelmesi anlamında kullanılır.

Köken:
Arapça “f-s-d” kökünden gelir. “Fesat” kelimesiyle bağlantılıdır ve bozulmak, yozlaşmak, çürümek anlamlarını taşır.

Tefessüh, bozulmanın daha kapsamlı ve sürekli bir hal aldığını ifade eder.

Risale-i Nur’da Tefessüh Kavramının Anlam ve Kullanımı:

1. Ahlaki ve Manevi Bozulma:

Tefessüh, bireyin ve toplumun ahlaki değerlerinde meydana gelen yozlaşmayı ifade eder. İnsan, Allah’ın emir ve yasaklarından uzaklaştığında, nefsine ve şeytanın vesveselerine uyarak manevi bir çöküşe doğru sürüklenir.

Örnek: “Maddi medeniyetin sefahate yönelmesiyle insanlıkta bir tefessüh meydana gelmiştir.”

2. Toplumsal Yozlaşma ve Çöküş:

Tefessüh, toplumların adalet, hak, merhamet gibi değerleri kaybederek zulüm, haksızlık ve anarşi gibi kötü hallere yönelmesi olarak da ele alınır.

Örnek: “Bir milletin iman, ahlâk ve adalet esaslarından uzaklaşması, onun içtimai bünyesinde tefessüh oluşturur.”

3. Fıtratın Bozulması:

İnsan veya tabiatın yaratılış amacına aykırı bir şekilde kullanılması veya değiştirilmesi de tefessüh olarak değerlendirilir. Risale-i Nur, kâinatın ilahi düzenine aykırı hareketlerin, varlıkların tabiatında bir bozulma meydana getirdiğini vurgular.

Örnek: İnsan, Allah’ın verdiği akıl ve kalbi yanlış yolda kullandığında, bu bir tefessüh süreci başlatır.

4. Zamanın ve Şartların Etkisiyle Çürüme:

Maddi şeylerde olduğu gibi manevi değerler de zamanla dikkatsizlik ve ihmalkârlık sonucu bozulabilir. Bu bozulma, insanın gaflet içinde olmasıyla ilişkilendirilir.

Örnek: “İmanın zayıflaması, insanın ruhunda bir tefessüh meydana getirir.”

Tefessühün Risale-i Nur’da Derin Anlamları:

1. Manevi ve Ahlaki Bir Uyarı:

Tefessüh, insanın hem bireysel hem toplumsal anlamda kendisini muhasebeye çekmesi gereken bir süreçtir. Risale-i Nur, bu bozulmanın farkına varılıp önlem alınması gerektiğini vurgular.

2. Allah’ın Hikmetine Aykırı Hareket:

Külliyatta, tefessüh, Allah’ın koyduğu düzene ve hikmetine aykırı hareketin bir sonucu olarak ele alınır. İnsan, ilahi emirlerden uzaklaşarak kendi varoluş hikmetine zarar verir.

3. İnsan ve Toplum İçin Tehlike:

Manevi ve ahlaki bozulma, sadece bireyi değil, toplumu da etkiler. Bir toplum, fertlerinin ahlaki bozulmasıyla birlikte toplumsal çöküşe sürüklenir.

Sonuç:

Tefessüh, Risale-i Nur Külliyatı’nda, insanın ve toplumun manevi ve ahlaki değerlerinden uzaklaşarak yozlaşması, yaratılış gayesine aykırı hareket ederek çürümesi anlamında kullanılır. Bediüzzaman Said Nursi, tefessühe karşı bir çözüm olarak, imanı kuvvetlendirmeyi, ibadeti artırmayı ve hakikati tefekkür etmeyi önerir. Bu bozulmanın önlenmesi, insanın fıtratına uygun bir şekilde yaşaması ve Allah’ın emirlerine uymasıyla mümkündür.

1. Tebyin (Açıklama, İzah):

Köken: Arapça “b-y-n” kökünden türemiştir. “Açıklamak, izah etmek, bir şeyi netleştirmek” anlamına gelir.

Risale-i Nur’daki Anlamı:

Tebyin, bir hakikati açık ve net bir şekilde ifade etme, onu başkalarına anlatma ve izah etme anlamında kullanılır.

Bediüzzaman, Risale-i Nur’da Kur’an-ı Kerim’in hakikatlerini ve iman esaslarını tebyin görevini üstlenmiş, yani bunları izah ve açıklama yoluyla insanlara sunmuştur.

Örnek: İman hakikatlerini, Allah’ın varlık ve birliğini, kainattaki ayetlerle açıklamak (tebyin etmek) Risale-i Nur’un ana gayelerinden biridir.

Bağlam: Tebyin, insanlara ilahi mesajları ve hakikatleri anlatmak için kullanılan aktif bir eylemdir. Örneğin: “Kur’an, ilahi hakikatleri en güzel şekilde tebyin eder.”

2. Tebeyyün (Açığa Çıkma, Belirginleşme):

Köken: Arapça “b-y-n” kökünden türemiştir. “Açığa çıkmak, belirginleşmek, netleşmek” anlamına gelir.

Risale-i Nur’daki Anlamı:

Tebeyyün, hakikatin veya bir şeyin kendiliğinden açık hale gelmesi, anlaşılması ve idrak edilmesi anlamında kullanılır. Tebyin bir şeyi açıklama süreci iken, tebeyyün bu açıklama sonucunda o şeyin anlaşılıp berraklaşmasını ifade eder.

Örnek: Kâinattaki delillerin tefekkür edilmesiyle Allah’ın varlığı ve birliği insanda tebeyyün eder, yani açıkça anlaşılır.

Bağlam: Tebeyyün daha pasif bir durumu ifade eder; kişi, tefekkür veya deliller sayesinde hakikati fark eder. Örneğin: “Kâinatta Allah’ın isimleri ve sıfatları, her zerrede tebeyyün etmektedir.”
Tebyin ve Tebeyyün Arasındaki Fark:

Risale-i Nur’da Kullanım Örnekleri:

1. Tebyin Örneği:

Risale-i Nur, iman hakikatlerini ve kainattaki ayetleri izah ederek insanlara hakikati tebyin eder.

Kur’an, peygamberlerin tebyin vazifesi yaptığını şöyle ifade eder: “Biz her peygamberi, Allah’ın izniyle kendilerine itaat edilmesi için gönderdik.” (Nisa, 64)

2. Tebeyyün Örneği:

İnsan, kâinattaki ilahi ayetleri tefekkür ettiğinde Allah’ın varlık ve birliği onda tebeyyün eder, yani açıkça anlaşılır hale gelir.

Risale-i Nur’da şu ifade bu anlamı destekler: “Kâinattaki intizam, Allah’ın hikmet sahibi olduğunu açıkça tebeyyün ettirir.”

Sonuç:

Tebyin, hakikati açıklama ve izah etme sürecini ifade eder.

Tebeyyün, bu açıklamalar veya tefekkür sonucunda hakikatin açıkça anlaşılması ve idrak edilmesini ifade eder.

Risale-i Nur, tebyin ederek hakikatleri sunar ve bu tebyin sonucunda okuyucuda Allah’ın varlığı ve birliği tebeyyün eder. Bu iki kavram, insanın hem tebliğ görevini hem de tefekkürle hakikati anlamasını ifade eden önemli kavramlardır.

@@@@@@

Kuran-ı Kerim’de Beyan ve Beyyin kelimesi ve anlamları

Kur’ân-ı Kerim’de geçen beyan ve beyyin kelimeleri, anlam ve kullanım açısından ilahi hakikatlerin açıklanması, netleştirilmesi ve insanların idrakine sunulması bağlamında önemli kavramlardır. Bu kelimeler, Arapça “b-y-n” kökünden türemiştir ve açıklık, netlik, delil gibi anlamlar taşır.

Teberrük, Risale-i Nur Külliyatı’nda sıklıkla geçen, manevi bir anlam taşıyan önemli bir kavramdır. Bu kelime, özellikle bir şeyin, bir kişinin ya da bir olayın, Allah’ın bereketini ve rahmetini taşıyan, kutsal ve manevi bir değer ifade ettiğini belirtmek için kullanılır. Teberrük, daha çok bir şeyden ya da bir şahıstan manevi fayda veya bereket elde etme niyetiyle yapılan saygı ve değer verme hareketleriyle ilişkilidir.

Teberrük (Bereketlenme, Kutsal Olanla İrtibat Kurma):

Köken:
Arapça “b-r-k” kökünden türetilmiştir. “Berekah” kelimesi, “bereket” anlamına gelir ve “bereketli olmak” ya da “bereketli kılmak” anlamlarına gelir. Bu, bir şeyin artması, çoğalması veya manen güçlenmesi olarak da anlaşılabilir.

Risale-i Nur’daki Anlamı:

Teberrük, bir varlık, nesne, mekân veya şahıstan manevi fayda elde etme arzusuyla yapılan saygı ve değer verme anlamına gelir.

Risale-i Nur’da teberrük, genellikle Allah’ın sevgili kullarından, peygamberlerden, veli kişilerden ve onların izlerinden gelen berekete işaret eder.

Bediüzzaman Said Nursi, teberrük kavramını, sadece maddi anlamda değil, manevi ve ruhsal açıdan da faydalanma, bir şeye veya bir şahsa olan saygı ile Allah’ın rahmet ve bereketini kazanma olarak kullanır.

Risale-i Nur’da Teberrük ile İlgili Anlamlar ve Kullanım:

1. Peygamber Efendimiz’den (asm) Teberrük:

Bediüzzaman Said Nursi, Peygamber Efendimiz’in (asm) kutsal izlerinden, hayatından ve sünnetinden teberrük etmeyi önerir. Bu, onun hayatını model alarak manevi fayda elde etmek ve Allah’ın rahmetini kazanmaktır.

Örnek: Peygamber Efendimiz’in (asm) saçından, elbiselerinden ya da başka izlerinden teberrük etmek, onun hakikatlerine olan saygıyı ve Allah’a yakınlaşma arzusunu ifade eder.

2. Kur’an’dan ve İlahi Kitaplardan Teberrük:

Risale-i Nur, Kur’an-ı Kerim’i ve ilahi kitapları kutsal ve manevi bir teberrük kaynağı olarak kabul eder. Kur’an’a saygı ve ondan faydalanma, manevi bir bereket ve huzur sağlar.

Örnek: Kur’an-ı Kerim’i okumak ve onu hayatımıza uygulamak, ondan teberrük etmek, manevi olarak bereketlenmektir.
3. Evliya ve Salih Kişilerden Teberrük:

Evliya ve salih kişiler de Risale-i Nur’da teberrük edilen kimselerdir. Onların hayatları, ilim ve ahlâkları, Allah’a olan yakınlıkları birer bereket kaynağı olarak kabul edilir.

Örnek: Bir veli ya da alimle irtibat kurarak, onun ilmi ve maneviyatından faydalanmak, onun izinden gitmek, teberrük etmektir.

4. Eşyadan Teberrük:

Bazen belirli nesneler de teberrük kaynağı olarak kabul edilir. Örneğin, Bediüzzaman Said Nursi’nin kitapları ve yazıları, onun Allah’a olan yakınlığı nedeniyle teberrük edilen eserlerdir.

Örnek: Risale-i Nur kitapları, içinde taşıdığı yüksek hakikatler ve Allah’ın inayeti nedeniyle, okuyucularına manevi fayda sağlar.

Teberrükün Derin Anlamları:

1. Manevi İrtibat Kurma:
Teberrük, bir varlıkla, kişiyle veya nesneyle manevi bir bağ kurma anlamına gelir. Bu bağ, o varlığın Allah’ın rahmetini ve bereketini taşıyan bir kanal olarak görülmesidir.

2. Saygı ve İhtiram:
Teberrük, saygı göstermekten daha derin bir anlam taşır. Bir varlığa saygı göstermek, aynı zamanda Allah’ın o varlık aracılığıyla sunduğu berekete saygı göstermektir.

3. Manevi Kazanç ve Feyiz:
Teberrük, sadece fiziki bir değer vermek değil, manevi bir kazanç elde etmeye yöneliktir. Bir şahsın, kitabın veya eşyadan feyiz alarak ruhsal olarak güçlenmek, teberrük etmenin bir sonucudur.
Sonuç:

Teberrük, Risale-i Nur’da hem maddi hem manevi bir yönü olan bir kavramdır. İnsan, Allah’ın razı olduğu ve rahmetinin tecelli ettiği varlıklardan, kişilerden, eserlerden ve izlerden teberrük ederek, manen faydalanabilir. Bu fayda, insanın ruhsal ve manevi gelişimine katkı sağlar. Risale-i Nur, bu bağlamda teberrükün, hem bireysel hem toplumsal maneviyatı artıran bir kaynak olduğunu vurgular.

Teşahhusat kelimesinin anlamı:

1. Teşahhus: Bir şeyin şahıs, birey veya özel bir durum kazanması; somut hale gelmesi, belli bir şekilde görünmesi.

2. Teşahhusat: Bu kavramın çoğulu olup, farklı şahsiyet veya bireysel varlıkların tezahürleri, görünüşleri anlamına gelir.

Risale-i Nur’daki kullanım bağlamları:

Teşahhusat kelimesi genellikle Allah’ın isim ve sıfatlarının farklı tecellilerini ifade etmek için kullanılır. Bediüzzaman, Allah’ın isim ve sıfatlarının kâinattaki çeşitli varlıklar üzerindeki tezahürlerini, bu varlıkların bir nevi “teşahhus” kazanması olarak değerlendirir.

Örneğin:

Her bir varlık, Allah’ın isimlerinden bir veya birkaçının tecellisiyle özel bir şahsiyet kazanır. Bu, varlıkların “teşahhusatı” olarak görülür.

Kâinattaki çeşitlilik ve güzellikler, Allah’ın isimlerinin teşahhusatıdır; yani bu isimlerin kendilerini belirli varlıklar üzerinden göstermesi.

Teşahhusat ve İlahi Tecelli:

Bediüzzaman’ın anlayışında, Allah’ın isimlerinin tecellileri her bir mahlukun şahsiyetine yansır. Bu yansıma, o mahlukun kendi özelliği haline gelir. Örneğin:

Güneş ışık verir, ısıtır; bu, onun Allah’ın Nur ismine mazhar olduğu bir “teşahhusat”tır.

Bir çiçeğin güzel kokusu ve rengi, Allah’ın Cemil ve Rahim isimlerinin teşahhusatı olarak değerlendirilir.

Teşahhusat ve İnsan:

İnsan, Allah’ın isimlerinin en kapsamlı tecellisine mazhar olan bir varlık olduğundan, insanın teşahhusatı daha geniş anlamlar taşır. İnsan ruhunda, aklında ve kalbinde Allah’ın isimlerinin tecellileri farklı yönlerde “şahsi” bir görünüm kazanır.

Sonuç:

1. Teceddüd (Yenilenme):

Köken: Arapça “c-d-d” kökünden türemiştir. “Yenilenmek, tazelenmek, yeniden ortaya çıkmak” anlamındadır.

Risale-i Nur’daki Anlamı:

Kâinatta sürekli bir yenilenme, değişim ve tazelenme vardır. Bu, Allah’ın yaratma fiilinin sürekli olduğunu ve her an yeni bir tecelli ile kendini gösterdiğini ifade eder.

Örneğin, mevsimlerin değişmesi, hayatın devri daim içinde yenilenmesi, varlıkların sürekli değişimle yaratılması Allah’ın Hayy (hayat veren) ve Müceddid (yenileyen) isimlerinin tecellisidir.

Tefekkür açısından: İnsan, kâinattaki bu yenilenmeyi fark ederek Allah’ın varlık ve birlik delillerini idrak eder.

1. Teceddüd: Allah’ın yaratma fiilindeki sürekli yenilenmeyi ifade eder.
2. Teveddüd: Allah’ın mahlûkatına sevgi ve dostlukla yaklaşmasını ve insanın O’na yönelmesini gösterir.

3. Taarrüf: Allah’ın kendisini yarattıkları aracılığıyla tanıtmasını ifade eder.

4. Tahabbüb: Allah’ın kendisini mahlûkatına sevdirme hikmetini anlatır.

Bu dört kavram, insanın kâinatta Allah’ın varlığını, birliğini ve isimlerini anlaması için birer anahtar gibidir. Bediüzzaman, bu kavramlarla yaratılışı ve insanın Allah ile olan bağını derinlemesine açıklar.

Risale-i Nur Külliyatı’nda geçen tekellümât-ı tesbihiye ifadesi, Bediüzzaman Said Nursi’nin kainatta Allah’ın isim ve sıfatlarının tecellisini açıklamak için kullandığı derin kavramlardan biridir. Bu ifadeyi anlamak için kelimelerin kök ve bağlam analizine bakalım:

Tekellümât-ı Tesbihiye:

1. Tekellümât:

Tekellüm, Arapça kökenli bir kelime olup “konuşmak, söz söylemek” anlamına gelir.

Tekellümât, bu kelimenin çoğul hali olup “konuşmalar, sözler, ifadeler” anlamındadır.

2. Tesbihiye:

Tesbih, Allah’ı yüceltmek, kusur ve noksan sıfatlardan tenzih etmek anlamına gelir.

Tesbihiye, tesbihle ilgili olan, tesbih eden, Allah’ı yücelten anlamındadır.

Dolayısıyla tekellümât-ı tesbihiye, “tesbih ifadeleri, Allah’ı yüceltme konuşmaları veya sözleri” anlamına gelir.

Risale-i Nur’daki Anlam ve Bağlamı:

Bediüzzaman’a göre kâinat ve içindeki varlıklar, Allah’ın varlığına ve birliğine işaret eden bir kitap gibidir. Bu bağlamda, her bir varlık bir nevi “tesbih eden” bir dil ya da “konuşan” bir varlık gibidir.

Tekellümât-ı Tesbihiye, kâinatta her bir varlık ve olayın Allah’ın yüceliğini ve azametini ifade eden “konuşmaları” veya “hal diliyle tesbihleri” olarak yorumlanır.

Bu ifadeler, kelimeyle ifade edilen konuşmalardan ziyade, varlıkların kendi halleriyle Allah’a işaret etmeleridir. Örneğin:

Bir kuşun uçuşu, Allah’ın kudretini ve sanatını tesbih eden bir tekellümattır.

Güneşin ışık saçması, Allah’ın nur ismini ifade eden bir tesbih dilidir.

Tesbih Kavramı ve Kainatın Lisanı:

Risale-i Nur’da sıkça geçen bir tema, kâinatın her bir zerresinin Allah’ı zikrettiği ve tesbih ettiğidir. Ancak bu tesbih, insanın yaptığı gibi dille değil, yaratılış haliyle ve varlık düzeniyle gerçekleşir.

Tekellümât-ı Tesbihiye, her varlığın bu tesbihlerini birer “konuşma” olarak nitelendirir ve kâinatı bir “zikrullah meclisi” gibi tarif eder.

Örnekler:

1. Bir çiçeğin varlığı: Çiçek, güzelliği ve kokusuyla Allah’ın Cemil (güzel) ismini tesbih eder.

2. Bir arının bal yapması: Arının bal yapması, Allah’ın Rezzak (rızık veren) ve Hakim (hikmet sahibi) isimlerinin bir konuşması gibidir.

3. Bir yıldızın parlaması: Yıldız, Allah’ın Nur (aydınlatıcı) ve Aliyy (yüce) isimlerinin tesbihini temsil eder.

Sonuç:

1. Nur-u Muhammedî (a.s.m.)

Anlamı: Peygamber Efendimiz’in (s.a.v.) manevi nuru. Risale-i Nur’da bu ifade, Hz. Muhammed’in getirdiği Kur’an ve hakikatler olarak da açıklanır.

2. Cenâb-ı Hak

Anlamı: Allah Teâlâ. Eserlerde Allah’ın isimleri ve sıfatları sıkça bu ifade ile anılır.

3. Katre (damla)

Anlamı: Küçük bir damlanın bile Allah’ın azametini, kudretini ve varlığını ispat etmesi. Küçük şeylerdeki büyüklük tecellilerine işaret eder.

4. Mevcudat

Anlamı: Yaratılmış olan her şey. Eserlerde, mevcudatın Allah’ın varlığını ve birliğini nasıl gösterdiği vurgulanır.

5. Fıtrat

Anlamı: İnsanların ve tüm yaratılmışların yaratılıştan gelen özellikleri. Risale-i Nur’da sıkça, fıtratın ilahî düzenin bir tecellisi olduğu işlenir.

6. Tevhid

Anlamı: Allah’ın birliğine inanmak. Külliyatta tevhid, en temel iman hakikati olarak ele alınır.

7. Haşir

Anlamı: Ahirette insanların tekrar diriltilmesi ve hesap için toplanması. Bu konu, Risale-i Nur’da geniş yer tutar.

8. Şecere-i Hilkat (Yaratılış Ağacı)

Anlamı: Kâinatın, yaratılışın ve her şeyin bir ağaca benzetilerek ilahî hikmetle donatılması.

9. Esma-i İlahiye

Anlamı: Allah’ın güzel isimleri. Bu isimlerin kâinatta tecelli ettiği anlatılır.

10. Nakkaş-ı Ezelî

Anlamı: Allah’ın, her şeyi sanatla yaratması ve eserlerindeki mükemmeliyetine vurgu yapan bir tabir.

11. Zerre

Anlamı: Atom veya en küçük varlık. Zerredeki ilahî sanatın büyüklüğüne işaret edilir.
12. Sikke-i Tasdik-i Gaybî

Anlamı: Gaybî bir hakikatin Allah tarafından tasdik edilmesi. Bu, Kur’an’ın mucizeliği için kullanılır.

13. Tefekkür

Anlamı: Derin düşünce. Allah’ın yarattıklarını anlamak için düşünmeye teşvik eden bir kavram.

14. Leyle-i Kadir

Anlamı: Kadir Gecesi. Külliyatta, Kur’an’ın bu gecede indirildiği ve onun büyüklüğüne vurgu yapılır.

15. Dâr-ı Bekâ

Anlamı: Ahiret, sonsuz yaşam yeri. Risale-i Nur, dünyanın geçiciliğine karşılık ahiretin ebediliğini vurgular.

16. Hubbu’l-câh

Anlamı: Şöhret ve makam sevgisi. İnsan nefsinin zararlı bir meyli olarak ele alınır.

17. Hüve nüktesi

Anlamı: Allah’ın varlığına ve birliğine işaret eden ince bir hakikat. Özellikle küçük şeylerdeki büyük sanatın Allah’ı gösterdiği anlatılır.

18. Nazar-ı Kur’ânî

Anlamı: Kur’an’ın bakış açısı. Olayları ve hakikatleri Kur’an’ın ışığında değerlendirmek.

Bu deyimler ve ifadeler, Risale-i Nur’un derinlikli anlatımını anlamaya yardımcı olur. Dilerseniz daha fazla deyim veya özel bir risale üzerine çalışma yapabiliriz.

@@@@@@@@

Risale-i Nur Külliyatı, iman, tefekkür ve ahlaki meseleleri açıklarken derin anlamlar içeren mecazlar, terimler ve deyimlerle zenginleştirilmiştir. İşte Risale-i Nur’dan bazı deyimler ve anlamları:

1. Âlem-i Şehadet

Anlamı: Gözle görülebilen, hissedilen maddi dünya. Bu dünya, Allah’ın varlığına ve birliğine işaret eden bir ayna gibidir.

2. Âlem-i Gayb

Anlamı: Görünmeyen, insanın duyularıyla algılayamadığı ancak imanla kabul edilen ruhlar âlemi, melekler ve ahiret gibi kavramlar.

3. Esma-i Hüsnâ

Anlamı: Allah’ın güzel isimleri. Risale-i Nur, bu isimlerin kâinat ve insan üzerindeki tecellilerini açıklar.

4. Nakkaş-ı Ezelî

Anlamı: Kâinattaki her şeyi büyük bir sanatla yaratan Allah. Külliyatta, kâinatın Allah’ın sanat eseri olduğu sıkça vurgulanır.

Firavun ve Zalimlik Sembolizmi

Firavun, özellikle Yahudilik, Hristiyanlık ve İslam gibi tek ilahlı dinlerin anlatımlarında zulmün zirveye ulaştığı bir karakterdir. Firavun’un temsilcisi olarak nitelenen zalimler, bu sembolizmin modern dünyadaki karşılıklarıdır. Bu anlatımda Gazze, hem tarihi hem de güncel olaylar nedeniyle adaletin ve zulmün kesişim noktası olarak görülmektedir.

Gazze ve Mücadele Tarihi

Gazze, tarih boyunca pek çok medeniyetin ve kültürün geçiş noktası olmuştur. Ancak günümüzde Gazze, mazlum halkların direnişi ve özgürlük mücadelesi ile anılan bir bölgedir. “Zalim Gazze’de boğuldu” ifadesi, Gazze halkının, zulme karşı durarak adaletin ve direnişin sesi olma misyonunu yansıtmaktadır.

Bu ifade, zalim düzenlerin ve temsilcilerinin, halkların kararlılığı ve hak mücadelesi karşısında yenik düşeceği mesajını vermektedir. Tarihte Firavun’un boğulması, bir dönemin kapanışını ve zalimliğin son bulmasını simgelerken, bu modern anlatımda aynı adalet arayışını ve inancını yansıtır.

Sembolik ve Evrensel Bir Mesaj

“Firavunun temsilcisi zalim Gazze’de boğuldu” ifadesi, adaletin, mazlumların direnişi ile yerini bulacağına dair bir inançtır. Bu anlatım, zulüm karşısında umudun ve mücadelenin hiçbir zaman sönmeyeceği bir çağrıdır.