İslam hukukunda suçlar ve cezaları ve de bunların Hikmet cihetleri nelerdir?
İslam hukukunda suçlar ve cezaları ve de bunların Hikmet cihetleri nelerdir?
İslam hukukunda suçlar ve cezaları, Allah’ın emir ve yasaklarına uygun bir şekilde insanların dünya ve ahiret hayatını düzenlemek, adaleti sağlamak, toplumsal huzur ve güvenliği korumak, suç işleyenleri ıslah etmek ve suç işlemeyi önlemek gibi hikmetlerle belirlenmiştir. İslam hukukunda suçlar üç kısma ayrılır:
Birinci kısım suçlar, şahsın haklarına karşı işlenen suçlardır. Bunlar katil (cinayet), yaralama (cerh) ve yaralamaya teşebbüs gibi suçlardır. Bu suçlarda ceza, kısas (eşit karşılık) veya diyet (bedel) şeklindedir. Bu suçlarda af ve sulh mümkündür. Yani mağdur veya varisleri, suçluyu affedebilir veya diyet alabilirler.
İkinci kısım suçlar, Allah’ın haklarına karşı işlenen suçlardır. Bunlar zina, içki içme, hırsızlık, yol kesme, iffetli kadına iftira atma, dinden çıkma gibi suçlardır. Bu suçlarda ceza, had (sınır) şeklindedir. Bu suçlarda af ve sulh geçerli değildir. Yani suç ispat edildikten sonra ceza uygulanır ve mağdurun şikâyeti aranmaz.
Üçüncü kısım suçlar, tazir (terbiye) şeklinde cezalandırılan suçlardır. Bunlar birinci ve ikinci kısım suçlara girmeyen, ancak toplumun düzenini bozan, kamu yararına aykırı olan, ahlaki ve dini değerlere zarar veren fiillerdir. Bu suçlarda ceza, devlet başkanı veya yetkili merci tarafından belirlenir ve uygulanır. Bu suçlarda ceza, suçlunun ıslahı, caydırıcılık ve toplumsal barışı sağlamak gibi amaçlara yöneliktir.
İslam hukukunda suçlar ve cezaları, Kur’an, Sünnet, İcma ve Kıyas gibi kaynaklara dayanır. Bu kaynaklarda belirtilen suç ve cezaların hikmetleri, insanların hem dünyada hem de ahirette mutlu olmalarını sağlamaktır. Bu nedenle İslam hukukunda suç ve ceza konuları, sadece hukuki değil, aynı zamanda dini ve ahlaki bir boyut taşır.
