Tesbitler – islam bilgi arşivi

İslam’ın inancına göre, Mehdi, Hz. Muhammed’in soyundan gelecek ve Allah’ın seçtiği bir kişi olacaktır. O, zulmün son bulması ve adalete kavuşmanın başlangıcı için gönderilmiştir. Mehdi’nin ortaya çıkışı, kıyamet alametlerinden biridir ve dünya için büyük bir dönüm noktasıdır.

İslam geleneğinde, Mehdi’nin ortaya çıkışıyla birlikte İsa Mesih de geri dönecektir. İsa ve Mehdi, insanları dünya barışı ve adaleti için yönlendireceklerdir.

İslam’da Mehdi inancı, umut ve ahlaki değerlerin temsili olarak kabul edilir. Müslümanlar, Mehdi’nin ortaya çıkışı için dua ederler ve onun adaleti ve adaletli yönetimi için çaba harcarlar. Ancak, Mehdi’nin ortaya çıkması Allah’ın iradesine bağlıdır ve sadece onun zamanında gerçekleşecektir.

*Türkiye’de yüz yıldır dine ve dini yaşantıya olan baskı durumu nedir?
Türkiye’de yaklaşık son yüz yılda, dini yaşantı ve ibadet özgürlüğü açısından çeşitli dönemler yaşanmıştır.

Cumhuriyetin kuruluşundan sonra, Atatürk’ün laiklik ilkesi doğrultusunda din-devlet ilişkileri yeniden düzenlenmiştir. Bu süreçte camilerin ve medreselerin kapatılması, ezanın Arapça yerine Türkçe okunması gibi değişiklikler yapılmıştır. Ayrıca, 1937’de Medeni Kanun kabul edilerek laiklik ilkesi güçlendirilmiştir.

1960’lardan itibaren artan İslami hareketler ve Milli Görüş gibi İslamcı siyasi hareketler, laiklik ilkesine karşı çıkarak dini yaşantı özgürlüğünde kısıtlamaların ortaya çıkmasına sebep olmuştur. 1970’lerin sonunda ise ülkede çeşitli siyasi olaylar yaşanmış, bu süreçte İslami gruplar aktif bir rol oynamıştır.

1990’lardan itibaren ise dini yaşantı ve ibadet özgürlüğü konusunda bir rahatlama yaşanmıştır. Bu dönemde camilerin ve din eğitimi veren kurumların sayısı artmış, televizyon ve radyolarda dini programlara yer verilmiştir.

Ancak son yıllarda, Türkiye’de dini gruplar ve özellikle İslami gruplarla ilgili baskıların arttığına dair haberler yayılmaktadır. Özellikle FETÖ adı verilen İslami cemaatin yapılanmasının ortaya çıkması sonrasında, bu cemaate yakın olan veya bu cemaate muhalif olan birçok kişi tutuklanmış ve hüküm giymiştir. Ayrıca, son dönemde bazı camilerin kapatılması ve diyanet teşkilatında düzenlemeler yapılması gibi adımlar dini özgürlüklerin kısıtlanması olarak yorumlanmaktadır.

*Türkiye ve dünyada hadis tenkidini kimler ve niçin yapmaktadırlar?
Hadis tenkidi, hadislerin doğruluğunu değerlendirmek ve sahih hadisleri ayıklamak için yapılan bir incelemedir. Türkiye ve dünya genelinde hadis tenkidi yapan kurumlar ve kişiler şunlardır:

1. Diyanet İşleri Başkanlığı: Türkiye’de hadis tenkidi konusunda en önemli kurumlardan biri Diyanet İşleri Başkanlığı’dır. Başkanlık, hadisleri değerlendirip sahih olanları belirlemek için Hadis İlmi Müşavirliği Kurulu ve Hadis Tetkik Kurulu gibi alt birimler oluşturmuştur.

2. İslam Ülkeleri: İslam ülkeleri arasında da hadis tenkidi yapan kurumlar ve kişiler bulunmaktadır. Örneğin, Suudi Arabistan’daki Kral Fahd Hadis Akademisi, hadislerin doğruluğunu değerlendirip sahih olanları tespit etmek için çalışmalar yapmaktadır.

3. Akademisyenler: Hadis tenkidi konusunda çalışmalar yapan birçok akademisyen bulunmaktadır. Bu akademisyenler, hadisleri tarihsel ve metin eleştirisine tabi tutarak sahih hadisleri tespit etmeye çalışırlar.

4. Dini gruplar ve cemaatler: Bazı dini gruplar ve cemaatler, kendilerine özgü hadislerin doğruluğunu incelemek ve sahih hadisleri belirlemek için hadis tenkidi konusunda çalışmalar yaparlar.

Hadis tenkidi genellikle hadislerin doğru bir şekilde anlaşılmasını ve İslam’ın doğru bir şekilde anlaşılmasını sağlamak amacıyla yapılır. Ayrıca, hadislerin yanlış anlaşılması veya uydurma hadislerin kabul edilmesi, İslami uygulamaların yanlış bir şekilde uygulanmasına ve dini hayatın yanlış bir şekilde yaşanmasına yol açabilir.

*Tefsir ilminin temelleri nelerdir
Kur’an’ın anlaşılması: Tefsir ilminin temelinde, Kur’an’ın anlaşılması yatar. Kur’an’ın anlaşılması için Arap dili ve kültürü hakkında bilgi sahibi olmak gerekir.

Tarihsel ve kültürel bağlam: Tefsir ilminin bir diğer temeli, Kur’an ayetlerinin tarihsel ve kültürel bağlamını anlamaktır. Bu bağlamda, Kur’an ayetleri içinde geçen olaylar, kişiler, yerler ve zamanlar hakkında bilgi sahibi olmak önemlidir.

Hadisler: Hadisler, peygamberimizin sözleri ve eylemlerinin kaydıdır ve Kur’an’ın anlaşılmasında önemli bir kaynak olarak kullanılır. Hadisler, Kur’an ayetlerini açıklamak ve anlamak için bir rehberdir.

İslam tarihi ve gelenekleri: İslam tarihi ve gelenekleri, Kur’an’ın anlaşılması için önemli bir kaynaktır. İslam’ın tarihi ve gelenekleri, Kur’an ayetlerinin anlamını daha iyi anlamak için kullanılır.

Dilbilgisi: Kur’an’daki kelimelerin anlamları, tefsir ilminde dikkat edilen bir diğer faktördür. Kelimelerin kökleri, çekimleri, zamanları ve anlamları, Kur’an’ın anlaşılması için önemlidir.

Tefsir metotları: Tefsir ilminde, farklı metotlar kullanılır. Bunlar arasında kelime, cümle, ayet, sûre ve konu tefsiri gibi çeşitli yaklaşımlar yer alır.

İlmihal bilgisi: İlmihal bilgisi, İslam’ın temel prensiplerini ve uygulamalarını öğrenmek için kullanılır. İlmihal bilgisi, tefsir ilminin temelleri için önemli bir kaynaktır.

*Kuranın kuranla tefsirine örnekler nelerdir
Kuran’ın içerisindeki bir ayet diğer ayetleri açıklar: Örneğin, Kuran’da geçen “Ey İman edenler! Şarap, kumar, anahtarlarına göre olan putlar ve fal okları ancak şeytanın işlerinden birer pisliktir. Onlardan kaçının ki kurtuluşa eresiniz” (Maide Suresi, 90) ayeti, önceden bahsi geçen kumar için var olan yasakları da kapsar.

Kuran’da geçen bir ayeti tefsir etmek için diğer ayetlere bakmak: Mesela, Kuran’ın birçok sûresinde Allah’ın “rızası”ndan bahseder, ancak bu kavramın tam olarak ne anlama geldiğini anlamak için farklı ayetleri birlikte okumak gereklidir.

Kuran’da belirtilen olayları anlamak için ayetleri tefsir etmek: Kuran’da Hz. Yusuf’un (as) hikâyesi anlatılırken, insanın nefsine karşı verdiği mücadele ve sabrın mükâfatı gibi konulara değinilir. Bu ayetleri diğer yerlerde geçen benzer olayları da okuyarak tefsir etmek mümkündür.

Hadislerle birlikte Kuran ayetlerini tefsir etmek: Hz. Peygamber’in (sav) sözleri, hareketleri ve yaşamı Kuran’ın anlaşılmasında da büyük bir kaynak teşkil eder. Kuran ayetleri ile hadisleri birlikte okumak ve yorumlamak, Kuran’ın anlaşılmasını daha da zenginleştirebilir.

*Kuranın bütünlüğüne örnekler nelerdir
Kuranın her bir ayeti diğer ayetlerle tutarlıdır ve birbiriyle uyumludur.

Kuranın konuları belirli bir düzen ve sıralama içinde anlatılmaktadır.

Kuran, Allah’ın kelamıdır ve kaynağı tek kaynaktır. Bu nedenle, her bir ayet, diğer ayetlerin açıklaması veya tamamlayıcısıdır.

Kuran, hem geçici hem de kalıcı hükümleri içermektedir ve bu hükümler birbirleriyle uyumlu bir şekilde anlatılmaktadır.

Kuranın dil yapısı, belleği ve edebi özellikleri, bütünlüğünü desteklemektedir.

Kuran, peygamberlerin yaşamlarının anlatıldığı ve İslam tarihindeki olayların yer aldığı bölümleri içermesine rağmen, bu bölümler diğer konularla bütünsel bir uyum içindedir.

Kuran, insanların idrak edebileceği bir şekilde anlatılmıştır ve bu nedenle insanlar için günlük hayatta geçerli olan bir yapıya sahiptir.

Kuran, zikredilen kişilerin, olayların ve yerlerin birbiriyle uyumlu şekilde anlatılması ve açıklanması sayesinde bütünsel bir yapıya sahiptir.

*Peygamberimizin teşri’ yani hüküm koyma yetkisi nedir
Peygamberimiz Hz. Muhammed’in teşri yetkisi, Allah tarafından kendisine verilmiş olan vahiy yoluyla hüküm koyma yetkisidir. Peygamberimiz, Kur’an-ı Kerim’de de belirtildiği gibi, ümmeti için yasalar ve hükümler belirlemiştir. Böylece, Müslümanlar hayatlarını İslam’a uygun bir şekilde yaşarlarken, Allah’ın belirlediği doğru yolda yürümeyi sürdürürler. Peygamberimizin teşri yetkisi, Müslümanlar için büyük bir örnek ve yol göstericidir ve İslam’ın ana kaynağıdır.

*Kuranda ihtilaf edilen konular nelerdir
Tevhit: Kur’an’da Allah’ın birliği ve tekil hâkimiyeti konuları yer almaktadır. Ancak bazı konularda, örneğin Allah’ın sıfatları ve icraatları konularında farklı yorumlar mevcuttur.

Şeriat: Kur’an’da müminlerin kendilerine verilen şeriat ile yaşamaları gerektiği belirtilir. Ancak ne gibi bir şeriatın uygulanacağı konusunda farklı görüşler vardır.

Hz. Muhammed: Kur’an’da Hz. Muhammed’in peygamberliği zikredilir. Ancak Hz. Muhammed’in hangi şekilde örnek alınması gerektiği konusunda farklı düşünceler vardır.

Cihad: Kur’an’da cihad konusu yer almaktadır. Ancak hangi durumlarda cihadın uygulanabileceği konusunda da farklı fikirler vardır.

Kadın hakları: Kur’an’da kadınların hakları ve statüsüne dair hükümler yer almaktadır. Ancak bazıları bunları erkek egemen bir bakış açısıyla yorumlarken bazıları ise kadınların eşit haklara sahip olduğunu savunmaktadır.

Diğer dinlerle ilişkiler: Kur’an’da diğer dinlerle ilişkiler konusunda hükümler yer almaktadır. Ancak bu hükümlerin nasıl uygulanacağı konusunda farklı görüşler mevcuttur.

*Sahabe tefsirinin diğer tefsirlerden farkı nedir
Sahabe tefsiri, İslam’ın ilk döneminde yaşamış ve peygamberimiz Hz. Muhammed’in öğretilerini doğrudan alan sahabelerin yorumlarına dayanır. Diğer tefsirler ise daha sonraki dönemlerde yaşamış müfessirlerin yorumlarına dayanır. Bu sebeple sahabe tefsiri, peygamberimizin sözleri ve davranışlarına daha yakın olarak yorumlamalar sunar ve İslam’ın ilk döneminin kültürel, siyasi ve sosyal şartlarına daha aşina bir bakış açısı sunar. Sahabe tefsiri aynı zamanda, sahabelerin güvenilirliği ve İslam’ın temel öğretilerine gösterdikleri bağlılık nedeniyle diğer tefsirlerden daha itibarlı kabul edilir.

*İşari tefsir örnekleri nelerdir
Kuran’da anlatılan olayların sembolik anlamları: Örneğin, Hz. İbrahim’in oğlunu kurban etme hikayesi, Hz. Yusuf’un rüyası ve Hz. Musa’nın denizi yarması gibi olaylar sembolik anlamlar taşır ve işari tefsir ile açıklanır.

Kuran’daki kelimelerin sembolik anlamları: Bazı kelimeler, taşıdıkları sembolik anlam ile farklı yorumlanabilir. Örneğin, “nur” kelimesi sadece fiziksel bir ışık anlamına gelmekle kalmaz, aynı zamanda aydınlanma ve bilgi anlamına da gelir.

Kuran’da geçen sayıların sembolik anlamları: Bazı sayılar, Kuran’da özel sembolik anlamlar taşır. Örneğin, 7 sayısı sıklıkla Kuran’da geçer ve Müslümanlar için önemli bir sayıdır, çünkü yaratılışın 7 gün sürdüğüne inanılır.

Kuran’daki ayetlerin genel mesajları: Bazı ayetlerde işaret edilen olaylar ve hikayeler yerine, daha genel bir mesaj verilir. Örneğin, “Allah’ın sevgisi, iman edenlere aittir” (Bakara, 2/195) ayeti, sadece Allah’ın sevgisinin iman edenlere ait olduğunu vurgulamakla kalmaz, aynı zamanda insanların Allah’ı sevmelerinin önemine de işaret eder.

Kuran ayetlerinin ahlaki ve alegorik yorumları: Kuran’da geçen ayetlerin bir kısmı, ahlaki veya alegorik yorumlara uygun olarak yorumlanabilir. Örneğin, Kuran’da geçen “göz açıp kapayıncaya kadar geçen ömür” ifadesi, yaşamın kısalığına işaret eder ve insanların hayatlarını anlamlı bir şekilde kullanmaları gerektiğini hatırlatır.

*Kuranda geçen kıssalar nelerdir
Hz. Yusuf’un Sınavı: Hz. Ya’kub’un oğlu Hz. Yusuf’un kıssası, Kur’an-ı Kerim’in en uzun kıssalarından biridir. Hz. Yusuf’un kardeşleri tarafından satıldığı Mısır’da yaşadığı maceraları ve sonunda yükselerek yönetici konumuna gelmesini anlatır.

Hz. Musa ve Firavun: Kur’an-ı Kerim’de en çok anlatılan kıssalardan biridir. Hz. Musa’nın Firavun’a karşı verdiği mücadele, mucizeleri ve İsrailoğulları’nın kurtuluşu anlatılır.

Hz. İbrahim’in Sınavı: Hz. İbrahim’in Allah’a olan bağlılığı ve sadakati, oğlu İsmail’i Allah’a kurban etmek istemesi ile sınanması anlatılır. Hz. İbrahim’in kararlılığı ve teslimiyeti sayesinde Allah, ona bir koç gönderir ve İsmail’in hayatını kurtarır.

Hz. Yunus ve Balığı: Yunus Peygamber’in, Allah’ın emrini yerine getirmediği için denize atıldığı ve bir balık tarafından yutulduğu olayı anlatır. Balığın karnında iken Allah’a dua eden Yunus Peygamber, sonunda kurtulur ve görevine devam eder.

Hz. Süleyman’ın Gücü: Hz. Süleyman’ın Allah tarafından kendisine verilen güç ve zekâ sayesinde çevresindeki insanların ve hayvanların sorunlarını çözmesi anlatılır.

Hz. Dâvud’un Zaferi: Hz. Dâvud’un, Allah’ın yardımıyla devasa bir orduyu yenmesi ve İsrailoğulları’nın koruyucusu olması anlatılır.

Hz. Luqman’ın Öğütleri: Hz. Luqman’ın, oğluna verdiği öğütler, insanların doğru yolu bulmalarına yardımcı olur.

Hz. Musa ve Hızır: Hz. Musa’nın Hızır ile yaşadığı maceraları anlatır. Hz. Musa’nın sorgulamalarına rağmen Allah’ın hikmetine güvenmesi gerektiğine dair bir mesaj verir.

Hz. İsa’nın Doğumu: Hz. İsa’nın Meryem Ana’dan doğuşu mucize olarak anlatılır. Kur’an-ı Kerim’de, Hz. İsa’nın Allah’ın bir eliyle yaratıldığına dikkat çekilir.

Hz. Eyyub’un Sabrı: Hz. Eyyub’un Allah tarafından verilen hastalıklarla sınanması anlatılır. O, Allah’ın ümit kaynağı olarak sabırla hastalığına dayanır ve sonunda Allah’ın güzel inayeti ile başarılır.