T E K F İ R

             Tekfir;bir insanı küfürle vasıflandırmaktır. Bununla ilgili olarak;

            İbni Abbas-a göre;1)Kim Allah’ın indirdiğini inkar ederse,o kafirdir.

            2)Kim de onu (İndirileni) ikrar eder,onunla hükmetmezse o zalim,fâsıktır.[1]

            Âyet-i Kerimede:”Kim Allah’ın indirdiğiyle hükmetmezse;onlar kâfirlerdir.”[2]

            Bu ayeti kerimenin tefsir ve yorumunda bir çok müfessirlerle beraber Bediüzzaman Said Nursi şöyle beyan eder:Âyetteki”Men lem yehkum” bil mâ’na;”Men lem yusaddik” anlamınadır.Yani,Hükmetmeyenden kasıd,Tasdik etmeyen mânasınadır.[3]

            İmanın mahalli kalbdir,ameller ve organlar değildir. Kişinin küfrünü gerektirecek her hangi bir inkar durumu yoksa,amellerdeki eksiklik küfrün alameti değildir.

            Red ve inkar durumu söz konusu olmadıkça,tasdik esastır.[4]

            “Kim Allah’ın Tevratta beyan ettiği;Muhammedin sıfatlarını ve recm ayetini beyan edip kabul etmezse kafir olur.”[5]

            İkrime şöyle demektedir:Hak Taalanın”Kim Allah’ın indirdiğiyle hükmetmezse…” ifadesi,hem kalbi,hem de lisanıyla inkar edenleri içine almaktadır. Kalbiyle onun,Allah’ın hükmü olduğunu bilip,sonra da lisanıyla onun Allah’ın hükmü olduğunu ikrar edip de,buna zıd olan şeyleri yapan kimseye gelince,oda Allah’ın indirdiğiyle hükmetmiş;ama onu bil-fiil yapmamış olur.

            Binaenaleyh,böyle bir kimsenin bu ayetin hükmüne dahil olması gerekmez.”Sahih olan cevab budur.”[6]

            Kelâmcılar ve müfessirler;Haricilerin ortaya attığı bu şüpheye,yukarıdaki sahih olan cevabı vermişlerdir.”[7]

            Evet,”Kimse”Tekfir memuru”değildir.”[8] Allah tarafından bu görevle görevlendirilmiş değildir. Allah’ı kendi hevâ ve hevesine,hesabına göre konuşturmaya da hakkı yoktur.

            “Kim bir adamı;kâfir,diye çağırırsa veya Allah’ın düşmanı, diye seslenirse,o kimse de (dediği gibi) olmazsa,(söz) kendi üstüne döner.”[9]

            Hadislerde:”Müslüman adam,(din) kardeşine:Ey kâfir,dediği zaman bu (sıfat) ikisinden birine dönmüş olur. Eğer dediği gibi ise (mesele yok) Değilse,küfür onun üzerine dönmüş olur.”[10]

            “Kim müslüman bir adama küfür ile seslenirse ya da ey Allah’ın düşmanı derse,o adamda böyle değilse herhalde o küfür söyleyene döner.”[11]

            “Bir adam bir adama küfür isnad edecek olursa,herhalde bu ikisinden birine dönmüş olur. İsnad edilen adam cidden böyle ise (mesele yok),değilse ona isnad etmekte olan adam kendisi kâfir olur.”[12]

            “Kim kendini bir şey ile öldürür (intihar eder)se onunla (kıyamet günü) azab edilir. Kişi sahibi bulunmadığı bir şeyi adasa,adak yapmış sayılmaz. Mü’mine lanet okumak onu öldürmek gibidir. kim bir mü’mine küfür isnad ederse onu öldürmüş gibi olur. Kim de kendini bir aletle boğazlayıb intihar ederse,kıyamet günü o şey ile azab edilir.”[13]

            “Âdem kendi (din) kardeşine “Ey kâfir” dediğinde,bu onu öldürmesi gibidir.”[14]

            E.H.Yazır tefsirinde Küfür konusunda:”Ehli kitaba müşrik denmez. Hakiki müşrik de hakikaten tevhide ve dini İslâma kâfir olanlar,yani mü’min olmayan gayrı müslimlerdir.”[15] diyerek,olur olmaz her önüne geleni küfür ile ithama kalkmak,dini hassasiyetinin ve vukûfiyetinin yitirilmesi demektir.

            “Evet,inkâr etmemek başkadır,iman etmek bütün bütün başkadır.”[16]

            “Haccac-ı Zalim,Yezid ve Velid gibi heriflere ilmi kelâmın büyük allamesi olan Sadeddin-i Taftazani,”Yezide lanet caizdir.”demiş;fakat lanet vacibdir dememiş. Hayırdır ve sevabı vardır dememiş. Çünki,hem Kur’an-ı,hem peygamberi,hem bütün sahabelerin kudsi sohbetlerini inkâr eden hadsizdir. Şimdi onlardan meydanda gezenler pek çoktur. şer’an bir adam,hiç mel’unları hatıra getirmeyip lanet etmese,hiçbir zararı yok. Çünki;zem ve lanet ise,medih ve muhabbet gibi değil;onlar,ameli salih de dahil olamaz. Eğer zarar varsa daha fena…”[17]

            “Madem,zemmetmemek ve tekfir etmemek de bir emr-i şer’i yok,fakat zemde ve tekfirde hükmü şer’i var. Zem ve tekfir,eğer haksız olsa,büyük zararı var;eğer haklı ise,hiç hayır ve sevab yok. Çünki tekfire ve zemme müstehak hadsizdir. Fakat zemmetmemek,tekfir etmemekte hiç bir hükm-ü şer’i yok,hiç zararı da yok.”[18]

            Bununla beraber:”Seyyid Şerif Cürcani”gibi ehli sünnet ve cemaatin allameleri demiler:”Gerçi Yezid ve Velid,zalim ve gaddar ve fâcirdirler;fakat sekerâtta imansız gittikleri gaybidir. Ve kat’i bir derecede bilinmediği için,o şahısların Nass-ı kat’i ve Delil-i kat’i bulunmadığı vakit,imanla gitmesi ihtimali ve tevbe etmek ihtimali olduğundan,öyle hususi şahsa lanet edilmez. Belki”La’netullahi alez-zalimine vel münâfikin.”gibi umumi bir unvan ile lanet câiz olabilir. yoksa zararlı,lüzumsuzdur.”diye”Sa’deddin-i Taftazaniye”mukabele etmişler.”[19]

            Buna binaen tekfir edilecekler de kıyas edilmeli,ifrat ve tefritten kaçınılarak ölçülü hareketde bulunulmalıdır.

                                                                                                          1-11-1995

                                                                                              MEHMET   ÖZÇELİK

[1] Bak. İbni Kesir Muhtasarı.(Arapça) 1 / 520.

[2] Maide.44.

[3] Bak.Risale-i Nurun Kudsi Kaynakları. A. Badıllı.668, Asar-ı Bediiyye.S. Nursi. Derleyen.A. Badıllı.128,Münazarat. B. S. Nursi.75, Müslim. 3 / 1470,Müstedrek-ül Hakim. 2 / 313,(İmamı-ı Zehebi Sahih demiştir.)

[4] Bak. Hak Dini Kur’an Dili. E. H. Yazır. Sadl.Heyet. 3 / 249-252.

[5] Mecmuat-ün minet-Tefasir. Kadı Beyzavi. (Arapça) 2 / 292-295.

[6] Tefsir-i Kebir. Fahreddin-i Razi. Tercüme.Heyet. 9 / 87,81-94.

[7] Age. 9 / 86.

[8] Fetvalar. Halil Gönenç. 2 / 12.

[9] Riyazus-Salihin. İmam-ı Nevevi.1015.

[10] Buhari-Müslim-Ebu Davud-Tirmizi-İbni Ömer-den.)

[11] Buhari-Müslim.

[12] İbni Hibban.

[13] Buhari.Müslim.ebu Davud.Tirmizi.Nesa-i.

[14] Bezzar.

[15] Age. 2 / 770,bak.age. 3 / 2110.

[16] Emirdağ Lahikası. B. S. Nursi. 1 / 203.

[17] Age. 1 / 204.

[18] Age. 1 / 205.

[19] Age. 1 / 206,Münazarat.B.S.Nursi.24-34.