Besmele, Hamdele, Salvele: Kalemin İlk Secdesi
Besmele, Hamdele, Salvele: Kalemin İlk Secdesi
> “Bismillahirrahmanirrahim”
“Elhamdülillahi Rabbi’l-âlemîn”
“Ve’s-salâtu ve’s-selâmu alâ Resûlinâ Muhammedin ve alâ âlihi ve sahbihi ecmaîn”
- Kelamdan Önce Niyetin Temizlenmesi
İslâmî gelenekte ilim bir ibadettir.
İbadet ise ancak niyetle kıymet bulur.
Besmele, hamdele ve salvele ile yazıya başlamak, kalemi bir niyet terazisinden geçirmek gibidir.
Sadece mürekkep akmaz; niyet temizlenir, yön belirlenir, yöneliş şekillenir.
- Besmele: “Ben değil, O’nun adıyla…”
Besmele, benlikten çıkışın ve tevhidin giriş kapısıdır.
“Bismillah” demek, “Benim ilmimle, aklımla, kalemimle değil; Rahman ve Rahîm olan Allah’ın adıyla başlıyorum” demektir.
Bu, hem tevazu hem teslimiyet hem de mübarek bir niyetin nişanesidir.
Aynı zamanda bir duadır:
“Ya Rabbi, kalemimi hayra me’mur eyle, şerre mecâl verme!”
- Hamdele: “Şükür, hamd ve övgü O’na aittir.”
“Elhamdülillah”, insanın ilmini, yazısını, fikrini ve kudretini kendinden bilmemesi için konmuş bir levhadır.
Yazıya hamdeleyle başlayan mümin, şöhret tuzağından, nefsin ilimle gururlanmasından, gösterişle zehirlenmekten korunur.
Çünkü hakiki hamd yalnız Allah’a aittir;
Bilgi O’ndan gelir, başarı O’nun ihsanıdır.
- Salvele: “Bu yolun rehberi ve örneği Efendimiz’dir”
Salavat, yazıya sünnet ışığını, rahmet havasını ve örnek şahsiyeti davet eder.
İlim Resûlullah’tan öğrenildi.
Ahlâk O’nunla kemale erdi.
Kitap O’nunla okundu.
Salavatla başlamak,
“O nasıl yazdı, nasıl konuştu, nasıl anlattıysa; ben de O’na benzemek isterim” demektir.
- Bereket ve Emniyet Sebebi
Evliya ve ârifler demiştir ki:
> “İşlerine besmeleyle başlayan, bereket bulur;
hamdeleyle süsleyen, şükre ulaşır;
salveleyle mühürleyen, rahmete mazhar olur.”
Kalem bir kılıç gibidir:
Besmelesiz çekilirse yaralayabilir,
Hamd ve salavatla kuşatılırsa, merhametli bir şifa olur.
- Risale-i Nur’da Örnekler
Bediüzzaman Said Nursî, hemen her eserine besmele, hamdele ve salvele ile başlamıştır.
Çünkü bu usul, sadece bir âdet değil, imanî bir edep, tevhidî bir duruş, ilimde istikametin anahtarıdır.
Risale-i Nur’daki şu ifade meseleyi özetler:
> “Her hayrın başı Bismillah’tır. Biz dahi başta ona başlarız.”
- Günümüzdeki Unutuluş ve Kayıp
Modern metinler, akademik yazılar ve sanatsal ifadeler, çoğu zaman bu mukaddes başlangıç kodlarını terk etti.
Neticesinde:
İlmin ruhu silindi.
Kalemler kibirle zehirlendi.
Yazılar feyizden uzaklaştı.
Oysa besmeleyle başlanan bir satır,
Bin satıra denk olabilir.
Sonuç: Kalemi Secde Ettirmek
İlk kelime “Oku!” idi.
Ama Rabbin adıyla…
Yani: “İkra’ bismi Rabbik”
İşte bu yüzden kalemin secdesi,
Besmele, hamdele ve salveledir.
Böyle başlayan her kelam, Allah katında ibadet hükmünde olabilir.
Böyle bir yazı, sadece satır değil;
Sadırdan sadıra, gönülden gönüle akan nur olur.
Özet:
Besmele, ilme tevhidî bir yön,
Hamdele, yazıya şükür ve tevazu,
Salvele, kaleme rahmet ve sünnet çizgisi kazandırır.
Bu üçlüyle başlamak, yazıyı mübarek bir yolculuğa çevirir.
Usulce terk edilmesi, ilmin ruhunu zedeler.
Bu sebeple, İslâmî ilim ve edebiyat geleneğinde besmele-hamdele-salvele bir süs değil, sırdır.
