KURAN-I KERİM’DE LEVH KELIMESI VE MURADİFLERİ
KURAN-I KERİM’DE LEVH KELIMESI VE MURADİFLERİ
Kur’ân-ı Kerîm’de geçen “levh” kelimesi ve onunla anlamca ilişkili (muradif) kavramlar, özellikle vahiy, yazı, korunmuşluk ve ezelî bilgi bağlamında derin manalar ihtivaeder. Aşağıda hem levh kelimesi, hem de onunla irtibatlı diğer kelimeler (muradifler) hakkında özet bir açıklama sunuyorum:
1. LEVH KELİMESİ
Levḥ (اللَّوْح) kelimesi Arapça’da “tahta, levha, yazı yazılan düz yüzey” anlamına gelir. Kur’ân’da özellikle “Levh-i Mahfûz” bağlamında geçer:
Ayet Örneği:
> “Hayır! O şanlı Kur’ân, Levh-i Mahfûz’dadır.”
(el-Burûc, 85/21-22)
Levh-i Mahfûz:
Allah’ın ezelî ilmini ve kaderi kapsayan, değişmeyen ilâhî takdiri simgeler.
Kur’ân’ın, insanların değiştiremeyeceği, korunmuş bir kaynakta sabit olduğunu belirtir.
İbn Abbas’a göre, her şeyin yazılı olduğu ilâhî bir defterdir.
2. LEVH KAVRAMININ BAŞKA GEÇTİĞİ YERLER
a. Hz. Musa’ya Verilen Levhalar:
> “Musa’ya her şeyi beyan eden, doğru yola ileten levhaları yazdık…”
(el-A’râf, 7/145)
Buradaki “levh” kelimesi, taş levhalara yazılmış olan Tevrat hükümlerini ifade eder.
Bu kullanımda levh, vahyin yazılı hali anlamında kullanılır.
3. LEVH’İN MURADİFLERİ (ANLAM BENZERLİĞİ VE YAKIN KAVRAMLAR)
a. Kitâb (كِتاب)
En yaygın muradifidir. Yazılmış şey, kitap, ilâhî yazgı anlamlarına gelir.
Kur’ân’da hem Kur’ân’ın kendisi hem de kader için kullanılır:
> “Katımızda yazılı bir Kitap’tadır.” (el-Hadîd, 57/22)
b. Ummü’l-Kitâb (أمّ الكتاب)
Ana kitap, yani Levh-i Mahfûz’un bir diğer ismidir.
Kur’ân’ın temel kaynağı olan ilâhî kader defteri.
c. Siccîn ve Illiyyîn
Kötülerin ve iyilerin amel defteri anlamında kullanılır:
Siccîn: Günahkârların amellerinin yazılı olduğu kitap (el-Mutaffifîn, 83/7-9)
Illiyyîn: Salihlerin amellerinin yazılı olduğu kitap (el-Mutaffifîn, 83/18-20)
d. Defter (دَفْتَر / صُحُف)
Sayfalar, yazılı belgeler anlamında. Peygamberlere verilen sahifeler için kullanılır:
> “İlk sahifelerde, İbrahim ve Musa’nın sahifelerinde.” (el-A’lâ, 87/18-19)
4. LEVH KAVRAMININ HİKMETİ
İlâhî bilginin sabitliğini ve değişmezliğini simgeler.
Kur’ân’ın ve diğer ilâhî kitapların ezelî bir kaynağa bağlı olduğunu bildirir.
Vahyin gelişigüzel değil, ezelî ilim doğrultusunda ve korunmuş bir kaynaktan geldiğini ifade eder.
