RUHUN KEMALE YÜKSELİŞ SERÜVENİ
RUHUN KEMALE YÜKSELİŞ SERÜVENİ
İnsanoğlu, sadece bedenî bir varlık değil; aynı zamanda ruhî bir yolculuğun içinde olan ve kemale ulaşma potansiyeli taşıyan bir emanettir. Bu yolculuk, insanın yaradılış gayesini idrak etmesi, kendini keşfetmesi ve nefsini terbiye ederek hakikate ulaşmasıyla tamamlanır. Ruhun kemale yükseliş serüveni, aslında insanın varoluş sırrını çözme ve ebedî saadete erişme sürecidir.
İlk Adım: Kendini Bilmek
Hakikat yolculuğunun en önemli durağı, insanın kendisini tanımasıdır. “Kendi nefsini bilen, Rabbini bilir.” hikmeti, bu gerçeği en veciz şekilde ifade eder. Kendi iç âlemine nazar etmeyen bir insan, dış dünyadaki hiçbir hakikati tam anlamıyla kavrayamaz. Ruh, karanlıklardan aydınlığa doğru yol almak ister, ancak onu engelleyen en büyük perde, insanın kendi nefsidir.
Nefis Terbiyesi: Ruhun Arınması
Ruhun yükselişi, nefsin arzularına karşı verilen mücadele ile mümkündür. Nefis, insanı aşağı çeken bir zincir gibi görünse de, aslında doğru yönlendirildiğinde bir terbiye vasıtasıdır. Büyük ârifler, nefsi üç ana merhalede ele alırlar:
1. Nefs-i Emmare: Kötülüğü emreden nefistir. İnsan bu aşamada, dünyevî hırsların, şehvetlerin ve bencilliğin esiri olur.
2. Nefs-i Levvame: Kendi hatalarını fark eden ve iç muhasebeye başlayan nefistir. İnsan burada, pişmanlık duygusuyla hatalarını düzeltmeye çalışır.
3. Nefs-i Mutmainne: Huzur bulan ve Allah’a teslim olan nefistir. Ruh, bu noktada yüksek bir idrak seviyesine ulaşır ve artık dünyevî endişelerden kurtulur.
Bu yolculukta, sabır, şükür, tefekkür ve ibadet en büyük yardımcılarımızdır. İnsan, ne kadar çok ibadet ve zikir ile meşgul olursa, o kadar arınır ve kemale yaklaşır.
Kalbin Aydınlanması: Hakikatin Nuruyla Buluşmak
Ruhun yükselişi, kalbin nurlanması ile tamamlanır. Kalp, nefsin karanlığından kurtuldukça, hakikat pencereleri açılır. İşte bu noktada insan, hayatın gerçek anlamını idrak eder. Dünya sevgisi azalır, ebedî âleme duyulan iştiyak artar. Bu aşamaya gelen kişi, artık sadece kendisi için değil, tüm insanlık için faydalı olmayı hedefler.
Tasavvufta, bu mertebeye ulaşan kişiye “insan-ı kâmil” denir. İnsan-ı kâmil, nefsini terbiye etmiş, kalbini arındırmış ve ruhunu ilahî aşk ile yoğurmuş bir şahsiyettir. Onun her sözü hikmetle doludur, her hareketi bir ibret vesilesidir.
Son Durak: Hakk’a Vuslat
Ruhun kemale ermesi, insanın Allah’a tam bir teslimiyet içinde olmasıyla mümkündür. “Ben sizin Rabbiniz değil miyim?” (Araf, 172) ayeti, ruhun aslında ezelden beri Allah’ı tanıdığını ve ona döneceğini hatırlatır. İnsan, dünya yolculuğunu tamamladığında, ruhu asıl yurduna, yani Rabbine dönecektir. Bu dönüş, kemale ulaşmış bir ruh için vuslat, eksik kalmış bir ruh için ise hasret olacaktır.
Bu serüvende önemli olan, insanın kendi ruhunu keşfetmesi, onu yüceltmesi ve hakikatin peşinden gitmesidir. Çünkü ruh, maddî âlemin esiri olmak için değil, ilahî hakikate ulaşmak için yaratılmıştır. Asıl saadet, insanın bu hakikati idrak etmesiyle mümkündür.
