Tesbitler – islam bilgi arşivi

#### **1. Tarihsel Kökler: Sömürgecilik ve Siyonizm’in Doğuşu**
Filistin’deki çatışmanın kökleri, 19. yüzyılın sonlarında Avrupa’da yükselen milliyetçi dalgaya ve Siyonizm hareketine dayanır. Theodor Herzl’in öncülüğündeki Siyonist Kongre, Yahudiler için “vaat edilmiş topraklar” fikrini küresel bir projeye dönüştürdü. 1917’deki **Balfour Deklarasyonu** ise İngiltere’nin desteğiyle bu hedefi meşrulaştırdı . Ancak bu süreçte Filistin’in yerli halkı Araplar, topraklarının demografik ve siyasi dönüşümüne karşı direniş gösterdi. 1930’larda artan Yahudi göçleri ve İngiliz mandasının çelişkili politikaları, gerilimi tırmandırdı .

#### **2. 1948: Nakba (Büyük Felaket) ve İşgalin Başlangıcı**
14 Mayıs 1948’de İsrail Devleti’nin kuruluşu ilan edildiğinde, Filistinliler için **Nakba** (Felaket) başlamıştı. BM’nin **Paylaşım Planı** (1947) ile toprakların %56’sı Yahudilere, %43’ü Araplara bırakılsa da, Arap devletleri bu planı reddetti. İsrail’in kuruluşunu takip eden saatlerde Mısır, Ürdün, Suriye ve Irak orduları savaşa girdi. Ancak İsrail, askeri üstünlüğü ele geçirerek topraklarını %78’e genişletti .
Bu süreçte **700.000 Filistinli** evlerini terk etmek zorunda kaldı. Köyler yakıldı, katliamlar yaşandı ve mülteci kampları oluştu. Örneğin, Deir Yasin katliamı gibi olaylar, Filistinlilerin kolektif hafızasında derin izler bıraktı . İsrail’in “Bağımsızlık Savaşı” olarak adlandırdığı bu dönem, Filistinliler için bir **soykırım ve sürgün** anlamına geliyordu .

#### **3. Uluslararası Sessizlik ve İki Halkın Travması**
Holokost’un oluşturduğu küresel sempati, Siyonizm’in meşruiyetini güçlendirdi. Ancak bu durum, Filistinlilerin haklarının görmezden gelinmesine yol açtı. Batılı devletler, İsrail’i hemen tanıdı; Filistinlilerse **vatansız** kaldı .
İsrail toplumu, tarihsel Yahudi travmalarını güvenlik politikalarına dönüştürdü. Filistinliler ise topraklarını koruma mücadelesini kimliklerinin bir parçası haline getirdi. Bu karşı duruş, çatışmayı kronikleştirdi .

#### **4. Günümüze Uzayan İşgal ve İnsani Kriz**
1948’den bugüne, İsrail’in işgal politikaları Gazze ve Batı Şeria’da yoğunlaştı. 2006’dan beri Gazze’ye uygulanan abluka, insani krizi derinleştirdi. 2023’teki son çatışmalarda **100.000’e yakın sivil** hayatını kaybederken, ölenlerin çoğunluğunu kadın ve çocuklar oluşturdu . İsrail’in “orantısız güç” kullanımı, uluslararası hukuku ihlal ettiği eleştirilerini beraberinde getirdi .

#### **5. İbret ve Uzlaşı Arayışı: Tarih Ne Söylüyor?**
– **Tarihin Tekerrürü:** Filistin’de yaşananlar, sömürgecilik ve etnik temizlik tarihinin bir yansıması. İngiliz mandası, Balfour Deklarasyonu ve BM’nin çifte standartları, bugünkü çözümsüzlüğün temelini attı .
– **Kimlik ve Bellek Savaşı:** İsrail, Holokost travmasını ulusal kimliğine entegre ederken; Filistinliler, Nakba’yı nesilden nesile aktarıyor. Bu durum, barış için **ortak bir dil** eksikliğini gösteriyor .
– **Adalet ve Diyalog:** Kalıcı barış, ancak iki halkın acılarının tanınmasıyla mümkün. Uluslararası toplumun tarafsız bir rol üstlenmesi ve işgalin sona ermesi şart .