Bir balina öldüğünde, balina düşüşü.
Bir balina öldüğünde, balina düşüşü.
“Balina düşüşü” (İngilizce: whale fall), okyanus tabanında ölen bir balinanın vücudunun ekosisteme sağladığı eşsiz ve zengin katkıyı tanımlamak için kullanılan bir terimdir. Balina öldüğünde ve bedeni deniz tabanına çöktüğünde, bu devasa biyokütle, derin deniz ekosistemlerinde uzun yıllar boyunca bir besin kaynağı ve yaşam alanı sağlar. Bu olay genellikle şu aşamalarla gerçekleşir:
1. Hareketli canlıların ziyafeti (Mobil faz):
İlk aşamada balina leşine köpekbalıkları, kemikli balıklar ve yengeçler gibi hareketli deniz canlıları hücum eder. Bu canlılar, balinanın yumuşak dokularını hızla tüketir. Bu süreç haftalar ya da aylar sürebilir.
2. Oportunistik faunalar (Opportunist faz):
Yumuşak dokular tükendikten sonra, balinanın iskeleti ve çevresindeki artıklar, küçük omurgasızlar (örneğin solucanlar, kabuklular) gibi canlılar tarafından işlenir. Bu canlılar kemiklerin üzerindeki organik materyalleri tüketir.
3. Sülfürik faunalar (Sülfürik faz):
Son aşamada, balinanın kemikleri içerisindeki yağ molekülleri anaerobik bakteriler tarafından ayrıştırılır. Bu süreçte hidrojen sülfür açığa çıkar. Bu gaz, sülfürik bakteriler ve onların üzerinde yaşayan eşsiz bir fauna topluluğu için enerji sağlar. Sülfürik faz onlarca yıl sürebilir.
Ekosisteme Katkısı:
Balina düşüşü, derin deniz ekosistemleri için bir “vaha” gibidir. Yerelde besin açısından fakir olan derin deniz tabanında yüzlerce türe barınma ve beslenme olanağı sağlar.
Bazı canlı türleri yalnızca balina düşüşleri gibi olaylarla ilişkilendirilir ve başka hiçbir yerde bulunmaz.
Bu ilahi takdir ve hesap, hem bilimsel anlamda derin deniz ekosistemlerinin işleyişini anlamamıza yardımcı olur hem de okyanuslardaki biyolojik döngülerin önemini vurgular.
