Türkiye’de 15 temmuz 2016 darbe girişiminde Mossadın ne gibi rolü ve etkisi olmuştur?
Türkiye’de 15 temmuz 2016 darbe girişiminde Mossadın ne gibi rolü ve etkisi olmuştur?
Türkiye’de 15 Temmuz 2016 darbe girişiminde Mossad’ın ne gibi rolü ve etkisi olmuştur. Bunlardan bazıları şunlardır:
Darbe girişiminden sonra, Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, darbenin arkasında Fethullah Gülen Hareketi’nin olduğunu ve bu hareketin ABD, İsrail ve diğer ülkeler tarafından desteklendiğini iddia etti1
Darbe girişimine katılan askerlerden bazılarının İsrail istihbarat servisi Mossad ile bağlantılı olduğu öne sürüldü. Örneğin, darbecilerin liderlerinden biri olan Akın Öztürk’ün 1998-2000 yılları arasında Tel Aviv’de askeri ataşe olarak görev yaptığı ve burada Mossad ile ilişki kurduğu iddia edildi23
Darbe girişiminden birkaç gün önce, Mossad’ın Türkiye’deki casusluk faaliyetlerini yöneten Jose Satia kod adlı ajanın İstanbul’dan ayrıldığı ve darbe girişimi sırasında da Viyana’da olduğu ortaya çıktı. Bu da Mossad’ın darbe girişiminden haberdar olduğu veya dahil olduğu yönünde şüpheler uyandırdı4
Darbe girişiminden sonra, Türkiye’nin İran ile yakınlaşması ve Suriye krizinde Rusya ile işbirliği yapması, İsrail’in bölgedeki çıkarlarına ters düştü. Bu nedenle, bazı analistler, İsrail’in Türkiye’yi zayıflatmak ve bölgedeki nüfuzunu artırmak için darbe girişimine destek vermiş olabileceğini ileri sürdü5
%%%%%%%
Türkiye’de 15 Temmuz 2016 darbe girişimi başarılı olsaydı ne gibi bir plan devreye konulacak ve neler yapılacaktı?
Eğer 15 Temmuz 2016’daki darbe girişimi başarılı olsaydı, Türkiye’de bir dizi önemli değişiklik gerçekleştirilecekti. Ancak net bir plan veya yol haritası mevcut olmasa da bazı önemli değişikliklerin gerçekleşeceğine dair çıkarımlar yapılabilir.
Yönetimde değişiklik: Başarılı bir darbe girişimi Türkiye’de mevcut hükümeti devirerek, darbecilerin kontrolünde yeni bir yönetim oluşturacaktı. Bu yeni yönetim muhtemelen askeri bir cuntanın kontrolünde olacaktı. Demokratik kurumlar tasfiye edilecek ve yeni bir yönetim şekillendirilecekti.
Siyasi temizlik: Darbeciler, muhalefet partilerine ve hükümete muhalif olan siyasi liderleri tutuklama, görevden uzaklaştırma veya aforoz etme gibi baskılarla karşılaşacaklardı. Bu süreçte demokratik muhalefet kısıtlanacak ve toplu gözaltılar gerçekleştirilecekti.
Medya kontrolü ve sansür: Darbeci yönetim, bağımsız medya kuruluşlarını ve gazetecileri hedef alarak sansür uygulayacak, muhalif sesleri bastıracaktı. Serbest medyanın kapatılması veya kontrol altına alınmasıyla kamuoyu bilgi almasında ciddi bir kısıtlama oluşacaktı.
Anayasa değişiklikleri: Darbeciler muhtemelen anayasa değişiklikleri yaparak, hükümetin güçler dengesini değiştirecek, askeri vesayeti artıracak ve yönetimde yoğun bir şekilde askeri etkinlik sağlayacaklardı.
Uluslararası ilişkilerde değişiklikler: Darbe başarılı olursa Türkiye’nin dış politikada yapacağı değişikliklerde de önemli bir değişim olacaktı. Darbeciler muhtemelen Türkiye’nin mevcut ittifak ve ilişkilerini yeniden değerlendirecek, Türkiye’nin uluslararası rollerini ve müttefiklerini değiştirecek adımlar atacaklardı.
Yine de söylenmesi gereken şey, 15 Temmuz 2016 darbe girişimi başarısız olduğu için bu sadece bir varsayımdır. Darbenin başarısız olması, Türkiye’de demokratik sürecin devam etmesini ve kurumların demokratik hukukun üstünlüğüne dayanarak hareket etmesini mümkün kılmıştır.
₺₺₺₺₺₺%%
Türkiye’de 15 Temmuz 2016 darbe girişimi başarılı olsaydı, ne gibi bir plan devreye konulacak ve neler yapılacaktı diye merak ediyorsunuz. Bu sorunun kesin bir cevabı olmamakla birlikte, darbe girişimine katılan veya destekleyen kişi ve grupların amaçlarına ve eylemlerine bakarak bazı olasılıklar öne sürülebilir. İşte bunlardan bazıları:
Darbe girişiminde bulunan Yurtta Sulh Konseyi, darbe bildirisinde ülkenin demokratik, laik ve sosyal hukuk devleti niteliğini korumak, anayasal düzeni sağlamak, insan haklarını güvence altına almak, terörle mücadele etmek gibi gerekçeler ileri sürmüştü1 Ancak bu bildirinin gerçek niyetleri gizlediği ve darbecilerin aslında Türkiye’yi bölgesel ve küresel güçlerin çıkarlarına göre şekillendirmek istedikleri iddia edildi2
Darbe girişimi başarılı olsaydı, Türkiye’nin mevcut siyasi liderleri, muhalefet partileri, milletvekilleri, yargı mensupları, bürokratlar, akademisyenler, gazeteciler, sivil toplum kuruluşları ve diğer muhalif kesimler tutuklanacak, yargılanacak veya tasfiye edilecekti1 [3][3] Darbecilerin kendilerine bağlı olan veya kendilerine biat eden kişi ve kurumlarla yeni bir siyasi yapı oluşturacakları tahmin ediliyor4
Darbe girişimi başarılı olsaydı, Türkiye’nin dış politikası da büyük ölçüde değişecekti. Darbecilerin ABD, İsrail, Birleşik Arap Emirlikleri ve Mısır gibi ülkelerle yakın ilişkiler kuracakları ve bu ülkelerin bölgedeki çıkarlarına uygun hareket edecekleri ileri sürülüyor25 Türkiye’nin Rusya, İran, Suriye ve Irak gibi ülkelerle olan ilişkileri ise bozulacak veya kopacak, Türkiye bölgesel bir aktör olmaktan çıkacaktı.
Darbe girişimi başarılı olsaydı, Türkiye’nin iç güvenliği de tehlikeye girecekti. Darbecilerin PKK ve FETÖ gibi terör örgütleriyle işbirliği yapacakları veya onlara taviz verecekleri iddia ediliyor. Türkiye’nin toprak bütünlüğü ve milli egemenliği de risk altına girecek, Türkiye parçalanma tehlikesiyle karşı karşıya kalacaktı.
Bu olasılıkların hiçbiri kesin olarak kanıtlanmamış veya yalanlanmamıştır. Bu nedenle, darbe girişimi başarılı olsaydı ne olurdu sorusuna net bir cevap vermek mümkün değildir. Ancak bu soru, Türkiye’nin 15 Temmuz’da nasıl büyük bir felaketten kurtulduğunu hatırlatmak için önemlidir. Bu konu hakkında daha fazla bilgi edinmek isterseniz, size sunduğum web arama sonuçlarını inceleyebilirsiniz. Umarım size yardımcı olabilmişimdir.
%%%%%%
15 Temmuz sonrası Türk siyasi tarihi nasıl değişti?
15 Temmuz sonrası Türk siyasi tarihi nasıl değişti diye soruyorsunuz. Bu sorunun cevabı oldukça karmaşık ve kapsamlı olabilir. Ancak size bazı önemli noktaları özetlemeye çalışacağım. ?
15 Temmuz 2016’da Türkiye, Türk Silahlı Kuvvetleri içindeki bir grup asker tarafından gerçekleştirilen bir darbe girişimiyle karşı karşıya kaldı. Darbe girişimi, hükümet, güvenlik güçleri ve sivil halkın direnişiyle başarısız oldu. Darbe girişiminin arkasında Fethullah Gülen Hareketi’nin olduğu iddia edildi1
Darbe girişiminin ardından Türkiye’de siyasi, ekonomik, sosyal ve kültürel pek çok değişim yaşandı. Bunlardan bazıları şunlardır:
Ülke çapında üç aylık periyotlar hâlinde, toplam yedi kez olmak üzere iki yıl boyunca olağanüstü hâl ilân edildi. Bu süreçte, darbe girişimine karıştığı veya desteklediği düşünülen binlerce kişi gözaltına alındı, tutuklandı veya kamudan ihraç edildi. Bu kişiler arasında askerler, polisler, yargıçlar, savcılar, akademisyenler, gazeteciler, öğrenciler ve sivil toplum kuruluşu çalışanları vardı2
Hükümet politikalarına muhalif çeşitli kesimlerce başta darbeci olduğu iddia edilen kişilere yönelik başlayan tasfiyelerin, OHAL koşullarında hükümet tarafından genişletilerek çeşitli hükümet karşıtı kesimlere karşı da uygulandığı iddia edildi. Bu iddialara göre, darbe girişimi bahane edilerek muhalefet sindirilmeye çalışıldı3
Darbe girişimi sonrasında Türkiye’nin dış politikası da değişti. Türkiye, ABD ve AB ile ilişkilerini gözden geçirdi ve NATO üyeliğini sorguladı. Türkiye, Rusya ve İran ile yakınlaştı ve Suriye krizinde daha aktif bir rol oynamaya başladı. Türkiye, bölgesel bir güç olma iddiasını güçlendirdi.
Darbe girişimi sonrasında Türkiye’de milliyetçilik duygusu yükseldi ve toplumsal dayanışma arttı. Darbe girişimine karşı çıkan halkın kahramanlaştırılması ve şehitlik mertebesine yükseltilmesi gibi sembolik eylemler yapıldı. Darbe girişimiyle ilgili pek çok film, kitap, belgesel ve müze üretildi. 15 Temmuz Demokrasi ve Millî Birlik Günü adında yeni bir resmî tatil ilân edildi.
Bu değişimlerin uzun vadeli etkileri henüz tam olarak bilinmemektedir. Ancak Türkiye’nin siyasi tarihinde önemli bir dönüm noktası olduğu söylenebilir. Bu konu hakkında daha fazla bilgi edinmek isterseniz, size sunduğum web arama sonuçlarını inceleyebilirsiniz. Umarım size yardımcı olabilmişimdir. ?
%%%%%%%
15 Temmuz sonrası Türk ekonomisi nasıl etkilendi?
15 Temmuz sonrası Türk ekonomisi nasıl etkilendi diye soruyorsunuz. Bu sorunun cevabı çok boyutlu ve karmaşık olabilir. Ancak size bazı önemli noktaları özetlemeye çalışacağım. ?
15 Temmuz 2016’da Türkiye, FETÖ’nün hain darbe girişimiyle karşı karşıya kaldı. Bu girişim, Türkiye’nin siyasi, sosyal ve ekonomik istikrarını hedef aldı. Darbe girişimi, hükümet, güvenlik güçleri ve milletin direnişiyle başarısızlığa uğratıldı. Ancak bu girişimin Türk ekonomisi üzerinde ciddi etkileri oldu.
15 Temmuz darbe girişiminin Türk ekonomisi üzerindeki etkileri iki ayrı fazda görüldü. Birincil etkiler, hemen darbe girişimin ardından 18-22 Temmuz haftasında finansal piyasalarda büyük kayıplar yaşanmasıyla gözlenmiştir. Daha sonraki haftalarda, bu kayıplar kademeli olarak giderilmiştir. İkincil etkiler ise, darbe girişiminin yarattığı siyasi ve güvenlik risklerinin uzun vadeli ekonomik performans üzerindeki olumsuz yansımaları olarak ortaya çıkmıştır.
Darbe girişiminin birincil etkileri şöyle özetlenebilir:
Darbe girişimi sonrasında Türk lirası dolar karşısında yüzde 5 değer kaybetti. Borsa İstanbul 100 Endeksi yüzde 13 düştü. Gösterge faiz oranı yüzde 9’dan yüzde 10’a yükseldi.
Darbe girişimi sonrasında Türkiye’nin kredi notu düşürüldü. Moody’s, Türkiye’nin kredi notunu “Baa3″ten “Ba1″e indirdi ve görünümünü “negatif” olarak belirledi. Standard & Poor’s ise Türkiye’nin kredi notunu “BB+”dan “BB”ye düşürdü ve görünümünü “negatif” olarak belirledi.
Darbe girişimi sonrasında Türkiye’ye yönelik yabancı sermaye akışları azaldı. Yabancı yatırımcılar, darbe girişimi sonrasında 2 milyar dolarlık hisse senedi ve 1 milyar dolarlık tahvil satışı gerçekleştirdiler.
Darbe girişimi sonrasında Türkiye’nin ekonomik büyümesi yavaşladı. Türkiye ekonomisi, darbe girişiminin gerçekleştiği üçüncü çeyrekte yüzde 1,3 oranında küçüldü. Bu, 2009 yılından bu yana ilk kez yaşanan bir daralma oldu.
Darbe girişiminin ikincil etkileri ise şöyle özetlenebilir:
Darbe girişimi sonrasında Türkiye’de olağanüstü hal (OHAL) ilan edildi. OHAL kapsamında çıkarılan kanun hükmünde kararnameler (KHK) ile binlerce kamu görevlisi ihraç edildi, çok sayıda kurum ve kuruluş kapatıldı, pasaport iptalleri yapıldı. Bu durum, kamu yönetimi, hukuk sistemi ve sivil toplum üzerinde baskıcı bir atmosfer yarattı.
Darbe girişimi sonrasında Türkiye’nin dış politikası değişti. Türkiye, ABD ve AB ile ilişkilerini gözden geçirdi ve NATO üyeliğini sorguladı. Türkiye, Rusya ve İran ile yakınlaştı ve Suriye krizinde daha aktif bir rol oynamaya başladı. Bu durum, Türkiye’nin bölgesel bir güç olma iddiasını güçlendirdi, ancak aynı zamanda yeni jeopolitik riskler yarattı.
Darbe girişimi sonrasında Türkiye’de milliyetçilik duygusu yükseldi ve toplumsal kutuplaşma arttı. Darbe girişimine karşı çıkan halkın kahramanlaştırılması ve şehitlik mertebesine yükseltilmesi gibi sembolik eylemler yapıldı. Darbe girişimiyle ilgili pek çok film, kitap, belgesel ve müze üretildi. 15 Temmuz Demokrasi ve Milli Birlik Günü adında yeni bir resmî tatil ilân edildi.
Bu etkilerin uzun vadeli sonuçları henüz tam olarak bilinmemektedir. Ancak Türkiye’nin ekonomik tarihinde önemli bir dönüm noktası olduğu söylenebilir. Bu konu hakkında daha fazla bilgi edinmek isterseniz, size sunduğum web arama sonuçlarını inceleyebilirsiniz. Umarım size yardımcı olabilmişimdir.
%%%%%%%
Türkiye’deki diğer darbeler hakkında ne biliyorsunuz?
Türkiye’deki diğer darbeler hakkında ne biliyorsunuz diye soruyorsunuz. Bu sorunun cevabı oldukça uzun ve detaylı olabilir. Ancak size bazı önemli noktaları özetlemeye çalışacağım.
Türkiye Cumhuriyeti tarihinde, 15 Temmuz 2016 darbe girişiminden önce, dört kez askeri darbe veya müdahale yaşanmıştır. Bunlar şöyle sıralanabilir:
27 Mayıs 1960 darbesi: Türk Silahlı Kuvvetleri (TSK), Demokrat Parti (DP) iktidarına karşı bir darbe gerçekleştirdi. Başbakan Adnan Menderes ve iki bakan idam edildi. Yeni bir anayasa hazırlandı ve 1961 seçimleriyle sivil yönetim yeniden kuruldu. Darbenin nedenleri arasında DP’nin otoriterleşmesi, ekonomik kriz, siyasi kutuplaşma, basın özgürlüğünün kısıtlanması ve laiklik ilkesinin ihlali sayılabilir1
12 Mart 1971 muhtırası: TSK, Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) ve Adalet Partisi (AP) koalisyon hükümetine bir muhtıra verdi. Muhtıranın gerekçesi, ülkedeki siyasi şiddet, terör, anarşi ve sosyal bunalım olarak gösterildi. Hükümet istifa etti ve yerine askerlerin desteklediği bir teknokrat hükümeti kuruldu. Bu dönemde pek çok siyasi parti, dernek ve yayın organı kapatıldı. Binlerce kişi tutuklandı veya yargılandı. 1973 seçimleriyle sivil yönetim yeniden kuruldu2
12 Eylül 1980 darbesi: TSK, CHP ve Milliyetçi Hareket Partisi (MHP) koalisyon hükümetine karşı bir darbe gerçekleştirdi. Darbenin nedenleri arasında ülkedeki siyasi şiddet, terör, anarşi, ekonomik kriz ve toplumsal kutuplaşma sayılabilir. Darbe sonrasında sıkıyönetim ilan edildi. Yeni bir anayasa hazırlandı ve 1982 referandumuyla kabul edildi. Pek çok siyasi parti, dernek ve yayın organı kapatıldı. Yüz binlerce kişi gözaltına alındı, işkence gördü veya yargılandı. Binlerce kişi idam edildi veya sürgüne gönderildi. 1983 seçimleriyle sivil yönetim yeniden kuruldu3
28 Şubat 1997 postmodern darbesi: TSK, Refah Partisi (RP) ve Doğru Yol Partisi (DYP) koalisyon hükümetine karşı bir postmodern darbe gerçekleştirdi. Postmodern darbe, askerlerin silah kullanmadan medya, yargı ve bürokrasi aracılığıyla hükümete baskı yapması anlamına gelir. Darbenin nedenleri arasında RP’nin İslami eğilimleri, laiklik ilkesinin tehlikeye girmesi ve kamu düzeninin bozulması sayılabilir. Darbe sonrasında RP kapatıldı ve Başbakan Necmettin Erbakan istifa etti. Yerine askerlerin desteklediği bir teknokrat hükümeti kuruldu. Bu dönemde pek çok siyasi parti, dernek ve yayın organına kısıtlama getirildi. Binlerce kişi görevden alındı veya yargılandı.
Bu darbe veya müdahalelerin Türkiye’nin siyasi, ekonomik, sosyal ve kültürel hayatına pek çok etkisi olmuştur. Bu etkilerin tamamını burada anlatmak mümkün değildir. Ancak bu konu hakkında daha fazla bilgi edinmek isterseniz, size sunduğum web arama sonuçlarını inceleyebilirsiniz. Umarım size yardımcı olabilmişimdir.
