Ol Dedi Oldu: Kudretin Sırrı ve Meşietin Derinliği
Ol Dedi Oldu: Kudretin Sırrı ve Meşietin Derinliği
“Her şey onun irade ve meşietiyle olur. İstediği olur, istemediği olmaz. Her ne isterse yapar. İstemezse hiçbir şey olmaz. ”
Şualar
Her şey, “O’nun” dilemesiyle olur. O istemezse hiçbir şey olmaz. Bu hakikat, sadece bir kelâmî prensip değil, Kur’an’ın yüzlerce ayetiyle sabit bir tevhid gerçeğidir. Çünkü kâinatı yoktan var eden, her an idare eden, değiştiren, dönüştüren ve sürdüren ancak Allah’tır. O’nun iradesi sınırsız, kudreti mutlak, meşieti kuşatıcıdır.
Kur’an bu hakikati şöyle bildirir:
﴿إِنَّمَا أَمْرُهُ إِذَا أَرَادَ شَيْئًا أَنْ يَقُولَ لَهُ كُنْ فَيَكُونُ﴾
“Bir şeyi dilediği zaman, O’nun emri sadece ‘Ol!’ demesidir; hemen oluverir.”
(Yâsîn, 36/82)
Bu ayet, Allah’ın dilediği şeyin hiçbir engele, hiçbir sürece ve hiçbir sebebe ihtiyaç duymadan gerçekleştiğini beyan eder. O, bir şeye “Ol” der ve o olur. Bu, mahlukat için değil, yalnızca Hâlık için geçerlidir. Biz insanlar sebeplere bağlıyız; ama Allah sebeplerin yaratıcısıdır.
﴿وَمَا تَشَاؤُونَ إِلَّا أَنْ يَشَاءَ اللَّهُ﴾
“Sizler ancak Rabbinizin dilemesi (izin vermesi) sayesinde (bir şeyi) dileyebilirsiniz.”
(İnsan, 76/30)
Bu ayet ise, insanın irade sahibi olmakla birlikte, iradesinin üstünde Allah’ın mutlak meşietinin olduğunu bildirir. İnsan ancak Allah dilerse dileyebilir. Yani insanın seçimi, Allah’ın müsaadesi ve yaratmasıyla mümkündür.
İşte bu büyük sır, Şuâlar’da veciz bir şekilde şöyle özetlenir:
“Her şey onun irade ve meşietiyle olur. İstediği olur, istemediği olmaz. Her ne isterse yapar. İstemezse hiçbir şey olmaz.”
Bu hakikat, kainattaki en küçük zerreden en büyük galaksiye kadar her şeyde kendini gösterir. Bir yaprak düşmez ki O bilmeden… (Bkz: En’âm, 6/59) Bir damla yağmur inmez ki O dilemeden… Bir hücre bölünmez ki O’nun takdiri olmadan…
Bu ilahi irade, aynı zamanda adaletin, hikmetin ve rahmetin de temelidir. O her şeyi sebeplerle yaratır; ama sebepler O’nun dilemesinin önünde bir perde olamaz. Zira dilerse sebepsiz yaratır; Hz. Âdem’i annesiz-babasız, Hz. İsa’yı babasız yaratması gibi. Dilerse bir sebeple bin netice yaratır, dilerse bir netice için bin sebebi harekete geçirir. Tüm bu düzen, Allah’ın irade ve meşietinin sınırsızlığını ve dilediğini yapmaya kâdir olduğunu gösterir.
Bu bakış açısı, insana büyük bir tevhid dersi verir. Çünkü hiçbir güç, hiçbir kudret, hiçbir sistem O’nun iradesine galip gelemez. Bu yüzden mümin bilir ki, ne başına gelen bir musibet tesadüfen olmuştur, ne de elde ettiği bir nimet sadece kendi gücünün sonucudur. Her şey O’nun dilediği gibi cereyan eder.
Bu sırra eren bir kalp, hem tevekkülün hakikatine ulaşır hem de teslimiyetin lezzetini tadar. O bilir ki, Allah dilediyse olur; dilemediyse ne kadar çabalasa da olmaz. Ve bunda da hayır vardır.
📌 Özet:
Bu makale, “Her şey O’nun irade ve meşietiyle olur” hakikatini Kur’an ayetleriyle açıklayarak Allah’ın mutlak irade sahibi olduğunu ortaya koyar. Yâsîn 82 ve İnsan 30 gibi ayetler, kâinattaki her olayın O’nun dilemesiyle gerçekleştiğini bildirir. Allah’ın iradesi; sebepleri yaratan, varlıkları yöneten ve kaderi tayin eden nihai kudrettir. Bu hakikati idrak eden insan, hem tevekkül hem teslimiyet içinde yaşar. Hiçbir şey sebeplere değil, sadece Allah’ın dilemesine dayanır.
