Ezberde Kalan Değil, Hayata Akan Kur’an
Ezberde Kalan Değil, Hayata Akan Kur’an
Hafızlık ve Yaz Kur’an Kurslarında Kalıcılığı Sağlamak Üzerine Bir Tahlil
Kur’an-ı Kerîm, insanlığı karanlıklardan nura çıkaran ilahî bir rehberdir.
Onu ezberlemek bir şereftir; yaşatmaksa bir ömürlük mesuliyettir.
Ancak son yıllarda sıkça rastlanan bir manzara var:
Hafızlar ezberliyor ama kısa sürede unutuyor.
Yaz Kur’an kurslarında çocuklar elifba öğreniyor, Kur’an’a geçiyor, fakat birkaç ay sonra yeniden sıfıra dönüyor.
Soru şu:
Bu manzara neden böylesine tekrarlanıyor?
Nerede hata yapılıyor?
Kur’an’la kurulan bu bağ neden kalıcı olmuyor?
Ne yapılmalı?
- AMAÇ ŞAŞMASI: “Hafızlık Bir Merasim mi, Bir Mesele mi?”
Hafızlık eğitimi gerekli olmakla birlikte sadece
Belge almak,
İcazet törenine çıkmak,
Aile gururu oluşturmak,
haline gelmemeli.
Elbette bu büyük bir aşama, bir şeref Madalyasıdır.
Sonraki dönemlerde de sahiplenilmek gerekir.
Nitekim bir hafızımızın el arabacılığı yaptığını duyunca çok üzülmüştüm.
Onlara el atılması ve el uzatılması gerekir.
Çünki Kur’an ezberi bir hedef değil, bir vasıtadır.
Hedef ise o Kur’an’la yaşayabilmek, onun ahlâkını kuşanabilmektir.
Amaç şaşınca;
Hafızlık ezberde kalır, hayatta yankı bulmaz.
Okuma öğrenilir, fakat ruhla bağ kurulmaz.
- TEKRARIN İHMALİ: “Hafıza Beslenmezse, Kurur”
Kur’an ezberinin en büyük sırrı müzemmel (sürekli) tekrardır.
Ezberlenen ayetler, tekrar edilmedikçe zihin onları terk eder.
Ama hafızlık süreci sonrası;
Düzenli takip yapılmaz,
Aile desteği azalır,
Hafız, sosyal hayatta yalnız kalır.
Ve neticede:
> “Bir zaman hafızdı…” denilen ama şimdi “unutmuş” olan bir genç profili oluşur.
- SÜREÇ DEĞİL, SPRINT: Yaz Kur’an Kursu Bir Yarışa Dönüşmemeli.
Yaz Kur’an kursları,
6 haftalık bir “yoğun kamp” gibi sunuluyor.
Öğrenciler kısa sürede elifbadan hatme zorlanıyor.
Ama bu süreçte kalplere değil sadece dillerine dokunuluyor.
Bu yüzden:
Çocuk Kur’an’a “bir yazlık uğraş” gibi bakıyor.
Okuduğunu anlamıyor, hissetmiyor.
Bağ kuramadığı için kısa sürede kopuyor.
- ORTAM EKSİKLİĞİ: “Hafızlık Sonrası Boşluk”
Hafızlık yapan genç, ezber sürecinde yoğun bir manevî iklimde bulunur.
Ancak hafızlık bitince:
Sosyal çevresi değişir,
Manevî destek azalır,
Okul ve çevre baskısı artar.
Eğer bu süreçte:
Hafızlık sonrası bir rehberlik programı yoksa,
Kur’an hizmetine yönlendirme yapılmazsa,
Yeni hedefler belirlenmezse,
ezber zayıflar, hafıza unutur, gönül uzaklaşır.
- AİLELERİN TUTUMU: “Görev Bitti Zannediliyor”
Birçok aile için hafızlık, çocuklarının manevî sigortası gibi görülür.
Ama şöyle bir yanılgı oluşur:
> “Artık hafız oldu, görevimiz bitti.”
Halbuki:
Asıl görev o noktadan sonra başlar.
Evde düzenli mukabele ortamı kurmak,
Namazlarda tilavet alışkanlığı kazandırmak,
Kur’an’la bağını diri tutacak teşviklerde bulunmak,
ailelerin en büyük vazifesidir.
ÇÖZÜM YOLLARI:
✅ 1. Süreklilik Temelli Hafızlık Eğitim Modeli Kurulmalı:
Ezber sonrası en az 2 yıl tekrar ve takviye programı zorunlu tutulmalı.
Hafızlara düzenli hafıza tazeleme sınavları uygulanmalı.
Medrese/Cami/Kur’an Kursları, öğrenciyi bırakmamalı.
✅ 2. Yaz Kur’an Kursları Hikmetle Zenginleştirilmeli:
Sadece elifba değil, sevdiren bir Kur’an eğitimi olmalı.
Duygusal bağ kurulmalı: “Bu kitap senin rehberin” hissi verilmeli.
Ezber değil, anlama temelli içerikler de işlenmeli.
✅ 3. Aileler Bilinçlendirilmelidir:
Kur’an eğitimi bir proje değil, ömürlük bir süreç olarak anlatılmalı.
Aile içi Kur’an ortamları teşvik edilmeli.
Velilere yönelik “Kur’an’la yaşama” seminerleri düzenlenmeli.
✅ 4. Hafızlara Yeni Hedefler Gösterilmeli:
Onlara sadece geçmiş başarı değil, gelecek sorumluluk hatırlatılmalı.
Kur’an öğreticiliği, mukabele imamlığı, talim görevleriyle sürece katılmalı.
✅ 5. Takip Sistemi Kurulmalı:
“Bitirdi gitti” anlayışı değil, “takip edelim, destek olalım” yaklaşımı esas alınmalı.
Mezun olan hafızlarla yılda birkaç kez irtibat kurulmalı.
SONUÇ ve İBRET:
Kur’an, geçici ezber için değil; kalıcı bir hayat inşası için indirilmiştir.
Kur’an’la kurulan bağ süreçtir, şekil değil; kalpte tutulan ateştir, sadece dilde ezberlenen harf değil.
Unutulmamalıdır ki:
> “Kalbin Kur’an’a bağlanmadığı bir ezber, unutulmaya mahkûmdur.”
“Sevgiyle öğretilmeyen bir elifba, bir yaz sonra silinir.”
“Takibi yapılmayan bir hafızlık, zamanla hatıradan ibaret kalır.”
ÖZET:
Kur’an ezberi ve okumasının korunamamasının temel sebepleri;
Amacın şekilcilik olması,
Tekrarların ihmali,
Yaz kurslarının yüzeysel sunulması,
Hafızlık sonrası boşluk,
Aile desteğinin eksikliği olarak öne çıkmaktadır.
Çözüm için;
Sürekliliği esas alan takip sistemleri kurulmalı,
Sevgi ve şuur temelli eğitim verilmeli,
Aileler bilinçlendirilmeli,
Hafızlara rehberlik ve yeni misyonlar kazandırılmalıdır.
