Asırların Aynasında İnsanlık: 20. ve 21. Yüzyılın Hikmeti ve Hüsranı.
Asırların Aynasında İnsanlık: 20. ve 21. Yüzyılın Hikmeti ve Hüsranı.
Tarih bir nehir gibi akar; asırlar ise bu nehrin dönemeçleri gibidir. Her asır, insanlığa ayrı bir imtihan, ayrı bir nimet ve ayrı bir ibret vesilesidir. Özellikle 20. ve 21. yüzyıllar, hem maddi terakkileriyle hem de manevi gerilemeleriyle tarihin en dikkat çekici dönemlerindendir. Bu iki asrı birlikte okumak, sadece geçmişi anlamak değil; geleceği de hikmetle inşa etmek için bir zorunluluktur.
I. 20. Yüzyıl: Teknolojide Patlama, Ruhlarda Daralma
Olumlu Yönleri
Sanayi devriminin etkileriyle üretim artmış, teknolojik gelişmeler hız kazanmıştır.
Ulaşım, iletişim ve tıp gibi alanlarda büyük atılımlar gerçekleşmiştir.
Sömürgeciliğe karşı uyanışlar olmuş, birçok ulus bağımsızlığını kazanmıştır.
Olumsuz Yönleri
İki büyük dünya savaşı, insanlık tarihine kara bir leke olarak geçmiş, milyonlarca insan hayatını kaybetmiştir.
Faşizm, komünizm ve kapitalizm gibi ideolojiler milyonlarca insanı ezmiş, maneviyatı yok sayan sistemler kurulmuştur.
Aile yapısı zedelenmiş, Batı merkezli kültürel yozlaşma hızla yayılmıştır.
Manevi Açıdan
20. yüzyıl, “medeniyet” kisvesi altında ruhsuz bir kalkınma yaşamıştır. İnsanı sadece “üreten-tüketen bir varlık” olarak gören anlayış, insanın kalbini ihmal etmiş, vicdanı kurutmuştur.
II. 21. Yüzyıl: Dijital Cennet mi, Manevi Çoraklık mı?
Olumlu Yönleri
Bilgiye erişim sınırsız hale gelmiş, yapay zekâ, genetik, uzay teknolojisi gibi alanlarda büyük atılımlar yaşanmıştır.
Küresel iletişim sayesinde fikirler, kültürler ve insanlar arasındaki bağlar güçlenmiştir.
İnsan hakları, çevre duyarlılığı gibi kavramlar daha çok gündeme gelmiştir.
Olumsuz Yönleri
Bireycilik, “ben” merkezli bir hayat tarzını doğurmuş, toplumsal bağlar zayıflamıştır.
Dijital bağımlılık, nesilleri gerçek hayattan koparmış, yalnızlığı artırmıştır.
Manevî değerler, modern hazcılığın gölgesinde erimektedir. Ahlaki sınırlar bulanıklaşmış, aile kurumu çözülme noktasına gelmiştir.
Manevi Açıdan
21. yüzyıl, bilgi çağından ziyade hikmet yoksunu bir çağ olmuştur. Bilmek artmış, ama anlamak azalmıştır. Ruhlar bilgiyle değil, hikmetle doyar; lakin bu çağda hikmet arka plana itilmiştir.
III. Asırların Mukayesesi: Terakki mi, Tefessüh mü?
Alan 20. Yüzyıl 21. Yüzyıl
Teknoloji Sanayi ve ulaşım devrimi
Dijital ve yapay zekâ devrimi
Maneviyat
Savaşlar sonrası bir arayış Doygunluk sonrası anlam boşluğu
Aile Yapısı
Modernleşmeyle çözülme Dijitalleşmeyle yalnızlaşma
İletişim
Gazete, radyo, televizyon Sosyal medya ve anlık erişim
İnsan Anlayışı
Kollektivist (toplum merkezli) Bireyci ve narsistik (ben merkezli)
IV. Hikmetli Bir Ders: Asırlar Teknolojide Yarışır, Ruhlar Hakk’a Yarışmalı
Bir asır daha çok araba yaptı, diğer asır daha hızlı giden arabalar… Ama ikisi de insanı nereye götürdüğünü unuttu. Oysa insan, yeryüzünde sadece tüketen bir varlık değil, emaneti taşıyan bir halife idi.
20. yüzyıl “dış dünyayı fethetme” gayretine düşerken,
21. yüzyıl “iç dünyayı kaybetme” tehlikesine sürüklendi.
Kur’an “insanlara faydalı olmayı” öğütlerken, çağın insanı “ben nasıl fayda görürüm” anlayışına saptı. Oysa hakikat şu: İnsanlık, teknolojiyle değil; ahlak ve hikmetle yücelir.
Sonuç: İnsan Asra Hakim Değilse, Asır Ona Hakim Olur
Zamanın hızla aktığı bu çağda, asırları değil, kendimizi sorgulamak zorundayız. Her çağın imtihanı farklıdır; fakat kurtuluş reçetesi hep aynıdır:
İman, hikmet, adalet ve ahlak.
20. ve 21. yüzyıl, bu reçeteye sırt döndükçe terakki görünse de hakikatte tefessüh yaşamıştır. Şimdi ise, kalbe ve ruha dönmenin tam vaktidir. Yoksa teknolojiyle göklere çıkarken, ruhlarımız yerin dibine çekilecek.
Makale Özeti
20. yüzyıl, büyük savaşlar, ideolojik çatışmalar ve sanayi gelişmeleriyle şekillenmiş; maneviyat zayıflamıştır.
21. yüzyıl, dijital ilerlemeler ve bireyselleşmeyle öne çıkmış; ahlaki değerler aşınmıştır.
Her iki yüzyıl da teknolojide ilerlemiş, fakat hikmet ve maneviyatta gerilemiştir.
Asıl kurtuluş;
iman, hikmet ve ahlakla yoğrulmuş bir medeniyet anlayışına dönüştedir.
