Tesbitler – islam bilgi arşivi

Bilimle Aydınlanan Ayetler: Celal Yıldırım’ın Bilimsel Tefsiri Üzerine Derinlemesine Bir İnceleme

Giriş

Kur’an-ı Kerim, hem insan ruhuna hitap eden ilahi bir mesajdır hem de kâinat kitabının sırlarını işaret eden kevnî ayetlerle doludur. Asırlar boyunca müfessirler, bu ilahi kelamın anlam dünyasına farklı açılardan yaklaşmışlardır. Kimi tefsirlerde rivayetler ön plandayken, kimilerinde edebi sanatlar ya da fıkhi hükümler merkezde yer almıştır. 20. yüzyılın son çeyreğinde ise bilimle Kur’an’ın ilişkisini merkeze alan yeni bir tefsir tarzı gelişmiştir. Bu tarzın Türkiye’deki önemli temsilcilerinden biri de Celal Yıldırım’dır. Onun “Bilimsel Tefsir” adlı eseri, Kur’an’ı kevnî ayetler üzerinden anlamaya çalışan bir perspektifle yazılmıştır. Bu yazıda, Celal Yıldırım’ın tefsirini diğerlerinden ayıran temel özellikler, ilmî ve hikmetli yönleriyle birlikte ele alınacaktır.

1. Konulu ve Kevnî Ayet Merkezli Tefsir Yaklaşımı

Celal Yıldırım’ın tefsiri, klasik anlamda baştan sona ayet sırasına göre yazılmış bir tefsir değildir. O, daha çok “konulu tefsir” yöntemini benimsemiştir. Özellikle kevni ayetler (tabiat olayları, gökler, yer, yağmur, rüzgâr, dağlar gibi yaratılış ve fiziksel düzenle ilgili ayetler) etrafında yoğunlaşarak bu ayetlerin ihtiva ettiği bilimsel işaretleri açıklamaya çalışır.

Bu yönüyle Celal Yıldırım’ın tefsiri;

Kur’an’ı sadece ahlaki ve itikadi boyutta değil, kozmolojik ve fizikî hakikatlerle de irtibatlandıran bir çaba sunar.

Evrendeki düzenin ilahî bir kasıt ve nizam taşıdığını aklen temellendirmeye çalışır.

2. Kur’an ve Bilim Arasında Kurulan Diyalog

Celal Yıldırım, Kur’an ayetlerini modern bilimsel gelişmeler ışığında yorumlamaya çalışarak, Kur’an’ın evrensel ve zamana direnen yönünü ortaya koyar. Örneğin:

Evrenin genişlemesi (Zâriyât 47),

Embriyonun gelişim evreleri (Mü’minûn 13-14),

Dağların yeryüzünü sabitlemesi (Nebe 6-7),

Güneş ve Ay’ın yörüngeleri (Yâsîn 38-40)

gibi ayetleri fizik, biyoloji ve astronomi verileriyle açıklayarak, ayetlerin işaret ettiği bilimsel gerçeklikleri gözler önüne serer.

Bu yaklaşımda dikkat çeken husus şudur: Yıldırım, Kur’an’ı bilime boyun eğdirmez; bilimi Kur’an’ın hikmet ve işaretlerini açıklamada bir araç olarak kullanır.

3. İman, Tevhid ve Hikmet Temelli Anlayış

Celal Yıldırım’ın bilimsel tefsiri, sadece bilimsel verilerle dolu kuru bir teknik açıklama değildir. Her bilimsel açıklama, Allah’ın kudretini, hikmetini ve rahmetini göstermeye yöneliktir. Ona göre:

> “Evrende her kanun, her denge ve her işleyiş, bir yaratıcının varlığını zorunlu kılar.”

Bu nedenle onun tefsiri, okuyucunun aklını tatmin ederken kalbini de imanî hakikatlerle doyurmayı hedefler. Hikmet yönü ağır basan açıklamaları, evrendeki her işleyişin maksatsız değil, gayeye bağlı olduğunu vurgular.

4. Didaktik ve Düşündürmeye Yönelik Üslup

Yıldırım’ın tefsirindeki dil, okuyucuyu sadece bilgilendirmekle kalmaz; düşündürmek, hayret ettirmek ve tefekküre sevk etmek amacı taşır. Ayetler üzerinden şu tür soruları sordurur:

“Bu mükemmel düzen tesadüf olabilir mi?”

“Yağmurun bu kadar hassas dengede yaratılması neyi gösterir?”

“Karanlıklar içinde embriyonun gelişmesi bir rastlantı mıdır, yoksa ilahî bir tasarım mıdır?”

Bu yönüyle eser, tefekkürî bir ibadet atmosferi sunar. Her bilimsel hakikat, bir iman hakikatine açılan kapı gibidir.

5. Modern Müslümana Cevap Verme Çabası

Celal Yıldırım’ın bilimsel tefsiri, pozitivist, materyalist ve seküler dünya görüşlerine karşı bir cevap ve meydan okuma niteliğindedir. O, modern insanın sorduğu “Bilim mi, din mi?” sorusunu şu şekilde cevaplar:

> “Hakiki bilim, hakiki dini inkâr etmez; bilakis onu tasdik eder.”

Bu yüzden tefsiri, hem gençlere hem de zihin dünyası bilimle şekillenmiş okurlara Kur’an’ı yeniden sevdirme ve anlamlandırma amacı taşır.

Sonuç: Kur’an ve Kâinat Arasında Kurulan Akli ve Kalbi Köprü

Celal Yıldırım’ın Bilimsel Tefsiri, Kur’an ile tabiat arasındaki ilişkiyi derinlikli bir bakışla ortaya koyan, aklı hikmetle birleştiren, tefsir literatüründe özel bir yere sahip çalışmadır. Bilimi Allah’ın ayetlerini anlamada bir ışık olarak gören bu tefsir, hem imanları güçlendirmekte hem de Kur’an’ın çağlar üstü yönünü göstermektedir. Özellikle genç nesillerin ilgisini çeken bu tarz tefsir, din ile bilimi karşıt görmekten kurtaran bir anlayışın da taşıyıcısıdır.

Özet

Celal Yıldırım’ın Bilimsel Tefsiri, konulu ve kevnî ayet merkezli yaklaşımıyla Kur’an’ı modern bilim ışığında yorumlamaktadır. Tefsir, evrendeki ilahi düzeni bilimsel verilerle açıklarken, her bilgiyi iman ve hikmetle ilişkilendirir. Bu yönüyle hem düşündürücü hem de iman tazeleyici bir özelliğe sahiptir. Kur’an’la bilim arasında köprü kurarak, modern zihinlere ilahi hakikatleri anlatan güçlü bir eserdir.