MESLEĞİNE MUHABBET, BAŞKASININ MESLEĞİNE ADALET
MESLEĞİNE MUHABBET, BAŞKASININ MESLEĞİNE ADALET
“Sen mesleğini ve efkârını hak bildiğin vakit, ‘Mesleğim haktır veya daha güzeldir.’ demeye hakkın var. Fakat ‘Yalnız hak benim mesleğimdir.’ demeye hakkın yoktur.”
(Mektubat, 22. Mektup, 1. Mebhas)
İnsan, düşünür, inanır, tercih eder. Fakat bu tercih, onu başkalarını küçümsemeye ve yok saymaya götürüyorsa, orada ne hak kalır, ne de hakikat.
Bediüzzaman Hazretleri’nin bu cümlesi, bize bir hakikat terbiyesi sunar: Kendi yoluna muhabbetle bağlı ol, ama başkasının yoluna adaletle bak. Çünkü herkesin kalbinde farklı bir imtihan, zihninde farklı bir arayış, yolunda farklı bir hikmet gizlidir.
Hakikatin tekelcisi olunmaz.
Bir fikri benimsemek, onu en doğru görmek hakkımızdır. Lakin bu, başkasının fikrini bütünüyle bâtıl ilan etmek hakkını vermez. Zira hakikat çok yönlüdür. Aynı güneşe farklı pencerelerden bakanlar gibi, her bakışın kendine göre bir anlamı vardır.
Bediüzzaman bu ifadeyle, münakaşa eden değil, müzakere eden bir zihniyetin temellerini atar. “Benim mesleğim haktır” demek, bir bağlılıktır. Ama “Yalnız benim mesleğim haktır” demek, bir inhisar, bir taassup, bir gururdur.
İnanç ve fikir alanında tekçilik, manevî bir zulümdür.
Kendini mutlak doğru görmek, başkasını hor görmekle neticelenir. Bu ise cemiyetin kalbine nifak, toplumun ruhuna fitne eker. Oysa adaletli bir nazar, farklılıkları düşmanlık değil, rahmet vesilesi görür.
Unutulmamalıdır ki, şeytan dahi “Ben daha hayırlıyım” diyerek lanetlendi. Kendini üstün görmek, ibadetle değil, adaletle sınanır. Ve en güzel adalet, kişinin kendi gibi düşünmeyene karşı takındığı tutumdur.
İslam kardeşliği, taassubun değil, anlayışın temelidir.
Kardeşlik, aynı düşünmek değil; farklı düşündüğü halde birbirini sevebilmektir. Kişi mesleğine sadık olabilir, olmalıdır da. Lakin bu sadakat, diğer yolları bütünüyle reddetmeye değil, onları da dinleyerek hikmeti aramaya vesile olmalıdır.
Sonuç olarak:
Her yol, hakka açılan bir kapı olabilir. Her kalp, hakikati arayan bir kıbledir. Yeter ki gururla değil, tevazu ile bakılsın. Mesleğimize muhabbetle sarılalım; ama başkalarının mesleklerine de adaletle bakalım. Zira hakikat, yalnızca bizim elimizde değil; Allah’ın ilminde gizlidir.
