KURAN-I KERİM’DE ‘TAKVA VE AMEL-İ SALİH’ OLARAK NİTELENDİRİLEN AYETLER VE HİKMETLERİ
KURAN-I KERİM’DE ‘TAKVA VE AMEL-İ SALİH’ OLARAK NİTELENDİRİLEN AYETLER VE HİKMETLERİ
Kur’ân-ı Kerim’de ‘Takvâ ve Amel-i Sâlih’ Olarak Nitelendirilen Ayetler ve Hikmetleri
İnsan yaratılış itibariyle hem hayra hem şerre meyilli bir varlıktır. Kur’ân-ı Kerim, insanı bu fıtri yol ayrımında bilinçli tercihe çağırır: Takvâyı kuşanmak ve sâlih amellerle Allah’a yönelmek…
İşte bu iki kavram, müminin ahiret azığını ve dünya huzurunun temelini oluşturur: Takvâ ve amel-i sâlih.
Takvâ Nedir?
Takvâ, en kısa ifadesiyle Allah’tan sakınmak, O’na karşı gelmekten titizlikle kaçınmak demektir. Ancak sadece haramdan uzak durmak değil, aynı zamanda kalbi her an Allah’ın huzurunda hissetmek, bilinçli bir kulluk hayatı yaşamaktır.
> “Ey iman edenler! Allah’tan, O’na yaraşır şekilde korkun ve ancak Müslümanlar olarak can verin.” (Âl-i İmrân, 102)
Kur’ân’da takvâ, insanı şereflendiren bir üstünlük ölçüsüdür:
> “Allah katında en üstün olanınız, O’na karşı en çok takvâ sahibi olanınızdır.” (Hucurât, 13)
Amel-i Sâlih Nedir?
Amel-i sâlih; salih (iyi, güzel, faydalı) olan her fiil demektir. Kur’ân’da, imandan sonra en çok tekrarlanan ifade “iman edip sâlih amel işleyenler”dir.
Sâlih amel, hem Allah’ın rızasına uygun, hem de kulun niyetiyle ihlaslı olan ameldir. Sadece şeklen değil, niyet ve samimiyetle beslenmiş bir ibadet ve hizmettir.
> “İman eden, sâlih amel işleyen, namazı dosdoğru kılan ve zekâtı verenlerin Rableri katında mükâfatları vardır. Onlara korku yoktur ve onlar üzülmeyeceklerdir.” (Bakara, 277)
Takvâ ve Amel-i Sâlih Birbirini Tamamlar
Kur’ân’a göre takvâ, amelin ruhudur; amel-i sâlih ise takvânın dışa yansıyan şeklidir. Takvâ olmadan amel şekilcilik olur; amel olmadan takvâ temenniden ibaret kalır.
Bu yüzden mümin, kalbini takvâyla, hayatını sâlih amellerle süslemekle emrolunmuştur.
> “Erkek veya kadın, kim mümin olarak sâlih amel işlerse ona mutlaka güzel bir hayat yaşatırız. Ve onların mükâfatını, yaptıklarının en güzeliyle veririz.” (Nahl, 97)
Kur’ân’dan Takvâ ve Sâlih Amel Örnekleri
1. “İman edip sâlih amel işleyenlere, içlerinden ırmaklar akan cennetler vardır.”
(Bakara, 25)
Burada amel-i sâlih, sadece bir sonuç değil; cennet nimetinin anahtarı olarak sunulur.
2. “O Kitap (Kur’ân), muttakîler için bir rehberdir.”
(Bakara, 2)
Takvâ, Kur’ân’dan gerçek anlamda faydalanmanın ön şartıdır. Kur’ân, ancak takvâ ehline rehberlik eder.
3. “Takvâ sahipleri, Rablerinden gelen bir rehber ve şifadır.”
(Fussilet, 44)
Kur’ân, takvâ ile derinleşen bir kalpte şifa bulur. Gafletle bakan göz, o hikmeti göremez.
Takvâ ve Amel-i Sâlih’in Hikmetleri
1. Kalbin Saflığı ve Huzuru
Takvâ, kalbi dünya kirinden arındırır. Sâlih amel ise ruhu doyurur. Bir mümin, takvâ ile Allah’ın gözetiminde yaşar; amel-i sâlih ile O’nun rızasına ulaşır.
Bu, kulun iç dünyasında huzur, dış dünyasında denge oluşturur.
2. Gizli İlâhî Yardımın Kapısı
Kur’ân şöyle buyurur:
> “Kim Allah’tan korkarsa, Allah ona bir çıkış yolu ihsan eder. Ve onu ummadığı yerden rızıklandırır.” (Talâk, 2-3)
Takvâ, kul ile Allah arasında görünmeyen bir bağdır. Bu bağ sayesinde zorluk kolaylığa, sıkıntı ferahlığa döner.
3. Ahiret Mutluluğunun Temeli
Takvâ ve sâlih amel, kulun ahirette yüz akıdır.
> “Cennete girenlere sorulur: ‘Sizi buraya ne getirdi?’ Onlar der ki: ‘Biz dünyada takvâ sahiplerindendik.’” (Tur, 17-18)
Demek ki ahirette gerçek kurtuluş, dünyada takvâyla yaşamakla mümkündür.
İbretli Bir Gerçek: İmanın Sırtı Amelle Dik Durur
Nice insan vardır ki dilde iman eder, ama davranışta bunu göstermez. Kur’ân bunu bir tehlike olarak bildirir:
> “İnsanlar, sadece ‘İman ettik’ demeleriyle bırakılacaklarını ve imtihan edilmeyeceklerini mi sandılar?” (Ankebût, 2)
Amel, imanın ispatıdır. Takvâ, bu imanın derinliğidir. O hâlde Müslüman, imanını takvâ ile derinleştirmeli, amel-i sâlih ile süslemelidir.
Son Söz: Takvâ Kalkanındır, Amelin Merdivenindir
Hayat, rüzgârlarla dolu bir denizdir. Takvâ, bu denizde batmamak için kuşanılan zırhtır.
Amel-i sâlih ise Rabbine doğru çıkılan merdivenlerdir.
Ve Kur’ân fısıldar:
> “Allah muttakîleri sever…” (Tevbe, 4)
“Allah sâlihleri sever…” (Âl-i İmrân, 134)
