Tesbitler – islam bilgi arşivi

KURAN-I KERİM’DE VE HADİS-İ ŞERİFLERDE ANLATILAN OLUMSUZ İNSANLAR VE ÖZELLİKLERİ NELERDİR?

Kur’ân-ı Kerîm ve Hadis-i Şeriflerde birçok olumsuz insan tipi ve bu kişilerin özellikleri ayrıntılı biçimde anlatılmıştır. Bu uyarılar, hem bireysel arınma hem de toplumsal ıslah için çok önemlidir. Aşağıda bazı temel olumsuz insan tipleri ve özellikleri yer almaktadır:

1. Münafık (İkiyüzlü)

Kur’an’da çokça yer verilen tiplerden biridir.

Özellikleri:

Yalancıdır: “Münafıklar Allah’a oyun etmeye çalışırlar, oysa Allah onların oyunlarını başlarına geçirir.” (Nisa 142)

Namaza üşenerek kalkar: (Nisa 142)

Gizli fesat peşindedir: (Bakara 11-12)

Ahde vefasızdır, emanete hıyanet eder: (Hadis – Buhari, Müslim)

2. Kâfir (İnkarcı)

Hakkı bile bile inkâr eden kişidir.

Özellikleri:

Kibirli ve inatçıdır: “Yeryüzünde haksız yere büyüklük taslayanları ayetlerimden uzak tutacağım.” (Araf 146)

Hak söze kulak vermez: (Bakara 6-7)

Dünya hayatını ahirete tercih eder: (İbrahim 3)

3. Zalim

Haddi aşan, başkalarının hakkını çiğneyen kişidir.

Özellikleri:

Güçlüyken zulmeder: (Şura 42)

Allah’ın hükmüne razı olmaz: (Maide 45)

Kendi nefsine de zulmeder: (Bakara 57)

4. Mütekebbir (Kibirli)

Kendisini üstün gören, başkalarını küçük gören kişidir.

Özellikleri:

Hakikati kabul etmez: “Kibre kapılanlara cennet haramdır.” (Hadis – Müslim)

Firavun örneğiyle anlatılır: (Kasas 38-39)

5. Cimri

Malını paylaşmayan, infak etmeyen kişidir.

Özellikleri:

Allah’ın verdiğini kendisine mal eder: (Hadid 24)

İnfakı başa kakar: (Bakara 264)

Cimrilik ahlaksızlığa yol açar: (Tevbe 34)

6. Gıybet Eden ve Lâğv Peşinde Olan

Başkalarının kusurunu araştıran, faydasız konuşmalarla vakit geçiren kişidir.

Özellikleri:

Gıybet, ölü kardeşinin etini yemeye benzetilir: (Hucurat 12)

Boş konuşur, yalan söyler: (Mu’minun 3)

7. Haset Eden

Başkasının sahip olduğuna üzülüp onun elinden çıkmasını isteyen kişidir.

Özellikleri:

Hasetçi, iyiliğin düşmanıdır: (Felak Suresi)

Kalbi karanlık ve fitneye meyillidir: (Nisa 54)

8. Aldatıcı ve Hilekâr

İnsanları kandırarak menfaat sağlayan kişi.

Özellikleri:

Tartıda ve ölçüde hile yapar: (Mutaffifin 1-3)

Ticarette dürüst değildir: “Bizi aldatan bizden değildir.” (Hadis – Müslim)

9. İsyankâr ve Ana-Babaya Asi

Ailesine, özellikle ebeveynine karşı gelmek.

Özellikleri:

Ana-babaya “öf” bile denmez: (İsra 23)

Onlara asi olmak büyük günahtır: (Hadis – Buhari)

10. Kalbi Mühürlü Olanlar

Hakikate karşı duyarsız, inatçı ve hissiz olan kimseler.

Özellikleri:

Kalpleri vardır ama anlamazlar: (Araf 179)

Gözleri vardır ama görmezler, kulakları vardır ama işitmezler.

KURAN-I KERİM VE HADİS-İ ŞERİF ÜZERİNDEN MUKAYESELİ BIR TABLO

Olumsuz Özellikler: Kur’an’da ve Hadislerde Geçen Tanımlar
* Münafıklık: Kur’an’da dinin içini boşaltmak olarak tanımlanır. Hadislerde ise yalan, hıyanet ve vefasızlık olarak geçer (Buhârî).
* Kibir: Kur’an’da Firavun örneği verilerek kınanır. Hadislerde ise kibrin cennete girmeye engel olacağı belirtilir (Müslim).
* Nankörlük: Kur’an’da şükürsüzlükle suçlanır. Hadislerde ise nimete değer vermemekle ilişkilendirilir.

* Zalimlik: Kur’an’da zalimlerin kurtuluş umudunun olmadığı belirtilir. Hadislerde dua ve ahlak dışı davranışlarla ilişkili olduğu ifade edilir.
* Gıybet: Kur’an’da zalimlik ve ifsatla (bozgunculukla) ilişkilendirilir. Hadislerde ise (ve Kur’an’da Hucurât Suresi 12. ayette belirtildiği gibi) ölmüş kardeşinin etini yeme benzetmesiyle anılır.