İBNİ ABİDİN KITABI HAKKINDA .
İBNİ ABİDİN KITABI HAKKINDA .
İbn Âbidîn Kitabı (Reddü’l-Muhtâr) Hakkında Geniş Bilgi
1. İbn Âbidîn Kimdir?
İbn Âbidîn, tam adıyla Muhammed Emin bin Ömer bin Abdülaziz İbn Âbidîn (1784-1836), Osmanlı döneminin önde gelen Hanefi fıkıh âlimlerinden biridir. Şam’da doğmuş ve orada yaşamıştır. Hanefi mezhebinin en önemli fakihlerinden biri olarak kabul edilir.
2. Reddü’l-Muhtâr (İbn Âbidîn) Nedir?
Reddü’l-Muhtâr alâ’d-Dürrü’l-Muhtâr, Hanefi fıkhının en kapsamlı eserlerinden biridir. İbn Âbidîn’in şerh ve açıklamalarını içeren bu eser, Hanefi mezhebindeki fetvaların en önemli kaynaklarından biri olarak kabul edilir.
Eser, “Dürrü’l-Muhtâr” adlı temel Hanefi fıkıh kitabının şerhidir. Dürrü’l-Muhtâr, Allâme Haskefî (ö. 1677) tarafından yazılmıştır. Ancak bazı konular açıklamaya muhtaç olduğu için İbn Âbidîn bu eseri açıklayarak genişletmiş ve fetvalarla desteklemiştir.
3. Kitabın Muhtevası ve Kapsamı
Reddü’l-Muhtâr, Hanefi mezhebine dair ibadet, muamelat, aile hukuku, ceza hukuku ve diğer fıkhi konuları detaylandırır. Kitap, beş ciltten oluşur ve konuları şunlardır:
1. Tahâret (Temizlik) ve Namaz
2. Oruç, Zekât ve Hac
3. Ticaret, Borç, Akitler ve Muamelat
4. Aile Hukuku, Nikâh, Talak
5. Ceza Hukuku, Miras ve Vasiyet
Kitap, Hanefi mezhebinin klasik kaynaklarını tarayarak, ihtilaflı konulara da değinir. Ayrıca Osmanlı dönemindeki resmi fetvalara da yer verir.
4. Reddü’l-Muhtâr’ın Önemi
Hanefi mezhebinin en güvenilir eserlerinden biri olarak kabul edilir.
Osmanlı Devleti’nde fetva kaynağı olarak kullanılmıştır.
Günümüzde de Hanefi fıkhı üzerine çalışan âlimler tarafından temel referans olarak görülmektedir.
Hanefi mezhebinin sadece geçmiş görüşlerini aktarmakla kalmayıp, yaşanan dönemin şartlarına uygun fetvalar sunmasıyla dikkat çeker.
5. Reddü’l-Muhtâr’ın Kaynakları
İbn Âbidîn, bu eserini yazarken Hanefi mezhebinin en önemli kaynaklarını taramıştır. Başlıca kaynaklar şunlardır:
Hidaye (Burhaneddin el-Merginani)
Bedâyiʿu’s-Sanâyiʿ (el-Kâsânî)
el-Mebsût (Serahsî)
el-Muhtâr ve Dürrü’l-Muhtâr (Haskefî)
6. Günümüzdeki Etkisi ve Kullanımı
Bugün İslam dünyasında Hanefi mezhebine mensup fakihler, müftüler ve akademisyenler tarafından en çok başvurulan eserlerden biridir. Modern fıkıh çalışmaları ve fetva kitaplarında da Reddü’l-Muhtâr’dan sıkça alıntılar yapılır. Hanefi mezhebine göre fetva veren birçok müftü bu eseri temel alarak görüşlerini şekillendirir.
Sonuç
Reddü’l-Muhtâr, Hanefi mezhebinde fıkıh ve fetva alanında en güvenilir eserlerden biri olarak kabul edilir. Osmanlı’dan günümüze kadar birçok fıkıh âlimi ve müftü tarafından rehber olarak kullanılmıştır. Hanefi fıkhını öğrenmek isteyenler için en kapsamlı kaynaklardan biri olmaya devam etmektedir.
