Tesbitler – islam bilgi arşivi

Kur’an’da Kıyamet Kavramı ve Terminolojisi.
Kur’an-ı Kerim, Kıyamet olayı için çeşitli isimler ve tanımlamalar kullanır. Bu isimler, Kıyamet’in farklı yönlerini ve önemini vurgular. Bu isimlerden biri olan Kıyamet (القيامة), diriliş günü anlamına gelir ve bu kelime, Kur’an’ın 75. suresine de adını vermiştir . Kıyamet Suresi, baştan sona diriliş temasını işler ve bu olayın kesinliğini anlatır. Bir diğer yaygın kullanılan terim ise Saat (الساعة)’tir. Saat, vakti belirlenmiş an, kıyametin kopacağı zaman anlamına gelir . Kur’an’da birçok ayette geçen bu ifade, kıyametin ansızın geleceğini ve zamanının yalnızca Allah tarafından bilindiğini belirtir . En’am Suresi’nin 31. ve 40. ayetleri, A’raf Suresi’nin 34. ve 187. ayetleri ile Muhammed Suresi’nin 18. ayeti bu kullanıma örnek teşkil eder . “Saat” kelimesinin Kur’an’da 43 ayette geçtiği ve çoğunlukla kıyametin kopacağı anı ifade ettiği belirtilir . Taha Suresi’nin 15. ayetinde ise, kıyametin mutlaka geleceği ve herkesin ameline göre karşılık göreceği ifade edilir . Bu ayetin farklı meallerinde, kıyametin vaktinin neredeyse gizlendiği, ancak herkesin yaptığının karşılığını bulması için geleceği vurgulanır .
Kıyamet için kullanılan diğer bazı terimler şunlardır: Hesap Günü (يوم الحساب) , amellerin hesap görüleceği günü ifade ederken, Din Günü (يوم الدين) ceza ve mükafat gününü anlatır. Karar Günü (يوم الفصل) , hak ile batılın ayrılacağı günü simgelerken, Toplanma Günü (يوم الجمع) tüm insanların bir araya getirileceği o büyük mahşeri ifade eder. Kur’an’da ayrıca Kıyamet’in dehşetini ve büyüklüğünü ifade eden Büyük Felaket (القارعة) ve kaçınılmazlığını vurgulayan Olan Olmuştur (الواقعة) gibi isimler de kullanılır. Nebe’ Suresi’nde geçen Büyük Haber (النبأ العظيم) ise, Kıyamet’in insanlık için taşıdığı muazzam öneme işaret eder.
Bu farklı isimler ve tanımlamalar, Kur’an’ın Kıyamet kavramına ne kadar merkezi bir yer verdiğini ve bu olayın farklı boyutlarını vurguladığını gösterir. Örneğin, Muhammed Suresi’nin 18. ayetinde, kafirlerin kıyametin ansızın başlarına kopmasını bekleyip beklemedikleri sorulur ve onun alametlerinin şimdiden ortaya çıktığı ifade edilir . Bu ayet, Kıyamet’in yakınlığına ve alametlerinin belirmeye başladığına dikkat çeker. Kamer Suresi’nin 1. ayetinde ise, kıyametin yaklaştığı ve ayın yarıldığı bildirilir . Ayın yarılması ifadesi, bazı tefsirlerde Hz. Muhammed’in bir mucizesi olarak yorumlanırken, bazıları da bunun kıyamet öncesinde gerçekleşecek bir alamet olduğuna işaret eder . Zuhruf Suresi’nin 61. ayeti de önemli bir alamete işaret eder: Hz. İsa’nın kıyamet için bir bilgi olduğu belirtilir . Bu ayet, İslam geleneğinde Hz. İsa’nın ahir zamanda yeryüzüne tekrar inişinin kıyamet alametlerinden biri olarak kabul edilmesinin temel dayanaklarından biridir .

Kıyamet Alametlerinin Sınıflandırılması
İslam alimleri, hadis literatürüne dayanarak Kıyamet alametlerini genellikle küçük ve büyük alametler olarak sınıflandırırlar . Bu sınıflandırma, olayların zaman sırasını ve önem derecesini anlamaya yardımcı olur. Küçük alametler, Kıyamet’in yaklaşmakta olduğunu gösteren, genellikle daha yaygın ve uzun bir süreçte ortaya çıkan olaylardır . Büyük alametler ise, Kıyamet’in kopmasına yakın bir zamanda, daha belirgin ve etkileyici bir şekilde meydana gelecek olan olaylardır . Kur’an-ı Kerim’de bu sınıflandırma doğrudan yapılmamasına rağmen, bazı ayetlerde bahsedilen işaretlerin önemine dair tesbitler mümkündür. Büyük alametler genellikle Kur’an’da daha çarpıcı bir şekilde ele alınır ve kıyametin yakınlığına daha güçlü bir şekilde işaret eder.

Küçük Kıyamet Alametleri

Kur’an-ı Kerim’de doğrudan küçük Kıyamet alametleri şeklinde bir liste bulunmamakla birlikte, bazı ayetlerin tefsirleri ve İslami düşünce, bu kategoriye giren bir dizi işarete işaret eder. Bu alametlerden biri, ilimsizliğin ve dini bilginin azalmasıdır. Hadislerde sıklıkla vurgulanan bu durum , insanların dini bilgilerden uzaklaşması ve cehaletin yaygınlaşması olarak yorumlanır. Bu, manevi değerlerin zayıflamasına ve toplumsal düzenin bozulmasına yol açabilecek bir durum olarak görülür. Bir diğer küçük alamet ise fitnelerin ve karışıklıkların artmasıdır . Çeşitli denemeler, anlaşmazlıklar ve ahlaki çöküşler, ahir zamanın belirgin özelliklerinden biri olarak kabul edilir. Bu fiten, inananlar için birer sınav niteliği taşır ve büyük olayların habercisi olabilir. Zamanın kısalması da küçük alametler arasında sayılır . Zamanın normal akışının değişmesi veya insanların zamanı daha hızlı geçiyormuş gibi hissetmesi, dünyanın sonuna yaklaşıldığının bir işareti olarak yorumlanır. Malın çoğalması ve insanların mala düşkünlüğü de hadislerde belirtilen küçük alametlerdendir . Maddi refahın artması, insanların ahireti unutmasına ve dünya hayatına aşırı derecede bağlanmasına neden olabilir. Emanete riayetsizliğin yaygınlaşması da ahlaki değerlerdeki erozyonu gösteren bir işarettir.
Kur’an’da doğrudan bahsedilmese de, depremlerin artması da bazı yorumlara göre küçük alametler arasında yer alır . Zilzal Suresi’nde kıyametin büyük sarsıntısı anlatılırken, bu surenin öncesinde daha sık ve şiddetli depremlerin yaşanabileceği düşünülür. Ayrıca, Sebe’ Suresi’nin 14. ayetinde anlatılan cinlerin Süleyman’ın ölümünü fark etmemesi kıssası , gelecekteki olayların, Kıyamet’in zamanı da dahil olmak üzere, beklenmedik ve gizli olabileceğine dair bir İşaret olarak yorumlanabilir.

Büyük Kıyamet Alametleri.

Büyük Kıyamet alametleri, Kur’an ayetleri ve tefsirleri ışığında daha belirgin bir şekilde ele alınır ve Kıyamet’in kopmasına yakın bir zamanda meydana gelecek olan önemli olaylardır. Bu alametlerden biri Duhan (Duman)’dır. Duhan Suresi’nin 10 ve 11. ayetlerinde gökyüzünden apaçık bir dumanın geleceği ve insanları bürüyeceği, bunun acı bir azap olduğu bildirilir . Bu dumanın ne zaman ve nasıl ortaya çıkacağı konusunda farklı görüşler bulunmaktadır. Bazı tefsirler bunun geçmişte Mekke’de yaşanan bir kıtlık ve sıkıntı dönemiyle ilgili olduğunu söylerken , çoğu görüş bunun Kıyamet öncesinde tüm insanlığı etkileyecek büyük bir alamet olduğu yönündedir .
Bir diğer büyük alamet ise Dâbbetü’l-Arz (Yeryüzü Canlısı)’dır. Neml Suresi’nin 82. ayetinde, Kıyamet yaklaştığında yerden bir canlının çıkarılacağı ve insanlara Allah’ın ayetlerine inanmadıklarını söyleyeceği belirtilir . Bu canlının niteliği ve görevi hakkında çeşitli rivayetler bulunsa da, ayet açıkça bu olayın Kıyamet’in büyük alametlerinden biri olduğunu gösterir.
Hz. İsa’nın Nüzulü (The Descent of Jesus) de Kur’an’da işaret edilen önemli bir büyük alamettir. Zuhruf Suresi’nin 61. ayetinde Hz. İsa’nın kıyamet için bir bilgi olduğu ifade edilir . Ayrıca, Nisâ Suresi’nin 159. ayeti ve Âl-i İmran Suresi’nin 55. ayeti gibi ayetler de Hz. İsa’nın tekrar yeryüzüne döneceğine dair yorumlara temel oluşturur. İslam düşüncesine göre Hz. İsa, Deccal’i öldürecek ve adaleti tesis edecektir.
Ye’cüc ve Me’cüc de Kur’an’da bahsedilen büyük alametlerdendir. Kehf Suresi’nin 94-98. ayetlerinde Zülkarneyn’in inşa ettiği seddin arkasında hapsedilen bu toplulukların , Enbiyâ Suresi’nin 96 ve 97. ayetlerinde ise seddin açılmasıyla her tepeden yığın yığın akın edecekleri bildirilir . Bu olay, yeryüzünde büyük bir kargaşaya ve yıkıma yol açacaktır.
Güneşin Batıdan Doğması, Kur’an’da dolaylı olarak işaret edilen ve hadislerde açıkça belirtilen bir başka büyük alamettir . En’âm Suresi’nin 158. ayetinde, Rabbinin bazı alametleri geldiği gün, daha önce iman etmemiş veya imanında bir hayır kazanmamış olan kimseye o günkü imanının fayda vermeyeceği ifade edilir . Bu ayet, güneşin batıdan doğması gibi olağanüstü bir olayın ardından imanın geçerliliğini yitireceğine dair yorumlara yol açmıştır .
Ay’ın Yarılması, Kamer Suresi’nin 1. ayetinde bahsedilen ve farklı yorumlara konu olan bir alamettir . Bazı alimler bunun Hz. Muhammed’in peygamberliği döneminde gerçekleşmiş bir mucize olduğunu söylerken , bazıları da bunun Kıyamet’e yakın bir zamanda gerçekleşecek bir alamet olduğuna inanır .
Hadislerde belirtilen diğer bazı büyük alametler arasında ise depremlerin artması (Zilzal Suresi’nde bahsedilen büyük sarsıntıya işaret olabilir) , yerin batması ve Yemen’den bir ateşin çıkması sayılabilir.

Kıyamet Alametlerinin Hikmeti ve Amacı.

Kıyamet alametlerinin Kur’an ve sünnette bahsedilmesinin pek çok hikmeti ve amacı vardır . Bu alametler, öncelikle insanları yaklaşan o büyük gün hakkında uyarmak ve onlara hatırlatmada bulunmak için bildirilmiştir . Kıyamet’in ne zaman kopacağını yalnızca Allah bilir, ancak bu alametler, o günün yakın olduğunu göstererek insanları gafletten uyandırmayı hedefler. Bu alametler aynı zamanda birer imtihan vesilesidir . İnsanlar bu alametleri gördüklerinde nasıl bir tavır sergileyecekler, imanlarını tazeleyecekler mi yoksa umursamaz mı davranacaklar? Bu, onların ahiretteki durumlarını etkileyecek önemli bir sınavdır.
Kıyamet alametleri, inananların ümit ve heyecanlarını artırmak için de bildirilmiştir . Bu alametlerin gerçekleştiğini görmek, müminlerin ahiret inancını güçlendirir ve onları salih ameller işlemeye daha çok teşvik eder. Aynı zamanda, inkar edenlerin korku ve endişelerini de artırır . Bu alametler, onların yalanladıkları o büyük günün kaçınılmaz olduğunu gösterir.

Sonuç olarak, Kıyamet alametlerinin bildirilmesinin temel amacı, insanları dünya hayatının geçiciliği konusunda uyarmak, ahirete hazırlıklı olmaya teşvik etmek ve Allah’a yönelmelerini sağlamaktır. Bu alametler, salih ameller işlemenin, Allah’a tevbe etmenin ve dünya hayatının imtihan olduğunu idrak etmenin önemini vurgular.