Tesbitler – islam bilgi arşivi

İnsanoğlu hayatı boyunca birçok sınavla karşılaşır. Bu sınavların bir kısmı kaderin ona sunduğu imtihanlar olurken, bir kısmı ise kişinin kendi hatalarından kaynaklanır. İşte bu noktada, Peygamber Efendimiz’in (sav) şu uyarısı bizlere önemli bir hayat dersini hatırlatır:

“Mümin bir delikten iki defa ısırılmaz.” (Buhârî, Edeb 83; Müslim, Zühd 63)

Bu hadis, müminin aynı hataya tekrar düşmemesi gerektiğini öğütler. Yani bir insan hata yapabilir, aldatılabilir veya yanılabilir. Ancak akıllı bir mümin, yaşadığı tecrübelerden ders almalı ve aynı hatayı tekrarlamamalıdır. Bu düşünceyi destekleyen bir başka veciz söz ise “Denenmiş, denenmez” ifadesidir.

Hata Yapmak Değil, Aynı Hatayı Tekrar Etmek Tehlikelidir

Hata yapmak insan olmanın bir gereğidir. Ancak önemli olan, hatalarımızı fark edip onlardan ders çıkarabilmektir. Eğer aynı yanlışta ısrar edersek, bu artık hata olmaktan çıkıp bilinçli bir tercih hâline gelir. Kur’an-ı Kerim’de de insanların hatalarından dönmeleri ve geçmişlerinden ders çıkarmaları gerektiğine işaret eden birçok ayet vardır:

“Ey iman edenler! Allah’tan sakının ve herkes yarın için ne hazırladığına baksın…” (Haşr, 18)

Bu ayet, insanın hayatını sorgulaması ve gelecek adına tedbir alması gerektiğini açıkça vurgular. Aynı hataları tekrar etmek, kişinin kendi kendini aldatması anlamına gelir.

Güven ve İkinci Şans Meselesi

Hayatta bazı insanlar vardır ki, onların niyetleri kötü olabilir. Bir insan sizi bir defa kandırdıysa, bunun bir hata veya yanılgı olduğunu düşünebiliriz. Ancak aynı kişi tekrar sizi aldatırsa, burada hata yapan artık siz olursunuz. Bu yüzden güven konusunda ölçülü olmak gerekir.

İslam ahlakında affetmek esastır, ancak bu affetmek tekrar tekrar aynı yanlışı kabul etmek anlamına gelmez. Bir kişi hatasından dönmüyorsa ve sizi sürekli zarara uğratıyorsa, o kişiye tekrar güvenmek akıllıca olmayacaktır.

Hayatta Ders Almasını Bilen Kazanır

Tecrübe, insana yol gösteren en büyük öğretmendir. Gerçek bir mümin, hem kendi hayatından hem de başkalarının yaşadıklarından ibret alır. Çünkü akıllı insan başkalarının hatalarından öğrenir, sıradan insan kendi hatalarından ders çıkarır, cahil insan ise aynı hataları tekrar edip durur.

Bu yüzden hayatın her alanında, ister dostluklarda ister ticarette, isterse de kişisel kararlarımızda bilinçli davranmalı ve geçmişte yaşadığımız tecrübeleri unutmamalıyız. Eğer ders almazsak, aynı hataları tekrar yaparız ve bu da bizim için sadece zaman ve enerji kaybı olur.