HER NEFİS KAZANDIĞI İLE REHİNEDİR
HER NEFİS KAZANDIĞI İLE REHİNEDİR
كُلُّ نَفْسٍ بِمَا كَسَبَتْ رَهِينَةٌ
Kullu nefsin bimâ kesebet rehînetun.
MÜDDESSİR SURESİ.38
Her Nefis, Kazandığı ile Rehindir
Kur’an-ı Kerim’in Müddessir Suresi 38. ayetinde Allah Teâlâ, insanın amellerine olan bağlılığını ve sorumluluğunu şu şekilde ifade eder:
“Her nefis, kazandığı (günah veya sevap) ile rehinedir.”
Bu ayet, insanın dünyadaki tüm eylemleriyle kendi kaderini yazdığına, yaptığı iyilik ve kötülüklerin karşılığını mutlaka göreceğine işaret eden derin bir hakikati dile getirir. İnsan, özgür iradesiyle hareket eden bir varlık olarak yaptığı her şeyden sorumlu tutulacaktır. İşte bu ayet, hayatımızı şekillendiren önemli dersler ve ibretlerle doludur.
Her İnsan Kendi Amellerinin Esiridir
İnsanın hayatı boyunca yaptığı her şey, kendi geleceğini ve ahiretini belirler. Bu dünyada işlediği her amel, onun ruhunda ve ebedi hayatında bir iz bırakır. İyilik yapan iyilikle, kötülük yapan ise kötülükle karşılaşacaktır. Hiç kimse başkasının günahını taşımaz; her insan kendi yükünden sorumludur.
Kur’an-ı Kerim’de bu hakikat, başka bir ayette de şu şekilde ifade edilir:
“Hiçbir günahkâr, başkasının günahını yüklenmez.”
(En’âm, 164)
Bu ayetler, insanın bireysel sorumluluğunu ve amellerinin sonucuyla yüzleşeceğini açıkça ortaya koyar. Bu dünyada yaptığımız her şey, aslında ahirette karşımıza çıkacak bir borç veya alacak gibi kaydedilmektedir.
Amellerin Karşılığı Kaçınılmazdır
Allah, kullarına büyük bir özgürlük ve irade bahşetmiştir. Ancak bu irade, sorumluluğu da beraberinde getirir. İnsan, yaptığı iyiliklerin de kötülüklerin de karşılığını mutlaka görecektir.
1. İyilik ve Sevaplar: Kazanılan Özgürlük
İyilik yapan bir insan, ruhunu kötülüklerin rehinesi olmaktan kurtarır. Hayır işlemek, insanın kalbini temizler, dünyasını ve ahiretini güzelleştirir.
Örnek: Fakir birine yardım eden, insanlara güzel sözlerle yaklaşan ve adaletle davranan bir kişi, hem bu dünyada huzur bulur hem de ahirette mükâfatını alır.
Allah Teâlâ, iyiliklerin boşa gitmeyeceğini şu şekilde ifade eder:
“Kim zerre kadar hayır işlerse, onu görür.”
(Zilzal, 7)
2. Günah ve Kötülükler: Ruhun Rehin Olması
Kötülük yapan bir insan, kendi nefsini adeta zincire vurmuş gibi esir eder. İşlenen her günah, insanın kalbinde bir karartı bırakır ve bu karartılar arttıkça kişi hakikatten uzaklaşır.
Örnek: Yalan söyleyen, haksızlık yapan veya başkalarının hakkına giren bir insan, hem bu dünyada hem de ahirette bunun bedelini öder. Çünkü kötülükler, insanın hem manevi huzurunu hem de toplumdaki itibarını yok eder.
Allah’ın Adaleti: Kimseye Zulmedilmez
Müddessir Suresi’nin bu ayeti, Allah’ın mutlak adaletine işaret eder. Hiç kimse, başkasının yaptığından dolayı cezalandırılmaz; herkes yalnızca kendi yaptıklarından sorumludur. Bu ilahi adalet, insanın özgür iradesini kullanırken dikkatli olması gerektiğini gösterir.
Allah Teâlâ şöyle buyurur:
“Bugün hiç kimseye en küçük bir haksızlık yapılmaz. Herkes, sadece yaptıklarının karşılığını alır.”
(Yasin, 54)
Bu ilahi sistemde, ne bir iyilik unutulur ne de bir kötülük göz ardı edilir. İnsan, hayatı boyunca her adımında bu hakikati hatırlayarak hareket etmelidir.
İbretler ve Hayata Yansımalar
1. Hayatımızı İyilikle Doldurmalıyız
Müddessir Suresi 38. ayeti, insanın kendi ebedi hayatını inşa eden bir varlık olduğunu hatırlatır. Bu yüzden hayatımızı iyiliklerle doldurmak, hem bu dünyada hem de ahirette huzur ve mutluluğun anahtarıdır.
Nasıl Uygulayabiliriz?
İnsanlara adil ve merhametli davranmak.
Yardıma muhtaç olanlara destek olmak.
Güzel sözler söyleyerek insanları mutlu etmek.
2. Günahlardan Kaçınmalıyız
Kötülükler, insanın hem bu dünyada hem de ahirette ağır bir yük altında kalmasına neden olur. Bu yüzden nefsimizi terbiye etmeli ve kötülüklere karşı mücadele etmeliyiz.
Nasıl Uygulayabiliriz?
Yalan, iftira, dedikodu gibi günahlardan uzak durmak.
İnsanların hakkını gözetmek ve kimseye haksızlık etmemek.
3. Hesap Günü Bilincinde Olmalıyız
İnsan, her yaptığı davranışın kaydedildiğini ve bir gün mutlaka hesaba çekileceğini unutmamalıdır. Bu bilinç, hayatımıza yön verir ve bizi daha dikkatli bir insan yapar.
Nasıl Uygulayabiliriz?
Gün sonunda kendimizi sorgulamak: Bugün kimseyi incittim mi? Bir iyilik yapabildim mi?
Gelecekte karşılaşacağımız sonuçları düşünerek kararlar almak.
Sonuç: Özgürlüğün Anahtarı Amellerimizdir
Müddessir Suresi 38. ayeti, insanın kendi eylemlerinin esiri olduğunu ve her davranışının bir sonucu olduğunu açıkça ortaya koyar. Bu ayet, hem bir uyarı hem de bir müjdedir: Eğer iyilik yaparsak, ruhumuz özgürleşir ve huzur buluruz. Ancak kötülük yaparsak, nefsimizi zincire vurmuş oluruz.
Hayatımız boyunca her adımımızda bu ayeti hatırlamalı ve iyilikle dolu bir hayat yaşamaya gayret etmeliyiz. Çünkü unutulmamalıdır ki, insanın kendi eliyle kazandığı her şey, bir gün onun kaderini belirleyecek bir rehine olacaktır. Her nefis, kazandığı ile rehinedir!