Her bir mümin i’la-yı Kelimetûllahla mükelleftir.
“Her bir mümin i’la-yı Kelimetûllahla mükelleftir. Bu zamanda en büyük sebebi maddeten terakki etmektir. Zira ecnebiler, fünun ve sanayi silâhıyla bizi istibdad-ı mânevileri altında eziyorlar. Biz de fen ve san’at silâhıyla İ’la-yı kelimetullahın en müthiş düşmanı olan cehil ve fakr ve ihtilaf-ı efkâra cihad edeceğiz.”
Bu ifade, Müslümanların ilim, sanat ve birliktelik ile mücadele ederek İslam’ın hakikatini yüceltmeleri gerektiğini vurgulayan önemli bir prensibi dile getirir. Burada, İslâm toplumlarının karşı karşıya olduğu temel sorunlar ve bunlara karşı alınması gereken tedbirler üzerinde durulmaktadır. Metni anlamak için temel kavramlar ve mesajlar şu şekilde özetlenebilir:
1. İ’la-yı Kelimetullah (Allah’ın Kelamını Yüceltme)
İslam’ın ve Allah’ın mesajının yüceltilmesi, Müslümanların temel görevidir.
Bu görev sadece manevi bir çaba ile değil, maddi ve dünyevi ilerleme ile de desteklenmelidir.
2. Maddi Terakki (Gelişme ve İlerleme)
Zamanın şartlarına uygun olarak, İslam toplumlarının maddi anlamda gelişmesi bir zorunluluktur.
Bilim, teknoloji, sanayi ve sanat gibi alanlarda ilerleme kaydedilmeden, İslam dünyası çağın gerekliliklerine ayak uyduramaz.
Müslümanların geride kalmasının nedenlerinden biri, bu alanlarda eksik kalmalarıdır.
3. Mücadele Edilmesi Gereken Üç Düşman
Bu ifade, İslam toplumunun en büyük düşmanlarını şu şekilde sıralar ve onlarla mücadele yollarını açıklar:
a. Cehalet (Bilgisizlik):
Cehalet, toplumların doğruyu görememesine ve doğru kararlar alamamasına neden olur.
Mücadele yöntemi: Eğitim ve bilimle donanmak, çağdaş ilimlere hâkim olmak.
b. Fakr (Fakirlik ve Yoksulluk):
Fakirlik, bireylerin ve toplumların zayıf düşmesine neden olan en büyük sorunlardan biridir.
Mücadele yöntemi: Ekonomik kalkınma, üretim ve ticarette ilerleme, sanayi ve teknolojide etkinlik.
c. İhtilaf-ı Efkar (Fikir Ayrılıkları ve Bölünmeler):
Fikir ayrılıkları ve iç çekişmeler, Müslümanların gücünü zayıflatır ve birliklerini bozar.
Mücadele yöntemi: İttifak (birlik ve dayanışma), hoşgörü ve ortak değerlere bağlılık.
4. Fen ve Sanayi Silahı
Müslümanların geri kalmışlıklarını gidermesi için ilim ve sanatla donanması şarttır.
Bu, hem dünya sahnesinde İslam’ın hak ettiği konuma yükselmesini sağlayacak hem de zulme ve baskıya karşı direnç oluşturacaktır.
Sonuç
Bu metin, İslam toplumunun ilerlemesi ve yeniden güçlü bir konuma gelmesi için maddi ve manevi mücadelenin bir arada yürütülmesi gerektiğini ifade eder. İlim, sanat ve teknoloji alanında gelişmek, hem cehaleti, fakirliği hem de iç çekişmeleri ortadan kaldırmanın en etkili yolu olarak sunulmuştur. Bu anlayış, İslam toplumlarını kalkındırmayı hedefleyen kapsamlı bir strateji sunmaktadır.
