MOSSAD’IN Türkiye faaliyetleri ve örnekler.
MOSSAD’IN Türkiye faaliyetleri ve örnekler.
MOSSAD’ın Türkiye’deki Faaliyetleri ve Örnekler: Bir Analiz
MOSSAD (Ha-Mossad le-Modiin ule-Tafkidim Meyuhadim), İsrail’in dış istihbarat teşkilatı olarak bilinir ve dünya çapında operasyonlar yürüten en etkili istihbarat servislerinden biridir. Türkiye, İsrail’in komşu olduğu Orta Doğu coğrafyasındaki stratejik konumu ve bölgesel dinamiklere yakınlığı nedeniyle, MOSSAD’ın faaliyet yürüttüğü önemli ülkelerden biri olmuştur.
MOSSAD ve Türkiye: Tarihsel Arka Plan
1. Erken Dönem İşbirliği (1948-1990)
İsrail’in 1948’de kurulmasının ardından Türkiye, İsrail’i tanıyan ilk Müslüman çoğunluklu ülke olmuştur. Bu yakınlık, askeri ve istihbarat alanında iş birliğini beraberinde getirmiştir.
Soğuk Savaş döneminde, MOSSAD ve Türk istihbaratı (MİT), Sovyetler Birliği ve Arap ülkelerine karşı istihbarat paylaşımı yapmıştır. Özellikle Filistin Kurtuluş Örgütü (FKÖ) faaliyetlerine karşı ortak çalışmalar yürütülmüştür.
2. 1990’lar: Altın Dönem
1990’larda Türkiye ve İsrail arasında askeri, ekonomik ve istihbarat iş birliği en üst düzeyine ulaşmıştır. Bu dönemde, MOSSAD’ın Türkiye’deki faaliyetleri genellikle Türkiye ile koordinasyon içinde yürütülmüştür.
İki ülkenin Kürt ayrılıkçı gruplara (özellikle PKK’ya) karşı bilgi paylaşımı yaptığı belirtilmiştir.
3. 2000’lerden Sonra Gerilimli İlişkiler
2000’li yıllarda Türkiye-İsrail ilişkilerinde gerilimler yaşanmıştır. Mavi Marmara Olayı (2010) sonrasında bu ilişkiler daha da zayıflamış, MOSSAD’ın Türkiye’deki faaliyetleri daha gizli ve bağımsız bir şekilde yürütülmeye başlamıştır.
MOSSAD’ın Türkiye’deki Öncelikleri
1. İran’a Karşı Faaliyetler
MOSSAD, Türkiye’yi İran’a yönelik istihbarat operasyonları için önemli bir üs olarak kullanmıştır. Türkiye’deki İranlı diplomatlar ve İran’ın bölgedeki ajan ağları, MOSSAD’ın dikkatle takip ettiği hedefler olmuştur.
Örnek Olay: 2022’de Türkiye’de İran ajanlarına karşı gerçekleştirilen operasyonlarda, İsrail vatandaşlarına yönelik bir suikast planının engellendiği belirtilmiştir. İsrail, bu süreçte Türkiye ile yakın iş birliği yapmıştır.
2. Filistinli Gruplara Karşı Operasyonlar
MOSSAD, Filistinli grupların Türkiye’deki faaliyetlerini izlemek için operasyonlar yürütmüştür. Özellikle Hamas üyelerinin Türkiye’de barındığı iddiaları, MOSSAD’ın ilgisini çeken bir konu olmuştur.
Örnek Olay: 2021’de MOSSAD’ın, Türkiye’de Hamas’a bağlı kişilere yönelik istihbarat topladığı ve bazı kişilerin Türkiye’den sınır dışı edilmesini sağladığı iddia edilmiştir.
3. Türkiye’deki Yahudi Toplumu
Türkiye’deki Yahudi cemaatinin güvenliği, MOSSAD’ın önemli bir odak noktasıdır. Özellikle sinagoglara veya Yahudi kuruluşlarına yönelik tehditler, MOSSAD tarafından izlenmiş ve İsrail hükümetine raporlanmıştır.
Örnek Olay: 2003 İstanbul sinagog saldırılarında (Neve Şalom ve Beth Israel Sinagogları), MOSSAD’ın olay sonrası soruşturmalara katkı sağladığı iddia edilmiştir.
4. Ekonomik ve Teknolojik Çıkarlar
İsrail’in ekonomik çıkarları doğrultusunda, MOSSAD’ın Türkiye’deki enerji projeleri, savunma sanayii ve teknoloji transferleri ile ilgili bilgi topladığı öne sürülmüştür.
Türkiye’deki Örnek Faaliyetler
1. Kürt Gruplar ve PKK
1980’lerde ve 1990’larda MOSSAD, Kürt grupların İsrail karşıtı faaliyetlerini izlemek için Türkiye’de operasyonlar yürütmüştür. Ancak, bazı iddialara göre, İsrail’in Irak Kürtleriyle ilişkisi, MOSSAD-Türkiye iş birliğini zaman zaman zora sokmuştur.
Öcalan’ın Yakalanması: 1999’da PKK lideri Abdullah Öcalan’ın Kenya’da yakalanmasında, MOSSAD’ın lojistik destek sağladığı öne sürülmüştür.
2. İranlı Bilim İnsanlarına Suikast İddiaları
İran’ın nükleer programında çalışan bazı bilim insanlarının Türkiye üzerinden takip edildiği ve suikastlara maruz kaldığı iddiaları, MOSSAD’ın Türkiye’deki etkisini göstermektedir.
Örnek Olay: 2012’de İranlı bir nükleer bilim insanının Türkiye üzerinden İsrail’e yönelik istihbarat sağladığı iddiaları gündeme gelmiştir.
3. Hamas ve İslamcı Gruplar
MOSSAD, Türkiye’deki Hamas üyelerini izlemek ve bu grupların İsrail’e yönelik faaliyetlerini engellemek için yoğun bir istihbarat faaliyeti yürütmektedir.
2020’de Türkiye’nin Hamas liderlerini ağırlaması, MOSSAD’ın bu konuda daha agresif bir politika izlemesine neden olmuştur.
Tartışmalar ve Eleştiriler
1. Türkiye’nin Egemenliği
MOSSAD’ın Türkiye’de bağımsız operasyonlar yürütmesi, Türkiye’nin egemenlik haklarıyla çeliştiği gerekçesiyle eleştirilmiştir.
2. İran ile Gerginlikler
Türkiye, MOSSAD’ın İran’a karşı operasyonlarında bir üs olarak kullanılmasına zaman zaman mesafeli yaklaşmıştır.
3. Diplomatik Gerginlikler
Mavi Marmara olayı sonrası, MOSSAD’ın Türkiye’deki faaliyetleri daha çok gizlilik kazansa da bu durum iki ülke arasındaki güvensizliği artırmıştır.
Sonuç
MOSSAD’ın Türkiye’deki faaliyetleri, İsrail’in güvenlik ve istihbarat öncelikleri doğrultusunda şekillenmektedir. Türkiye ile İsrail arasındaki inişli çıkışlı ilişkiler, bu faaliyetlerin bazen iş birliği, bazen de gerginlik çerçevesinde yürütülmesine yol açmıştır. MOSSAD, özellikle İran, Hamas ve bölgedeki diğer tehditler konusunda Türkiye’yi hem bir partner hem de bir operasyon alanı olarak görmeye devam etmektedir. Gelecekte iki ülkenin ilişkilerindeki dinamikler, MOSSAD’ın Türkiye’deki varlığını ve etkisini belirleyen en önemli faktör olacaktır.
