Tesbitler – islam bilgi arşivi

İRAN VE PKK: DÜŞMAN MI, TAKTİK ORTAK MI?

PKK, Türkiye’nin ulusal güvenliğine yönelik en büyük tehditlerden biri olarak kabul edilmektedir. İran ise, Türkiye ile zaman zaman stratejik işbirliği yapmasına rağmen, PKK ile karmaşık bir ilişki yürütmektedir.

1. PKK’nın İran’daki Uzantısı: PJAK
PKK’nın İran’daki uzantısı olan PJAK (Kürdistan Özgür Yaşam Partisi), İran tarafından terör örgütü olarak tanınmış ve zaman zaman hedef alınmıştır. Ancak bu mücadele her zaman kararlı bir şekilde sürdürülmemiştir. İran, PJAK’ı baskı altında tutarken, PKK ile dolaylı yollarla ilişki kurarak Türkiye’ye karşı denge arayışında bulunmuştur.

2. PKK’yı Bir Araç Olarak Kullanma
İran, Türkiye ile ilişkilerinin gerildiği dönemlerde PKK’nın hareketlerini dolaylı olarak desteklemiş veya göz yummuştur. Özellikle Türkiye’nin İran’ın bölgesel politikalarına karşı pozisyon aldığı durumlarda, PKK, İran için bir baskı unsuru olarak değerlendirilmiştir.

3. Türkiye-İran İşbirliği ve PKK
Bununla birlikte, Türkiye ve İran, zaman zaman PKK ve PJAK’a karşı ortak operasyonlar düzenlemiştir. Bu durum, iki ülkenin bölgesel güvenlik çıkarlarının örtüştüğü noktalarda işbirliği yapabileceğini göstermektedir. Ancak bu işbirliği, İran’ın PKK’yı stratejik bir koz olarak değerlendirdiği gerçeğini değiştirmemektedir.

İRAN VE İSRAİL: DÜŞMANLIK MI, GİZLİ İŞBİRLİĞİ Mİ?

İran ve İsrail, resmi söylemlerinde birbirini en büyük düşman olarak tanımlamaktadır. Ancak tarihsel olarak, iki ülke arasında örtük işbirlikleri ve stratejik temaslar da olmuştur.

1. Şah Döneminde İran-İsrail İlişkileri
Şah döneminde İran ve İsrail, Ortadoğu’daki ortak çıkarları doğrultusunda yakın ilişkiler kurmuştur. Bu dönemde İsrail, İran’a askeri ve ekonomik destek sağlamış, hatta İran’ın nükleer enerji programına katkıda bulunmuştur.

2. İslam Devrimi Sonrası Düşmanlık
1979’daki İslam Devrimi sonrasında, İran’ın İsrail karşıtı söylemi keskinleşmiş ve İsrail’i “büyük şeytan” olarak tanımlamıştır. İran, İsrail’in varlığına karşı Hizbullah gibi örgütleri desteklemiş ve Filistin davasını sahiplendiğini iddia etmiştir.

3. Gizli Temaslar ve Ortak Çıkarlar
Buna rağmen, bazı dönemlerde İran ve İsrail arasında örtük temasların olduğu iddia edilmiştir. Örneğin, 1980’lerdeki “İran-Kontra Skandalı” sırasında İsrail’in, İran’a silah sağladığı belgelenmiştir. Bu tür ilişkiler, İran ve İsrail’in resmi düşmanlıklarına rağmen, pragmatik çıkarların belirli noktalarda örtüştüğünü göstermektedir.

İRAN, PKK VE İSRAİL BAĞLANTISI: BÖLGESEL DENGELER ÜZERİNDEKİ ETKİLER

İran, PKK ve İsrail arasındaki ilişkiler, doğrudan bir işbirliğinden ziyade örtük, dolaylı ve pragmatik bağlarla şekillenmektedir. Bu bağlamda şu noktalar öne çıkmaktadır:

1. Türkiye’yi Dengeleme Stratejisi
İran, Türkiye’nin bölgedeki etkisini sınırlamak için zaman zaman PKK üzerinden dolaylı bir baskı mekanizması oluşturmuştur. Aynı zamanda, İsrail ile olan düşmanlığına rağmen, Türkiye’nin İsrail ile yakınlaşmasına karşı dikkatli bir denge politikası izlemiştir.

2. Bölgesel Çıkarlar
İran, hem PKK’yı hem de İsrail’i, kendi bölgesel çıkarları doğrultusunda birer araç olarak değerlendirebilmektedir. Bu yaklaşım, İran’ın bölgedeki diğer aktörlerle ilişkilerini esnek bir şekilde yönetmesine imkan tanımaktadır.

3. Çelişkiler ve Karmaşıklık
İran’ın hem PKK hem de İsrail ile dolaylı bağları, Ortadoğu’daki ilişkilerin ne kadar karmaşık olduğunu göstermektedir. Bu ilişkiler, resmi söylemlerle örtüşmese de, bölgesel politikanın gerçeklerini yansıtmaktadır.

SONUÇ

İran’ın PKK ve İsrail ile ilişkileri, açık düşmanlık ve örtük işbirlikleri arasında değişen karmaşık bir denklemi temsil etmektedir. PKK, İran için zaman zaman Türkiye’ye karşı bir koz işlevi görürken, İsrail ile olan ilişkiler, tarihsel ve stratejik bağların izlerini taşımaktadır.