Talîm-i Esmâ” hakikati.
Talîm-i Esmâ” hakikati.
Kur’ân’da bu hakikat özellikle Bakara Sûresi 31. âyetinde zikredilir:
> وَعَلَّمَ آدَمَ الْأَسْمَاءَ كُلَّهَا ثُمَّ عَرَضَهُمْ عَلَى الْمَلَائِكَةِ فَقَالَ أَنْبِئُونِي بِأَسْمَاءِ هَؤُلَاءِ إِنْ كُنْتُمْ صَادِقِينَ
“Allah, Âdem’e bütün isimleri öğretti. Sonra onları meleklere gösterip: ‘Eğer doğru sözlü iseniz, bunların isimlerini bana haber veriniz’ buyurdu.” (Bakara, 2/31)
- Talîm-i Esmâ Hakikati
Talîm (öğretmek): Cenâb-ı Hakk’ın, Hz. Âdem’e isimleri, manaları, eşyanın hakikatlerini, varlıkların mahiyetlerini, ilim, marifet ve hikmeti öğretmesidir.
Esmâ (isimler): Burada sadece kelime olarak “isim” değil; eşyanın mahiyetleri, özellikleri, ilimlerin kökleri, hikmetlerin anahtarları, Allah’ın isimlerinin tecellîleri anlaşılmıştır.
Bu yönüyle Hz. Âdem, ilmin, marifetin ve hilâfetin temsilcisi olarak yeryüzüne gönderilmiştir.
Meleklerin, “fesat ve kan dökecek bir varlık mı yaratacaksın?” sorusuna karşılık, Allah Teâlâ onun ilim ve isimlerle donatıldığını göstermiştir.
- Muradifleri ve Yakın Anlamlıları
Kur’ân ve İslâmî kaynaklarda Talîm-i Esmâ hakikatinin muradifleri, yani aynı manayı hatirlatan kavramlar şunlardır:
- İlm-i Esmâ: İsimlerin ve hakikatlerin ilmi.
- Ma‘rifetullah: Allah’ı isim ve sıfatlarıyla tanımak. Çünkü isimler, Allah’ın esmasının tecellilerine açılan pencerelerdir.
- İlm-i Ledünnî: Varlıkların bâtınî hakikatlerini bilme, Allah tarafından özel lütufla verilen bilgi.
- Fıtrat İlmi: İnsanın yaratılışında kodlanan, eşyayı tanımaya yönelik kabiliyet.
- Hilâfet İlmi: İnsana halifelik görevi için verilen bilgi ve istidat.
- Tefekkür ve Tedebbür: Kâinat kitabını okuyup manalarını çıkarma.
- Beyan İlmi: Konuşma, ifade etme, anlamları dile dökme kabiliyeti (Rahman, 55/4: “Ona beyanı öğretti.”).
- Esmaü’l-Hüsnâ’nın Marifeti: Allah’ın isim ve sıfatlarının bilinmesi.
Yani; İnsan, bütün esmâ-i İlâhiyeye mazhardır. Âlemdeki her şey, insanda numunesini bulur.
Talîm-i Esmâ, bütün ilimlerin çekirdeğidir. İnsana verilen akıl, kalp, his ve latifeler, bu esmânın keşfine birer anahtar hükmündedir.
Kâinat, esmâ-i İlâhiyenin aynasıdır. İnsan da o aynanın en câmi’ suretidir.
- Talîm-i Esmâ’nın Neticeleri
- İlimlerin doğuşu: Bütün fen ve marifetlerin kaynağı Talîm-i Esmâ’dır.
- İnsanın halifeliği: İnsana bu bilgi verilmeseydi, hilâfet sırrı ortaya çıkmazdı.
- Allah’ın isimlerini tanımak: İnsan, esmâ tecellilerini okuyarak Allah’a marifetle yaklaşır.
- Meleklerden farklılık: Melekler tesbih ve ibadetle muktedirdir; insan ise ilim, marifet, tefekkür ve halifelikle üstün kılınmıştır.
Hazırlayan: Mehmet Özçelik – www.tesbitler.com
