MÜMİNLERİN SIFATLARI
MÜMİNLERİN SIFATLARI
وَعِبَادُ الرَّحْمٰنِ الَّذ۪ينَ يَمْشُونَ عَلَى الْاَرْضِ هَوْنًا وَاِذَا خَاطَبَهُمُ الْجَاهِلُونَ قَالُوا سَلَامًاـ﴿٦٣ـ﴾
63- Rahmân’ın(has) kulları onlardır ki, yeryüzünde tevazu ile yürürler ve kendini bilmez kimseler onlara laf attığında (incitmeksizin) “Selam!” derler (geçerler);
وَالَّذ۪ينَ يَب۪يتُونَ لِرَبِّهِمْ سُجَّدًا وَقِيَامًاـ﴿٦٤ـ﴾
64- Gecelerini Rablerine secde ederek ve kıyam durarak geçirirler.
وَالَّذ۪ينَ يَقُولُونَ رَبَّنَا اصْرِفْ عَنَّا عَذَابَ جَهَنَّمَۗ اِنَّ عَذَابَهَا كَانَ غَرَامًاۗـ﴿٦٥ـ﴾
65- Ve şöyle derler: Rabbimiz! Cehennem azabını üzerimizden sav. Doğrusu onun azabı gelip geçici değil, devamlıdır.
اِنَّهَا سَٓاءَتْ مُسْتَقَرًّا وَمُقَامًاـ﴿٦٦ـ﴾
66- Orası cidden ne kötü bir yerleşme ve ikamet yeridir!
وَالَّذ۪ينَ اِذَٓا اَنْفَقُوا لَمْ يُسْرِفُوا وَلَمْ يَقْتُرُوا وَكَانَ بَيْنَ ذٰلِكَ قَوَامًاـ﴿٦٧ـ﴾
67- (O kullar), harcadıklarında ne israf ne de cimrilik ederler; ikisi arasında orta bir yol tutarlar. وَالَّذ۪ينَ لَا يَدْعُونَ مَعَ اللّٰهِ اِلٰهًا اٰخَرَ وَلَايَقْتُلُونَ النَّفْسَ الَّت۪ى حَرَّمَ اللّٰهُ اِلَّا بِالْحَقِّ وَلَايَزْنُونَۚ وَمَنْ يَفْعَلْ ذٰلِكَ يَلْقَ اَثَامًاۙـ﴿٦٨ـ﴾
68- Yine onlar ki, Allah ile beraber (tuttukları) başka bir ilâha yalvarmazlar, Allah’ın haram kıldığı cana haksız yere kıymazlar ve zina etmezler. Bunları yapan, günahı(nın cezasını) bulur;
يُضَاعَفْ لَهُ الْعَذَابُ يَوْمَ الْقِيٰمَةِ وَيَخْلُدْ ف۪يه۪ ۫ مُهَانًاۗـ﴿٦٩ـ﴾
69- Kıyamet günü azabı kat kat arttırılır ve onda (azapta) alçaltılmış olarak devamlı kalır.
اِلَّا مَنْ تَابَ وَاٰمَنَ وَعَمِلَ عَمَلًا صَالِحًا فَاُو۬لٰٓئِكَ يُبَدِّلُ اللّٰهُ سَيِّئَاتِهِمْ حَسَنَاتٍۜ وَكَانَ اللّٰهُ غَفُورًا رَح۪يمًاـ﴿٧٠ـ﴾
70- Ancak tevbe ve iman edip iyi davranışta bulunanlar başkadır; Allah onların kötülüklerini iyiliklere çevirir. Allah çok bağışlayıcıdır, engin merhamet sahibidir.
وَمَنْ تَابَ وَعَمِلَ صَالِحًا فَاِنَّهُ يَتُوبُ اِلَى اللّٰهِ مَتَابًاـ﴿٧١ـ﴾
71- Kim tevbe edip iyi davranış gösterirse, şüphesiz o, tevbesi kabul edilmiş olarak Allah’a döner.
وَالَّذ۪ينَ لَا يَشْهَدُونَ الزُّورَۙ وَاِذَا مَرُّوا بِاللَّغْوِ مَرُّوا كِرَامًاـ﴿٧٢ـ﴾
72- (O kullar), yalan yere şahitlik etmezler, boş sözlerle karşılaştıklarında vakar ile (oradan) geçip giderler.
وَالَّذ۪ينَ اِذَا ذُكِّرُوا بِاٰيَاتِ رَبِّهِمْ لَمْ يَخِرُّوا عَلَيْهَا صُمًّا وَعُمْيَانًاـ﴿٧٣ـ﴾
73- Kendilerine Rablerinin âyetleri hatırlatıldığında ise, onlara karşı sağır ve kör davranmazlar;
وَالَّذ۪ينَ يَقُولُونَ رَبَّنَا هَبْ لَنَا مِنْ اَزْوَاجِنَا وَذُرِّيَّاتِنَا قُرَّةَ اَعْيُنٍ وَاجْعَلْنَا لِلْمُتَّق۪ينَ اِمَامًاـ﴿٧٤ـ﴾
74- (Ve o kullar): Rabbimiz! Bize gözümüzü aydınlatacak eşler ve zürriyetler bağışla ve bizi takvâ sahiplerine önder kıl! derler.
اُو۬لٰٓئِكَ يُجْزَوْنَ الْغُرْفَةَ بِمَا صَبَرُوا وَيُلَقَّوْنَ ف۪يهَا تَحِيَّةً وَسَلَامًاۙـ﴿٧٥ـ﴾
75- İşte onlara, sabretmelerine karşılık cennetin en yüksek makamı verilecek, orada hürmet ve selamla karşılanacaklardır.
خَالِد۪ينَ ف۪يهَاۜ حَسُنَتْ مُسْتَقَرًّا وَمُقَامًاـ﴿٧٦ـ﴾
76- Orada ebedî kalacaklardır. Orası ne güzel bir yerleşme ve ikamet yeridir.
********
Furkan Sûresi’nin 63-76. ayetleri, “İbâdu’r-Rahmân” yani Rahmân’ın kullarının sıfatlarını anlatıyor. Bu ayetler adeta bir mümin şahsiyet portresi çizer.
Bunlar ise;
- Tevazu ve vakar
> “Rahmân’ın kulları, yeryüzünde tevazu ile yürürler.” (Furkan, 25/63)
🔹 Muradif ayetler:
“Yürüyüşünde ölçülü ol, sesini alçalt. Çünkü seslerin en çirkini eşeklerin sesidir.” (Lokman, 31/19)
“Yeryüzünde böbürlenerek yürüme! Çünkü sen ne yeri yarabilirsin, ne de dağlarla boy ölçüşebilirsin.” (İsrâ, 17/37)
- Cahillerle muhataplıkta vakar
> “Cahiller onlara laf atınca ‘Selam!’ derler.” (Furkan, 25/63)
🔹 Muradif ayet:
“Onlar, boş söz işittikleri zaman, ondan yüz çevirirler ve ‘Bizim işlerimiz bize, sizin işleriniz size; selâm olsun, biz cahilleri istemeyiz’ derler.” (Kasas, 28/55)
- Gece ibadeti (kıyam ve secde)
> “Gecelerini Rablerine secde ve kıyamla geçirirler.” (Furkan, 25/64)
🔹 Muradif ayetler:
“Onlar geceleri pek az uyurlardı; seher vakitlerinde de istiğfar ederlerdi.” (Zâriyât, 51/17-18)
“Gecenin bir kısmında O’na secde et ve uzun geceler boyunca O’nu tesbih et.” (İnsân, 76/26)
- Cehennem azabından sakınma
> “Rabbimiz! Cehennem azabını bizden uzaklaştır.” (Furkan, 25/65)
🔹 Muradif ayet:
“Onlar: Rabbimiz! Bizi cehennem azabından koru; çünkü onun azabı daimîdir, derler.” (Âl-i İmrân, 3/16)
- İktisad – İsraf ve cimrilikten uzak olmak
> “Harcadıklarında israf etmez, cimrilik de yapmazlar; ikisi arasında orta yol tutarlar.” (Furkan, 25/67)
🔹 Muradif ayetler:
“Eli sıkı olma, büsbütün eli açık da olma; sonra kınanır ve eli boş kalırsın.” (İsrâ, 17/29)
“Yiyin, için fakat israf etmeyin. Çünkü Allah israf edenleri sevmez.” (A‘râf, 7/31)
- Büyük günahlardan uzak durmak (şirk, cinayet, zina)
> (Furkan, 25/68-69)
🔹 Muradif ayetler:
“Allah’a ortak koşmayın, haksız yere cana kıymayın, zina etmeyin.” (En‘âm, 6/151)
“Zinaya yaklaşmayın. O, çirkin bir hayasızlık ve kötü bir yoldur.” (İsrâ, 17/32)
- Tevbe ve dönüş
> “Tevbe edenlerin günahlarını Allah iyiliklere çevirir.” (Furkan, 25/70-71)
🔹 Muradif ayetler:
“Ey iman edenler! Allah’a içtenlikle tevbe edin.” (Tahrîm, 66/8)
“Allah bütün günahları bağışlar.” (Zümer, 39/53)
- Yalan şahitlik ve boş sözden uzak durmak
> “Yalan yere şahitlik etmezler, boş sözle karşılaştıklarında vakar ile geçerler.” (Furkan, 25/72)
🔹 Muradif ayetler:
“Onlar, yalan söylemezler.” (Mü’minûn, 23/8)
“Boş söz işittikleri zaman yüz çevirirler.” (Kasas, 28/55)
- Kur’an ayetlerine karşı uyanıklık
> “Rablerinin ayetleri hatırlatıldığında sağır ve kör davranmazlar.” (Furkan, 25/73)
🔹 Muradif ayet:
“Onlara ayetlerimiz okunduğu zaman secdeye kapanarak ağlarlar ve huşû içinde artar.” (Meryem, 19/58)
- Aile duası ve nesil terbiyesi
> “Bize gözümüzü aydınlatacak eşler ve nesiller bağışla; bizi takvâ sahiplerine önder kıl.” (Furkan, 25/74)
🔹 Muradif ayetler:
“Rabbim! Beni ve soyumdan gelecekleri namazı devamlı kılanlardan eyle.” (İbrâhim, 14/40)
“Ey Rabbimiz! Bizi Sana teslim olmuş kimseler kıl, neslimizden de Sana boyun eğen bir ümmet çıkar.” (Bakara, 2/128)
- Sabır ve cennet mükafatı
> “Onlar sabrettikleri için cennetin en yüce makamlarıyla mükafatlandırılacaklardır.” (Furkan, 25/75-76)
🔹 Muradif ayetler:
“Sabredenlere mükafatları hesapsız verilecektir.” (Zümer, 39/10)
“Melekler onlara: Selam size! Sabrettiğinizden dolayı cennete girin, derler.” (Ra‘d, 13/23-24)
✅ Görüldüğü gibi, Furkan 63-76 ayetleri müminlerin hem ahlaki hem ibadet hem de sosyal boyutlarını tarif eden en kapsamlı pasajlardan biridir.
*******
📜 İbâdu’r-Rahmân’ın Sıfatları ve Muradif Ayetler
Sıfat – Furkan Sûresi (25) -Muradif Ayetler
Tevazu ile yürümek
63 – Yeryüzünde tevazu ile yürürler
Lokman 31/19, İsrâ 17/37
Cahillerle vakar ile muhatap olmak
63 – Cahiller onlara laf atınca “Selam!” derler
Kasas 28/55
Gece ibadeti (kıyam-secde)
64 – Gecelerini secde ve kıyamla geçirirler Zâriyât 51/17-18, İnsân 76/26
Cehennemden sakınma duası
65-66 – “Rabbimiz! Bizi cehennem azabından koru” Âl-i İmrân 3/16
İktisad (israf ve cimrilikten uzak)
67 – Ne israf ederler ne de cimrilik, orta yol tutarlar
İsrâ 17/29, A‘râf 7/31
Büyük günahlardan uzak (şirk, cinayet, zina)
68-69 –
Şirk koşmaz, haksız yere cana kıymaz, zina etmezler
En‘âm 6/151, İsrâ 17/32
Tevbe ve dönüş
70-71 –
Tevbe edenlerin günahları iyiliklere çevrilir
Tahrîm 66/8, Zümer -39/53
Yalan şahitlik etmemek, boş sözden uzak durmak
72 – Yalan şahitlik etmez, boş sözden vakar ile geçerler
Mü’minûn 23/8, Kasas 28/55
Kur’an’a karşı duyarlılık- 73 – Ayetlere kör ve sağır davranmazlar Meryem 19/58
Aile duası ve salih nesil istemek
74 – “Bize göz aydınlığı olacak eş ve nesil ver”
İbrâhim 14/40, Bakara 2/128
Sabır ve cennetle mükafat
75-76 – Sabırlarına karşılık cennette en yüksek makam
Zümer 39/10, Ra‘d 13/23-24
Hazırlayan: Mehmet Özçelik – www.tesbitler.com
