Tesbitler – islam bilgi arşivi

Gizli İlimlerin Sahibi: Lokmân Sûresi 34. Âyet Üzerine Hikmetli Bir Tefekkür

Lokmân Sûresi, 34. Âyet

> “Şüphesiz ki kıyamet vaktinin ilmi Allah katındadır. Yağmuru O indirir, rahimlerde olanı O bilir. Hiç kimse yarın ne kazanacağını bilmez. Hiç kimse de hangi yerde öleceğini bilmez. Şüphesiz Allah, her şeyi hakkıyla bilendir, her şeyden haberdardır.”

İnsanoğlu öteden beri bilinmeyene karşı merak duymuştur. Geleceği öğrenmek, ölümün yerini ve zamanını bilmek, kaderin sırlarını çözmek için türlü yollar aramıştır. Falcılıktan astrolojiye, kâhinlikten modern bilimin imkânlarına kadar her şey bu arayışın bir tezahürüdür. Ancak Lokmân Sûresi 34. âyet, bu arayışı ilahî bir ölçüye oturtur: Beş gaybî anahtar vardır ki, yalnızca Allah bilir.

2. Tefsirlerde Yorum

Klasik tefsirler (Taberî, İbn Kesîr, Fahreddin Râzî, Elmalılı Hamdi Yazır) bu âyeti şu şekilde açıklamışlardır:

1. Kıyamet saati: Ne zaman kopacağı, ne tür kozmik hadiselerle başlayacağı yalnız Allah’ın ilmindedir. Hz. Peygamber (sav), kendisine “Kıyamet ne zaman?” diye sorulduğunda “O konuda sorulan, sorandan daha bilgili değildir.” (Buhârî, İman, 37) buyurmuştur.
2. Yağmur: İnsan meteoroloji ile tahminler yapabilir, ama yağmurun tam vaktini, miktarını ve hangi damlanın nereye düşeceğini ancak Allah bilir.
3. Rahimler: Anne karnındaki ceninin cinsiyeti bugün tesbit edilebilse de onun kaderi, ömrü, rızkı, ahlâkı, bahtı yalnız Allah’ın ilmindedir.
4. Yarın ne kazanılacağı: İnsan plan yapar ama hayat sürprizlerle doludur. Ekonomik kazanç da manevi kazanç da gaybîdir.
5. Ölümün yeri: İnsan ömrünün son anını ve nerede öleceğini bilmez.
6. Bilimsel ve İlmî İzah

Âyet, modern bilim açısından da düşündürücüdür:

Kıyamet: Kozmolojide evrenin sonu ile ilgili “Büyük Çöküş (Big Crunch)”, “Isıl Ölüm (Heat Death)”, “Büyük Yırtılma (Big Rip)” gibi teoriler vardır. Ancak bunların hiçbiri kesinlik taşımamaktadır. Kur’an ise bunun bilgisinin Allah’a ait olduğunu bildirir.

Yağmur: Meteoroloji bulut yoğunluğu, nem, basınç gibi verilere dayanarak tahminler yapar. Ancak kesin sonuç veremez. Çünkü atmosfer kaotik bir sistemdir. Her damlanın yeri “deterministik olarak hesaplanamaz”. Bu kaos düzeninde “yağmurun gaybî” olması daha da anlaşılır hale gelir.

Rahimler: Genetik bilim ve ultrason anne karnındaki ceninin cinsiyetini, gelişimini belirleyebilir. Fakat “ruh”, “ömrün uzunluğu”, “kaderin yönü” gibi metafizik boyutları asla bilemez.

Yarınki rızık: Ekonomi modelleri, borsa tahminleri, iş planları yapılır; fakat ani bir deprem, savaş, kriz tüm hesapları altüst eder. Bu, insanın acziyetini gösterir.

Ölümün yeri: Modern tıp yaşam süresini uzatabilir, ölüm riskini azaltabilir. Ama bir insanın nerede ve ne şekilde öleceğini bilmek imkânsızdır.

4. Hikmetli ve Edebi Yönü

Bu âyet, insana tevazu öğretir. İnsan ne kadar bilgi sahibi olursa olsun, gayb karşısında cahildir. Kibirlenmemesi, her işinde Allah’a güvenmesi gerekir.

Bir şairin dediği gibi:
“Ne ecel yerini bilir, ne vakit söylenir;
Takdirin önünde, akıl susar, kalp eğilir.”

5. Tarihî ve İbretli Boyut

Firavun’un kibri, ölümüyle denizde son bulmuştur. Kendi sarayında değil, Nil’in sularında…

Karun hazinelerle dolu evinde değil, yerin dibinde can vermiştir.

Nice zenginler yarınki kazancını planlarken, sabah mezarlığa kaldırılmıştır.

Tarih, “yarını bilirim” diyenlerin nasıl yanıltıldığını gösteren ibretlerle doludur.

6. Benzer Ayetlerle Destek

“De ki: Gaybın anahtarları Allah’ın yanındadır, onları O’ndan başkası bilmez.” (En‘âm, 59)

“Kıyametin bilgisi yalnızca Rabbimin katındadır.” (A‘râf, 187)

“Gaybın bilgisi Allah’a mahsustur. Size sadece apaçık olanı bildirir.” (Lokmân, 34 ile paralel)

“Hiç kimse, yarın ne kazanacağını bilmez.” (Lokmân, 34’ün aynen tekrarı, Hadîd, 22-23 bağlamında açıklanır)

7. Aklî ve Mantıkî Boyut

İnsanın sınırlı bilgisi ile Allah’ın sınırsız ilmini karşılaştırırsak:

İnsan zamanın dar bir kesitini görebilir; Allah ezelden ebede her şeyi bilir.

İnsan sebeplere bağımlıdır; Allah müsebbibü’l-esbâbtır.

İnsan bilgiyi öğrenerek kazanır; Allah’ın ilmi ezelîdir.

Bu yüzden gaybî meselelerin insana kapalı olması, aklî ve mantıkî bir zorunluluktur.

8. Düşündürücü Sonuç

Lokmân Sûresi 34. âyet, insana üç büyük ders verir:

1. İlimde tevazu: Ne kadar ilerlesek de Allah’ın ilminin yanında cahiliz.
2. Kadere teslimiyet: Yarın belirsizdir, ölüm yeri meçhuldür. İnsan tevekkül ile yaşamalıdır.
3. Sorumluluk bilinci: Geleceği bilmemek, insanı hazırlıksız bırakmaz; aksine daha dikkatli olmaya zorlar.

Özet

Lokmân Sûresi 34. âyet, insanın en çok merak ettiği beş sır kapısını Allah’ın ilminde saklı olduğunu bildirir: Kıyametin vakti, yağmurun inişi, rahimlerdeki kader, yarınki kazanç ve ölümün yeri. Tefsirlerde bunlar gaybın anahtarları olarak anlatılır. Modern bilim bunlardan bazılarını kısmen açıklasa da kesinlik veremez. Ayet, insanın acziyetini, Allah’ın kudret ve ilmini ortaya koyar. Tarihî ibretler, bu hakikati destekler. Sonuçta insan, kibirden uzak, tevekkül içinde yaşamalı; gaybı bilmeye değil, kendine düşeni yapmaya odaklanmalıdır.

Hazırlayan: Mehmet Özçelik – www.tesbitler.com