Benlik ve İlahlık Dâvâsı: Firavunlardan Günümüze Enaniyet
Benlik ve İlahlık Dâvâsı: Firavunlardan Günümüze Enaniyet
“Enaniyet, insanda yerleştirilen bir mihenktir. Lakin terbiye edilmezse, Firavunluk vehmine inkılâp eder.”
İnsan, kendini bilen, hisseden ve düşünen bir varlık olarak “ben” diyebilen tek mahlûktur. Fakat bu “ben” kelimesi, ya insanı Rabbini tanımaya götüren bir anahtar olur, ya da onu putlaştıran bir ilahlık iddiasına sürükler. İşte tarih boyunca Nemrutlardan Firavunlara, Ebu Cehillerden modern diktatörlere kadar bütün azgınlar, bu “ben”in putuna tapmışlardır.
Kur’ân, Firavun’un şu sözüyle bunu özetler:
“Ben sizin en yüce Rabbinizim.” (Nâziât, 79/24)
Bu iddia, sadece bir firavunla sınırlı kalmadı. Her çağın firavunları farklı kılıklarda, ama aynı benlik sevdasıyla ortaya çıktı. Enaniyet, “ben merkezli” bir düşünceyi doğurdu ve bu da insanın kendini ilâhlaştırmasına yol açtı. Hâlbuki enaniyet, bir ölçü aleti, bir kıyas vasıtası olarak insana verilmişti.
Oysa enaniyet hülaseten;
> Enaniyet, mahiyetiyle bir vahidi kıyasîdir ki, onunla şuunat-ı Rububiyet bilinir.
Ancak bu kıyas aracı, eğer nefsin elinde bir hâkimiyet aracına dönüşürse, insanın içindeki Firavun uyanır. İnsan artık sadece Allah’a değil, herkese benliğini ve üstünlüğünü kabul ettirmeye çalışır.
Modern çağda enaniyetin maskesi değişmiştir:
Kimi zaman ideoloji olur, kimi zaman “ben yaparım, ben bilirim” şeklinde konuşur.
Kimi zaman “bireysellik” adı altında yayılır, kimi zaman “özgürlük” kisvesine bürünür.
Bugünün firavunları artık sadece tahtlarda oturmuyor; ekranlarda, ofislerde, sokaklarda, kalplerde yaşıyor.
En tehlikelisi de, insanın kendi içindeki Firavun’u fark etmemesidir.
Zira enaniyetin en gizli hali, kişinin kendi nefsini sorgulamadan başkalarını yargılamasıdır.
Kendi küçük hükümranlığında her şeyi kontrol etme arzusu, insanı “ben”den “ilahım” noktasına taşır.
Çözüm nedir?
Enaniyeti, mahiyetine uygun bir terbiye ile yola getirmek.
Benliği Hakk’a ayna yapmak.
Kendini bilmek, haddini bilmek ve nihayet Rabbinin kudreti önünde secdeye varmak.
Çünkü enaniyet secdesizliktir, secdesizlik ise şeytanî bir ısrardır.
🌿 Özet:
Enaniyet, insanın kendini tanıması için verilen bir kıyas ölçüsüdür.
Terbiye edilmediğinde insanı ilahlık vehmine sürükler.
Firavunluk her çağda farklı kılıklarda ortaya çıkar.
En tehlikeli enaniyet şekli, kişinin kendi içindeki Firavun’u fark edememesidir.
Çözüm: Enaniyeti marifetullah ile terbiye etmek ve secdeyle benliği eritmek.
Hazırlayan: Mehmet Özçelik – www.tesbitler.com
