Tesbitler – islam bilgi arşivi

İslam düşüncesinde olağanüstü olaylar, genellikle üç başlık altında ele alınır: mucize, keramet ve istidrac. Bu kavramlar, Allah’ın kudreti ve hikmeti çerçevesinde farklı anlamlar taşır ve insana ibret dolu mesajlar sunar. Bu makalede, bu kavramların mahiyetini, farklarını ve insanlık için taşıdığı derin hikmetleri inceleyeceğiz.

1. Mucize: Peygamberlerin Doğruluğunu Gösteren İlahi Delil

Mucize, peygamberlerin doğruluğunu ispat etmek ve Allah’ın kudretini göstermek için Allah’ın izniyle gerçekleşen olağanüstü olaylardır. Mucize, insanların taklit edemeyeceği bir özellik taşır ve bir meydan okuma niteliğindedir.

Mucizenin Özellikleri:

Peygamberlere mahsustur ve onların hak peygamber olduğunu gösterir.

Allah’ın izniyle gerçekleşir ve insan müdahalesi söz konusu değildir.

Meydan okuyucudur, yani inkârcıları aciz bırakır.

İnsanlara bir mesaj taşır, iman etmeleri için bir delil sunar.

Örnekler:

Hz. Musa’nın asasıyla Kızıldeniz’in yarılması

Hz. İsa’nın Allah’ın izniyle ölüyü diriltmesi

Hz. Muhammed’in (sav) ayı ikiye yarması

Mucizeler, insanlara Allah’ın kudretini hatırlatarak onları tevhide davet eder. Ancak unutulmaması gereken bir nokta şudur: Mucizeler, inananların imanını artırırken, inanmayanlar için bir imtihan vesilesi olur. Nitekim Kur’an’da, mucizelere rağmen inanmayan kavimlerin helak edildiğine dair birçok örnek verilmiştir.

2. Keramet: Salih Kullara Bahşedilen İlahi İkram

Keramet, Allah’ın veli kullarına lütfettiği olağanüstü hallerdir. Bir peygamberin ümmetinden olan ve Allah’a yakınlığıyla bilinen salih kişilerde görülebilir. Ancak keramet, bir iddia veya gösteriş aracı değildir. Veliler, kerameti bir üstünlük sebebi olarak değil, Allah’ın bir ikramı ve imtihanı olarak görürler.

Kerametin Özellikleri:

Peygamber olmayan salih kullara verilir.

Kendi istekleriyle değil, Allah’ın lütfu ile gerçekleşir.

Veliler bunu bir iddia konusu yapmazlar.

Allah’a yakınlığın bir işareti olabilir, ama asıl olan takva ve ihlastır.

Örnekler:

Hz. Meryem’in, kendisine yiyecekler gelmesi (Âl-i İmrân, 3/37).

Hz. Ömer’in, minberden komutanı Sâriye’ye seslenip uyarıda bulunması.

İmam Şâfiî gibi âlimlerin ilham yoluyla ilim sahibi olmaları.

Keramet, Allah’ın veli kullarına ikramıdır; ancak müminler, kerameti amaç hâline getirmemelidir. Asıl hedef, Allah’a kullukta derinleşmek ve takva sahibi olmaktır.

3. İstidrac: Sapkınlara Verilen Geçici İmkan

İstidrac, Allah’ın inkârcılara veya fasık kişilere, onların sapkınlıklarını artırmak için verdiği olağanüstü nimet ve yeteneklerdir. Bir kişi, harikulade işler yapabiliyor diye onun Allah katında makbul olduğunu zannetmek büyük bir hatadır. İstidrac, kişinin gafletini artırarak onu azaba sürükleyen bir tuzaktır.

İstidracın Özellikleri:

Günahkâr veya inkârcılara verilir.

Kendi elleriyle elde ettikleri bir yetenek gibi görünür.

Şaşırtıcı ve insanları etkileyici olabilir, ancak hakikatte bir sapkınlık sebebidir.

Allah, onları bir süre nimet içinde bırakır, sonra ansızın yakalar.

Kur’an’da İstidrac:

Allah, Kur’an’da şöyle buyurur:

> “Onlar, kendilerine verilen nimetler sebebiyle şımarıp azgınlık ettiklerinde, biz de onları farkında olmadan ansızın yakaladık.” (En’âm, 6/44)

Örnekler:

Firavun’un, mucizeleri gördüğü hâlde büyücülükle uğraşması.

Nemrut’un, gücünü ilahlık iddiasına dönüştürmesi.

İstidrac, Allah’ın bir imtihanıdır. Bir kişi, büyük başarılara ulaşsa da eğer o nimetler onu Allah’tan uzaklaştırıyorsa, bu bir ikram değil, bir tuzaktır.

İbret ve Hikmetler

1. Gerçek üstünlük Allah’a yakınlıktadır: Mucize, keramet ve istidrac arasındaki en temel fark, bunların Allah’a yakınlık veya uzaklık noktasında nasıl bir rol oynadığıdır. Mucize ve keramet Allah’ın ikramıdır, istidrac ise bir tuzaktır.

2. Dış görünüşe aldanmamak gerekir: Olağanüstü olaylar her zaman Allah’ın rızasını göstermez. Takva ve ihlas sahibi olunması önemlidir.

3. Allah, her şeyi hikmetle yapar: Kimi zaman nimetlerle, kimi zaman belalarla imtihan eder. İnsan, kendisine verilen her şeyin bir imtihan olduğunun farkında olmalıdır.

4. İstidrac bir gaflet tuzağıdır: Kişi, yaptığı harikulade işlerle böbürleniyorsa, bu onun için büyük bir tehlikedir.

Sonuç: Hangi Tarafın Yolcusuyuz?

Mucize, Allah’ın peygamberlerine verdiği en büyük delildir. Keramet, Allah dostlarına verilen ikramdır. İstidrac ise gaflet içinde olanların aldanışıdır. Mümin, mucizeleri tasdik eden, kerameti istikamette bulan ve istidraçtan sakınan bir basiret içinde olmalıdır.