HERŞEY İÇİN BİR KEMAL NOKTASI TAYİN EDİLMİŞTİR

HERŞEY İÇİN BİR KEMAL NOKTASI TAYİN EDİLMİŞTİR

HERŞEY İÇİN BİR KEMAL NOKTASI TAYİN EDİLMİŞTİR
“Evet Cenab-ı Hak, her şey için bir nokta-i kemal tayin etmiştir. Ve o noktayı elde etmek için o şeye bir meyil vermiştir. Her şey o nokta-i kemale doğru hareket etmek üzere, sanki manevî bir emir almış gibi muntazaman o noktaya müteveccihen hareket etmektedir. Esna-yı harekette onlara yardım eden ve manilerini def’eden, şüphesiz Cenab-ı Hakk’ın terbiyesidir. “İşârât-ül İ’caz.

**Cenab-ı Hakk’ın Terbiyesi ve Nokta-i Kemal: İşârâtü’l-İ’caz Perspektifi**
Bediüzzaman Said Nursî’nin bu ifadeleri, kâinattaki **”nizam, hikmet ve gaye”** üçlüsünü merkeze alarak, her varlığın yaratılış amacına (nokta-i kemal) yönelişini ve bu süreçteki ilâhî terbiyenin rolünü izah eder. Bu düşünce, Kur’ân’ın **”Rabbimiz her şeye yaratılışını (varlık özünü) verip sonra onu doğru yola iletendir”** (Tâhâ, 50) ayetiyle de örtüşür. İşte bu hakikatin detaylı tahlili:

### **1. Nokta-i Kemal: Yaratılışın Hedefi**
– **Tanım**: Her mahlûk için belirlenen **”en mükemmel potansiyel”**dir. Tohumun ağaç olması, yıldızların yörüngesinde kalması, insanın marifetullaha ulaşması gibi…
– **Meyil ve Saika- Sevki İlahi (İçgüdü)**: Nursî, bu hedefe yönelik **”fıtrî meyil”**in, varlıklara Allah tarafından yerleştirilen bir **”kudsî program”** olduğunu vurgular. Örneğin, arının bal yapması veya kalbin hakikati araması, bu programın tezahürüdür.
– **Kur’ânî Temel**: *”Biz her şeyi bir ölçüyle yarattık”* (Kamer, 49) ayeti, nokta-i kemal kavramını destekler.

### **2. İlâhî Terbiye: Kemale Giden Yolda Rehberlik**
– **Terbiyenin Anlamı**: Allah’ın, varlıkları kemale ulaştırmak için onlara verdiği **”eğitim, destek ve engelleri kaldırma”** sürecidir. Güneşin bitkiyi beslemesi, yağmurun toprağa can vermesi, insana hidayetin nasip edilmesi gibi…
– **Engellerin Def’i**: Nursî, “manilerin def’i”ni şöyle örneklendirir: *Bir çekirdeğin ağaç olması için toprak, su ve güneşin bir araya getirilmesi; insanın nefsaniyet engellerinin kalbî terbiye ile aşılması.*
– **Kâinatın İşleyişi**: Terbiye, **”kudret, hikmet ve rahmet”** sıfatlarının kolektif tecellisidir. *”O, her an yaratma halindedir”* (Rahman, 29) ayeti bu dinamizme işaret eder.

### **3. Hareket ve Nizam: Kâinatın İlâhî Emre İtaati**
– **Manevî Emir**: Nursî, varlıkların nokta-i kemale yönelişini, **”sünnetullah”** (Allah’ın koyduğu kanunlar) ile açıklar. Yıldızların dönüşü, hücrelerin bölünmesi, atomların titreşimi—hepsi bu emrin tezahürüdür.
– **İnsanın Konumu**: İnsan, irade sahibi olması nedeniyle bu sürece şuurlu katılır. Kemalini, **”iman, ibadet ve ahlak”** üçlüsünde bulur.
– **Tevhid Delili**: Her şeyin aynı hedefe yönelmesi, tek bir Yaratıcı’nın varlığını gösterir. *”Eğer yerde ve gökte Allah’tan başka ilahlar olsaydı, ikisi de kaos içinde yok olurdu”* (Enbiyâ, 22).

### **4. Felsefî ve Tasavvufî Arka Plan**
– **Aristo vs. İslâm**: Aristo’nun “final cause” (nihai sebep) kavramına benzer, ancak İslâmî perspektifte bu sebep, Allah’ın irade ve hikmetine bağlanır.
– **İbn Arabî ile Bağlantı**: *”Allah, âlemi kendi cemalini görmek için yarattı”* düşüncesi, nokta-i kemali “Hakk’ın tecellisine mazhar olma” şeklinde tamamlar.
– **Mevlânâ’nın Mesnevisi**: *”Her şey aslına döner”* (Dereden dereye koşarız, ama aslımız olan denize ulaşırız) ifadesi, Nursî’nin kemal anlayışıyla örtüşür.

### **5. Günümüze Mesajlar**
– **Bireysel Hayat**: İnsan, nefsinin ve dünyanın geçici hevesleri yerine, **”ebedî kemal”** olan Allah’a yönelmelidir.
– **Toplumsal Düzen**: Toplumlar da adalet, merhamet ve ilimle kemale erer; zulüm ve cehalet ise bu terbiye sürecine dirençtir.
– **Ekolojik Denge**: Tabiattaki mükemmel döngüler, ilâhî terbiyenin bir sonucudur. Çevre tahribatı, bu nizama karşı bir isyandır.

**Sonuç**: Nursî’nin bu izahı, kâinatı **”terbiye edilen bir öğrenci”**, Allah’ı ise **”şefkatli bir muallim”** olarak resmeder. Her varlık, O’nun terbiyesiyle kemalini bulurken, insana düşen bu sırra şahitlik edip **”Rabbini hamd ile tesbih etmektir”** (İsrâ, 44).

@@@@@@@

**İsrâ Sûresi 84. Ayet Tefsiri**
**Arapça Metin:**
قُلْ كُلٌّ يَعْمَلُ عَلَىٰ شَاكِلَتِهِ فَرَبُّكُمْ أَعْلَمُ بِمَنْ هُوَ أَهْدَىٰ سَبِيلًا
**Meal:**
“De ki: Herkes kendi yapısına (yaratılış ve karakterine) göre davranır. Rabbiniz ise kimin doğru yolda olduğunu en iyi bilendir.”

### **1. Kelime Analizi ve Temel Anlam**
– **”Şâkile” (شَاكِلَتِهِ):**
– Lügatte “yaratılış, mizaç, tabiat, karakter” anlamlarına gelir.
– Terim olarak insanın fiziksel ve ruhî özelliklerini, inanç ve niyetini kapsayan bir kavramdır.
– **”Ahdâ sebîlâ” (أَهْدَىٰ سَبِيلًا):**
– “En doğru yol” veya “hidayet üzere olan” anlamında kullanılır.

### **2. Tefsirlerde Ana Yaklaşımlar**
#### **a) Taberî ve İbn Kesîr:**
– **Taberî:** Her insanın amellerinin, inanç ve karakteriyle uyumlu olduğunu belirtir. Örneğin, müminin ameli imanına, kâfirin ameli ise küfrüne uygundur.
– **İbn Kesîr:** “Şâkile”yi kişinin “niyet ve iç dünyası” olarak yorumlar. Amellerin zahirî değil, bâtınî yönünün önemine vurgu yapar.

#### **b) Fahreddin Râzî:**
– “Şâkile” hem bedenî hem ruhî yapıyı içerir. İnsanın fizyolojik özellikleri kadar, ahlakî eğilimleri de amellerini şekillendirir.
– **Örnek:** Cömert birinin infak etmesi, cimrinin cimrilik yapması, karakterlerinin bir yansımasıdır.

#### **c) Elmalılı Hamdi Yazır:**
– Ayetin mesajını şöyle özetler: *”Herkes fıtratına göre amel eder. Kimin hidayette olduğunu ancak Allah bilir. Bu, insanların birbirini yargılamaması gerektiğini gösterir.”*

### **3. Ayetin Ana Temaları**
#### **a) Amel-Niyet İlişkisi:**
– Amellerin değeri, niyet ve karakterle doğrudan bağlantılıdır. Hadis-i şerifteki *”Ameller niyetlere göredir”* (Buhârî) ilkesiyle uyumludur.
– **Örnek:** İki kişi aynı hayrı yapsa bile, biri riya ile diğeri ihlasla yaparsa, amel değeri farklı olur.

#### **b) Hidayetin Kaynağı:**
– Doğru yolu bulmak Allah’ın dilemesi ve bilgisi iledir. Bu, insana tevazu ve Allah’a tevekkül emreder.
– **Ayetle Bağlantı:** *”Allah kime hidayet ederse o doğru yoldadır”* (A‘râf, 178).

#### **c) İnsanî Farklılıklar:**
– Herkesin farklı mizaçlara sahip olması, toplumsal çeşitliliğin bir gereğidir. Bu, İslam’ın **”tanışma ve anlayış”** (Hucurât, 13) emriyle de uyumludur.

### **4. Bediüzzaman’ın Risale-i Nur’da Konuya Bakışı**
Bediüzzaman, bu ayetin ruhunu şu şekilde yorumlar:
– **Fıtrat ve İbadet:** İnsanın yaratılış gayesi, Allah’ı tanımak ve O’na ibadet etmektir. Ameller, bu fıtrî yönelişin dışa vurumudur.
– **Hidayet ve İrade:** Hidayet Allah’tandır, ancak insan iradesiyle doğru yolu seçmelidir. *”Hidayet isteyene hidayet verilir”* (Leyl, 12) prensibiyle örtüşür.
– **Örnek:** Risale-i Nur’da geçen *”Her bir mahluk, kendi lisan-ı hâliyle Allah’ı zikreder”* ifadesi, her varlığın kendi şâkilesine göre hareket ettiğini gösterir.

### **5. Günümüze Mesajlar**
1. **Yargılamadan Anlamak:**
– İnsanların davranışlarını yargılamadan önce, onların niyet ve fıtratını anlamaya çalışmak gerekir.

2. **Niyet Muhasebesi:**
– Kişi, amellerini sık sık kontrol edip niyetini ihlasla temizlemelidir.

3. **Hidayet Duaları:**
– *”Bize doğru yolu göster”* (Fâtiha, 6) ayeti gibi, hidayet için sürekli dua etmek önemlidir.

4. **Çeşitliliğe Saygı:**
– Toplumda farklı mizaçların olması, ilâhî bir zenginliktir. Bu farklılıklar, karşılıklı öğrenme vesilesidir.

**Sonuç:**
İsrâ 84. ayet, insanın amellerini iç dünyasıyla ilişkilendirerek, hidayetin Allah’ın elinde olduğunu hatırlatır. Bu, hem bireysel sorumluluğu hem de ilâhî rahmetin genişliğini vurgulayan dengeli bir mesajdır.

@@@@@@@

Loading

No ResponsesŞubat 8th, 2025