KURAN-I KERİM’DE EFELA İLE İLGİLİ AYETLER
KURAN-I KERİM’DE EFELA İLE İLGİLİ AYETLER
Kur’an-ı Kerim’de “Efela” ile Gelen Uyarılar ve İbretler
Kur’an-ı Kerim’de sıkça geçen “Efela” kelimesi, “Hâlâ…?”, “Acaba…?”, “Neden…?” gibi sorgulayıcı bir anlam taşır. Allah, bu kelimeyi kullanarak insanları düşünmeye, akletmeye ve gerçeği görmeye davet eder. Çünkü insan, çoğu zaman gaflete düşer, etrafındaki işaretleri görmezden gelir ve kendini hataya sürükler.
Kur’an’da “Efela” ifadesiyle başlayan veya içinde geçen ayetler, özellikle tefekkür (derin düşünme), ibret alma ve doğru yolu bulma konularında önemli mesajlar verir.
1. Akletmiyor musunuz?
“Efela ta’kilun?”
“Hâlâ akletmiyor musunuz?” (Bakara Suresi, 2:44)
“De ki: “Eğer Allah dileseydi, ben size onu okumazdım, Allah da size onu bildirmezdi. Ben sizin aranızda bundan (Kur’an’ın inişinden) önce (kırk yıllık) bir ömür yaşadım. Hiç düşünmüyor musunuz?” Yunus.16.
Bu ayet, özellikle insanların tezat davranışlarını sorguluyor. Kendi iyiliği için başkalarına doğruyu tavsiye eden ama kendisi buna uymayan insanlar için bir uyarıdır. İnsan, kendisini kandırmadan, samimi bir şekilde doğrulara yönelmelidir. Çünkü akıl, sadece bilgi sahibi olmak için değil, doğruyu yaşamak için verilmiştir.
2. Allah’ın Ayetlerini Görmez misiniz?
“Efela yanzurune ilâl ibil keyfe hulikat?”
“Onlar deveye bakmazlar mı, nasıl yaratılmıştır?” (Gaşiye Suresi, 88:17)
Bu ayet, insanın doğaya bakarak Allah’ın kudretini anlaması gerektiğini hatırlatır. Allah, deveyi örnek vererek insanların yaratılış mucizesi üzerine düşünmesini ister. Gökyüzü, dağlar, yeryüzü… Tüm bunlar, bir tesadüf sonucu değil, büyük bir ilahi sanatın eseridir. İnsan, etrafındaki işaretleri görmeli ve bunlardan ders almalıdır.
3. Kalpleriniz Kilitli mi?
“Efela yetedebberunel Kur’an? Em ‘ala kulubihim akfaluhâ?”
“Kur’an’ı düşünmüyorlar mı? Yoksa kalpleri kilitli mi?” (Muhammed Suresi, 47:24)
Bu ayet, insanların Kur’an’ı sadece okumakla yetinmeyip, onun üzerinde düşünmesi gerektiğini vurgular. Kur’an, bir rehberdir ama sadece açık olan kalplere yol gösterir. Kalplerin kilitli olması, gaflet içinde olmak ve hakikate gözleri kapamak anlamına gelir. İnsan, bu kilitleri açmalı ve Kur’an’ın ışığını hayatına yansıtmalıdır.
4. Öncekilerden İbret Almıyor musunuz?
“Evelem yesirû fil ardı fe yenzurû keyfe kâne âkibetullezîne min kablihim?”
“Yeryüzünde dolaşmıyorlar mı ki, kendilerinden önce yaşayanların sonlarının nasıl olduğuna bakıp ibret alsınlar?” (Rum Suresi, 30:9)
Tarih, ibretlerle doludur. Firavun’un saltanatı, Nemrut’un kibri, Karun’un serveti… Hepsi bir gün yok olup gitti. Kur’an, insanlara geçmiş kavimlerin sonunu hatırlatarak, aynı hatalara düşmemeleri için uyarıda bulunur. Ancak insan, bazen dünyanın geçici olduğunu unutup, kalıcıymış gibi yaşamaya devam eder.
Sonuç: Hâlâ Düşünmeyecek misiniz?
Kur’an-ı Kerim’de “Efela” kelimesiyle başlayan ayetler, düşünmeyi, aklı kullanmayı ve ibret almayı emreden çok önemli uyarılardır. Allah, insanlara şu soruları yöneltiyor:
Akletmeyecek misiniz?
Doğanın yaratılışındaki hikmeti görmeyecek misiniz?
Kur’an’ı anlamak için çaba göstermeyecek misiniz?
Önceki kavimlerin başına gelenlerden ibret almayacak mısınız?
Düşünen ve ibret alan bir insan, yanlışlardan dönüp doğru yolu bulabilir. Ancak gaflet içinde olanlar, hakikati göremez ve pişman olacakları bir sona doğru sürüklenirler.
O halde hâlâ düşünmeyecek miyiz?
@@@@@@@@
“Evela ya’lemune” ifadesi, Kur’an-ı Kerim’de Bakara Suresi’nin 77. ayetinde geçmektedir. Ayetin Arapça orijinali ve Türkçe meali şu şekildedir:
> Arapça:
> أَوَلَا يَعْلَمُونَ أَنَّ اللَّهَ يَعْلَمُ مَا يُسِرُّونَ وَمَا يُعْلِنُونَ
> Okunuşu:
> Eve lâ ya’lemûne enne Allâhe ya’lemu mâ yusirrûne ve mâ yu’linûn.
> Türkçe Meali:
> “Onlar bilmiyorlar mı ki, Allah onların gizlediklerini de, açıkladıklarını da bilmektedir?”
Bu ayet, insanların gizli veya açık yaptıkları her şeyi Allah’ın bildiğini hatırlatarak, O’nun ilminin her şeyi kuşattığını vurgulamaktadır.
