Tesbitler – islam bilgi arşivi

Risale-i Nur’da insanın yaratılış gayesi, Allah’ı tanımak (marifetullah), O’nu sevmek (muhabbetullah), ve O’na kulluk (ibadetullah) etmektir. İnsan hem maddi hem manevi boyutlarıyla bu yüksek gayeye uygun olarak yaratılmıştır. Bediüzzaman Said Nursî, insanın kâinattaki diğer varlıklardan farklı bir konuma sahip olduğunu vurgular. İnsanı, kâinatın bir özü, Allah’ın isim ve sıfatlarının bir aynası olarak değerlendirir.

İnsan, yaratılış itibarıyla potansiyellerle donatılmıştır. Bu potansiyeller hem dünya hem ahiret saadetini kazanmayı mümkün kılar. İnsanın, bu potansiyelini geliştirmesi ve yaratılış gayesine uygun bir şekilde kullanması esastır.

İnsanın Yaratılış Gayesi

1. Marifetullah: Allah’ı tanımak ve isimlerini, sıfatlarını tefekkür etmek.

2. Muhabbetullah: Allah’ı sevmek ve bu sevgiyi ibadet ve itaate dönüştürmek.

3. Ubûdiyet: Allah’a kulluk ederek yaratılış gayesini gerçekleştirmek.

İstidat ve Kabiliyetlerin Mahiyeti

1. İstidat Nedir?

İstidat, insanın yaratılışında bulunan gizli ve potansiyel yeteneklerdir. Risale-i Nur’da istidat, fıtratın tohumu olarak ifade edilir. Her bir insanın fıtratına yerleştirilen bu tohumlar, işlenip geliştirildiğinde büyük neticeler verir.

Tohum Metaforu:
İstidat, bir ağacın çekirdeği gibidir. Çekirdek, uygun şartlar altında filizlenir ve büyüyerek ağaç olur. İnsan da yaratılışındaki istidatları eğitip geliştirdiğinde büyük manevi mertebelere ulaşabilir.

İstidatların Gayesi:
İnsanın potansiyel yetenekleri, Allah’ın isim ve sıfatlarını tanımak ve kâinattaki tecellileri anlamak için verilmiştir. Bu yetenekler hem dünyevî hem uhrevî gayelere hizmet eder.

2. Kabiliyet Nedir?

Kabiliyet, istidatların gelişmiş, aktif hale gelmiş şeklidir. İstidat, potansiyel bir yetenekken, kabiliyet bir beceri veya vasıf olarak ortaya çıkar. Risale-i Nur’a göre kabiliyetler, Allah’ın insana ihsan ettiği bir emanettir ve bu emanetin iyi bir şekilde kullanılması gerekir.

Kabiliyetlerin Gelişimi:
Kabiliyetlerin gelişimi, insanın çabasıyla ilişkilidir. İnsanın ibadet, zikir, tefekkür gibi manevi eğitim araçlarını kullanarak kabiliyetlerini geliştirmesi gereklidir.

Kabiliyetlerin Farklı Yönleri:

Maddi Kabiliyetler: Zihinsel ve bedensel beceriler (ilim öğrenme, sanat yapma, düşünme).

Manevi Kabiliyetler: Allah’a yakınlaşmayı sağlayan kalp, ruh ve vicdan yetenekleri.

3. İstidat: Fıtratın Tohumu

Risale-i Nur’da, istidatlar “fıtratın tohumu” olarak tanımlanır. İnsanın yaratılışı, bu tohumların uygun bir zeminde gelişmesine bağlıdır. Fıtratın özü olan istidatların nasıl değerlendirileceği, insanın iradesine ve yönlendirmesine bağlıdır.

Doğru Yönde Kullanım:
İstidatların Allah’ın rızasına uygun olarak geliştirilmesi, insanın yaratılış gayesine ulaşmasını sağlar. Örneğin, ilim öğrenme istidadı, Allah’ın Alîm ismini anlamaya yönelik kullanılabilir.

Yanlış Yönde Kullanım:
Eğer istidatlar gaflet ve nefsin etkisiyle yanlış yönlendirilirse, insan yaratılış amacını unutur ve manevi açıdan körelir.

Risale-i Nur Perspektifinde İstidatların Gelişimi

1. İman ile İnkişaf:
İman, insanın istidatlarını açan bir anahtar gibidir. İman sayesinde insan, Allah’ın isim ve sıfatlarını tanır ve kendini doğru bir şekilde eğitir.

2. İbadet ve Dua:
İbadet ve dua, manevi istidatları geliştiren en önemli araçlardır. İbadet, insanın yaratılış gayesini hatırlatarak latifelerini güçlendirir.

3. Tefekkür:
Kâinat üzerinde tefekkür etmek, insanın Allah’ın yaratma fiillerini anlamasına yardımcı olur. Tefekkür hem akıl hem kalp istidatlarını besler.

4. Terbiye ve Çaba:
İstidatların gelişmesi için insanın çalışması, çaba göstermesi gerekir. Tembellik ve gaflet, bu tohumların filizlenmesini engeller.

Sonuç