CELALEYN TEFSİRİ VE ÖZELLİKLERİ.
CELALEYN TEFSİRİ VE ÖZELLİKLERİ.
Celâleyn Tefsiri, İslam dünyasında en çok okunan ve kullanılan tefsirlerden biridir. Adını, tefsirin iki müellifi olan Celâlüddin el-Mahallî (ö. 1459) ve Celâlüddin es-Suyûtî (ö. 1505) isimlerinden almıştır. Bu eser, kısa ve öz bir şekilde Kur’an-ı Kerim’in anlamını açıklayan, özellikle medreselerde ders kitabı olarak kullanılan klasik bir tefsirdir.
Celâleyn Tefsiri’nin Özellikleri
1. Tefsirin Yazılışı
Celâlüddin el-Mahallî, tefsirin ilk kısmını (18. cüzden sonuna kadar) yazmış, ancak tamamlayamadan vefat etmiştir.
Eseri, talebesi olan Celâlüddin es-Suyûtî tamamlamış ve 1. cüzden 18. cüze kadar olan kısmı yazmıştır.
Bu nedenle tefsir, iki âlimin ortak çalışmasıdır ve “Celâleyn” (iki Celâl) adı buradan gelir.
2. Tefsirin Kapsamı ve Üslubu
Kısa ve Özlü: Celâleyn Tefsiri, detaylı açıklamalar yerine kısa ve öz ifadelerle Kur’an ayetlerini açıklar.
Dil ve Üslup: Arapça yazılmış olan tefsir, kolay anlaşılabilir bir üsluba sahiptir. Bu nedenle, medrese öğrencileri için temel bir kaynak olarak kabul edilmiştir.
Ayeti Ayetle Tefsir: Celâleyn, ayetlerin açıklamasında mümkün olduğunca Kur’an’ın diğer ayetlerini kullanır. Bu, Kur’an’ın kendi kendini açıklama özelliğine dayanır.
3. Kelime ve Cümle Açıklamaları
Tefsir, Kur’an-ı Kerim’deki bazı kelimelerin ve ifadelerin anlamlarını açıklamak için yazılmıştır.
Ancak bu açıklamalar, geniş ayrıntılara girmeden doğrudan doğruya ana mesajı verir.
4. Fıkhi ve Mezhebi Tarafsızlık
Celâleyn Tefsiri, Şâfiî mezhebine mensup âlimler tarafından yazılmış olsa da mezhep farklılıklarını vurgulamaz. Genellikle İslam ümmetinin genel kabul ettiği yorumlara yer verir.
Tartışmalı konulara fazla girmeden genel İslami değerler üzerinde durur.
5. Kur’an’ın Dili ve Grameri
Tefsir, Kur’an’ın dil yapısını ve gramer özelliklerini açıklamada oldukça başarılıdır. Bu, özellikle Arapça öğrenen öğrenciler için çok faydalıdır.
Kur’an’ın nazmındaki güzellik ve edebi üslubu vurgular.
6. İlmî Derinlikten Uzak Olması
Celâleyn, kısa ve öz olduğu için derin felsefi, kelamî veya bilimsel tartışmalara girmez.
Daha çok Kur’an’ın doğrudan anlamını kavramaya yöneliktir ve bu nedenle bir öğretici tefsir niteliği taşır.
Celâleyn Tefsiri’nin Kullanımı ve Önemi
1. Eğitimdeki Yeri
Celâleyn Tefsiri, Osmanlı medreselerinde ve diğer İslam coğrafyalarında temel tefsir kaynaklarından biri olarak okutulmuştur.
Günümüzde de İslami ilimler eğitimi alan öğrenciler tarafından Arapça öğrenimi ve Kur’an tefsiri derslerinde tercih edilmektedir.
2. Anlaşılır ve Pratik Olması
Eser, kısa ve öz bir şekilde yazıldığı için hem akademisyenler hem de sıradan Müslümanlar tarafından kolayca anlaşılır.
İhtiyaç duyulan bilgiye çabucak ulaşmayı sağlar.
3. Diğer Tefsirlerden Farkı
Detaylı tefsirler (örneğin, Taberî, Kurtubî gibi) daha geniş açıklamalar ve mezhepsel görüşlere yer verirken, Celâleyn Tefsiri bu tür tartışmalara girmez.
Özellikle gramer açıklamalarıyla ön plana çıkar.
4. Eserin Etkisi
Celâleyn Tefsiri, daha geniş ve ayrıntılı tefsirlerin anlaşılması için bir giriş niteliği taşır.
İslam dünyasında özellikle klasik tefsir geleneğinin temsilcisi olarak görülür.
Celâleyn Tefsiri’nin Eleştirileri
Ayrıntı Eksikliği: Derinlemesine bilgi arayanlar için yetersiz kalabilir.
Tartışmalı Konular: Mezhepler arası ihtilaflı konulara fazla girmemesi, eleştiri konusu olabilir.
Modern Tartışmalara Uzaklık: Bilimsel ve modern konulara hiç değinmez.
Sonuç
Celâleyn Tefsiri, özellikle Arapça bilen ve Kur’an’ı anlamaya yeni başlayan kişiler için ideal bir eserdir. Hem kolay anlaşılır yapısı hem de sade açıklamalarıyla yüzyıllardır İslam dünyasında değerini koruyan bir tefsir olarak öne çıkmaktadır.
ARAPÇA CELALEYN TEFSİRİ:
https://www.youtube.com/playlist?list=PLC4WlB02NHVWSE4Wv7SC36FbTsfeJYQLL
