NEYE GÖRE DEĞER- NEYE DEĞER
NEYE GÖRE DEĞER- NEYE DEĞER
Evet değerin ve değerlinin ölçüsü nedir?
Değerli insan!
Neye göre?
Makamına göre mi, elbisesine mi, parasına göre mi, soyuna göre mi, okuduğu okula, diplomaya ve oturduğu çevreye göre mi?
Aldığı alkışa göre mi?
Peki arkasındaki bu payandalar olmasa, onda bir değer kalacak mı?
Ebu Cehil, bunca cehaletine rağmen herkes tarafından bilinmiş olmasından dolayı değerli mi?
Mesela İsrail başkanı Netenyahu ve ona destek olan Bıden bir devlet başkanı olurken ellerinin kanlı olması onun değerini korur mu?
Milyonların ve yüzbinlerin oyunu almaları onları değerli kılar mı?
Yoksa verenleri mi değersiz kılmış olur?
Değeri ne kadardır?
Eşek altın semer vursan, eşek yine eşektir.
Eşeği yüksek fiyatla satın alan, neye değer vermiş oluyor.
-Kabadayının biri giymiş olduğu çok değerli ve pahalı abasıyla yani kürküyle küstahça Mevlana’nın karşısına dikilip sorar,
Hocam, benim fiyatım ne eder?
Mevlana, 300 akçe eder, der.
Kabadayı kükreyerek, hop hop hoca. Sadece benim üzerimdeki kürk üç yüz akçe eder, der.
Mevlâna cevabında, zaten evladım, bende ona değer biçtim, der.
GÜÇ mü değer ve değerli olan mı?
-İmamı Azam Ebu Hanife yolda giderken karşısından bir öküz gelmektedir.
Ebu Hanife kenara çekilerek ona yol verir.
Dostları neden bunu yaptığını sorduklarında ise cevaben, onun boynuzu var, benim ise aklım, der.
Değer boynuzda değil, akıldadır.
Hz. Mevlâna “İnsan kıyafetiyle karşılanır, ilmiyle ağırlanır, ahlakıyla uğurlanır. “der.
Bir çobanın oyuyla benim oyum bir mi? diyenin değeri nedir?
Şöhreti mi, mesleği mi, ahlakı mı, kişiliği mi?
-Etiket gerçek değer mi?
Sahte etiket değeri arttırır mı?
Reklam mala ne kadar değer katar?
Malın kıymeti kendinden mi yoksa reklamından mı?
Yoksa şöhretinden mi?
Oysa şöhret insanın malı olmayanı dahi insana mal eder.
Tıpkı her komik şeyin Nasrettin hocaya yamanması gibi.
Etikete değil, kişinin değerine bakılmalıdır.
Değeri maddi mi, manevi mi, kişisel mi, toplumsal mı?
Mesela bir amire görevinde gösterilen hürmet ve sevgi, görevi bitince de gösteriliyor mu?
Nereye kadar?
Ne kadar?
-İnsan bu dünyaya 1 değerle gelir. Yaptıkları iyi ve kötü şeyler sağına ve soluna eklenen sıfırlardır.
O bir rakamı ise kişiliktir.
Kişilik ve değer yoksa, sıfırların da bir değeri ve kıymeti yoktur.
-Gerçekten artılar ve katılanlar neyi artıyor?
Değerleri mi?
Değersizleri de mi?
Odun, kömür, kereste, Altın ve gübreyi de mi?
Ve neye göre değerlendirip, ücretlendiriyor?
-Arabanızın değeri ne kadar?
Arabanızda neler var?
Hayat kurtarıcı hava yastığı var mı?
Yazın sıcağından koruyan kliması var mı?
Lastikler yeni mi, VS.
-Ev içinde, her şey içinde sorarız değil mi?
Peki, ya insan için, sorulmaz mı?
Allah sormaz mı?
**************
Kişilik gelişimi ve örnekleri ile ilgili bazı anekdotlar:
Gelişim ise, Kişilik, bebeklikten itibaren başlayan ve yaşam boyunca devam eden bir süreçtir. Aile, arkadaşlar, eğitim, kültür ve diğer deneyimler kişilik gelişiminde önemli rol oynar.
Kişilik özellikleri zamanla değişebilir. Önemli yaşam olayları, travmalar veya bilinçli çabalar gibi faktörler kişilik değişikliklerine yol açabilir.
Gerçek kişiliği peygamberlerin ve peygamberimizin hayatında görebiliriz.
Mesela, Kişilik, bir insanın düşünme, hissetme, davranma ve insanlarla iletişim kurma biçimlerini kapsayan, onu diğerlerinden ayıran bir dizi özellik ve eğilimdir. Genetik, çevresel faktörler ve deneyimler gibi birçok unsur kişilik oluşumunda rol oynar.
Kişilik Özellikleri:
Farklı kişilik kuramları, farklı kişilik özelliklerini tanımlar. En yaygın kullanılanlardan biri Beş Büyük Kişilik Özelliği modelidir:
Açıklık: Yeni deneyimlere açık olma, merak ve hayal gücü gibi özellikleri içerir.
Vicdanlılık: Düzenlilik, planlılık, sorumluluk ve mükemmeliyetçilik gibi özellikleri içerir.
Nevrotizm: Kaygı, stres, endişe ve duygusal dengesizlik gibi özellikleri içerir.
Dışadönüklük: Sosyallik, enerji, coşku ve konuşkanlık gibi özellikleri içerir.
Uyumluluk: Hoşgörü, anlayış, iş birliği ve uzlaşmacılık gibi özellikleri içerir.
Kişilik ve Davranış:
Kişilik özellikleri, bir kişinin düşüncelerini, duygularını ve davranışlarını etkiler. Örneğin, dışadönük bir kişi sosyal ortamlarda daha rahat hissedebilirken, içe dönük bir kişi yalnızlıktan daha fazla keyif alabilir.
Kişilik ve Toplum:
Kişilik, insanların birbirleriyle nasıl etkileşime girdiğini ve toplumda nasıl yer aldıklarını etkiler. Örneğin, vicdanlı insanlar daha güvenilir olarak görülebilirken, nevrotik insanlar daha fazla endişe duyabilirler.
Kişilik ve Psikoloji:
Kişilik, psikolojide önemli bir çalışma alanıdır. Psikologlar, kişilik özelliklerinin nasıl ölçülebileceğini, nasıl geliştiğini ve ruhsal bozukluklarla nasıl ilişkili olduğunu anlamaya çalışırlar.
******************
Peygamber Efendimizin Hayatı ve Kişilik Örnekleri:
Peygamber Efendimiz Hz. Muhammed (s.a.s.), sadece dini açıdan değil, aynı zamanda kişilik ve ahlak bakımından da Müslümanlar için en önemli örnek teşkil etmektedir. O’nun hayatı boyunca gösterdiği erdemler ve davranışlar, her Müslümana ilham kaynağı olmaya devam etmektedir.
Peygamber Efendimizin Kişilik Özelliklerinden Bazıları:
Merhamet ve Şefkat: Hz. Muhammed, her canlıya karşı son derece merhametli ve şefkatliydi. Yoksullara, yetimlere, hayvanlara ve zayıf olanlara karşı her zaman yardımsever davranırdı.
Adalet: Hz. Muhammed, adalete son derece önem verirdi. Herkesin eşit haklara sahip olduğunu savunur ve haksızlığa karşı mücadele ederdi.
Doğruluk: Hz. Muhammed, her zaman doğruyu söyler ve dürüst davranırdı. O’na “El-Emin” (güvenilir) lakabı da bu nedenle verilmiştir.
Affedicilik: Hz. Muhammed, kinci ve intikamcı biri değildi. Hatalar yapanları affeder ve onları bağışlardı.
Alçakgönüllülük: Hz. Muhammed, ne kadar yüce bir makama sahip olmasına rağmen asla kibirlenmez ve alçakgönüllülükten vazgeçmezdi.
Cesaret: Hz. Muhammed, her zaman haklı olanı savunmak için cesaretini kullanırdı. Tehlikeler karşısında bile asla geri adım atmazdı.
Sabır: Hz. Muhammed, zorluklarda bile sabırlı davranır ve asla ümitsizliğe kapılmazdı.
Tevazu: Hz. Muhammed, makam ve mevkiine rağmen asla gösteriş yapmaz ve mütevazı bir yaşam tarzı sürdürürdü.
Peygamber Efendimizin Hayatı Boyunca Gösterdiği Bazı Örnekler:
Kendisine en büyük haksızlıklar yapıldığı ve taşlandığı Taif yolculuğunda bile dua ederek Taiflilere merhamet dilemiştir.
Savaşlarda esir aldığı kişileri affetmiş ve onları bağışlamıştır.
Yetimlere ve yoksullara yardım etmeyi teşvik etmiş ve zekat ibadetini emretmiştir.
Kadınlara ve kölelere saygı gösterilmesini savunmuştur.
Bilginin ve eğitimin önemini vurgulamıştır.
Peygamber Efendimizin Kişiliğinin Önemi:
Peygamber Efendimizin kişilik özellikleri, sadece Müslümanlar için değil, tüm insanlar için örnek teşkil etmektedir. O’nun gösterdiği erdemler, daha iyi bir dünya inşa etmek ve barış içinde yaşamak için gerekli olan temel değerlerdir.
Kur’an’da Hz. Âdem, Hz. Nuh, Hz. İbrahim, Hz. Musa, Hz. Yunus gibi birçok peygamberin ve diğer önemli şahsiyetlerin hikayeleri yer alır. Bu kıssalar, doğru ve yanlışın, iyilik ve kötülüğün somut örneklerini sunarak insanlara ahlaki dersler verir. Örneğin, Hz. Yusuf kıssası, sabır, affedicilik ve dürüstlüğün önemini; Hz. Eyüp kıssası ise şükür ve tevekkülün önemini vurgular.
Şahsiyetler:
Kur’an’da peygamberlerin ve diğer önemli şahsiyetlerin ahlaki vasıflarına da değinilir. Bu vasıflar, Müslümanlara örnek olması ve onları daha iyi insanlar olmaya teşvik etmesi içindir. Örneğin, Hz. Muhammed (s.a.s.), merhamet, adalet, affedicilik ve tevazu gibi birçok güzel ahlakın en güzel örneğidir.
## İslam Alimlerinin Hayatlarından Kişilik Örnekleri
İslam alimleri, sadece ilmiyle değil, aynı zamanda ahlakı ve kişilik özellikleriyle de örnek teşkil eden önemli şahsiyetlerdir. Zor şartlarda bile ilme ve öğrenmeye adanmış bu alimler, bize birçok önemli ders vermektedir.
**Bazı Önemli İslam Alimlerinden Kişilik Örnekleri:**
**İmam-ı Azam Ebu Hanife:**
* **Adalet:** Ebu Hanife, her zaman adil davranmaya ve haksızlığa karşı çıkmaya özen göstermiştir.
* **Alçakgönüllülük:** Ebu Hanife, ne kadar bilgili ve saygın olsa da asla kibirlenmemiş ve alçakgönüllü bir yaşam tarzı sürdürmüştür.
* **Cesaret:** Ebu Hanife, inançlarını savunmaktan asla çekinmemiş ve gerektiğinde tehlikelere bile göğüs germiştir.
**İmam-ı Malik:**
* **Sabır:** İmam-ı Malik, fıkıh bilgisini derlemek için uzun yıllar boyunca büyük bir sabırla çalışmıştır.
* **Doğruluk:** İmam-ı Malik, her zaman doğruyu söylemeye ve yanlıştan kaçınmaya özen göstermiştir.
* **Hoşgörü:** İmam-ı Malik, farklı görüşlere saygı duyan ve hoşgörülü bir alim olmuştur.
**İmam-ı Şafii:**
* **Çalışkanlık:** İmam-ı Şafii, ilme ve öğrenmeye son derece düşkün bir alim olmuştur. Hayatını öğrenmeye ve ilmini geliştirmeye adamıştır.
* **Tevazu:** İmam-ı Şafii, ne kadar bilgili ve saygın olsa da asla kibirlenmemiş ve tevazulu bir yaşam tarzı sürdürmüştür.
* **Affedicilik:** İmam-ı Şafii, kendisine haksızlık yapanları bile affeden ve kin tutmayan bir alim olmuştur.
**İmam-ı Ahmed bin Hanbel:**
* **Dürüstlük:** İmam-ı Ahmed bin Hanbel, her zaman dürüst davranmaya ve doğruyu söylemeye özen göstermiştir.
* **Sadakat:** İmam-ı Ahmed bin Hanbel, inancına ve ilkelerine son derece sadık bir alim olmuştur.
* **Fedakarlık:** İmam-ı Ahmed bin Hanbel, ilmi ve inancını yaymak için birçok fedakarlık yapmıştır.
**Bu örneklerden alabileceğimiz bazı dersler:**
* **İlme ve öğrenmeye önem vermeliyiz.**
* **Ahlaki değerlere ve erdemlere sahip olmalıyız.**
* **Zorluklara karşı cesaretli olmalıyız.**
* **Adil ve merhametli davranmalıyız.**
* **Doğruluk ve dürüstlükten asla taviz vermemeliyiz.**
İslam alimlerinin hayatlarını inceleyerek ve kişiliklerinden ilham alarak, kendimizi geliştirebilir ve daha iyi insanlar olabiliriz. Unutmayalım ki, ilim ve ahlak, bir insanın en değerli süsleridir.
MEHMET ÖZÇELİK
22-06-2024
