HAKKA SÛRESİ
HAKKA SÛRESİ
1) el-Hâkka(tu)
(A) “Gerçekleşmesi kesin olan (hak) vaka.” Murâdif: Vâkıa 1; Kâria 1; Gâşiye 1.
(B) Nihai evre/son durum fikri; kozmolojide evrenin sonluluğu senaryoları. RNK: Onuncu Söz (Haşir).
2) Mel-Hâkka(tu)
(A) “Hâkka nedir bilir misin?” Te’kid. Murâdif: Kâria 2–3.
(B) Epistemik sarsma: dikkat uyandırma. RNK: Âyetü’l-Kübrâ giriş.
3) Ve mâ edrâke mel-Hâkka(tu)
(A) Gerçekleşecek olan kıyametin ne olduğunu sen ne bileceksin?
“Sana ne bildirdi?” Gaybî büyüklük. Murâdif: İnfitâr 17–18.
(B) Bilgi sınırlarımızın itirafı. RNK: Otuz Birinci Söz (rububiyetin heybeti).
4) Kezzebet semûdu ve ‘âdun bil-qâria (ti)
(A) Semûd ve Âd, o çarpıcı felâketi yalanladılar. Murâdif: Hûd 50–68; A‘râf 65–79.
(B) Tarihî ibret yasası. RNK: On Birinci Söz (amel-karşılık).
5) Fe-emmâ śemûdu feuhlikû bi-ttâġiye(ti)
Derken Semud, helak edildi taşkınlığıyla.
6) Ve emmâ ‘âdun fe uhlikû bi rîhin sarserin ‘âtiyeh
(A) Âd kavmi ise, uğultulu, kasıp kavuran bir fırtına ile mahvedildiler.
Âd: azgın, uğultulu rüzgârla helâk. Murâdif: Kamer 18–21.
(B) Aşırı şiddetli fırtınaların yıkıcılığı (iklim hadiseleri). RNK: Âyetü’l-Kübrâ (tabiat hadiseleri).
7) Sehharahâ aleyhim seb‘e leyalin ve semâniyete eyyâm husumen
(A) Allah onu, ardarda yedi gece, sekiz gün onların üzerine musallat etti. Öyle ki (eğer orada olsaydın), o kavmi, içi boş hurma kütükleri gibi oracıkta yere serilmiş halde görürdün.
7 gece 8 gün sürüp kök söktüren kasırga. Murâdif: Hâkka 7; Fussilet 16.
(B) Uzayan ekstrem hava olayı. RNK: Lem’alar (hikmet-musibet).
7) Fe terâl-qavme fîhâ sar‘â ke ennehum a‘câzu nahlin hâviyeh
(A) Allah onu, ardarda yedi gece, sekiz gün onların üzerine musallat etti. Öyle ki (eğer orada olsaydın), o kavmi, içi boş hurma kütükleri gibi oracıkta yere serilmiş halde görürdün.
Kökü kesik hurma kütükleri gibi serilmişler. Murâdif: Kamer 20.
(B) Görsel benzetmeyle hafızaya kazıma. RNK: Mesnevî-i Nuriye (temsil dili).
8) Fe hel terâ lehum min bâqiyeh
(A) “Ardından kalan var mı?” İbret. Murâdif: Zâriyât 44–45.
(B) Toplumların sürdürülebilirliği/çöküşü. RNK: On Dördüncü Lem’a (şükür-nankörlük).
9) Ve câe fir’avnu ve men kablehu
vel mu’tefikatu bil hatıeh.
(A) Firavun ve öncekiler, mü’tefikat (altı üstüne gelenler) günah işledi. Murâdif: Zâriyât 40; Fecr 10–14.
(B) Zorbalığın tarihî döngüsü. RNK: Yirmi Beşinci Söz (mülk-hüküm).
10) Fe ‘asav resûle rabbihim fe ehazehum ahzeten rabiyeh.
(A) Böylece Rablerinin peygamberlerine karşı geldiler, O da onları pek şiddetli bir şekilde yakalayıverdi.
Peygambere isyan → yakalayı verme. Murâdif: Nahl 113; İsrâ 16.
(B) Ahlâkî bozulma → toplumsal bedel. RNK: İktisat Risalesi (nimet hukuku).
11) İnnâ lemmâ tâğa’l-mâu hamelnâkum fil-câriyeh
(A) Su taşınca (Tufan), sizi gemide taşıdık. Murâdif: Şuarâ 119; Hûd 40.
(B) Sel/taşkın afeti; Nuhî hatıra. RNK: Âyetü’l-Kübrâ (tarihî ibretler).
12) Li nec‘alehâ lekum tezkireh ve teıyeha uzunun vaıyeh.
(A) Onu sizin için bir ibret ve öğüt yapalım ve belleyici kulaklar onu bellesin diye.
İbret ve kulaklara yerleşen öğüt. Murâdif: Kamer 17.
(B) Kolektif hafıza. RNK: Onuncu Söz (ibret).
13) Fe izâ nufihe fis-sûri nefhatün vâhideh
(A) Sûr’a tek üfleme. Murâdif: Zümer 68; Yâsîn 53.
(B) Kozmik faz değişimi—ani küresel hadiseler. RNK: Onuncu Söz (haşir mekanizması).
14) Ve hummilet il-ardu vel-cibâlu fedükketa dekketen vâhideh
(A) Yer ve dağlar tek darbe ile un ufak. Murâdif: Vâkıa 5–6; Tekvîr 3.
(B) Jeodinamik dengelerin çöküşü metaforu. RNK: Âyetü’l-Kübrâ (arz sahnesi).
15) Fe yevme izin veka‘at il-vâqıa
(A) O gün “olması kesin olan” vuku bulur. Murâdif: Vâkıa 1.
(B) Kaçınılmaz nihai an. RNK: Onuncu Söz.
16) Ve’nşakkat is-semâu fe hiye yevme izin vahiyeh
(A) Gök de yarılır ve artık o gün o, çökmeye yüz tutar.
Göğün yarılması. Murâdif: İnşikâk 1; İnfitar 1.
(B) Kozmik düzenin dağılması. RNK: Âyetü’l-Kübrâ (semâvât).
17) Vel-meleku alâ ercâihâ…
(A) Melekler kenarlarda; Arş’ı sekiz taşır. Murâdif: Zümer 75; Mü’min 7.
(B) Küllî nizamın idare sembolizmi. RNK: Otuz İkinci Söz (melekler).
18) Yevme izin tu‘radûne lâ tehfâ minkum hâfiyeh
(A) Arz, hiçbir şey gizli kalmaz. Murâdif: Tâhâ 7; Hâkka 25’e bağ.
(B) Kayıt prensibi—iz bırakma. RNK: On Birinci Söz (amel defteri).
19) Fe emmâ men ûtiye kitâbehû bi yemînihî feyekûlu hâumu-kraû kitâbiyeh
(A) İşte o vakit, kitabı kendisine sağından verilen kimse der ki: “Gelin, kitabımı okuyun!”
Kitabı sağdan verilenin sevinci. Murâdif: İnşikâk 7–9.
(B) “Pozitif bilanço” psikolojisi. RNK: Yirmi Üçüncü Söz (mükâfat).
20) İnnî zanentu ennî mulâkin hisâbiyeh
Zaten ben biliyordum ki kıyamet günü kavuşacağım hesabıma.
21) Fe huve fî ‘îşetin râdıye (tin)
(A) Gönül hoşluğu içinde yaşam. Murâdif: Gâşiye 8–9.
(B) Esenlik (well-being)in manevi temeli. RNK: Yirmi Dördüncü Söz (şükür-lezzet).
22) Fî cennetin ‘âliye (tin)
(A) Yüce cennet. Murâdif: Hâkka 22; Muhammed 15.
(B) Hiyerarşik mükâfat. RNK: On Dokuzuncu Mektup.
23) Kutûfuhâ dâniye(tun)
(A) Meyveleri yakın. Murâdif: İnsân 14; Rahman 54.
(B) Erişilebilir nimetin psikolojisi. RNK: İktisat Risalesi (nimet şuuru).
24) Kulû veşrabû henî-en bimâ esleftum fî-l-eyyâmi-lḣâliye(ti)
(A) Geçmiş amellerinizin karşılığı olarak afiyetle yeyin/için. Murâdif: Tur 19.
(B) Emek-ödül ilkesi. RNK: On Birinci Söz.
25) Ve emmâ men ûtiye kitâbehu bişimâlihi feyekûlu yâ leytenî lem ûte kitâbiyeh
(A) Kitabı kendisine sol tarafından verilen ise şöyle der: “Keşke kitabım bana verilmeseydi.”
Kitabı solundan/ardından verilenin feryadı. Murâdif: İnşikâk 10–12.
(B) Suç-ceza bilişsel çöküşü. RNK: Yirmi Altıncı Söz (nefsin hilesi).
25) feyekûlu yâ leytenî lem ûte kitâbiyeh
(A) “Keşke kitabım verilmeseydi!” Pişmanlık. Murâdif: Kehf 49.
(B) Geriye dönük pişmanlık (counterfactual). RNK: Yirmi Altıncı Mektup (muhasebe).
26) Ve lem edri mâ hisâbiyeh
(A) “Hesabımı bilmeseydim.”
(B) Yüzleşmeden kaçış. RNK: Lem’alar (nefsin mazereti).
27) Yâ leytehâ kâneti-lkâdiye(tu)
(A) “Keşke ölüm her şeyi bitirseydi!” Murâdif: Câsiye 24.
(B) Nihilizm arzusunun iflası. RNK: Onuncu Söz.
28) Mâ aġnâ ‘annî mâliyeh
(A) “Malım fayda vermedi.” Murâdif: Şuarâ 88–89.
(B) Servetin bağlama bağlı değeri. RNK: İktisat Risalesi.
29) Heleke ‘annî sultâniyeh
(A) “Nüfuzum yok oldu.” Murâdif: Mü’min 16.
(B) Sosyal sermayenin çöküşü. RNK: Yirmi Beşinci Lem’a (tevekkül).
30) Ḣużûhu feġullûh(u)
(A) “Yakalayın, zincire vurun.” Murâdif: Mü’min 71–72.
(B) Cezanın kişiye özgü icrası. RNK: On Birinci Söz.
31) Sümme’l-cehîme sallûhu
(A) Cehîme atın. Murâdif: Gâşiye 4.
(B) Karşılığın caydırıcılığı. RNK: Lem’alar (ucub-gurur).
32) Śumme fî silsiletin żer’uhâ seb’ûne żirâ’an feslukûh(u)
(A) “Sonra uzunluğu yetmiş arşın olan zincire vurun onu.”
Murâdif: Mü’min 71.
(B) Vurgu: ağır yaptırım metaforu. RNK: Şuâlar (dehşet tabloları ibreti).
33) İnnehû kâne lâ yu’minu billâhi’l-azîm
(A) Büyük Allah’a iman etmiyordu. Murâdif: Mutaffifîn 36.
(B) İnanç-ahlâk bağı. RNK: Otuz Üçüncü Söz.
34) Ve lâ yahuddu ‘alâ ta‘âmi’l-miskîn
(A) Yoksulu doyurmaya teşvik etmezdi. Murâdif: Mâûn 1–3.
(B) Sosyal adalet: paylaşım etiği. RNK: İktisat Risalesi.
35) Fe leyse lehu’l-yevme hâhunâ hamîm
(A) Bugün burada samimi dost yok. Murâdif: Şuarâ 101.
(B) Enstrümantal ilişkilerin çöküşü. RNK: Uhuvvet Risalesi (hakiki kardeşlik).
36) Ve lâ ta‘âmûn illâ min gislin
(A) Sadece irin/kanlı artık. Murâdif: Duhân 43–46.
(B) Kötülüğün tadına dönüş metaforu. RNK: Yirmi Dördüncü Söz.
37) Lâ ye’kuluhû illâ’l-hâtiûn
(A) Onu ancak günahkârlar yer. Murâdif: Sâffât 62–68.
(B) “Amelinin mahsulü” ilkesi. RNK: On Birinci Söz.
38) Felâ uqsimu bimâ tubsırûn
(A) Andolsun gördüklerinize,
Murâdif: Zuhruf 84.
(B) Duyu verisi → şehadet. RNK: Âyetü’l-Kübrâ (gözlem).
39) Ve mâ lâ tubsırûn
(A) Görmediklerinize de. Murâdif: Bakara 3 (gayb).
(B) Görünmeyenin rasyonel kabulü (indüksiyon/ilke). RNK: Mesnevî-i Nuriye.
40) İnnehû le kavlu resûlin kerîm
(A) Bu, şerefli bir elçinin sözüdür (Cebrâil’le tilavet). Murâdif: Tekvîr 19–21.
(B) Vahyin aracı-kaynak ayrımı. RNK: Yirminci Mektup (vahiy).
41) Vemâ huve bikavli şâ’ir(in)(c) kalîlen mâ tu/minûn(e)
(A) Şair sözü değil—az inanırsınız. Murâdif: Yâsîn 69.
(B) Estetik retorikten ayrı ilahî hitap. RNK: Yirmi Beşinci Söz (i’câz).
42) Velâ bikavli kâhin(in)(c) kalîlen mâ teżekkerûn(e)
(A) Kâhin sözü değil—az düşünürsünüz. Murâdif: Tûr 29; Hâkka 43’e geçit.
(B) Kehanet-vahiy farkı. RNK: Yirmi Beşinci Söz.
43) Tenzîlün min rabbi’l-âlemîn
(A) Âlemlerin Rabbinden indirilmiştir. Murâdif: Secde 2.
(B) İlâhî menşe. RNK: Âyetü’l-Kübrâ.
44) Velev tekavvele ‘aleynâ ba’da-l-ekâvîl(i)
(A) (Eğer (Peygamber) bize atfen bazı sözler uydurmuş olsaydı, Murâdif: Şûrâ 24.
(B) Vahyin güvenlik maddesi. RNK: Yirmi Beşinci Söz.
45) Le ahaznâ minhu bi’l-yemîn
(A) Sağından yakalardık.
(B) Yaptırım yetkisi. RNK: Mektubat (nübüvvetin emniyeti).
46) Śumme lekata’nâ minhu-lvetîn(e)
(A) Can damarını koparırdık.
(B) En ağır menfaat çatışması dahi engellenir. RNK: Yirmi Beşinci Söz.
47) Femâ minkum min ehadin ‘anhu hâcizîn
(A) Hiç kimse engelleyemezdi.
(B) Vahyin bağımsızlığı. RNK: Âyetü’l-Kübrâ.
48) Ve innehû le tezkiretun lil-muttaqîn
(A) Bu, muttakîler için öğüttür. Murâdif: Zâriyât 55.
(B) Seçici dikkat—hidayetle açılan anlam. RNK: Lem’alar (ihlâs).
49) Ve-innâ lena’lemu enne minkum mukeżżibîn(e)
Ve şüphe yok ki biz, elbette biliriz, sizden, yalanlayanlar vardır.
50) Ve-innehu lehasratun ‘alâ-lkâfirîn(e)
Ve şüphe yok ki Kur’an, kafirlere adeta bir hasrettir.
51) Ve innehû le-hakku’l-yakîn
(A) O, hakku’l-yakîndir. Murâdif: Tekâsür 5–7 (ilm/ayn/hakk).
(B) Bilgi mertebeleri teorisi. RNK: Onuncu Söz (yakîn tabakaları).
52) Fe sebbih bismi rabbik el-azîm
(A) Büyük Rabbinin ismini tesbih et. Murâdif: Vâkıa 96; A‘lâ 1.
(B) Zihin-kalp hizalaması (zikir/şükür). RNK: Cevşenü’l-Kebîr meali ve şerhleri yerine Sözler – Otuz Üçüncü Söz (Esma).
Kısa Genel Netice
Kıyametin hak oluşu (1–3) → tarihî inkâr-helak örnekleri (4–12) → kıyamet sahneleri (13–18) → amel defteri ve iki akıbet (19–37) → vahyin kaynağı ve güvenliği (38–47) → öğüt ve tesbihle kapanış (48–52).
Hazırlayan: Mehmet Özçelik – www.tesbitler.com
