Tesbitler – islam bilgi arşivi

Sahih hadis kaynaklarında geçmeyen rivayet çeşitli kaynaklarda İbn Abbas ve Ebû Hureyre gibi sahabilere isnad edilerek şöyle yer almaktadır:

مَن تَمَسَّكَ بِسُنَّتِي عِندَ فَسادِ أُمَّتِي فَلهُ أَجْرُ مِائِةِ شَهيدٍ

“Kim ümmetimin fesadı zamanında sünnetime sarılırsa ona yüz şehit sevabı vardır.”
Bu rivayetler, hadis âlimlerince senet açısından “zayıf” ve râvileri de “mechûl” (tanınmaz) bulunmuştur.
Bkz. Kaynaklar:
(İbn Adiy, el-Kâmil fî Duafâi’r-Ricâl, Beyrut: Dârü’l-Fikr, 1998/1409, c. 2, s. 327; İbn Hacer el-Askalânî, Lisânü’l-Mîzan, Beyrut: Müessesetü’l-İlmiyye li’l-Matbûât, 1986/1406, c. 2, s. 246)

Evvela senedinde zayıflık olmakla beraber, Allahu alem bu hadis delil amaçlı değil, terğib ve terhib açısından teşvik amaçlı. Birde itikadı ve Fıkhi değil.
Ve de Şafii mezhebince en muteber âlimlerinden olan İbn Hacer el-Askalânî tarafından rivayet edilip, Bediüzzaman Said Nursî’nin de bunu delil olarak almasıdır.

@@@@@

Bakınız:

4 İbni Adiy, el-Kâmil fi’d-Duafâ, 2:739; el-Münzirî, et-Terğîb ve’t-Terhîb, 1:41; Taberânî, el-Mecmeu’l-Kebîr, 1394; Ali bin Hüsâmüddin, Müntehebâtü Kenzi’l-Ummâl, 1:100; el-Heysemî, Mecmeu’z-Zevâid, 7:282

https://kulliyat.risaleinurenstitusu.org/lemalar/on-birinci-lem-a/54

https://sorularlaislamiyet.com/ummetimin-fesada-gittigi-zamanda-sunneti-seniyeye-sarilan-yuz-sehit-sevabini-kazanir-hadisi-nasil-0

https://www.google.com/amp/s/sorularlarisale.com/fesad-i-ummetim-zamaninda-kim-benim-sunnetime-temessuk-etse-yuz-sehidin-ecrini-sevabini-kazanabilir-bu-hadis-i-serif%3famp

https://www.google.com/amp/s/islamqa.info/amp/tr/answers/89878

https://www.google.com/amp/s/www.islamveihsan.com/ummetin-fesada-ugradigi-vakitte-sunneti-yasayanlarin-sevabi.html/amp

@@@@@

Bu hadis çeşitli kaynaklarda zikredilmiş olup alimler arasında sahihliği konusunda ihtilaf bulunmaktadır.

Hadis, Beyhakî’nin Şuabü’l-İmân (15/150, No: 10975) adlı eserinde ve İmam Suyûtî’nin Câmiu’s-Sağîrinde geçmektedir. Ancak hadis kaynaklarında isnad açısından değerlendirilirken zayıf olduğu belirtilmiştir.

Bazı hadis âlimleri, bu rivayetin senedinde zayıflık bulunduğunu ifade etmişlerdir. Özellikle, hadisin ravilerinden bazılarının zayıf veya meçhul olduğu ifade edilmiştir. Hadis, sahih hadis kitaplarında (Buhârî, Müslim gibi) yer almamaktadır. Dolayısıyla, sahih değil, zayıf bir rivayet olarak değerlendirilmiştir.

Ancak hadisin anlamı bakımından İslam’ın genel ilkelerine uygun olduğu da söylenebilir. Çünkü fitne zamanlarında sünnete sarılmanın faziletli olduğu, İslam âlimleri tarafından kabul edilen bir ilkedir. Bu gibi rivayetler, motive edici yönüyle ele alınabilir; ancak hüküm verirken sahih hadisler esas alınmalıdır.

@@@@@@

Zayıf hadisle amel edilir mi?

Zayıf hadisle amel edilip edilemeyeceği konusu, İslam âlimleri arasında tartışmalı bir meseledir. Bu konuda üç temel görüş bulunmaktadır:

1. Zayıf hadisle kesinlikle amel edilmez

Bazı alimler, hadis sahih değilse onunla amel edilmemesi gerektiğini savunmuştur. Bu görüşü benimseyenlerden biri İmam Buhârî ve İbn Hazm’dır. Onlara göre, dini konularda yalnızca sahih ve hasen hadislerle amel edilmelidir.

2. Zayıf hadis, belirli şartlarla amel edilebilir

Birçok hadis alimi (örneğin İmam Nevevî, İbn Hacer el-Askalânî, İmam Ahmed) ise bazı şartlar dâhilinde zayıf hadisle amel edilebileceğini söylemiştir. Bu şartlar şunlardır:

Hadis çok zayıf olmamalıdır (mevzû – uydurma olmamalıdır).

Hadis, genel dinî prensiplere aykırı olmamalıdır.

Hadis, faziletli ameller (terğîb ve terhîb), yani sevap ve teşvik konularında olmalıdır. Helal-haram gibi konularda delil olmaz.

Hadise dayanarak kesin bir hüküm verilmemeli, sadece teşvik edici bir unsur olarak görülmelidir.

3. Zayıf hadisle genel olarak amel edilir

Bazı âlimler, özellikle Hanbelî mezhebinde, zayıf hadislerin muteber kabul edilebileceğini ifade etmişlerdir. Ancak bu görüş, genel kabul görmemiştir.

Sonuç olarak:

İtikad (inanç) ve fıkhi hükümler konularında zayıf hadisle amel edilmez.

Faziletli ameller (nafile ibadetler, dua, zikir, ahlakî öğütler) konusunda, çok zayıf olmamak kaydıyla zayıf hadisler teşvik amaçlı kullanılabilir.

Hadis uydurma (mevzû) ise, hiçbir şekilde kabul edilmez ve kullanılmaz.

@@@@@@@

Genel olarak Hadis konularıyla ilgili Bakınız: