KELAM İLMİNİN GÜNÜMÜZ MESELELERİNE ÇÖZÜMÜ
KELAM İLMİNİN GÜNÜMÜZ MESELELERİNE ÇÖZÜMÜ[1]
Kelam İlminin zamanımızda Güncel meselelerin çözümünde önemi ve lüzumu nedir?
Kelâm İlminin Günümüzdeki Önemi ve Güncel Meselelerin Çözümündeki Rolü
Kelâm ilmi, İslam’ın inanç esaslarını delillere dayalı olarak ispat eden, bu esasları şüphe ve inkâr girişimlerine karşı savunan ve bunları doğru bir şekilde anlamayı amaçlayan bir ilimdir. Günümüzde, modern dünyanın getirdiği çeşitli dinî, felsefî, sosyal ve bilimsel meseleler karşısında kelâm ilmi, Müslüman bireylerin ve toplumların inançlarını korumasında ve bu konulara cevap üretmesinde hayati bir rol oynamaktadır.
- Günümüzde Ortaya Çıkan Güncel Meseleler
a. Bilim ve Din İlişkisi
Evrim teorisi, big bang teorisi gibi bilimsel yaklaşımlar karşısında Müslümanların inançlarını nasıl koruyacakları ve bu teorilerle din arasındaki ilişkiyi nasıl anlamlandıracakları sorusu önemli bir gündemdir.
Bilimsel ilerlemeler, Allah’ın varlığı, yaratılış ve kader gibi temel inanç konularını tartışmaya açmıştır.
b. Sekülerizm ve Ateizm
Seküler yaşam tarzı ve ateizmin artışı, dini inançların sorgulanmasına ve bireylerde şüphelerin doğmasına yol açmıştır.
Modern toplumlarda dinî inançlar, kişisel bir mesele olarak görülmekte ve dinin sosyal hayattan uzaklaştırılması teşvik edilmektedir.
c. Felsefî ve Etik Sorunlar
Postmodern düşünce, hakikatin göreceli olduğunu ve mutlak doğruların olmadığını savunmaktadır. Bu durum, İslam’ın mutlak hakikat iddiasını nasıl savunacağını bir mesele hâline getirmiştir.
Etik konular, örneğin yapay zekâ, genetik mühendisliği, ötanazi gibi meseleler, İslam’ın bu konulara nasıl yaklaşacağını tartışmaya açmaktadır.
d. Dinler ve Mezhepler Arası İlişkiler
Farklı din mensuplarıyla veya mezheplerle diyalog ve çatışma konuları, Müslümanların inançlarını nasıl savunacaklarını ve diğer inanç gruplarına karşı nasıl bir tutum sergileyeceklerini gündeme getirmiştir.
e. Modern İdeolojiler
Feminizm, liberalizm, kapitalizm ve sosyalizm gibi modern ideolojiler, İslam’ın toplumsal düzen, hak ve özgürlükler konusundaki bakış açısına meydan okumaktadır.
2. Kelâm İlminin Güncel Meselelerdeki Rolü
a. Akıl ve Nakil Arasında Denge
Kelâm ilmi, akıl ve nakil arasında dengeli bir ilişki kurar. Bu denge, modern bireylerin dinî inançlarını bilimsel ve felsefî sorular karşısında savunmalarını sağlar. Örneğin:
Allah’ın varlığı ve birliği: Felsefî ve bilimsel argümanlara dayalı olarak Allah’ın varlığı ispatlanabilir (kozmolojik delil, düzen delili, ahlak delili vb.).
Ahiret inancı: İnsan fıtratını ve evrenin düzenini delil olarak sunarak ahiret inancını aklen temellendirebilir.
b. Dinî Şüphelere Karşı Savunma
Kelâm, bireylerin modern şüpheler karşısında dinî inançlarını korumalarına yardımcı olur.
Ateizm ve agnostisizm gibi inançsızlık akımlarına karşı rasyonel delillerle cevap verir.
Seküler ve materyalist düşüncelerin dinî hayat üzerindeki etkilerini eleştirir ve çözüm önerileri sunar.
c. İnançları Anlamlandırma ve Temellendirme
Kelâm, Müslümanların inançlarını sadece taklit düzeyinde değil, bilinçli bir şekilde yaşamalarını teşvik eder. İnançların aklen temellendirilmesi, Müslüman bireyin kendi dinî kimliğini daha sağlam bir şekilde inşa etmesine katkı sağlar.
d. Felsefî ve Bilimsel Tartışmalara Katılım
Kelâm, İslam’ın felsefî ve bilimsel tartışmalara aktif bir şekilde katılmasını sağlar.
Evrim teorisi, kozmoloji ve etik gibi konularda İslam’ın bakış açısını sunar.
Modern bilimsel gelişmeleri İslam’ın inanç sistemiyle uyumlu bir şekilde yorumlar.
e. İdeolojik ve Kültürel Meydan Okumalar
Kelâm, İslam’ın modern ideolojiler karşısında kendi duruşunu korumasına yardımcı olur.
Feminizm, çevre etiği veya insan hakları gibi konularda İslam’ın görüşlerini delillendirir.
İslam’ı, Batı merkezli ideolojiler karşısında özgün bir şekilde savunur.
3. Günümüz Kelâm İlminin Metodolojisia. Klasik Kelâmın Yeniden Yorumu
Klasik kelâm eserlerinde ele alınan meseleler (örneğin Allah’ın sıfatları, kader, ahiret gibi) günümüz ihtiyaçlarına uygun bir şekilde yeniden ele alınmalıdır.
Gazali, Fahreddin Razi gibi alimlerin yöntemleri modern meselelerle ilişkilendirilerek güncellenebilir.
b. Bilim ve Felsefe ile Etkileşim
Günümüz kelâmı, modern bilimsel bulgular ve felsefî teorilerle ilişki kurarak İslam inanç esaslarını savunmalıdır.
Bilimsel gelişmeleri inkâr etmek yerine, İslam’ın bilimle uyumlu bir din olduğunu gösterecek bir yaklaşım benimsenmelidir.
c. Eleştirel Yaklaşım
Modern ideolojilerin İslam’a meydan okuyan yönlerine eleştirel bir şekilde yaklaşılmalı ve İslam’ın bakış açısı tutarlı bir şekilde savunulmalıdır.
4. Günümüzde Kelâm İlminin Pratik Faydaları
1. Gençlerin İnanç Problemlerini Çözme:
Gençler arasında yaygınlaşan ateizm, agnostisizm ve dinî şüphelerin giderilmesinde kelâm ilmi hayati bir rol oynar.
2. Toplumsal Sorunlara Çözüm Üretme:
Adalet, çevre, insan hakları gibi evrensel sorunlara İslam’ın katkısını sunar.
3. Dini Çoğulculuk ve Diyalog:
Farklı inançlarla yapıcı bir diyalog kurarak İslam’ın evrensel mesajını anlatır.
4. İslamofobiye Cevap Verme:
Batı’daki İslam karşıtı önyargılarla mücadelede rasyonel bir dil geliştirir.
Sonuç
Kelâm ilmi, İslam’ın inanç esaslarını çağın meselelerine uygun bir şekilde savunma, açıklama ve yorumlama görevini üstlenir. Günümüzdeki dinî ve felsefî tartışmalara cevap üretmek, Müslüman bireylerin inançlarını bilinçli bir şekilde yaşamalarını sağlamak ve İslam’ın küresel düzeyde etkili bir şekilde temsil edilmesini mümkün kılmak açısından kelâm ilminin önemi ve lüzumu tartışmasızdır. Bu nedenle, kelâm ilminin güncel meselelerle ilişkilendirilmesi ve modern bir anlayışla yeniden yorumlanması büyük bir gerekliliktir.
[1] https://www.youtube.com/watch?v=vcczfkn7VqU
