Tesbitler – islam bilgi arşivi

Müteşabih ayetlerle ilgili en önemli referans şu ayettir:

> “Sana Kitab’ı indiren O’dur. Onun bazı ayetleri muhkemdir; onlar Kitab’ın anasıdır (temelini teşkil eder). Diğerleri de müteşabihtir. Kalplerinde eğrilik olanlar, fitne çıkarmak ve onu tevil etmek (kendi anlayışlarına göre yorumlamak) için müteşabih olana uyarlar. Oysa onun tevilini yalnızca Allah bilir. İlimde derinleşmiş olanlar ise: ‘Biz ona inandık, hepsi Rabbimizin katındandır’ derler. Bunu ancak aklı selim sahipleri düşünüp anlar.” (Âl-i İmrân, 3/7)

Bazı müteşabih ayetler şunlardır:

1. Allah’ın sıfatlarıyla ilgili ayetler: Örneğin, Allah’ın eli (yedullah), yüzü (vechullah), Arş üzerine istiva etmesi (oturması) gibi ifadeler mecazi anlamda anlaşılmalıdır, çünkü Allah’ın bu tür insanî sıfatlardan münezzeh olduğuna inanılır.

“Rahman Arş’a istiva etti.” (Tâhâ, 20/5)

“Allah’ın eli, onların ellerinin üzerindedir.” (Fetih, 48/10)

2. Ahiret hayatı ile ilgili tasvirler: Cennet, cehennem ve kıyamet sahneleriyle ilgili bazı ayetler de mecazî veya sembolik yorumlanır, çünkü bu alemler dünyadaki algılarımızın ötesindedir.

“İnananlara, içinde ırmaklar akan cennetler vardır.” (Bakara, 2/25)

3. Kıyamet vakti ve alametleri: Kıyamet günüyle ilgili birçok ayet, tam zamanı veya nasıl gerçekleşeceği konusunda müteşabihtir.

“Saatin ne zaman kopacağını sormaktalar. Onun bilgisi ancak Rabbimin katındadır.” (Araf, 7/187)

Bu ayetlerin anlaşılması için tefsir kitaplarına başvurulması, derinlemesine bilgi gerektirir ve yorumlanırken dikkatli olmak gerekir.

@@@@@

Kuranı kerimde birbirini açıklayan ayetler hangileridir?

Kur’an-ı Kerim, birçok konuda kendini açıklayan bir yapıya sahiptir ve bazı ayetler, diğer ayetleri daha iyi anlamamızı sağlayacak şekilde birbirini açıklar. Bu yönteme “Kur’an’ın Kur’an ile tefsiri” denir. Yani, bir ayet başka bir ayetle desteklenir veya açıklanır. Kur’an’da birbirini açıklayan ayetler örneklerine aşağıda yer verilmektedir:

1. Takva ve Allah’ın Yardımı

Bir ayette Allah’a karşı sorumluluk taşıyan ve takva sahibi olan kişilerin, sıkıntıdan kurtulacakları belirtilir:

“Kim Allah’tan sakınırsa, Allah ona bir çıkış yolu ihsan eder.” (Talak, 65/2)

Bu ayet, bir başka ayette Allah’ın takva sahiplerine nasıl yardımcı olduğunu açıklayan bir ayetle desteklenir:

“Kim Allah’tan sakınırsa, Allah onun işini kolaylaştırır.” (Talak, 65/4)

2. Namazın Hükmü

Namazın farz kılındığını belirten ayet:

“Namazı dosdoğru kılın, zekâtı verin, rükû edenlerle beraber rükû edin.” (Bakara, 2/43)

Namazın nasıl kılınacağını ve önemini açıklayan bir diğer ayet:

“Namaz müminlere vakitli olarak farz kılınmıştır.” (Nisâ, 4/103)

3. Kur’an’ın Kolaylaştırılmış Olması

Kur’an’ın anlaşılması ve hatırlanması kolay bir kitap olduğuna dair ayet:

“Andolsun, biz Kur’an’ı öğüt almak için kolaylaştırdık; öğüt alan yok mudur?” (Kamer, 54/17)
Aynı konu, başka ayetlerde de tekrarlanarak Kur’an’ın evrenselliği ve insanların onu anlaması gerektiği vurgulanır:

“Biz, hatırlayıp düşünmeniz için onu Arapça bir Kur’an olarak indirdik.” (Yusuf, 12/2)

4. Zulmedenlerin Akıbeti

Haksızlık edenlere Allah’ın dünyada ve ahirette ceza vereceğiyle ilgili ayet:

“Zalimler, yaptıklarının cezasını elbette çekeceklerdir.” (En’am, 6/135)

Bu ayet, başka bir ayette daha net bir şekilde açıklanır:

“Zalimler için ne bir dost vardır ne de sözü dinlenir bir şefaatçi.” (Mümin, 40/18)

5. İnfakın Önemi

İnfak (Allah yolunda harcama yapma) ile ilgili ayet:

“Allah yolunda ne harcarsanız, Allah onun karşılığını verir.” (Sebe, 34/39)

İnfakın nasıl yapılması gerektiğiyle ilgili açıklayıcı ayet:

“Ey iman edenler! Kazandıklarınızın iyilerinden ve sizin için yerden çıkardıklarımızdan Allah yolunda harcayın.” (Bakara, 2/267)

6. Ahiretteki Diriliş

Ahirette dirilişin olacağıyla ilgili ayet:

“O, ilk yaratmayı başlatan, sonra onu iade edecek olan (yeniden diriltecek)tir.” (Yunus, 10/4)

Bu dirilişin nasıl olacağına dair açıklayıcı ayet:

“Sizi nasıl yarattıysa, tekrar ona döndürüleceksiniz.” (Araf, 7/29)

Kur’an’ın bu şekilde kendini açıklaması, müfessirler (tefsir alimleri) tarafından da geniş bir şekilde ele alınmış ve “Kur’an’ı Kur’an ile açıklama” tefsir yöntemi çok sık kullanılmıştır. Bu yöntem, Kur’an’ın bütünlüğünü ve ayetler arasındaki bağlantıyı daha iyi anlamamıza yardımcı olur.

@@@@@@@

Kuranı kerimin tüm ayet ve surelerinin birbirleriyle uyum ve bütünlüğü.

Kur’an-ı Kerim’in en dikkat çekici özelliklerinden biri, tüm ayet ve surelerinin içerdiği mükemmel uyum ve bütünlük ile birbirini tamamlamasıdır. Bu özellik, İslam inancına göre Kur’an’ın Allah tarafından indirildiğinin bir delili olarak kabul edilir. Her bir ayet, belirli bir bağlamda indiği halde, Kur’an’ın tamamı incelendiğinde, ayetler arasında çelişki veya tutarsızlık bulunmaz. Bu durum Kur’an’ın hem içerik hem de dil açısından muhteşem bir bütünlüğe sahip olduğunu gösterir.

Kur’an’daki Uyum ve Bütünlüğü Sağlayan Faktörler

1. Tek Kaynaktan İndirilmiş Olması

Kur’an’ın tüm ayetleri, Allah tarafından indirilmiştir. Bu ilahi kaynak, farklı zamanlarda ve farklı olaylar üzerine inmiş olsa da mesajın tutarlılığını korur. Kur’an, kendi uyumunu ve çelişkisizliğini şöyle ifade eder:

“Onlar Kur’an’ı düşünmüyorlar mı? Eğer o, Allah’tan başkası tarafından gelmiş olsaydı, içinde birçok tutarsızlık bulurlardı.” (Nisâ, 4/82)

2. Temel Konularda Tutarlılık

Kur’an, insanlara tevhid (Allah’ın birliği), nübüvvet (peygamberlik), ahiret, adalet, ibadet gibi temel konularda yol gösterir. Bu konular, farklı ayetlerde ele alınmasına rağmen, hiçbir çelişki veya uyumsuzluk yoktur. Örneğin, tevhid inancı, sureler boyunca aynı mesajla tekrarlanır:

“De ki: O, Allah bir tektir.” (İhlas, 112/1)

“O, göklerin ve yerin Rabbidir. O’ndan başka ilah yoktur.” (En’am, 6/3)

Bu iki ayet farklı surelerde geçmesine rağmen aynı tevhid mesajını taşır ve bu konuda tam bir tutarlılık sergiler.

3. Ayetlerin Birbirini Açıklaması (Tefsir etmesi)

Kur’an’daki birçok ayet, diğer ayetlerin anlamını daha derinlemesine açıklar ve tamamlar. Özellikle müteşabih (anlamı kapalı) ayetlerin, muhkem (anlamı açık) ayetlerle açıklanması, bu bütünlüğün önemli bir parçasıdır. Bu yöntem, Kur’an’ın kendi içindeki açıklayıcılığını ve bütünlüğünü gösterir:

“Biz bu Kur’an’da insanlara her türlü örneği verdik ki düşünüp ibret alsınlar.” (Zümer, 39/27) Bu ayet, Kur’an’ın ayetleriyle insanlara yol gösterdiğini ve her meselede rehberlik ettiğini ifade eder.

4. Zaman ve Mekân Üstü Mesaj

Kur’an’ın ayetleri, iniş sebepleri ve bağlamlarına göre belirli olaylara cevap vermek üzere inmiştir. Ancak bu ayetler, yalnızca o zamana ait değil, tüm insanlık için evrensel bir rehberdir. Bu nedenle, geçmişten günümüze kadar insanlar Kur’an’dan dersler çıkarabilmiş ve onu hayatlarına uygulayabilmiştir. Örneğin:

“Ey insanlar! Sizi ve sizden öncekileri yaratan Rabbinize kulluk edin ki takva sahibi olasınız.” (Bakara, 2/21)

Bu ayet, tüm insanları Allah’a kulluk etmeye çağırır ve zaman, mekan fark etmeksizin geçerlidir.

5. Dil ve Üslup Uyumuyla Estetik Bütünlük

Kur’an’ın dili Arapça olmasına rağmen, üslup açısından da büyük bir estetik bütünlük sergiler. Ayetlerin uzunluğu, kelimelerin seçimi ve anlam akışı o kadar uyumlu ve derindir ki, dinleyicilere büyük bir etkileyicilik sunar. Kur’an’ın üslup zenginliği ve tekrarlar, mesajın daha iyi anlaşılmasına ve hatırlanmasına yardımcı olur. Aynı mesajın farklı üsluplarla sunulması, anlamın derinliğini artırır.

6. Mesajların Dönemsel Değişimlere Uyumlu Olması

Kur’an, 23 yıl boyunca peyderpey indirilmiştir ve her ayet, Peygamber Efendimizin (s.a.v.) karşılaştığı çeşitli durumlara, sorunlara cevap verir. Fakat bu olaylara yönelik inen ayetler, sadece o anın sorunlarına çözüm getirmekle kalmaz, evrensel nitelik taşır. Örneğin, savaş, barış, aile düzeni ve toplumsal ilişkilerle ilgili ayetler, iniş sebeplerine uygun olarak bir olayla ilgilidir, ama aynı zamanda her dönem için geçerli olacak prensipler ortaya koyar.

7. Kur’an’daki Tekrarların Amaçlılığı

Kur’an’da bazı kavramlar ve olaylar sıkça tekrarlanır. Ancak bu tekrarlar, mesajı pekiştirme ve farklı açılardan ele alma amacı taşır. Örneğin, kıssalar (peygamberlerin ve geçmiş kavimlerin hikayeleri), farklı surelerde çeşitli detaylarla anlatılır ve her biri farklı dersler verir. Musa Peygamber’in kıssası bunlara örnek olarak gösterilebilir:

“Firavun, Musa’ya dedi ki: ‘Ey Musa! Eğer sihirle bize üstün gelirsen, seni kesinlikle hapishanelerden birine atarım.’” (Şuara, 26/29)

“Biz Musa’yı, ‘Kavmini karanlıklardan aydınlığa çıkar ve onlara Allah’ın günlerini hatırlat’ diye ayetlerimizle gönderdik.” (İbrahim, 14/5)

Bu olaylar farklı açılardan ele alınarak, okuyucunun her defasında yeni bir ders çıkarması hedeflenir.

Sonuç