KURAN-I KERİM’DE ALLAH’I FARKLI KILIP ÖNE ÇIKARAN ÖZELLİKLER
KURAN-I KERİM’DE ALLAH’I FARKLI KILIP ÖNE ÇIKARAN ÖZELLİKLER[1]
Kur’an-ı Kerim, Allah’ı (Celle Celaluhu) eşsiz, benzersiz ve her şeyin yaratıcısı olarak tanımlar. Allah’ı diğer varlıklardan farklı kılan ve öne çıkaran özellikler, genellikle O’nun isimleri ve sıfatları ile ifade edilir. Bu özellikler, Allah’ın zatî (kendisine ait) ve sübutî (yaratılışla ilişkili) sıfatlarında belirginleşir. İşte Kur’an-ı Kerim’de Allah’ı eşsiz kılan bazı temel özellikler:
1. Eşi ve Benzeri Olmaması
Allah, zatında, sıfatlarında ve fiillerinde hiçbir varlığa benzemez.
“O’nun benzeri hiçbir şey yoktur.” (Şura, 42:11)
Bu özellik, Allah’ı yarattıklarından tamamen ayrı ve yüce kılar.
2. Tek ve Mutlak Varlık Olması
Allah tektir ve ortağı yoktur. Tekliği, O’nun varlığının temel özelliğidir.
“De ki: O Allah birdir. Allah Samed’dir (her şey O’na muhtaçtır, O hiçbir şeye muhtaç değildir).” (İhlas, 112:1-2)
Hiçbir varlık, O’nun yetkisine, gücüne veya varlığına ortak değildir.
3. Her Şeyi Yaratan ve Yoktan Var Eden
Allah, bütün evrenin yaratıcısıdır. O, yoktan var eden (el-Hâlik) ve varlıkları şekillendiren (el-Musavvir)dir.
“Gökleri ve yeri yoktan var eden Allah’tır.” (En’am, 6:101)
“Allah her şeyin yaratıcısıdır.” (Zümer, 39:62)
4. Her Şeye Gücü Yetmesi (Kudret)
Allah’ın gücü sınırsızdır. Her şey O’nun iradesine ve emrine bağlıdır.
“Şüphesiz Allah, her şeye kadirdir.” (Bakara, 2:20)
Evrenin düzeni, Allah’ın mutlak kudreti sayesinde devam eder.
5. İlim ve Hikmet Sahibi Olması
Allah, her şeyi en ince detayına kadar bilir (el-Alim) ve hikmetle yaratır (el-Hakim).
“O, yerde ve gökte olan her şeyi bilir.” (Hadid, 57:4)
“O, her şeyi hakkıyla bilendir, hüküm ve hikmet sahibidir.” (Nisa, 4:26)
6. Rahmet ve Merhamet Sahibi Olması
Allah, sonsuz merhamet (er-Rahman) ve şefkat (er-Rahim) sahibidir. O, kullarına karşı şefkatli ve bağışlayıcıdır.
“Rahmetim her şeyi kuşatmıştır.” (A’raf, 7:156)
“De ki: Ey kendi aleyhlerine aşırı giden kullarım! Allah’ın rahmetinden ümit kesmeyin. Çünkü Allah, bütün günahları bağışlar.” (Zümer, 39:53)
7. Her Yerde Hazır ve Nazır Olması
Allah zamandan ve mekândan münezzehtir, her yerde hazır ve nazırdır.
“Nereye dönerseniz Allah’ın yüzü (zatı) oradadır.” (Bakara, 2:115)
Bu özellik, Allah’ın sınırsız varlık anlayışını açıkça ifade eder.
8. Varlığı Zorunlu ve Ezeli-Ebedi Olması
Allah’ın varlığı zorunludur; O’ndan önce ve O’ndan sonra hiçbir şey yoktur.
“O Evvel’dir (ilk), Ahir’dir (son).” (Hadid, 57:3)
Allah, zamanın ve mekânın ötesindedir.
9. Adalet Sahibi Olması
Allah mutlak adalet sahibidir (el-Adl). O, her şeyi adil bir şekilde yaratır ve hükmeder.
“Allah, adaleti, iyiliği ve yakınlara yardım etmeyi emreder.” (Nahl, 16:90)
10. Rızık Verici Olması
Allah, bütün varlıkların rızkını sağlayandır (er-Rezzak).
“Yeryüzünde hareket eden hiçbir canlı yoktur ki, rızkı Allah’a ait olmasın.” (Hud, 11:6)
İnsanların ve diğer canlıların ihtiyaçları, Allah’ın rahmetinin bir tecellisidir.
11. Affedici ve Bağışlayıcı Olması
Allah, hata yapan kullarına tövbe kapısını açık tutar ve bağışlar.
“O, çok bağışlayan, çok merhamet edendir.” (Zümer, 39:53)
12. Sonsuz Sabır ve Hoşgörü Sahibi Olması
Allah, kullarının hatalarını görmezden gelip, onlara sürekli yeni fırsatlar tanır.
“Eğer Allah, yaptıkları yüzünden insanları hemen cezalandırsaydı, yeryüzünde tek bir canlı bırakmazdı.” (Fatır, 35:45)
13. Mutlak Hakimiyet Sahibi Olması
Allah, göklerin, yerin ve her şeyin sahibi ve yöneticisidir.
“Mülk O’nundur. O, dilediğini yaşatır, dilediğini öldürür.” (Hadid, 57:2)
14. İradenin ve Takdirin Sahibi Olması
Allah her şeyi bir ölçüye göre yaratır ve dilediği şekilde takdir eder.
“Şüphesiz biz, her şeyi bir ölçüye göre yarattık.” (Kamer, 54:49)
Özet
Kur’an-ı Kerim’de Allah’ın özellikleri, O’nun mutlak kudretini, merhametini, adaletini ve eşsizliğini vurgular. Allah, zatında, sıfatlarında ve fiillerinde mutlak ve benzersizdir. O’nun yüceliği, insana kulluğunu hatırlatır ve insanı O’na yakınlaşmaya çağırır. Allah’ı tanımak ve anlamak, insanın hem dünyadaki hem de ahiretteki en büyük hedefidir.
[1] https://www.youtube.com/watch?v=lnaBL__RMMs