FİTNE – NEFİS – HAYÂ
FİTNE – NEFİS – HAYÂ
Âyet’de:”Her can ölümü tadıcıdır. Sizi bir imtihan olarak hayır ile de,şer ile de deniyoruz. (Nihayet yine) ancak bize döndürüleceksiniz.”[1]
Bir imtihan demek olan fitne ile insan sürekli bir şekilde imtihan edilmektedir. Bu bazen iyiliklerle,bazen de kötülüklerle tecelli eder,kendini gösterir.
Anarşi manasına fitne konusunda Kur’an:”Fitne katilden beterdir.”[2] buyurulur.
İnsanın en hassas noktalarından birisi de onun malı ve evladıdır. Bu imtihan ağır bir imtihandır. Âyet’de:”Bilin ki mallarınız da,evlatlarınız da birer imtihandır,(asıl) büyük mükafat ise şüphesiz Allah katındadır.”[3]
İmtihanın büyüklüğü, neticesinin de büyüklüğünü gerektirmektedir. Sevab cihetiyle büyük mükafatla karşı karşıya olduğu gibi,günah cihetiyle de durum öyledir. Zira;
“Bir de öyle bir fitneden sakının ki o,içinizden yalınız zulüm edenlere çatmaz. (Umuma şamildir.) Hem bilin ki Allah,şüphesiz azabı çetin olandır.”[4]
Evet,insan için toplumda bulunan ve olan her şey bir fitne ve bir imtihan vesilesidir. Nitekim:
“Musa dedi:”Ey kavmim,eğer siz (gerçekten) Allah’a iman ettiyseniz O’na (ihlas ile) teslim olmuş müslümanlar iseniz artık ancak O’na güvenip dayanın.”
Onlar da şöyle dediler:”Biz yalınız Allah’a güvenip dayandık. Ey Rabbimiz,bizi o zalimler güruhuna bir fitne (mevzuu) yapma.”[5]
İnsan için en büyük fitne şeytanın fitnesidir.
“O,size ancak kötülüğü,hayasızlığı ve Allaha karşı bilmeyeceğiniz şeyleri söylemenizi emreder.”[6]
Hayasızlık onun en büyük fitnelerindendir.
“Ey iman edenler,şeytanın adımları ardınca gitmeyin. Kim şeytanın adımlarına (yollarına) uyarsa şüphesiz ki o,kötülüğü ve gayr-ı meşru-u emreder.”[7]
Oysa”Allah hiçbir zaman kötülüğü emretmez.”[8]
Ve”Şüphesiz ki Allah adaleti,iyiliği,akrabaya vermeyi emreder. Taşkın kötülük (ler)m den,münkerden,zulüm ve zorbalıkdan nehyeder. Size (bu suretle) öğüt verir ki iyice dinleyip ve anlayıp tutasınız.”[9]
Haya ile hayasızlık arasındaki en büyük sed ve hayasızlığa düşmekteki engel;Allahı anmaktır. Bu da namazdadır. Zira;
“Namaz edebsizlikten ve akıl ve şeriata uymayan her şeyden alı koyar.”[10]
Evet. Fahişeliğin ve fuhşiyatın reçetesi,Allahı hatırlamakta ve ona inanmaktadır. İşte onlar;
“Çirkin bir günah işledikleri,yahut nefislerine zulmettikleri vakit Allahı hatırlayarak hemen günahlarının yargılanmasını isteyenlerdir.”[11]
Buna rağmen hala bunu terk etmeyenlere gelince;
“Kötü sözlerin iman edenlerin içinde yayılıp duyulmasını arzu edenler (yok mu?) Dünyada da,ahirette de onlar için pek acıklı bir azab vardır. (Onları) Allah bilir,siz bilmezsiniz.”[12]
Büyük günahlar,zina ve benzerleri gibi”Kötülüklerin açığına da,gizlisine de yaklaşmayın.”[13]
Evet haya,imandandır. Özellikle bir toplumdan hayanın kalkması,toplumun bir yıkımıdır. Aile hayatını bir cennet hayatı haline getiren,elbette hayadır. Kadının en büyük zineti ve örtüsü hayasıdır. Haya elbette erkek için de gereklidir ve geçerlidir. Zira haya duygusuna sahib olmayan bir insan,başkalarının da kendisi gibi olmasını isteyecek ve o yolda çalışacaktır.
İşte bütün bu sebeblerden dolayıdır ki örtü;İslâmi bir üniformadır.
Özetle;Hz. Eyyub ve onun gibi tüm peygamberlerini imtihan eden Allah,elbette bizleri de bundan hariç tutmayacak,bizlerinde hayatı imtihanla devam edecektir.
Dağına göre kar veren Allah,insanına göre de imtihana tabi tutmaktadır.
MEHMET ÖZÇELİK
[1] Enbiya.35,Al-i İmran.185,Ankebut.57.
[2] Bakara.191,217.
[3] Enfal.28.
[4] Enfal.25.
[5] Yunus.84-85.
[6] Bakara.169.
[7] Nur.21,Bakara.268.
[8] A’raf.28.
[9] Nahl.90.
[10] Ankebut.45,Akıl ve nefsin mahiyeti için bak.Arzdan arşa mi’raç. 1 / 53.
[11] Al-i İmran.135.
[12] Nur.19.
[13] En’am.151,Necm.32, bak. Hak dini Kur’an dili. E. H. Yazır. 3 / 2089.
