KARDEŞ KATLİ MESELESİ

            Hayat kutsaldır.Hiç bir surette kişinin kendi rızası olmadan feda edilemez.

            Hukukda da;-imkanat ayrıdır,vukuat ayrıdır-

            Kişiler yapabilir,edebilir düşüncesinden hareketle cezalandırılamazlar,ortada bir vakıa olmadıkça,fiiliyata geçmedikçe…

“Kardeş katli meselesi ile alâkalı şu maddedir: “Ve her kimesneye evlâdımdan saltanat müyesser ola, karındaşların nizâm-ı âlem içün katletmek münâsibdir. Ekseri ulemâ dahi tecviz etmiştir. Anınla âmil olalar”

Bunun şu anda üç nüshası tam olarak bulunmaktadır.kısmi olanlardan ise bir çok örnekleri bulunmaktadır.

Bu İslam hukukundaki devlete karşı girişilen her türlü isyan (bağy) cezasına matufen verilmiştir.Yavuzun Şiilere karşı,Kanuninin oğlu şehzade Mustafaya  olan tavrı da bu kabildendir.

“Ehl-i bağyin kıtâlı şer'an sahihdir. Nass-ı şerr ile sâbittir. Hilâfına kavl yokdur ve muâvenet edenler müfsidlerdir; cezaları hapis ve katldir.”

Adalet-i izafiyedir.[1]Adaleti hakikiye olmayıp,zayıf ve düşük bir adalettir.

Prof.A.Akgündüz’ün genişçe işlediği bu konu ile ilgili olarak:” Osmanlı Devletinde devlete isyân suçunun cezası olarak ortaya çıkan öldürme vak’alarından bazıları şunlardır:
I. Murad’ın oğlu Savcı Bey.
II. I. Murad’ın kardeşleri Halil Ve İbrahim.
III. II. Murad’ın kardeşi Mustafa.
IV. II. Murad’ın amcası Düzme Mustafa.
V. Yavuz Sultân Selim’in kardeşleri Korkut ve Ahmed.
VI. Kanunî Sultân Süleyman’ın oğlu Bâyezid ve bunun beş oğlu.”

“1.Murad döneminden itibaren babadan oğla padişahlık geçmiş ancak bu da kardeşler arasında kavgaya neden olmuş,bu sebeble Bayezid döneminde başlayıp Fatih döneminde kardeş katli kanunlaşmış,1.Ahmet döneminde kaldırılıp yerine en büyük ve en reşid olanın gelme şartı konulmuştur.1.Ahmed kardeşi Mustafayı öldürmemiş 14 yıl mahpus tutmuş ancak daha sonra en büyük olması sebebiyle tahta geçmiştir.

Bu arada daha sonra Valide sultanlar da kendi evlatlarının başa geçmesinde gayret göstermekte idiler.

Buna bir sebebde hırs idi.Herkes padişah olma sevdasıyla yanarken,bir valilikle yetinmemekteydi.

” Kanunname-i Âli Osman'da en dikkat çekici nokta kardeş katli kanunu...

- Nizam-ı alem için padişahın kardeşini katli caizdir...

Nizam-ı alem için, devletin daimiyyeti için...

Emir katledin değildir... 'Gerekirse katledilebilir'dir.[2] 

            Osmanlı devletinde babanın oğlunu öldürdüğü 4,kardeşin kardeşi öldürdüğü 35 olayı mevcuttur.

            Olaya bir noktadan değil;hikmet,kader,ibret ve zaman şartları içerisinde bakmalıdır.Ancak adaleti hakikiye mümkün ise,adalet-i izafiyeye gidilemez.

Yavuz Sultan Selim:

Padişahı âlem olmak bir kuru kavga imiş

Bir veliye bende olmak cümleden evla imiş

Kanuni Sultan Süleyman:

Saltanat dedikleri ancak cihan kavgasıdır

Olmaya baht-ü saadet dünyada vahdet gibi

II.Selim Han:

Bu zamanın devletiyle kimse mağrur olmasın

Kâm alırsan adl ile ol dem be-câdır saltanat

Fatih Sultan Mehmed ise:

Nefs ü mal ile nola kılsam cihanda ictihad

Hamdülillah var gazâya sad hezârân rağbetüm

III. Mustafa Han’da:

Yıkılubdur bu cihan sanmaki bizde düzele

Devleti çerh-i deni verdi kamu mübtezele

Şimdi ebvâb-ı Saadet’te gezen hep hâzele

İşimiz kaldı hemân merhamet-i Lem-Yezel’e “

Mehmet ÖZÇELİK

17-07-2005